Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 1, 8 January 1899 — Page 3
This text was transcribed by: | Jan Pappas |
This work is dedicated to: | Jon Yasuda |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Hui Alahao me Aina o Oahu
MAI A MAHOPE AKU O IUNE 13, 1898
Manawa Holo
@HOO- Waianae, kaa huikau na la apau koe ke Sabati.
LULU Waialua, kaa ohua, na la apau.
@Honululu Waianae, kaa ohua, na la apau.
@ Wili o Ewa, kaa ohua na la apau.
A.M. A.M. P.M P.M.
Honolulu. . . . . 7:10 9:15 3:10 5:10
Manana. . . . . . 8:07 9:48 3:43 5:50
Wili o Ewa. . . . 8:37 10:08 4:08 6:10
Waaianae. . . . . 9:27 10:53 4:43 ....
@alua . . . . . .... 12:00 5:38 ....
@WAHI HOO- Wili o Ewa, kaa ohua ke ke Sabati
LULU Waialua, kaa ohua, na la apau.
(Mai waho mai Waianae, kaa huikau, na la apau koe ke Sabati.
a Honolulu.) Waialua, kaa ohua, na la apau.
Wili o Ewa, kaa ohua, Sabati wale no.
A.M. A.M. A.M. P.M P.M.
Wai@. . . . . 6:12 .... 2:39 ....
Waianae. . . . . . .... 7:12 10:09 3:55 ....
Wili o Ewa. . . . 5:50 7:47 10:59 4:32 12:45
Manana . . . . . 6:15 8:07 11:34 4:52 1:10
Honolulu . . . . 6:50 8:40 12:15 5:26 1:45
@ P. DENISON,
Luna, F. C. SMITH
Luna Kuai Palapala Holo
NU HOU HAWAII
Happy New Year. Hape Nu Ia. Apau loa.
E nana ae ma ko makou pepa o keia @a no na olelo hoolaha e puka aku nei.
Ua manaoia i keia la e holo aku ai ka mokukaua Beninetona mai keia awa aku no Guama.
Ua hula alaa-papa maoli ae kekahi @ ma ka la Hapenuia nei ma na alanui o Honolulu nei.
O ka Poalua, Ianuari 17, 1899, ae nei, @ la kulaia aupuni ia, a e pani ia ana na keena aupuni ia la.
Ua hala aku la no Lihue, Kauai, o W. H. Rice ame kana Miss Mary Rice ma kae Malulani o ka oPalua nei.
Ua hala aku la no Hanamaulu ke keiki lalawai o Kekaha. Paulo Isena@aka, ma ka mokuahi Ke Au Hou o ka Poalua iho la.
Aohe noonoo hou ia o ka ninau hoihoi Aupuni Moi o Hawaii nei ma keia Kau Ahaolelo e noho mai nei. Ua make loa ia ninau.
Ma ke awakea o ka la Sabati iho nei, Ianuari 1, i haalele iho ai ka mokukaua Amerika "McCulloch" ia Honolulu nei a huli hoi aku la no Amerika.
I ka la apopo paha e holo aku ai ka mokukaua Italia "Etna" no Apia, Samoa, mai laila aku hoea i Suva, a mai laila aku hoea i Sidane.
Ua Hookauluaia ka puka ana aku o ka Nupepa "Ka Lahui Hawaii" mai kela pule aku a hoea i kahi wa mamua paha o ka lele loa ana ae o keia mahina.
Ma ka hora 10 o keia kakahiaka, he kuai kudala ma kahi o J. F. Morgan, he mau lako hale, mau papale ame na lako e ae. E hele kino ae no, i loaa na makemake.
Ma ka po o ka Poalua nei, ua hooneleia he eha (4) mau kihi o Alanui Moi i ka a ole o na kukui uwila ma ia mau kihi, a ua poele pu wale no ia po.
He wahine Iapana i make mamuli o ka hanau ana i ke keiki ka i hoolewaia ae mai kekahi ae o na hale e ku nei ma Alanui Kaemuliwai i ka Poakolu iho nei.
He ahamele ka na keiki o ke Kulanui o Sana Lui ikeia ahiahi iho. E naue ae e na puukani leo lea e hoolohe i ke kani ana o na manul eo o ia kapa wai lana malie.
E hoola koke ia ana me ka hikiwawe ka Eczema, ke poo kepia, meeau ame ka meneo o ka ili, o kela ame keia ano. Laau Hamo a DOAN. Ala no ma kahi o ka mea pa-ipa-i laau. 50 keneta.
He Pake ka i hoopaiia imua o Lunakanawai Apana W. L. Wilikoki ma ka Poalua nei, no ka peepoli ana i ka paka ma ke kahua hoomalu o Kahakaaulana ma ka Poalua nei no $50.
Ma ka Poaha iho nei i ku mai ai Ka mokuahi Alameda mai ka Ipuka Gula mai, a oia ka makou e hoonuanua aku nei no na kini maka onaona o ke Kuokoa. Nuu iho a maona, a oni hoho.
