Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 10, 10 March 1899 — HE MOOLELO KUPAIANAHA NO Ka Moku Kamahao KA MALOLO. [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPAIANAHA NO Ka Moku Kamahao KA MALOLO.

(The Flying Fisii.) Lele i ka Poiuin o ka Lewa — Oni i ka Papaku o ka Moaua —Hapapa i ka Ili o ka Honua_Hoea i ka Welau Akau —Ike i ke Kulanakauhale Kahiko o Opira—Haaheo ma na Mauna Himalaia. Kakauia e Henry Collin<jwood, a wnnhiia e Hoouhimahiehie no ke '-KUohana Pookela no ka. Lahiii Hawaii" l "L r a pono kau ninau, e kuu Haku Barooa. 0 ka ninau kau, o>.ka pane ae ioi k&'u, he mea keia, a he mea kela. Xe komo ke kanaka i ka aahu luu maa mau i ikeia e kaua, e hiki wale ana M) laia ke iho aku iloko o ke kai a hoea I ka umikumamalima anana" ka hohonu. Aka, ma ka mea i ikeia ma lāvapula, i ka wa i luu ai o Hooper, -a& hikl aku ia i ke 34 anana, eia nae, aole keia he mea maa i ike mau ia ma/waena o ka poe luu. Elike -hoi me • ka'u i hai aku la ia oe, o ka umikuma- j malima anana oia ka hohonu i maa mau 1 ka luu ia r oia nohoi ka hohonu kupono e hiki ai i ke kanaka ke oni a ke nee ma o a maa nei me ka pilikia nui ole. Xolaila, e kuu Haku BaTona, malalo iki aku o keia hononu. e ili koikoi ana ke kaomi ikaika ana p. ka wai maiuna o na lima o ke kanaka, a mamulL auanei oia ikaika loa ana o na kaomi ana a ka wai maluna o na Mma o ke kanaka, e hoolele ino ia ai ke koko iloko o na lima o ke kanaka a komo iloko o kona poo, a loaa no he poniuniu. XJa pili nae keia hooleleia ana ae o ke koko mai na lima aku o ke kanaka noamuli o keia kaomi ana a ka wai, no na lima i waiho wale, a i paa ole hoi i kekahi mea pale kuO kekahi kumu hoi e hoomahnahuaia aku ai keia pilikia. mamuli ja o na hooke ana a ka ea iloko o ke ■ 3capa iuu kaī. a he mea ia e paa koke ai ia hanu o ke kanaka a hiki ole iaia | ke hanu. O ka make oia wale no kona hopena. Nolaila h«, ina e manao wa- • le ana no kaua e hele wale aku no : Va. kaua luu ana iloko o ka opu llpoiipo o ka moana a. hoea i ka umiku- . mamaiima. anana. alaila, he mea ma- - fcehewa ka luu ana iloko o ke kai. He | hoopan manawa wale no ia me • ia nni o ka lahL O ko'u makemake loa, oia ko kana Inn ana i ka hohonn i oi aku i ko ka mea i luusa e ketahi kaaaka ola o ka honua nei.. a e ike boī aana i ka papaku o ka moana ta mea i ike wale ianoenai'aoia kohona. No teia kumu i iana ai an i \eSa man aahu kila au e ike neL Hoko o keia man aahu e hiki ai ia immL ke iho akn iloko o ka opu o ka moana. Ua hanaia keia man aahu mailoko mai no o ka eteriuma. Ua iiki 1 keia ano aahu ke pelu ia ma na ano apau me ka pāiikia ole. Ua 1»ania nohoi ma ke ano paa !oa -e hiki ole ai i ka hnna wai ke komo iloko ena. Pehea la ka hohonu o kahi a e iho akn ai iloko o ka opu o ka moana, aole no e komo ana he huna wai iloko ona. Aole hiki i ka ikaika kaomi o ka wai hohonu loa ke hoomakiii i k»k?hi o kona mau huna wai iioko o keift aahu. "E hoomanao oe, o ka mea e komo ana i keia kapa, e palekana ana kona aoao apan, mai na kaomi ikaika ana aku a ka wai, a e hiki hololea ana nohoi iaia ke hanu me ka maikai ame ka maalahi loa, oiai e loaa mau ana kona ea hanu mamuli o na kaomi ikaika aku o ka ponaha wai e hoopuni ana iaia. I ke komo ana i keia aahu luu kai, e komo mua ana ke kanaka i keia aahu ili, elike me ka mea maa mau. Alaila, e hookomo iho ana ia i keia ope ili pa-lua nialuna iho. E hoi ana hoi ke ope ili nui ma ke kua, a o kaM mea uuku iho hoi, e kau pono iho ana ia ma ka umauma o ke kauaka. Aia maloko o ke eke ili ma ke lua ia ea e pono ai ka hanu ana o ke kanaka. A*a hoi ma kahi eke uuku ■ma 'ke alō o ke kanaka ua hoopihaia ime kekahi mau meaa paahana kemikala, oia hoi kekahi mau hana materi i kawiliia e ā'u i mea hoomaemae i ka