Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 2, 13 January 1899 — Ke Aloha o kuu Makuahine KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI Ka Mana o ke Aloha. He Moolelo Walohia. [ARTICLE]

Ke Aloha o kuu Makuahine

KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI

Ka Mana o ke Aloha.

He Moolelo Walohia.

lUnuhiia e HoolaleoKa-Ua-ffukalahale no "Ke Kilohana Pookela o kaLahui Jluwaii ") Ma keia wa i hanau ai o ke keiki a Aliee, ua ano konini iki ae la kona iwahi ola, ma ka wa i haia ae ai o na la o ka (hoomalu hanau keiki maluna ana. Ua manao loa iho la ia, e aho e hooiaukoo iki aku ia i na la o kona o»a ana i loaa ai he mau la hauoli nona e inakaiha pu ai me ka hua o kona pu-ihak-a-, aka, i ka piha ana o ka manabiki hookahi o ua wahi keiki nei, ua ioomaka hou iho la ka emi pu ana o kona kLno. I kekahi la hoi, hoea mai la kona llnaui makuakane, a mahope iho o ko laua kamakamailio iki ana ma na mea e pili ama ia lakou ponoi iho, oiai hoi Jaua o nanea ana i ka paani ana a kahl bebe Ekemona me kona kahu hanai, nona ka inoa o Suaana, ia wa i lioike imalie mai ai o Barona Maraceli imua o kana kaikaimahine 110 ka huli loi ana mai o George Lamabereta i Parisa. I kela wa i puiwa ae ai o Aliee mai ikona noho ae, hoohoio iho la ia i koma lima ma kona puuwai, ame ka puai <wahi leo ole ana mai iaia mai, haule aku la ia Iluna o ka papahele, a maule aku la. I I kekaihi la ae, ua laha ae la ka lohe maloko o Padraa holookoa, ua mai loa ia ke Kaunawahine de Berena. | Ano, e kuu makamaka heluhelu, e waiho kaua i ke kamailio ana no Aliee a keia wa, a e huli ae kaua a nana aku ia George Lamabereta. j Ma ka y/a. i haalele aku ai o George I Ijamabereita i kona moku, aohe mea eaea kona noonoo i kau nui mai ai, o kona ake wale no e ike ia Aliee, ka- . na aloha. Aole ona manao nui no ko- ' ma mau makua, oiai e loaa mau ana ao ! saia ka laua mau palapala ma na wahi i ihe nui i ku ai ko lakou moku. No j Aliee hoi, hookahi ponoi wale no ma- j mwa i loaa aku ai kana palapala iaia a oia ka wa mamua iho o kona haa3ele ana iho i ke kulanakauhale o Brest (a au ai oia i ke kai, a ua like ia me •eha makahiki i kaahope ae. Mai ia wa mai a hiki wale i kona ; pa© hou ana i ka aina, aole loa i loaa ' ihou iaia he wahi paiapaia mai a Aiiee | ak«. Ua pau anei kona aloha iaia? 0 i ina ninau elike me keia ke ano, na niaiau i hoholo ae iloko ona i 'kela ame ! !keia la i heleia ai e ia ma ke kai a ma 3ca aina, a hiki wale i kona hehi hou ana i na hu'a lepo o ke one hanau o fce kino. I kela ame keia wa ana e kakau palapala mai ai i kona mau makua mai ea kaiaulu mamao mai, e ninau mau mai ana oia ia iaua no Aliee, aka, ma 3ca wa e hoea aku ai ka laua mau palapala i ona la, aohe wahi mea e hoike aku ana imua ona no kana mea i a'loha ai, aiolaila, ua hoopilikia loa ia kona noonoo nona. I kona hoea ana mai nae i ka "home 0 ka makua," ua apo aku la kona mau makua iaia me na waimaka o ka hauoli. Mahope koke iho no o kona launa aloha ana me kona mau makua, aole fcoi i hookuu pono iho ka nae o kona 9m>upo, ua pane aku la kona luaui mainakane imua ona: "E George, ua pono loa ua hiki mai 3a oe, a ua makemake loa au e hele p oe me a'u i ke kulanakauhale o ißeima, oiai ne hana ano nui *loa ka'u malaila." Ua manao iho la kona makuahine e feue aku i ka manao o kana kane, aka, 1 kona noonoo ana ae me ka hi'kiwawe loa, no ke ano o na olelo a kana kane, a pane aku la ia: "E kuu keiki, e pono io oe e hele pu ane papa." "E kuu maina aloha, aole e hiki. He mea pono ia'u ke noho iki ma Parisa nei e hooponopono ai i ka'u mau hana a pau pono. A e papa, iloko paha o elua a ekolu la mai keia ia aku, ke ole e pau e kau hana ma Reima e hul aku ao au me oe. Ua ike iho la au ia olua, a "he mea pono ia'u ke hele aku e ike i ke Kuhina Kaua Moana, a—" Me ka pau pono ole hoi o na mea a George i makemake ai e hoopuka mai, oia ka wa i kahamaha aku ai kona makuahine iaia ma ka pane ana aku: "A e halele aku oe i kou Komiaina aliikoa." "■E mama, aole au e haalele i kuu Komisina i keia wa." I kela wa hoi i puka aku ai kona makuakane iwaho no ka hoomakaukau aina no kana huakai hele, a koe iho la o George me kona luaui maikuahine. Ia manawa i pane mai ai ke keiki i Ika makuahine: "E mama, e hai mai oe no A'liee." Ua mae ae la helehelena o kona maknahine ia wa, a, aole nohoi ia i pane aku i kana keiki. "E hai mai oe ia'u i na mea apau. Mai au'a iki oe i kahi mea. Aole i oi aku ka ehaeha e loaa pa ia'u mamuli o ka h.oikeia ana mai o ka mea oiaio imua o'u, mamua o ka hunaia ana aku oia mea mai a'u aku." "E kuu keiki, i nonoi aku au, kou makuahine nei ia oe, he mea pono ia 06, ke hoopau i kou hoomanao ana no Alioe," wahi a kona makuahine i pane aku ai me ke kaumaha. "Ua like loa kau e olele mai nei ia'u, me ko'u olelo ana aku ia oe, e liooki oe i ka hoomanao ana no kau skeSd nei." "Aka, e George, e hoomanao hoi paha Oe, owau kou makuahine." "Pela no. Aka, e lioomanao nohoi oe, e mama, he wahi mahuahua loa o loko nei o ka puuwai o kau keiki i paa pono i na hoomanao ana no Aliee. Ua ike no oe e Mama, ua like o Aliee ia'u iiei, me kekahi kumu 'hoola a hoiākaika i ko'u ola ana. Nona ko'u ola ana e ota nei au i keia la. Aole anei 3iod oe e hoomanao, aohe a'u mea e ae e ninau ai no ka mea i lilo i kaikamaiine nau, elike la me oe, ko'u luaui