Ma ka Poalua nei, ua hiki aku la ka heluna o na poe hoomalu ma ke kahua hoomalu mai o Kahakaaulana i ka 2.200. Ua hookupilikii loa ia na poe kiai i ka lehulehu o na poe hoomalu.
E kukuluia aku ana ma ke Kulanui o Punahou ke kahua hoopaa moolelo no na hoonaue oiai ma Hawaii nei. O na mea paahana no keia hana, ua haawi manawalea ia mai ia e kekahi keonimana ma Enelani. O Prof. W. D. Alekanekero, oia ka luna nui o keia oihana.
Ke holomua loa ae nei na hana no ka palewai o ke kahawai o Makaaho. a ua makaukau no ka lawe pololei ana i na mana wai o Kulanihakoi ke hanini mai. Ke holomua pu ae la nohoi ka luai ana a ke kao eli awa i na tona lepo i na la hana apau, a ua iliwai ia mai o a o ke nana aku. He mau la helu wale no koe a ikea aku na hihimanu oluna.
NUHOU ONA AINA E
Ma Ka Poaha nei i ku mai ai ka mokuahi "Alameda" mai Kapalakiko mai, a maluna mai ona i loaa mai ai ia makou na mea hou mai na Aina E mai, a ke hoolaha aku nei makou no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu:
LOAA KA PONO KOHO BALOTA I NA WAHINE MA FARANI.
Wasinetona, Dekemaba 24.--Ua hoike mai o Atwell, ko Amerika Kanikela ma Roubaix, ma Farani, ma kana hoike ma ke Keena Kuhina, ua loaa no ka wa mua loa maloko o Farani ka pono koho balota, ke hookaa lakou i auhau aupuni mailoko mai o kekahi oihana ike a kalepa e lawelaweia ana e lakou. E hiki ana i na wahine ke koho balota no na Lunakanawai e kohoia ana ma Dekemaba ae nei. Aka, o ka mea kupanaha ana, aia he mau haneri wahine lehulehu loa ma Bourbaix i loaa ka pono koho balota, i lawelawe ole i ka hana koho balota i keia wa. Me he mea la, aole manao nui o na wahine Farani no keia mea he koho balota.
HOOMAKAUKAU MAU NO ENELANI I KE KAUA.
Ladana, Dekemaba 22.--Ua hoala hou ae nei no ke Aupuni i na hooliuliu kaua ana i keia wa. O na wahi houluulu moku keia ma Davenport, Portsmouth ame Chatham ame ka Hale Hana Lako Kaua ma Woolwich ua pau loa i ka hoohanaia.
He ekolu mahina i kaa hope ae nei i ikeia ai ka hooliuliu kaua ana elike iho la me keia, ma keia mau wahi, oia hoi ka wa i houpuupuia ai ke kaua mawaena o Enelani nei ame Farani.
I keia pule iho la, ua hoounaia aku la he huina nui o na lako kaua mai keia mau wahi aku i Gibaraleta, Malta ame Alekanederia. Ua olelo ae na luna aupuni, ua oi aku ka nui o na lako ame na pono kaua i hoounaia e keia aupuni i na wahi e ae i keia wa iho la i ko na wa e ae apau mamua aku nei. Pela no na kauoha mea kaua no Inia, aole i kana mai ka nui.
Ua laulaha ae hoi ka lono, ua haawi aku nei ke Keena Kaua Moana i ka hui hana moku Clyde e hana i eha mau mokukaua.
Parisa, Dekemaba 22.--Ua kohola o M. Constans i Kuhina Elele Faarni i Tureke. Ua lilo keia hookohuia ana o keia kanaka i mea nune nui ia, mamuli o ke ano kue ikaika o keia kanaka i na kanaka Pelekane. Ua manaoia e kekahi poe luna Aupuni o Farani, ua hoonoho ke Aupuni i keia kanaka ma Konekakinopela, i mea nana e hakilo pono i na hana a Enelani ma Aigupita ame na kukulu hikina.
AIE DALA KA EMEPERA O RUSIA.
Sana Peteroboro, Dekemaba 28.--Ua hoike ae o M. Witte, ko Rusia Kuhina Waiwai, ua ae na Hale Banako o ka poe Rokekaila ma Frankfort ame Ladana e kukakuka i na mea e pili ana i ka aie dala a Rusia i makemake ai, nona ka huina o $150,000,000 ma ka 3 1/2 pa-keneta. E hele kino mai ana o Meyer Rotschild o Frankfort i Sana Petereboro nei e kukakuka pu ai me M. Witte. .
O ka hapalua okoa o keia dala, e hooliloia aku ana no ka hoonohonoho hou ana i na pualikoa ame ka hoolako ana ia lakou me na pukuniahi hou loa.