ea e hanu ia ana e ke kanaka, maiope Iho o ke omoia ana axu o ua ea kk e na kauaka la mailoko aku o ke efee ena. kona kua. Ua hoohuia keia mau eke elua e kekahi mau ohe makanl palupalu loa. 0 ka mea paahana 2aod mna e hooni i na holo ana a ka ea mailoko aku o ke eke ili ni6, a komo "iioko o ke kanaka, a pela hoi me ka paahanala ana o ua ea la ma kona wa e pukA aku ai mailoko aku o na eke e e ba mea hoomaemae maloko o kahi «ke Ui «uku ma ke alo, oia no ka hanu aiia o ke kanaka i kona hanu ponoi ttio l leela ame keia wa ana e hanu ai. Ma ka w» hoi e paa ai keia mau eke

maluna o ke kanaka, alaila, e aahu iho ana oia i. keia aaliu anp kapa kila au i'olelo mai nei, alaila, kaei ae hoi ma kona puhaka i keia kaei. Aia ma keia kaei he ipu kukui uwila a he pa'hi puhaka. A oia keia mau mea au e ike nei. O keia pahi puhaka au e ike m-ai la aole ia i like me na pahi e ae, aka, ua hiki no ke kapaia keia he pahi uwila. He pahi hoholo keia iloko a i waho ke makemakeia kana paahana ana ma ia ano. Ke ike nei oe ma keia kuau keokeo, oia ka wa-hi o ka mea hoopaa uwila. Aia maloko ponoi o keia pahi he wahi puka e hiki ai i ka olapa uwila mailoko aku nei o keia kuau ke lele koke ma ke sekona e makemakeia ai no ia hana. Ma kou wa e pa-hu aku ai i keia pahi iloko o kekahi mea kino, oia ka wa e hooniia a-i ke kano o ka pahi e paa ana iloko nei o kēia kumu, a o ka n ia e puka koke aku ai ia uwila mailoko aku nei o keia wahi. Ma ka wa hoi au e unuhi mai ai i ka pahi iwaho nei, o'ia ka wa e hoi hou ae ai ke kuau o ka pahi iloko nei o [ keia kumu a kona wahi mua. 0 ka uwila auanei i puka aku mailoko aku o keia pahi kekahi kumu nui e loaa ai ka nrake hikiwawe i ka mea au i hoolele aku ai i na paahana ana a' keia pahl. 0 ka mea hope loa a ke kanaka luu kai e hana ai oia keia papale ooma. Aia ma ka piko o keia papale he ipu kukui uwila, a ke huiia ae ka a ana o keia ipukukui me ko ka ipukukui ma ke kaei iii nei, ua lawa loa ka malamalama e hele ai iloko. o ka opu hohonu o ka moana. "Ke pau hoi ko kaua komo ana i ko kaua niau aahu luu kai, alaila, e haalele ana kaua i keia wahi, a komo aku kaua iloko o kela keena, oia hoi ke keena a'u i olelo ai, oia no ka ipuka 0 ka hohonu." Ia wa no i wehe aku ai ua Porofesa nei i ke pani o ke keena ana i olelo mai ai, a komo aku la. 0 ka Haku Barona nohei kekahi i komo pu aku iloko. He wahi rumi uuku keia. Me he mea la he umi kapuai kuea kona nui, ahe ehiku kapuai kona kiekie. E hoomalamalamaia ana hoi keia wahi keena e ka ipukukui uwilā. "Hoea mai la kaua maloko nei o keia wahi xumi," wahi a ka Porofesa i kamailio mai ai i ka Haku Barona," ua makaukau loa kaua e hele aku ka kaua huakai hele iloko o ka opft lipalipo o ka moana. O ka mea mua loa a kr.ua e hana ai< mamua o ko kaua luu ana akū iloko o ke kai, oia ko kaua hoopiha ana ia loko nei o keia wahi rumi i ke kai. A ma ka .wa e piha a-i keia keena i ke kai, oia ko N kaua wa e iho aku ai iloko o ke kai elike me ka ia o ka hohonu." Ia wa wehe mai la ka Porofesa i ke> pani ana i olelo aku ai i ka Barona eia kahi e hookuuia mai ai ke kai e komo mai iloko o ua wahi rumi la, aia hoi me ka haohao loa, ike iho Ja ka Barona eia laua malalo loa ae o ka moku, a o waho nohoi ia o ka maku. I ko laua ku hou ana iwa'ho, ua hii mai Ja ka Porofesa a kamailio mai }a 1 ka Barona: "E kuu Haku aßrona, aohe a kaua mea I koe. Ua ike aku la ee ina mea apau, a ua hoomaopopo hoi i na mea ano nui loa e pili ana i' na mea paahana oioko o ka moku i hooliloia ai e a'u ke daia au i haawi mai ai maloko o knn lima no ka pomaikai o nei mea he ike. Nolaila, a keia la Sabati ae e haalele iho ai kaua ame ko kaua mau hoa i ka ili homia a nee aku kakou iloko o ka poīuin o kela lewa a kaua e ike aku la. (Aole i pau.) —:—4