Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 2, 13 January 1899 — HE LAHUI I MAHAEIA. [ARTICLE]

HE LAHUI I MAHAEIA.

•Ma ka \va i lioomaka mai ai ka ma- j hae lua ana o na noonoo o ka Lahui ; Hawaii, no ka mea e pili na i ke ku- j lana Aupuni o Hawaii nei, <jia no ka , wa i kaawale aj kahi 'iahui Hawaii | mai kekahi 'iahui Hawaii" mai. Kapaia kekahi mahele o keia poe Hawaii 0 Joko o ka inoa "lahui Hawaii," he poe Repubalika, a kapaia hol kekahi mahele o fceia no, poe Roialiti, oia hoi, he poe Repubalika Hawaii a he poe Roialiti Hawaāi, a ma keia kulana i ku ai keia mau mahele kaokoa o -ka "Lahui Hawaii" i olelo ai makou "He Lahui i Maheleia." Ua paio, ua hakaka a ua hooikaika keia mau mahele lahui Hawaii no ka mea o laua e laiM&ila ana ma ke kaula hukihuki o ke kukulu Aupuni no Hawaii. Aia na Repubalika Hawail kakaikahi io no ma kekahi piko o ke kaula huki, e kamoe ana ko lakou manaolana, no ka hui ana o Hawaii Aupuni me Amenka Huipnia, aia hoi na Hawaii Roialiti ma kekahi >poo o ke kaula e huki ana, me ka manaolana e hooko ole ia na'upu ana ame na lia an<a a na Repubalika Hawaii. Ma ia mau la, a mahope mai nohoi a hoea wale i ke ko ama o ka hana i hooikaikala e na poe Repubalika Hawaii, e leulpkuloku mau ana no ko lakou mau pepeiao i na leo hookani a ko lakou mau hoa Hawaii, ma kela aoao mai o ke kaula huki, .e kalahea'ana, "Kipi! KJpi! Hookahuli Aupuni!! Pakaha Aina!!! a pela aku. Alaila, olelo hou ae la makou, "He L/ahui i Maheleia ka Lahui Hawaii." 0 keia hana ana Hawaii Roialiti i na Repubaiika Hawaii, ua hiki ke oleloia ae me ke kaaialua ole, ua hehiia ua umauma o ka lahul Hawaii Repubalika e ka lahui Hawaii Roialiti o Hawali. Aka, lilo ka eo ame ka lanakila i ka lahui Hawaii Repubalika. Hui Hawaii me Amerika, aaki pipili paa ka piliina a kahi ame kahi. Hauoli na Repubalika Hawaii. Lohea. mai Ia hoi na leo kani mua o ke Komisina hoomakaukau Bila Kanawai no ke kulana Aupuni hou o Hawaii, elike me na hooikaika ana a na Repubalika Hawaii, a maluna o ia Bila Kanawai i olelo ai ka wahaolelo o na Repubalika Hawaii, aole e loaa ka pono koho ba!ota i na Haw&ii i loaa mua ole ia pono mai ka. makahiki 1894 ma.i a hoea i ka makahiki 1897, no ke kau koho balota mua loa e malamaia ana ma keia makahiki, ma ka malama o Novemaba ae nei, a,ia hoi, oleloia mai la makou, "ua hehi 1 ka umauma o ka lahui." lna e laweia ka makou olelo ana, no ka nele o na Roialiti i ka pono koho balota ma keia kau koho mua, e malamaia ana ma Novemaba ae nei, he olelo hehi i ka umauma o ka lahui, alaila, eia ka makou pane, aole i hehiia ka uniauma o ka lahui hoolohe i ka makou a'o ana, alakai ana-a. kvvh\kuh\ ana ke ala-

hele e pono ai i ka laliui ke haina. E kala kaliiko makou i hoike aku a»i i keia manao alakai imua o ka lahui, aka, ua lioolohe mai kekahi 'poe o lakou i ka makou mau a'o ana, a ua paie mai kekahi poe i ka makou mau alakai, e hoolohe ana i >na alakai ana a ka poe alakai i kulike ole ka lakou liiau a'o I ana me ka makou, a ma ka wa hoi i I waiho moakakaia mai ai ka Hoike a ke Komisina Hooponopono Kanawai no ke Aupumi o Hawaii, a kamaiiio makou maluna ponoi oia hoike, no ka nele o na Roialiti i tfa pono koho' balota ma na kau koho balota, mai keia makahiki aku a hoea i ka la hope o Dekemaba, 1902, he hehi ana ia i ka uma--1 iima o ka lahui. Pela io paha—aka, 0 ka lahui hookuli, paakiki. hoolo'he ole i ka makou a'o ana; a o ka lahui hoolohe, maliu oluolu mai i na kuhikuhi ana a ke Kuokoa, "aoe" no e pa 1 ka leō hoike oiaio a pololei o ke Kuo- | koa. [ Ma e loaa ana ika lahui Roialiti ka ! pono koho balota mai keia makahikā aku, mamuli o ka hoololi ana a ka Aha Senate i ka Bila 'Kanawai a ke Komiaina, e mahalo no kakou apau no ia pomaikai oluolu i loaa mai i ka laihui, aka, he ninau okoa ia. Aoie makou i kamailio malnna o ka ninau elike me keia, "E hooholo ana anei ka Ah'a Senate e loaa ka pono koho balota i na kanaka Hawaii apau i kupono i ke koho baloita mamua aku o 1894, a i koho balota ole hoi ma na kau koho i malamaia ai e ka Eepuhalika o Hawaii mai ka makahiki 1594 a 1897?" Aka, ke kanalua oie nei no nae makou e olelo ae ma keia wahi, me ke kali ole a loaa mai ka ōlelo hooholo 1 hope loa o na hana a ka Ahaolelo Nui o Amerika Huipuia, "Aole loa e loaa i; kela poe ia Pomo Koho Balota" a pau keia makahiki 1899, a pau.hou ka makahiki 1900, a pau hou no ka makahiki 1901, a pau loa ka makahiki 1902, a ma ia wa aku, hekau mai la ka malie kupono no na auwaa Roialiti e hoolana ai malalo o ka hae Amerika.

Ua Voaa mai ia makovi ka lolme mai ka L.ai-pohu-mai-a-Bhu ma Honolulu nei e hoohuiia ai ma ka materemonio hoano loa o Master David Keliipalapala Nahalepainiu, keiki hiapo a J. K. Nahale, Esq., o na Kona, me Miss Julia Kahuakai o Honolulu nei. Ua hai pu ia mea hoi ia makou e malamaia ana he ahaaina hihimanu a ulu wehiwehi ma kahi o na Mea Hanohano W. C. Aelii, ko Kona Lunamakaainana kaulana.