Ladana, Dekemaba 28.--Ua lilo ka lono e pili ana i ko ka Emepera makemake ana e aie he mau miliona dala i mea hoolakoia ai kona poe koa me na lako kaua hou loa i mea nune nui ia, ke nanaia ae kana olelo kuahaua no ka hoemi ana o na Aupuni o Europa i ko lakou mau ikaika kaua. Oiai e ku ana keia olelo kuahaua a ua Emepena la, eia no nae kona Aupuni ma ke alahele o ka hooliuliu kaua. O ka ikaika o na koa o Rusia i keia wa, aia no ia iloko o na pualikoa kipu kuapoohiwi ame na koa pukaa.
NA MOKUKAUA OREGONA AME IOWA.
Wasinetona, Dekemaba 26.--Ua nui na manao hohuoi i ulu mai mamuli o na kauoha hou i hoopukaia aku i na mokukaua Iowa ame Oregona ma ko laua wa i hoea aku ai i Callao, Peru.
Ma ka wa i haalele iho ai keia mau mokukaua ia Amerika Huipuia, ua hoomapopo loa ia o Honolulu ko laua pahu hopu, a mai laila aku e holo loa aku ai laua i na mokupuni Pilepine. Aka, i keia wa ua hoololiia ae ke kauoha i ka Iowa, oia hoi, e holo ae ia i Kapalakiko, oiai hoi ka Oregona e hoomau aku ai i kana huakai a hoea i Hawaii.
Aole i maopopo lea keia manao o ke kauohaia ana o ka mokukaua Iowa e kipa ae i Kapalakiko. Ua loaa paha iaia kekahi poino, aole paha; aole i ikeia.
HAKILOIA NA GEREMANIA MA SAMOA.
Ladana, Dekemaba 24.--Ua kauoha aku nei ke Aupuni Amerika, elike me na lono i loaa mai Auckland mai, i kona Kanikela ma Samoa e lawelawe oia me ka makaala loa, aole hoi oia e waiho aku i ka lawelawe ia ana o kana mau hana ma na lima o kona mau hoa Kanikela, oia hoi na Kanikela Pelekane me Geremania.
Ua ikeia, ua lawelawe ae ke Kanikela Geremania i ka hana hoopae malu ana aku i na pu ame na lako kaua i uka o ka aina, me ka ike ole o kona mau hoa Kanikela, a ua hana hoi ia i na hana e hoopomaikai nui ana i na hui kalepa Geremania.
E PAIO ANA O LUNAMAKAAINANA B. H. ROBERTS O UTA NO KONA NOHO LUNAMAKAAINANA.
Nu Ioka, Dekemaba 28.--E hoike ana kekahi mea kakau mai Loko Paakai mai i ka Nupepa World, penei:
I keia la ua hoike ae o Lunamakaainana B. H. Robers i kona manao no ka mea e pili ana nona iho, ma kona ano, he hoa oia no ka Hale o na Lunamakainana, ma ka mea hoi e pili ana i kona noho ana ma ke ano mare lehulehu i na wahine. Ua olelo ae ia e paio ana oia me ka ikaika loa no keia mea. Aole ona hopohopo iki ma ia hana. O kekahi ninau ano nui loa keia e nana ia aku nei e na poe pili aoao hoomana like ole o ak hoea mai iloko o ka Ahaolelo.
LILO KA MOKUPUNI O ILOILO IN NA KIPI MALALO O KENERALA AGUINALDO.
Manila, Dek. 29.--Ua hoea aku ka huakai malalo o Kenerala Mila ma Iloilo ma ka Poalua nei, a ike iho la lakou ua haalele iho ka poe Sepania ia wahi ma ka Poaono. Na ka mokuahi Churuca i lawe aku i na koa Sepania i Mindanao.
Me he mea la, mamuli o kekahi aelike malu i hooholoia mawaena o na kipi ame na Sepania, ua komo mai la na kipi iloko o ke kulanakauhale a lawe pio aku la i na auwaha eli ma ka auina la Poakahi. Ua kukulu koke ae la lakou he hoomalu aupuni kulanakauhale. Ua hoonoho aku lakou i poe koa kiai no ka malama ame ka hoomalu ana i na waiwai o na kanaka o na aina e. Ua maluhia no na mea apau. Ua ala ae he mau hoohaunaele, ua kipokaia he elima poe kanaka ponoi o ka aina a pau i ka make, a ua lilo keia i mea e maluhia ai. O ka mokukaua wale no maloko o ke awa ia manawa, oia no ka mokukaua Beritania "Irene."
Ua manao loa ia keia haalele ana iho a no Sepania i keia wahi, he hana apuhi ia na ka poe Sepania.
KA PALAPALA O KENERALA OTIS.