makuahine, a makuahine pu nohoi no Aliee. Ia wai au e ninau ai? Pinepiii£ ko'u ana mai ia Robata de Maiatere, me ke kauoha mai iaia e hoike ae hoi oia ia'u ke kumu nui o ko Aliee kakau palapala ole ana ae ia'u, eia nae aole loa oia i pane mai ia'u. Paiapaia mai nohoi au ia Aliee, a i kona makuahine nohoi, no he wahi mea a paneia. ae. A ke piha pahaohao loa nei nae au, pehea la i mau ai ko'u ola ana a hoea hou mai la i ka aina nei. Aka, eia au i ka home nei, he mea pono au ke ike i keia mea .a'u, kau keiki, i ake loa ai, me ka naau ehaeha e ike. Nolaila, e Mama, hookahi a'u noi hou ana aku ia oe, e hai mal oe ia'u no Aliee." "E kuu keiki," wahi a kona makuahine i pane aku ai iaia, me ka hiolo ana iho o na waimaka ma kona mau papalina, "Ua maTeia o Aliee i ke kane!" "Pehea? Ua mareia oia i ke kane? He keu ka hoi keia a ka wahine iapuwale loa. A owai kana kane i mare ai?" "O ke Kauna de Berene." "Ua mare o Aliee i kela kanaka? Ina pela, he wahine kela i hooi loa ia aku kona lapuwale mamua o na lapuwale apau o ke ao nei." "E kuu keiki—e George—mai hoahewa oe iaia. Aole oe i hewa." "Aole ka auanei oia i hewa. Heaha ka hoi ka mea o kona mare ana? Ke hoopupule mai nei oe ia'u, e kuu makuahine." Me ke kulana kuoo oiaio a oolea nohoi, pane hou mai la kona makuahine iaia: "E George, he kane oe, a ua hiki ia oe ke hakoko me na ehaeha. Ua oi ioa aku paha ka pono e ike ole oe, e kuu keiki no ko Aliee mare ana i ke kane; aka, aole nae hiki ia'u ke uumi iho i kou manao makee no ko Aiiee, ano ke hoahewaia oia me ke kuhihewa loa, elike me kau e ihāna nei, e kuu keiki. Ua iike iho la no kau e hoahewa nei ia'u me ka maua nohoi i ahewa aku ai iaia. Mai ka wa a maua i lohe ai ua mare oia i ke kane, ua hoopale loa maua i ke kipa hou ana aku i kahi ona makua o Aliee. Aka, mahope mai, hoea kino mai Ia ka Ba-rona-w*ahine de Maraceli ia n©i, a hoike mai la oia i na mea apau e pili ana i ke kumu nui o ka -mare ana o kana kaikamahine. A i ka lohe ana o kou makuahine nei ia mau hoakalea, e hai aku au ia oe, e kuu keiki, aole hiki ia'u ke uumi iho i ko'u aloha no Aliee. >He oiaio ua 'hana ia i ka hana i hiki wale aio ke hanaia e kekahi mea kino i awili pun ia me ke ano kino mai ka lani mai. He hana hiwahiwa lua ole kana i hana ai." "Alaila, e hoike mai oe ia'u ia mea," wahi a <Jeorge i koi aku ai i kona makuahine. "He mea ia e pili ana i ko lakou ohana. Aole hiki ia'u ke thai hou aku ia oe, e kuu keiki." Me ka houpo i iki ia ae, pane mai 'la o George iinua o kona makuahine: "Mamuli o keia mau olelo au, e kuu inama, i had mai la ia'u, ua hoomama iki ia ae la ke ano e io ko'u noonoo. E hai mai oe, pehea la, ke mau nei no anei ko Aliee aloha no'u nei? Aka, he mea makehewa kou pane ana' mai i haina no keia ninau, ua maopopo loa ia'u, eia