Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 48, 2 December 1898 — Ua ko ka Hoopii a C. K. C Rooke kue i ka Halemai Moiwahine a me na Malama Waiwai i o Bihopa. [ARTICLE]

Ua ko ka Hoopii a C. K. C Rooke kue i ka Halemai Moiwahine a me na Malama Waiwai i o Bihopa.

Ma ka Poakolu meii i waiho ae ai o Lunakanawai Pere o ka ha Kaapuni o Oalhu nei i kana olelo liooholo ma ka hoopii a C. K. C. Rooke kue i ka Halemai MoiwaMne (HaiikipilaJ ame na Kaihu Malama Waiwai o ka Waiwiai o Bihopa. He lioopii keia e kod ana e hoohoioia ke kuleana olaio ma ka waiwai e paa ia n«i e ka Halemai Moiwahine. No Thomas C. B. Rooke (Kauka Lu'ka) kelia waiwai. He kuleana alodio kona ma ia waiwai. Ua make oia ma 'ka makahiki 1858. Mmua nae o konia make ana, ua hana oia i palapala kauoha e hooiii ana i ua waiwai la i& Grace K. Rooke, kana waihine, no kona wa e ola ana; a ma kona wa hoi e make ai, e ili aku ka waiwaii i kana kaikamahine .hookama, oia o Emma Rooke, oiia ihoi ka Molwaihine Ema, a e paa •oia ia waiwai no kona wa e ola ana, a i kana mau kei'ki no ka wa pau ole, iaka, ina nae e make e ana o "Kialeleonalanii" mamua o "Kauka Luka," a make pa'ha o "K'aleleonalani" me ke keiki ole, alaila, e ili ikeia .wiaiwai i ke keiki ihoahanau ana, a keiki "hapalemia" nohoi, oia o Cresswell Oharles Keane Rooke ame ,kona mia/u hooilina no ka wa pau ole. Ua make hoi o "Kaleleonaiani" ma ka makahi,ki 1885, aohe iana ;keiki. Ua waiho iho hoi oia ihe palapala kauoha, a ma ia paliapala kauoiha e hooili ana ia i k'eia waiwai d ka Halemiai Moiwhine. Ke koi kulena naei ihoi k Waiwai o Bi'hopa i hookahi ihapaiha o keia waiwai ma o Kamehain-eha IV. la, mamuli o kona mare ana rme "KaI'eleonalani." Ke koi n«i hoi ka Hailemiai Moiwahine i keia waiwai apau, imalalo o .ka palapala kauoha ta "Kaleleonaln.i." A :ke -koi nei ihoi ka mea hoopii ma keia hihia, «nona ka waiwiai npau mamuli o ka palapala ikauo,ha a "Kaukia Luka." Ua hoopuka ka Aiha d kana olelo 'hooholo, penei: "Ma ko'u manao, o ka makemake maoLi no o <ka mea mana ko ,k)auaha, oia no kona haawi aaa i ikana kaikamahine hookama, Emma R-coke, mahiope iho o ka make ana o kaoaa wahine, he kuleana waola, a mahopeāiho hioi o kona make ana, ina © ola ioa mai ana ia (Emma Rooke) mahope ■mai ona ("Kauka Rooke") ia waiho iho ihoi ia he kelki, alaila, e lilo holookoa. ka waiwai apau iaia; aka, ina © make ana ia nnamua o .ka mea nana ke ikaaieiha, a i ole ia, make paiha me ike ,kelM ole e oia ana «maihope :mai ona, alaila, e hoio ka waiwai i kana keiki hoa'hanaai, a keiki bap2.tema nohoi; oia 0 C. K. C. Rooke, 'ka ,mea hoopii ma ikeia hihia. * * * Ma ko'u manao, ua maiopopo loa .keia manao ma na olelo moakaka o loko o ka palapala kau-aha, a ita lilo ke kuleana ima ka waiwai i ,ka mea heopii ima ka wa 1 make ai o Emma Rooke.'"