Wasinetona, Dekemaba 28.--Ua loaa mai nei ka palapala mai a Kenerala Otis mai, e hoike ana, penei:
"Manila, Dekemaba 27.--Akukana-Kenerala,Wasinetona: Ua hoounaia aku o Konela Potter maluna o ka moku holo loa i Iloilo ma ka la 24 aku nei e halawai a e kuka pu ai me ke Kenerala Sepania, oia o Rios; eia nae, ua haalele e iho la ua Kenerala la ma ke ahiahi o ka la 24, a he kanakolu-kumamaiwa hora ka hala hope o Potter. Ua lawe ae na poe kipi i ke kulanakauhale ma ka la 26, a ua loaa aku ka hae o Aguinaldo e kau mai ana. Aole hiki i keia wa ke hai aku i ka hopena, aole paha e loaa koke mai ka lono a hala no la eha, oiai aohe uwea telegarapa mai laila mai. Ua haalele iho ne koa Sepania i na wahi apau ma ka hema o n mokupuni koe o Zamboanga, Mindano, a ua paa lakou ia mau wahi, wahi a lakou i olelo mai ai, mamuli o na kauoha mai Maderida mai.
NA LETA.
LE-I O KOHALA, PUPUPU NA MEA HOU.
Happ New Year kaua la e ke Kuokoa:--Ina hou mai no ua mau hunahuna Materia o "Kahili pulu Kohala na ka makani.
Me he kaa la i lohia a pahee Kohala.
Pahee Kohala i lau oheia e ke aeku,
Moe ke Kaele a Kohala me he pahu la."
MOE I KE KAI PUHOHO.
Ma ke kakahiaka o ka la 23 iho la o Dekemaba nei, hora 4 ia a oi, ua ala mai la na ale o ka hohonu, e laa ka pa ikaika mai o ka makani "Ulumano" ma ka akau mai. Pii pu mai la na nalu huhu ahiu o ka moana "kai uli kai hohonu," a ulu pa ae la i na kuemaka pali o ua aina nei; a ma ia manawa, aia ma ke awa o Kapanaia, e hekau ana he waapa lawaia no na Kepani i mokuia me ka heleuma; a aia pu he 4 mau Kapani e moe ana no iloko o ka waapa. A i ka wa o keia pilikia, ua aia ae la lakou, oia iho la no ka wa o na nalu i poi iho ai i ka waapa. Moku mai la ka laina o ka heleuma, pale ka pono, ia wa, lele aku la he 3 Kepani iloko o ke kai, a koe he hookahi iluna, oia no ke kapena waapa. A o kela poe 3, ke ahai la ke ola i ka auwae, no ka aina iloko o na wiliau a ka nalu e hana mao ole la, a pae aku la he 2 Kepani iuka me ke ola, a nalo wale loa kekahi.
O ka waapa hoi keia, ua huli, a ua nalo aku la iloko o na nalu, a koia ia aku la no ka moana kai lipolipo, pau ka ikena ame ke kapena, ua pau ka ikena, ua haalele i ka la i ka mea mahana. Nolaila, he 2 e ola nei a he 2 i make, e waiho la i ke kai puhoho. Aloha ino! Aloha wale!! Ka imina o ke ola la i ka moana.
NA POINO E AE A UA KAI HOOKALAKUPUA LA-- HAALELE KOA-WAA IA KOA-KANAKA.
Ma ia wa hookahi o kela poino ae la, aia he 2 waa no ko makou Robert K. Naipo, e kau ana i ke Ana o Pahiha, ua ulaa puia aku la, a pau i ka nahaha liilii.
Aia pu hoi ma Honopueo he waa no W. C. Punahoa, ua kuini aku la ia me kona pakana, he hulelulei ia la me na ale o ka moana, a pili me ke hoa, he lai ia la o ka Poloka.
Aia pu ma ke awa o Hapuu, Halawa, he 2 waa no Keaweamahi ame Julian Milton, holo loa aku no ko Keaweamahi waa no ka moana a pau ka ikena. O ko Julian Milton hoi o na nouse (manu) kai moku ae ia Hio, a e hele ihu ole paha ua nei la; aka, e aho ia, he mea loaa no ka ihu i ke kapili ae hao ke pena.
OKIIA KE STAND LINE.
Ma Honoipu e ku ana ke Kalepa North o R. R. Hind, aka, ma keia pai pii huhu, a e poi ana na nalu ma kona wahi e ku ana, ua oki ia iho la na laina e paa ana iuka. Kau na pea, o west ka ihu, o ke ala a ke akule kana e hele la, ina o ka hooponopo iho, ina ua kau i Kapua.
O na ana moe o kekahi poe malalo aku o Honoipu i ka nalu hai o Hoolana, ua komo pu ia e keia kai a ke "kaua poi po," a pakele mahunehune aku la na waa o ko makou Hope Makai Nui, ina la paha aole ke kaikoeke malaila, ina la ua haalele koa-waa i koa-kanaka.
He nui na poino a keia kai hoonaaikola i hana ai. He kai a Pele no ka nanaina he owili ke kai, a he mimiki a ka launa ole.
HAULE A MAKE LOA.
