Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 51, 23 December 1898 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE]

KA MEA HUNA POHIHIHI

UnuhUa i Hooulwmahiehīe no "Kc Kilahaua Pookela o ka Lahni Ilawaii■" <Kai ke pihoihoi e poipu ana maluna o na mea apau o loko o kela «naina a ke kaumaia aine ka walohla e poipu ana, aia hoi, liomo mai la he elua mau mea kino •kanaka, hooiahi wahine a hookahi kane. E kuu makamaka heluhelu, e ihooma»ao iho oe, me ka poiiia ole, o Pegi fccia, kahi waihine kahu hipa, ame Geoki Negewina, kana aloha. Ua loaa ia Negewina ka pohala loa pna mai na holapu ana a ka anai fiva i loohia ai oia ma ke alaihele ma ka la maimua iho-, elike me ka mea i hoikeia aku ia oe, e kuu makamaka heluhehi, ma keka.hi o na helu i kaa hope ne nei, a mamuli o ka loaa ana oia oiuolu iaia, ua loaa iaia <ka ikaika o 3ca hoomau ana mai i ka laua huaihele no Hamebonavila. I ko iaua hoea ana mai i ka hale Kakela, ua hai aku la kekahi kauwa ia Baua, aia ka Lede Beatirisia maloko o 3ca haie hooimolu, a me ihe mea la aia pu me la k& Haku Tereveliana.

Ma -lta wa i hoea mai a.i 0 Pegi ame Geoki Negewiiia i kahi hale hooluolu, elike m« ka mea i hoikeia ae ia, e maneleia mai ana o Geoki e kekahi mau kamaka elua i hoalimalimaia aku e Pegi. ,Ma ka wa hoi i hoea mai ai o Pegi ma i ka puka o ka ihale hooiuoiu ua ike koke aku la o Adelo i kana kauwa ia Geoki Negewina, a ia wa i haikea liolookoa ae ai kona helehelena. Hooanaopopo aku la ua Haku Adelo nei ma tna helehelena kuoo o ua kauwa aaei ana, ua loli ano e loa ia i 'keia wa mai kona ano mau imai a.na i ka'maaina mau ai ia ia. I kela wa i huli ae ai oia CHaku Adelo) a anehe ae ia e puka aku iwaho mailoko aku o ka liale hooluolu, aka, aia no na maka o Negewina ke haka (>ono loa mai la imaluna ona me ke oolea. A' i kona ike ana mai i ko ka Haku Adelo hoao ana e haalele iho ia loko o ka hale hooiuolu o ka wa ia i o mai ai koma lima, e kuhikuihi ana ia Adelo, a pane mai la ia: "Hokl that man! (E paa i kela fcaoaka!) E kaohi aku oukou ia Haku Aūeio! He karaima eieele ioa ka'u e hoike aku ana imua o oukou, a o kela kanaka, ka mea nona ka lima i paumaele i ua karaLma la! Stop Mm—don't !et ihim go!" I kela wa hoi, mamuli o ke kauoha a ka Haku TeTeveliana i kekahi o na makai na hopuia aku la ua Haku Adelo, nei, a paa ia iho ia. Alaila, ma &a wa i hookuuia iho ai ka manele ilalo, oia ka -manawa i pane mai ai ua wahi Negewina nei: "O Oeoki Negewina ko'u inoa. He kauwa au ma ka Haku A<lelo. He kauwa kahiko loa au nana, a i kekaihi mau makahiki loAhi nae i hala ae nei, ua ieaawale au mai iaia mai, a eia wale iho nei no ko'u noho hou ana me ia. Mamua ua ikeia au ma ka inoa a'w" i hoike ae la, a i keia wa iiho nei, o HeJrini ko'u inoa."