io no oia ke aloha nei ia'u. Aole ou kanalua iki ma keia "mea. Aia ko'u inaina apau maluna o kana kane." "E kuu keiki, heaha ke ano o keia oielo au?" i ninau aku ai kona makuahine iaia me ke pi'hoihoi nui o kona manao. Me ke ano kuoo pane mai la o George: "E lawe no au i kona ola." "E kapa no au ia oe e George, i keia wa, ua hehenaia oe. Manao anei oe, mamuli o kou hana ana ia hana karaima eleele loa, oia kou mea e hauoli ai?" "Aka, he mea ia e hoomanaloia ai ko'u inaina." "0 kou manao paha ia iloko o kou wa ulupuni i ka inaina ame ka huhu; aka, na ke kanaka puuwai hohe wale e hana ia ano hana eleele loa, aoie na ka'u keiki e hooko aku ia ihana." "E kuu mama, ua kaili aku kela kanaka ia Aliee, ka'u mea i aloha ai mai a'u aleu, a nolaila, elike no hoi me ke ana i hana mai ai oia ia'u pela nohoi au e ana aku ai iaia." "Alaila, e kiui George, manao anei oe, e apo mai ana o Aiiee, kela anela, i kou lima i paumaele i ke koko o kana kane? E hai aku au ia oe, aole loa oe i ike i ka -nui o ka hiippi ana o kela wahine opio i na haawina hiwa- j hiwa o ka maemae ame ka hoopono. 0 ke karaima auanei au e hana aku I ai elike me kau e manao nei, o kou kino aku ana -no ka luahi. Aohe waiwai o fceia y manao puuwai eleele ou, e kuu keiki/ Ma ia ihana ana au, e hoolilo ana oe ia Aliee i wahine kanemake, a o kana keiki, e kapaia no he keiki makua ole." "Pehea?" i ninau mai ai o George j kona makuahine me ka leo pahaohao loa. "Ua loaa ka, ka Aliee keiki?" "Ae; he keikikane." I nei wa i kulou iho ai ko George poo ilalo, a hala kekahi manawa, aea ae la ia iluna a pane mai la: "E mama, ua pono oe, a ua hewa -au. Aole o'u wahi kuleana iki e hana 1 ka hana karaima eleēle a'u i olelo aku nei ia oe. No, mother. Aka, hookahi mea maopopo loa, ua hooponaloia ko'u ola ana, a ua hulihia ka hale o kuu hauoli aua lilo i mea ole. Heaha la auanei ka'u e hana. ai?" "E hoolohe mai oe, e kuu keiki, E hele kaahele no kakou me papa ma na wahi kaulana o Europa nei. E hele ana kakou i Italia, i Geremania a i kela ame keia wahi nohoi au e makemake ai. Nou, e kim keiki. i keia la, he kanaka, waiwai oe; a malia ma keia hele kaahele ana a kakou e loaa no ia oe he whine kupopo." "Aole loa au e aloha i kahi wahine ma keia hope aku. Hookahi wale no a'u mea i koe e hana aku ai." Me ke pihoihoi nohoi pane aku la kona makuahina iaia: "Pehea—e kuu keiki—e manao ana auanei oe e hana i kekahi karadma eieele loa maluna o kou kino Iho?" "Aole ioa pela, © kuu mama aloha! Aole au he hupo i keia wa. Ua a'o mai nei oe ia'u, a ua hoonaauaoia au. Aka, e hoomanao oe, aole me a'u nei ke aloha o Aiiee, a ma kona wahi hoi o kou aloha, e kuu makuahine, oia ka'u e hoomanao mau ai. Oiai o Aliee e ola ana, e ola ana no au. Aoo ko'u aloha ia oe, e kuu makuahine, e ola nohoi au."