Ma ka la 23 iho nei o Dekemaba, 1898, ua haule mai ka ha-wai hookuu ko o Halawa Plantation, o Manuel Quintal, Pukiki, a loaa iaia he eha ma kekahi iwi ma ka hono o ka a-i, a ma ka la 24 ae, maalo aku la kona uhane ma Ioredane ae. Ekolu lakou e hana ana, a e kamana ana i kekahi wahi i poino o ua hawai la. A ma ka ulia, ua haule aku la oia a pa maluna o na lepo papaakea oolea, a loaa keia poino o kona ola. He 15 kapuai a oi ke kiekie o kahi i kaule ai. He 51 ona mau makahiki, a he aneane e 20 makahiki i Hawaii nei, he wahine, he mau keiki a he mau moopuna lehulehu kana e ola nei. Aloha no ia kupuna!
KA HOOLEWA MAHIEHIE.
Ma ka la 27 iho la, i loaa mai ai ka lohe, ua hala, ua kuu ka luhi, ua hoomaha o James Renton Jr., ka hiapo a Mr. ame Mrs. Jas. Renton o Union Mill ma Paauilo, Hamakua, kahi ana e noho Luna Mui (Manager) ana.
No laila, ua kauoha ia aku ka mokuahi Hawaii no kona lawe mai i ke kino make i Kohala nei-- a he oiaio, ua hiki mai ke kino make, a hui iho la me na makua palupalu ma ka hora 3 a. m. Dec. 28, iloko o na kipona o ka luuluu. Ma ka hora 10 a..m. oia la no, ua laweia aku la kona kino no kahi e waiho ai ma Wainaia, a ma ka aoao o ka wahine mua a kona pokii, H. h. Renton, i hoomoeia iho ai oia, a hiki i ka wa e kani ai o ka pu puhi a ka anela o ke ola hou. Ma keia huakai, ua huliamahi maoli na hoaloha lehulahu, a ma ka hoomaopopo ana a kou mea kakau, aia maluna o 60 kaa, a o na poe kau lio, aia pu ia huina.
He aloha no ka moolelo o keia make ana, a penei ka mea i loaa mai:
Ma ke kakahiaka o ka la Karikimaka, ua haohao loa na makua i ke telepone ole mai o ka laua keiki ia laua. Nolaila, ua lilo i na makua ke kahea e ana iaia ma ke telepone, oiai, o ka mea maa ia lakou, i na wa Karikimaka i hala aku, o keia keiki ka hiki mua loa e kahea ai i na makua ma ke teleopone.
Nolaila, i ka wa i kahea ai o na makua iaia ma ke telepone, aia oia ia wa, ke waiho ia iloko o ka ehaeha nui, a na kona wahine lawelawe i hele aku e hoolohe, a pane mai ka wahine lawelawe, "No Kohala mai ka makemake ia oe." Ia wa ua hoomanawanui ae la oia a hele aku la ma ke telepone, eia ka o kona mau makua no! A ua kaikamalio pu iho la ke keiki ehaeha me na makua hapauea iloko o ka imo ana o ka maka.
Ninau aku na makua: Pehea oe? Maikai no au. Aole pilikia. Haawi ke aloha good-bye.
Ia wa, o ka haule maule aku la no ia. A i ka pohala ana ae, ua pane aku oia i ka wahine lawelawe:
"Aole au i hai aku nei i ko'u pilikia, i kuu mau makua, ua huna au ia laua. No ka mea, ina au e hai aku ia laua; alaila, e lilo ana ko laua hauoli Karikimaka i mea ole."
A pela kona waiho nawaliwali ana, a hala aku la ka uhane.
Ma ka la 20 iho la o Dekemaba nei, i piha'i ka makahiki o kana wahine i make ma Beretane a make hoi keia, he 6 la mahope mai, oiai kana wahine i hoihoi aku ai i ka laua mau keiki no ka hoonaauao ana ma Beretane. Aloha no ia mau keiki makua ole e noho mai la i ka aina e. Aka, aole he pilikia oia mau keiki, he mau kupuna waiwai nui ko laua, oia o Dr. James Wight ame James Renton.
He ma'u ia mau wahi mea hou o ka Aina lei Haaheo.
Farewell to you till we meet again.
PUALANIALII.
N. Kohala, Hawaii, Dek.29, 1898.
(E Pualanialii, ua loaa mai la kahi kai apiki eepa o ka aina, oia kela wahi kai "owili a mimiki ae." He oiaio he wahi kai hoehaa kena aka ua manalo nae, ua pa wahi hauna ia. Aloha no o Mr. Renton opio, he hoaloha oia no makou. He makamaka maikai. Aloha--aloha no. Happy New Year to you, Pualanialii. L. H.)
Ua pau aku i ka hala ma no mahiko a ma na wahi e ae o Honolulu nei he 700 o na Iapana mai ke kahua hoomalu mai o Kahakaaulana, a ua koe okoa aku la no he heluna nui o 1,500 mau limahana.
Ua haawi makana hou mai nei ka Nupepa ka Makaainana i ka Alemanaka Hawaii no 1899 nei, i hoomakaukau ia e Mr. E. J. Liwai Kukahi. Kupono keia Alemanaka no ka poe kanu mea kanu mamuli o ka uhai ana i na po e kau ai ka mahina, pela nohoi me ka poe lawaia.
