Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 7, 17 February 1899 — HEAHA KA POINO NUI O HAWAII NEI? [ARTICLE]

HEAHA KA POINO NUI O HAWAII NEI?

Mr. Lunahooponopono. Me ku muhalo:—Bia iho malalo nei kekahi haina i manao ia he kupono ke puana ia no keia ninau koikoi o ke Kula o na Kahunapula o ka Mokupnni o Kauai, i hoikeia ma kekahi kolainu o ka Helu 4, o lamiai-i 27, 1899, o keia pepa. a oiai ua 'haawiia he manawa mai'kai no ke kaana pn ana i keia ninau o ka manawa no .ka pomaikai o ka lahui. 0 ka ma'i lepera oia ka poino nui o Hawaii nei, he mau makahiki li'uli'u 0 kanakolu a oi i kaahope ae nei, ua imi ke Aupnni Moi i J{ekahi wahi i kupono no ka mea i loohia ia me keia ma'i weiiweii he lepera, a ua loaa io, oia no o Kalawao ame Kalaupapa ma Molokai; aka, maloko o na makahiki loihi o ke ku ana o keia v\upuni (Moi) aole no i hoohala ia ka maalo ana ame ke kukulu ia aua o na mea e hiki ai ke kaawale aku keia poino mai ka lahui aku maloleo o ka hale kau kanawai o ke aupuni, a maia ano, ua hele kino aku ke Alii ka Mol Kalaleaua i ko na aina e, no ka huli ana i ka mea nana e hoopau i keia poino nui, ua loaa no na« ho mau mea no e hiki ai e hoahauoli ia iloko oia niau la. oia no na Kauka Lutz, Goto anie ki'kahi pee kauka ku- , pono e ae, aka, aole "nae i loaa i na poe kauka hei ka nanehai o keia poino o Hawaii nei e ku nei a hiki i keia la, a hiki «Ku i ke kanaka Hawaii ili ulauia hope ioa paha; aka, ua hala ke Aupuni Moi, ua ku mai niahope ona he Aupuni Kuikawa ame ke Aupuni Repuhalika, ua ike ia, ua hele kino aku iea Peresidena o 'ka Papa Ola, Mr. W. 0. S-mith, ame Kauka Day no lapana ame Kina no ka imi ana i na kumu e hiki ai ke kaohi ia mai ai o na kukuna ehaeha o keia ma'i weliweli e holopopo nei ma keia mau paemoku o Hawaii nei. Ua hoomaopopoia ua lawe pu mai laua he mau mea i ano like me na inea 1 hoomaopopoia no ka Wai Auau Mahu (Spring) i ike ia ma lapana, ua lioohanaia ma ka Pa Hoolulu o Kalihi, "Oahu, aka, o ka hua ohaoha o ka pomaileai oia mea i hanaia, oia ka ka lahui e ak.e aku nei e ike ia ka pomaikai oia mea, a oiai, ua iuki he huina dala mahuahua o ka lehulehu ma keia mea. 0 ka mea ano nui ,wale no, oia ko kakou ike lea ana i keia poino nui o Hawaii aiei, elike me ia maluna ae nei, ma ka n*anao maoli ana o kou mea kakau eiike me ia. 1 hoalkaka ia maiuna ae nei, o ka "Ma'i Lepera" oia no ka poino nui.o Hawaii nel; a i loaa. kekahi mau 'hooiaio kupono ana i ike niakaia/ penei: 1. Ua kaawale ka mea i loaa i ka "Lepera" mai kona ohana mai, no ka manawa mau loa. 2. B lei raau ana ka mea i loaa i ka "Lepera" i kona mau ehaeha iho ma ka aina malihini, a hoi aku oia-i ka aoao mau o ka honua. 3. Ua kaawale aku mai ke kanika "Lepera" ka mana koho balota (i>ono kivila) no ka manawa mau loa o kona ola ana, uo ka poao o kona aina. E hoomanaoia, o ka "Lepera," aole ia 'he mea i ike ia aku kona nee ana mai. a aole hoi he smea 'i ikuka pu ia no kona nmnawa e hlki mai ai. Aka, ma ka manawa i haupu mua ole ia, aia hoi, e oili ae ana ia mawaena o ka ohana, ina he kanaka makua a he kamaiki paha. Me keia mau kumu hooiaio kupono, "ame na hoakaka i hoopilli pu ia, ke waiho iho nei au, a na ka 1/hulehu e puana iho i ke kupono o ikeia poino ame ka ole. ROBERT M. KAAOAO. Kalaupapa, Molokai, Feb. 8, 1899. —:—+