"Ke haawi aku nei au ia oe, e kuu keiki, i ka'u mau hoomaikai ana, no kau mau olelo i lioike mai nei. E hoao no au me kuu ikaika apau e hoomalielie i kou mau manao kaumaha apau. E kamailio mau no kaua no Aliee, kela wahine lua ole o ka hiwahiwa o kona mau manao, a ua like oia me ka anela. No kona aloha nohoi i kona makuahine, ua haawe oia i na iiana a ka anela maluna iho ona. George, ke aloha nei oe i kou makuahine, a ke aloha nei no o Aliee i kona makuahine, ua hiki no ke oleloia ae e kekahi mea haku mele no keia ame keia o olua, 'Ke A'loha o Kuu Makuahine.'" I kekahi la ae, hele aku la o George i ka hale o ka Barona de Maraceii, a haiawai aioiia iho la ia me ka Ba-rona-wahine. Ma kona wa i hiki aku ai ilaila, aole 0 Barona de Maraceli ma ka hale. Ua hala akn ia i kekahi wahi. Mahope iho o na kamakamailio iki ana, ua ninau koke aku la no o George 1 ka Barona-wahine no Aliee. I kela wa i 'haikea ae ai na helehelena o ka Barona-wahine, a pane mai la ia: "Elua la i hala ae nei i ike ai au iaia, he maikai no kona oia." "E Madame," waii a George i pane aku ai, "ma ke ahiaiii mamua iho o ka la a'u i haalele iho ai ia Parisa nei, a holo aku no Brest, aole au i poina iki i kau olelo ana mai, 'Ke loaa keka'hi haawina ano e mawaena o olua, ma keia mua aku, aole loa au e pono e kanalua no Aliee.' Aole au i poina iki i kela mau ihuaolelo, aka—• , Me ka awiwi pane koke mai la ka Barona-wahine: "E kuu keikl, mai hoahewa oe iaia." "E kuu makua, aole anei hoi ia i hana hewa mai ia'u?" "Aole. George, aole." "Pehea la, ke noho nei paha ia me ka hauoli o kona noonoo?" "Aole." "Ke mau nei no anei kona aloha no'u nei ?" "Aole maopopo ia mea ia'u, e kuu keiki." "Ke nonoi aku nei au ia oe, e hai mai oe ia'u i ka mea oiaio loa e pili ana i keia loli ano e loa ana o Aliee." "Ua kamailio pu nae paha oe me kou luaui makuahine?" "Ua kamailio au me ia, ua nonoi aku au iaia e 'hoike mai oia ia'u; aka, aole loa o.ia i hoike iki mai ia'u." "Alaila, e ae mai no oe ia'u, i keia makūahine ou, e hoohalike aku me kou luaui makuahine." (Aoie i pau.)