Kela ame Keia.
HOOLAHA HUI.
Ke hoolahaia aku nei ma keia, i keia la ua hoohui ae nei o Augustus F. Knudsen, E. A. Knudsen ame Arthur S. Knudsen, o lakou apau no Kekaha, Kauai, ma kekahi Hui, malalo o ka inoa Knudsen Bros. (Na Hoahauau Kanuka) no ka lawelawe ana i ka oihana hanai holoholona a oihana mahiai hoi.
AUGUS F. KNUDSEN.
E. A. KNUDSEN.
ARTHUR S. KNUDSEN.
Kekaha, Kauai, Dec. 27, 1898.
2735-2t
HOOLAHA I NA POE AIE.
Oiai, ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono Waiwai no ka Waiwai o Henry Cooper, keiki oo ole, o Makawao, Maui, i make, ke hoolahaia aku nei ma keia i ka poe apau he mau koi ka lakou maluna o ua waiwai la, e waiho mai i ka lakou mau koi i hooiaio pono ia me na mea hooia kupono, ina he mau mea kekahi oia ano, ma kuu keena oihana, ma Wailuku, Maui, iloko o eono mahina mai ka la aku o keia hoolaha, a i ole ia, e hoole mau loa ia aku no lakou. A o na poe apau i aie i ua waiwai la ke kauohaia aku nei ma keia, e hookaa koke mai ia mau aie i ka mea nona ka inoa malalo iho nei.
S. KAPU.
Lunahooponopono o ka Waiwai o Henry Cooper.
Hanaia, Wailuku, Maui, Dekemaba 8, 1898. 2733-4t
HOOLAHA A KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.
No ka mea ua koho ponoia mai ka mea nona ka inoa malalo iho e ka Honorable J. W. Kalua, ka Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Elua o Ko Hawaii Pae Aina, ma ka la 30 o Novemaba, M. H. 1898, i Lunahooponopono no ka Waiwai o S. D. Kapono opio (k) o Keoneoio, Honuaula, Maui, i make kauoha ole, nolaila, ke hai ia aku nei ka lohe i na mea apau loa he mau koi ka lakou i ua Waiwai nei, e waiho koke mai i ka lakou koi i hooiaio ponoia i ka mea nona ka inoa malalo iho iloko o na mahina eono mai ka la aku o keia hoolaha ana, a i ole pela, e hoole loa ia aku no ia mau koi. A o ka poe hoi apau loa i aie mai i ua Waiwai nei, ke kauoha ia aku nei lakou e hookaa koke mai ia'u ma kuu wahi noho ma Kaoneoio no i oleloia'e la.
J. D. KEAMO.
Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o S .D. Kapono opio (k) i make kauoha ole i oleloia.
Keoneoio, Dek. 3, 1898. 2732-4t
Hoolaha Hooko Moraki
HOOLAHA MANAO HOOKO MORAKI
AME KUAI A KA MEA
PAA MORAKI.
Ke hoolahaia aku nei ma keia, mamuli o ka mana kuai i paa maloko o kekahi Moraki i hanaia ma ka la 25 o Sepatemaba, A. D. 1897, i hanaia ai e Kalaona Kalana ame J. S. Kalana, kana kane o Hilo, Mokupuni o Hawaii, ia J. Monsarratt o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Kahu Waiwai no Susie F. Cartwright, i kopeia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope, maloko o ka Buke 171 ma na aoao 320 ame 321, ke makemake nei o J. M. Monsarratt, Kahu Waiwai i oleloia ae la, Mea Paa Moraki, e hooko aku i ua moraki 'la no ka uha'iia ana o na kumu aelike i paa maloko o ua moraki 'la, oia hoi ka uku ole ia ana o ka uku-panee ma ka wa e ukuia ai. Ke hoolahaia aku nei ma keia e kuai kudala akea ia aku no na aina apau, na pono ame na pomaikai apau i paa moloko o ua moraki 'la a i hoakakaia, ma ke Keena Kudala o Jas. F. Morgan ma Alanui Moiwahine ma Honolulu i oleloia, ma ka Poaono, la 14 o Ianuari, A. D. 1899, ma ka hora 12 awakea o ua la 'la.
O ka aina i hoikeia maloko o ua moraki 'la, penei i hoakakaia ai:
O kela apana aina apau e waiho la ma Punahoa ma Hilo i oleloia, a i hoakakaia na palena penei:
"E hoomaka ma ke kihi akau ma ka aoao makai o kahi kumu aila a e holo Hema 22 3/4 deg. Hikina 0.47 kaul. e pili ana me Kaukini: Hema 16 1/2 deg. Hikina 1.31 kaul. e pili ana me T. Coan, Hema 55 1/2 deg. Kom. 2.02 kaul. e pili ana me Akao Hapai, Hema 62 deg. Kom. 0.80 kaul. me Akau, 26 1/4 deg. Kom. 1.63 kaul. e pili ana me C. H. Wetmore: Akau 55 1/2 deg. Hikina 3.09 kaul. pili ana ma Piihonua a hiki i kahi i hoomaka ai. Maloko o keia apana he 1/2 eka."