Aole i kana mai ka nui o ka pioo anawaena o ka poe apau e ku ana iloko 0 kaW hale iooluolu ma i ko lakou -lohe ana aku i keia mau huaolelo i hoopukaia mai e ua wahi kaoaika nei. umikumamawahi makahiki i ihala ae nei," i hoomau mai ai ua wahi Neg-ewina nei i ka olelo ana, ihe kauwa law-elawe au no ka Haku Adelo tune Mr. Geofere Tereveliana. A o Goofere anei keia?" wahi ana i ninau mai ai, me ka huli ana ae a nana ae la ia Geofere e paa ia ana he pio a ihe paahao e kekahi mau makai, alaila, kamailio ae la ua wahi kanaka uei imua o Geofere, "E Mr. Geofere, ke noooi nei au ia oe, e kala mai oe ia'u! E 'hai aku au ia oe, « kala kahiko loa 1 hiki ai ia'u ke hana i na mea e pau ai ka eieele o ka hewa i ihapala wale ia | akn -mahina ou; aka, ua pani au i ka lioowalewaleia mai e ka Haku Adelo, mamnli o ko'u lawe ana i kana dala, uolaila, ua lilo iho la au i mea hana hewa a i kokua hewa nohoi no ka Haku A<lelo. Ua hoolimalima ia au e Adelo e 'haalele iho ia Eneiani nei, a na haalele io iho ia au, a liele aku la au i ka aina malihini. Aka, e Mr. Cteofere. he kanaka hewa ole oe, a ua hiki ia'u ke ihooiaio aku ia mea." Maanei hoomaha iho la ua wahi Negefwina nei, oiai hoi i olino ae ai lie hiohiona hauoli ma na helehelena o Geofere Tereveliana, a pela Hohoi maiuna o na helehelena o na poe apau i pili iaia. Huli mai la ka Lede Beatirisia a paa hou mai la i ka a-i o kana kane. "E hoomau mai oe i kau kamailio aoa, e Negewina," wahi a Geofere i pax*e aku ai imua o kahi kanaka. "fle «nea huna pohihihi loa na hana i hanaia ma kela po weliweli." Ua iino loa ae la hoi na helehelena 0 Adeio, a me ka nanaina e hoike ana 1 ke ano hoopohala o ka noonoo. pane aku la ka Haku Tereveliana: "E hoomau mai oe i kau kamailio ena. K« ike maopopo io nei au i keiu wa, o oe no o Negewina. Ua ihele oe

ahe iwi wale no i keia wa. Heaha nei moolelo kaao aū e kamailio mai nei?" "E 'kuu liaku," wahi a Negewina i pane mai ai me ka kuoo, "Ua ane?.ne au e make, a ina aole na kokua aloha ana a keia lede maikai nei—kuu Pegi aloha—alaila, ua make io maoli no au. Ua hoike mai keia ia'u i kekahi hana nui e pono ai e hanaia e a'o, a nana au i lawe mai nei a hoea mai i keia wahi — "Kahaha!" wahi a Tereveliana i hooho a« ai, ime ka olelo ana aku, "e hai mai oe i ka mea e pili ana i kela po 1 powaia ai au e kela kanaka." Ia wa no i kuhikuhi ae ai ua Makui«a nei ia Geofere. "E kuu haku," wahi a Negewina i pane mai ai, "0 oe ke pookela ]oa o na kanaka i alakai hewa ia kona noonoo iloko o keia mau makaihiki lehulehu i kaa hope ae nei. B ihai aku au ia oe me ka oiaio loa, a ma o ke ola ana hoi o ka Makua o ka oiaio, aole .loa na Mr. Geofere nei i hana i kela karaima." "Ea," wahi a ka Haku Tereveiiana i puoho ae <ai me ka li-o ana ae o kona mau maka a okala ikunahihi ae la -hoi kona 'heiehelena apau, "Pehea kau olelo? Ua pupule maoli ia palia oe e nei wa.hi kanaka? Kai nohoi ua ike pono au iaia me ko'u mau maka!" Aka, hoomau mad la no o Negewina i ke kamailio ana ane ka nana ole mai i na oieio a ka elemakule Tereveliana: . "E kuu ihaku maikal, he umikaimamawalu makahiki i haja ae nei e noho ana o Mr. Greofere Tereveliana ame Haku Adelo <maloko o kou rumi e kuu haku, a oia hoi ko'u wa i komo mai ai ma ke keena e pili ana i kon rumi me ka ike ole mai o laua nei ia'u." •Kuhikuhi ae la oia ia. Adelo ame Geofere, alaila, ihoomau mai la:

"Ua hana iho o Adelo ia <wa he i'aana i paipaiia me ika wai lemi. Ike aku la au iaia i kona huli ana ae ma kahi e a ninini iho la he wahi wai mailoko mai o kekahi omole uuku ana i unuihi ae ai mailoko ae o kona pakeke. Aia no au maloko o kela rumi kahi i kiei malu mai ai. Aole au i kamailio mai ia laua no ka'u mea i ike mai .ai. Aka, hoomau mai la au i ka nana pono ana ia laua me ka anakaala loa. Inu ae la 0 Mr. Geofere i ke kiaha rama a Adelo 1 hana ai me kela wai o loko o ka omole ana i unuhi ai mailoko oe o kona pakeke. E noke ana nae o Mr. Geofere nei i ka olelo aku ia Adelo, aohe ona makemake e inu i kela kiaha rama. E olelo ana nohoi oia, aohe ona makemake i ka inu ra.ma, aka, e hookikina ana o Adelo iaia e inu. Ua inu aku la o Mr. Geofere i ua rama la, a i ka pau ana, lohe aku la no au i ka Hake Adelo 'ko-i ana aku ia Mr. Geofere e ai opiuma laua, ma ke ano e hoao laua i ke ano oia mea 'he opiuma. Me he mea ]a ua pouli pu ae la ko Mi 4 . Geofere noonoo ao kanaka ia wa mamuli o ka rama i komo iloko ona, nolaila, aole oia i ike i kana mea e hana ai. Ua haawi aku la o Adelo iaia i ka hua opiuma, aai aku la no ia. O Adelo hoi, aole au i ike*aku i kona ai ana ae i hua opiuma." "Ae —ae —ke hoemanao la au ia mea," wahi a Geofere Tjereveliana i pane ae ai. "Aka, mahope iho oia wa la, pau ko'u ike ana. He pouli wale no. Heaha la £a hope ?" "Alaila, hele aku la ka Haku A<lelo i ka rumi o Mr. Geofere, a lawe mai la i ka pa'hi puhaka a Mr. Geofere. Alaila, alakai aku la ka Haku Adelo ia Geofere iloko o kou rumi moe, jne ka hele nihi ana a malie loa mohoi. E alakai ana ia ia Mr, Geofere me he keiki liilii loa la. E hiamoe ana kuu Haku Makuisa ia wa. Ua ukali aku la aiu mahope o laua ma ko'u ihele malie loa ana nohoi. Komo aku la kuu haku, oia o Adelo, iloko o ka rumi moe o ka Haku T«reveliana. Iko laua ihiki ana -ma ka moe au e moe ana, ua kulou iho Ia ka Haku Adelo maluna ou a o iho la i ka pahi puhaka ma kou kipooIwwi, a lalau ae ia ia me ka hikiwawe loe i ka lima akau o Mr. Geofere a hoop-aa iho la ma ke kumu, a ia wa oia i holo aku ai mailoko aku o ka rumi. 0 keia ka mea oiaio loa, a ke hoohiki nei au imua o ke Akua Mana Loa!"

Ia wa i loheia aku ai ka hoopuka ana ae a ka Haku Adelo he mau olelo haiiliili. Ua meha pu iho la'ihoi o loko o kahi ihale hooluolai, alaila, hoomau mai la o Negewina i tke kamailio ana: "Ua ike oe i ka hopena. Ua ahewaia o Mr. Geofere a ua kipakuia aku oia mai Tereveliana Pa aku. Ia ipo iho no, ua hai aku au i ka Haku Adelo ua ike au i na mea apau ana i hana ai. Ua uku mai la oia he puu <3aJa nui ima kuu lima, a haawi mai īa oia i dala uku moku no'u e haalele iho al ia Enelani nei a holo aku i Auseteralia. Malaāla au i noho ai a hoea wale i keia kau kupulau ihoi mai nei au i Enelani nei. Ua hai mai nohoi o Adelo ia'u, ma kona wa e lilo ai i haku no na waiwai apau o ka ohana Tereyeliana, oia kona "wa e uku mai ai ia'u i puu dala nui loa. Nolaila, e kuu Haku Tereveliana, ua ihoike aku la au i ka moolelo oiaio apau e pili ana i keia karadma, a o ke Akua ko'u hoike."

I 'kela wa i haka pono aku ai na maka o ka Haku Tereveliana maluna o na helehelena haikea o Negewina, Ike aku la ia, he oiaio na mea apau e hoikeia mai ana ma ia mau helehelena.

fE hoomau ia aku ana).