He kuike ke Dala.
O na lilo no na palapala kuai ma ka aoao ia o ka mea kuai mai.
J. M. MONSARRATT.
Kahu Waiwai o Susie F. Cartwright,
Mea Paa Moraki.
No na mea i koe e ninau i ka Mea Paa Moraki.
Hanaia, Honolulu, Dek. 23, 1898.
2734-4t
HOOLAHA MANAO HOOKO MORAKI AME KUAI A KA MEA PAA MORAKI.
Ke hoolahaia aku nei ma keia, mamuli o ka mana kuai i paa maloko o kekahi Moraki i hanaia ma ka la 24 o Novemaba, A. D. 1896, i hanaia e Leialoha (w), J. Paele Kaainaahiahi, Hattie K. Kaainaahiahi ame Flavius J. Cook o Kahakuloa, Mokupuni o Maui, ia William R. Castle, Kahu Waiwai o Honolulu, Mokupuni o Oahu, i kopeia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope, maloko o ka Buke 166, ma na aoao 213-215, a nana hoi i hoolilo mai ia Bruce Cartwright o Honolulu i oleloia, ma ka palapala @olilo i hanaia ma ka la 10 o Maraki, A. D. 1897, a i kopeia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope i oleloia, maloko o ka Buke 166 ma ka aoao 214, o Bruce Cartwright i oleloia oia ka Waihona o ua Mea Paa Moraki 'la, ke makemake nei e hooko i ua moraki 'la no ka uhakiia ana o na kumu maloko o ua moraki 'la, oia hoi: ka uku ole ia ana o ka uku-panee ma ka wa e hookaa ai.
Ke hoolahaia aku nei nohoi ma keia, e kuai kudala akea ia aku ana na aina, na pono ame na pomaikai apau i paa a i hoakakaia maloko o ua moraki 'la, ma ke Keena Kudala o James F. Morgan, ma Alanui Moiwahine, ma Honolulu i oleloia, ma ka Poaono, la 14 o Ianuari, A. D. 1899, ma ka hora 12 awakea o ua la 'la.
O ka waiwai maloko o ua moraki 'la, ua hoakakaia penei, oia hoi: --
1. O kela aina apau ma Palolo, ma ka Mokupuni o Oahu i oleloia, nona ka Palapala Sila Nui Helu 1266, Kuleana 1646 ia Luahiwa, a maloko o laila he Ili o 1 47-100 Eka.
2. O kela apana aina apau ma Waikiki, ma ka Mokupuni o Oahu i oleloia, nona ka Palapala Sila Nui Helu 5297, Kuleana Helu 2076 ia Kamai, maloko o laila he Ili o 1 14-100 Eka.
Kuike ke Dala.
O na lilo no na palapala kuai i ka mea e kuai mai ana i ka aina.
BRUCE CARTWRIGHT.
Waihona o ka Mea Paa Moraki.
No na mea i koe e ninau ia Monsarratt & Weber.
Na Loio no ka Waihona o ka Mea Paa Moraki.
Hanaia, Honolulu, Dekemaba 23, 1898. 2734-4t
He Laau Hoola-
Vapo-Cresolene Oiai no Oe e Hia.
moe ana no ke
Kunu Kalea, ka Hano, Kunu Ho, ka Nalulu Kau, ke Anu
Ma ka wa e hoopunohuia ai ka uwahi o ke CRESOLENE ma
loko o ke keena o ka mea ma'i, e loaa koke no ka oluolu, He ka
mahao kona ikaika hoola, a ma ia wa hookahi nohoi e kaohila aku
no ka pahola ana mai o na ma'i lele, ma o kona lilo ana he laau kinai
ma'i, a he laau pilikia ole nohoi no @a keiki. Ekuaiia ana e na poe
hana laau. E haawi wale ia no ka buke hoakaka.
HOLLISTER DRUG CO., Honolulu, H. I. na Agena.
HOOLAHA MAKEMAKE HOOKO MORAKI AME KUAI A KA MEA PAA MORAKI.
Ke hoolahaia aku nei ma keia mamuli o ka mana kuai ame na olelo e ae ame na kumu e ae maloko o kekahi moraki i hanaia ma ka la 11 o Novemaba, 1897, i hanaia e Helen Kekipi Coelho ame kana kane o W. J. Coelho, no Honolulu laua elua, Mokupuni o Oahu, ia Alfred W. Carter, Kahu Waiwai, no Honolulu i oleloia, a ua kopeia ua Moraki @a ma ke Keena Kakau Kope ma Honolulu i oleloia ma ka Buke 171, ma na aoao 487 ame 488, ke makemake nei ka Mea Paa Moraki e hooko aku i ua moraki la no ka uhaiia ana o kekahi kumu aelike i paa maloko o ua moraki la, oia hoi, ka hookaa ole ia ana o ka ukupanee o ua moraki ia ma ka wa e hookaa ai.
Ke hoolahaia aku nei ma keia, e kuai kudala akea ia aku ana na aina apau, na pono ame na pomaikai i paa maloko o ua palapala moraki la a i hoakakaia, a i hoikeia mahope ae nei ma ka Keena Kudala o James F. Morgan, e waiho la ma Alanui Moiwahine maloko o Honolulu i oleloia, ma ka Poaono, la 14 o Ianuari, 1899, ma ka hora 12 awakea o ua la 'la.
Penei i hoakakaia ai ua aina la i paa maloko o ua moraki la:
O kela apana aina apau e waiho @ ma Kawananakoa ame Kapaele m@ Nuuanu, Honolulu i oleloia, he mau lihi ia no ka aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui (Aina Aupuni) 105 ame ka Palapala Sila Nui 4487, Kuleana 701, oia nohoi na aina i hooliloia aku i ka Mea Moraki aku (Mortgagor) ma ka palapala kuai a Pauoli i hanaia ma ka la 29 o Iune, 1891, a i kopela make Keena o ka Luna Kakau Kope ma ka Buke 136, aoao 184.
Kuike ke dala, ma ke Dala Gula o Amerika Huipuia. O na lilo palapala i ka mea e lilo aku ai ka aina.
No na mea i koe e ninau ia Thurston & Carter, na Lolo o ka Mea Moraki mai (Mortgagee).
Hanaia, Honolulu, H. I., Dekemaba 17, 1898.
ALFRED W. CARTER.
2734-4t Kahu Waiwai.
Hoolaha Mana Hooklokoolo.
ILOKO O KA AHA KAAPUNI, APA
na Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hana o ka Waiwai o Kepola (w) o Honolulu, Mokupuni o Oahu, i make kauoha ole.
No ka mea, ua waiho ia mai ka moolelo hoike a W. L. Wilcox, ka Lunahooponopono Waiwai o ka mea i make, e nonoi ana e apono ia kana mau hoolilo he $823.90, a he $1170.00 ka huina i loaa ma kona lima, me kona waiho pu mai i palapala hoopii e nonoi ana e nana ia a e apono ia kana hoike, a e hookuu ia oia a me kona mau hope mai ka oihana Lunahooponopono Waiwai.
Nolaila, ma keia ua kauoha ia o ka Poakahi, la 30 o Ianuari, 1899, hora 10 kakahiaka, ma ka rumi hookolokolo o Aliiolani Hale, Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka nana ana i ua hoike la ame ua palapala hoopii la, a malaila no hoi e hoike mai ai ka poe i kuleana, ina he kuleana ko lakou no ke aha la e ae ole ia'i keia nonoi, me ka hoike pu mai owai la na pilikoko i kuleana.
Na ka Aha:
GEORGE LUCAS.
Kakauolelo.
Honolulu, December 22, 1898
2734-3t
ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA.
Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Hana o ka Waiwai o Thomas Silva, o Honolulu, Oahu, i make.
Oiai ua waihoia mai ka Palapala Kauoha a Hooilina Hope Loa a ka mea i make i oleloia ae nei i ka Aha Hookolokolo i oleloia, me ka palapala nonoi hoi no ka hookoia ana o ua Palapala Kauoha la a Hooilina hoi, hoolahaia aku nei, o ka Poalima, Iaoko Hooilina ia Patrick Silva; ma keia ke hoolahaia aku nei, o ka Poalima, Ianuari 20, 1899, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, ma Aliiolani Hale, Honolulu, Oahu, oia ka manawa i kohoia ai a me kahi e hooiaioia ai ua Palapala Kauoha la, a e hooloheia ai ua noi la, a ma ia wa a ma ia wahi no hoi e hele ae ai kela ame keia mea a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ke noi o ua palapala noi la.
Honolulu, Dekemaba 20, 1898.
Na ka Aha:
P. D. KELLETT, JR.
2734-3t Kakauolelo.
AHA KAAPUNI, APANA HOOKOLOkolo Kaapuni Elima o Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hana o ka Waiwai o Kauwe k. o Lihue, Hauai, i make kauoha ole.
Oiai, ua waihoia mai ke Noi e Malia Mailolo (w) e hoike ana ua make kauoha ole ka mea make i hoikeia ae nei, a e nonoi ana e hoopukaia ka Palapala Lunahooponopono Waiwai no ua Waiwai la ia M. F. Prosser o Lihue i oleloia, ma keia ke hoolahaia aku nei o ka Poaha, la 19 o Ianuari, 1899, ma ka hora 10 kakahiaka (A. M.) ma ka Hale Hookolokolo, ma Lihue, oia ka wa ame kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, a ma ia wa a ma ia wahi hoi e hele mai ai na poe apau i pili ma ia hana, a e hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou, nokeaha la e ae ole ia ai ia noi.
Lihue, Kauai. Dekemaba 13, 1898.
Na ka Aha:
R. W. T. PURVIS.
2734-3t Kakauolelo.