Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 10, 10 March 1899 — Ka Liona o ka Akau He Mooolelo no ke Au Manawa o Gustavus Adolphus. [ARTICLE]

Ka Liona o ka Akau

He Mooolelo no ke Au Manawa o Gustavus Adolphus.

Kakauia e G. A. Hcnty a unuhiia c kekahi mea unuhi mooleloo ke Kuokoa. I ka ike ana o ka poe Auseturia e loaa ana na hakoko ana mawaena o lakou me na kanaka oloko o ka hale kakela, nolaila, ua hoonoho aleu ko lakou alakai he .hookahi haīieri poa koa ma ke poo o ke alanui e hoea ana iluna o ua hale kakela Ja no ke kiai ana hoi ! ia wahi o ke alanui. Ua- kukulu pu ia iho la nohoi lakou he ekolu mau pukuniahi ma ia wahi. E huii ae ka kaua nana ana e kuu makamaka heluhelu maloko o ka hale kakela no na hana ame na hoolala noiau ana a kahi keiki Sskotia, oia hoi o Makamu. "Aole anei 'he alanui e ae e hiki ai ke puka aku mailoko aku nei o ka hale kakela, o kela alanui hookahi wale no anei e huli ia i ke kulanakauhals?" wahi a Makamu i huli ae ai a ninau aku la ia Kauna Man?sefela. "He wahi alanui e ae no kekahi e hiki ai ke pirka ajcu mailoko aku nei o ka hale kakela. He wahi alanui keia ma huli kipapali nei o ka hale kakela." "Ua pono loa," walii a Makaniu. "Aia auanei a pau kela poe i ka ona, a mamua ae hoi o ke aumoe ana, oia ko kakou wa e lele kaua aku ai maluna o lakou, mamuli hoi o ko leakou puka ana aku mailoko aku nei o ka hale kakela. ma kela alanui au i hoike mai la. B waiho Vho kakou i kanalima poe kanaka makaukau iki o kakou i ka lawelawe ana 1 na maa kaua, me umikumamalua o na poe o kakou i ke kaua ana. Na keia poe e paa ka puka o ka hale kakela nei ina ;kt> kakou wa e hāalele iho ai ia nei. O ka kakou hana hoi, ma ko kakou wa e hoea aku ai iloko o ke kulanakauhale, e mahelehele no kakou ma na puali ekolu. E komo kekahi poe o kakou ma na wahi i nahaha o ka pa, a o' kekahi poe hoi o kakou e hooikaika loa lakou e komo ma ka puka pa ponoi aku no. A ina e oi loa aku ana ka hahana o na paio ana mai a na Auseturia maluna o kakou, a hiki ole hoi ia kakou ke ku aku imua o lakou, alaila, ua hiki no ia kakou ke wawa'hi ia kakou iho ma kela hora o ka pilikia a hoao kakou e auhee a kaa mawaho nei o ka pa o ke kulanakauhaie, a ma ia wa e houluulu hou ai kakou no ka lele kaua ana mai maluna o na koa e ku kiai ana ma ke alahele nei e hoea mai ai i ka hale kakela nei. Aka. aole nae o'u manao iki e hiki ana l kela poe Anseturia ke pale mai ia kakou, oiai ua paa loa ko'u manaa ua pau loa lakou i ka ona i ka rama." Ua haaw) aku la hoi ke Kauna i kona ae ana no kela mau hoakaka ana a Makmu. Aole i liuliu ka lakou nei uoho ana iho, aia hoi iohe aku ia lakou nei i ka uwauwa ana mai a i&i koa Anseturia. kani mai la na leo himeni ahiu a k;i ona, a hoomaka mai la kaM\akaka nna mawaena o lakou iho. * I ka hiki ana i ka hora U o ke aumoe, ua hookaawakūa ae la ka poe na iakou e kiai ka hale kakela, a hoonohoia aku la kekahi aliikoa o ke Kauna maluna o ia poe kanaka. 0 ke koona ae o na kanaka e ae ua haalele iho la la&ou ia loko o ka ha\e kakela ma kahi alanui a ke Kauna i hoike mai al ia Makamu. I ko lakou nei hele ana hoi a hoea ilalo o ke kumu o ka pali a mamua hoi o ko lakou nei nee ana aku no ke kulanakauhale, ua hoomaka ae la q Ma-! kamu e mahelehele i kona mau puali ekolu elike me kana i hoakaka mua aku ai i ke Kauna. Hookahi puali, oia ko Makamu, me kona mau hoa ame kanalima poe kanaka o loko o ke kulanakauhale. Hookalii hoi puali, malalo o ke Kauna Manasefeia; a liookahi puali okoa aku malalo o kekahi aliikoa o ke Kauna, ame na kanaka e ae o loko no oke kulanakauhale. O keia puali hope, he kanawalu paha lea nui o na kanaka, a ua kauoha ia lakou e lele kaua aku lakou ma ka po uka oa, a o na puali e%e 'hoi malalo o Makamu ame ke Kauna Manasefela na wahi nahaha o ka pa e komo aku ai lakou. Ua haawi mua hoi o Makamu i ke kauoha i ka poe na lakou e kiai ana ka hale kakela, ma ka wa a lakou e ike ai ua hoomaka o Makamu ma i ka lakou hoo«ka kaua ana maluna o na koa Ause4uria maloko o ke kulanakauhale, 'oia ko lakou wa e hoomaka ai e kipu mai maluna o ua koa Auseturia e ku kiai ana ma ke alanui e hoea aku ai i ka hale kakela. He mea pono hoi ia lakou ke alapine loa mai i ka lakou mau kipu ana, i mea no keia poe koa Auseturia e manao ai, e hoao ana ka poe o loko o ka hale kakela e puka mailoko mai o ka hale kakela, a hoomam loa la poe 1 ke kti ana ma ia wahi,

' a hiki ole ia lakou ke hui ole mai iv.e ko lakou poe iloko o ke kulanakauhale. i O kahi nahaha okapa e komo mai ! ai o Makamu me kona poe kanaka. oia no kahi ma ka aoao hikina loa o ke kulanakauhale, a nolaila, oia auanei ka hope loa e komo aku ana iloko o ke kulanakauhale. I ko Makamu hoea ana hoi nia kalii l ana e komo mai ai me kona pee kanaka, oia ka wa ana i haawi ae ai i ke kauoha i ka poe puhi o-le e hookani ae i ka lakou mau o-le, a oia no ka wa | i lele like aku ai na mahele ekolu ma ! na wa'hi ekolu i hoonohoia ai lakou. Ua komo like keia mau puali ekolu iloko o k£ kulanakauhale me ka hooho ana me ka leo nunui launa ole mai, e ke kahea ana hoi i ka inoa o ka Moi Gustavus. He mea makehewa paha ke hoike aku ma keia wahi i ka nui o na koa Auseturia i pau i ka luku ia iha keia po e na mahele ekolu, elike me ia i hoikeia ae nei. Aole hiki i keia poe ke pale mai i ka make e kau aku ana maluna o Jakou, oiai ua pau lakou i ka j ona i ka rama. He nui lioi ka poe Auseturia i manao loa i keia wa ua hoea aku ia wa na koa o Gus-tavus, a na keia noonoo i hoopalupalu i kekahi poe o lakou. Aka, ua ku mai la no nae na Ausetijria ka hooikaika ana, eia nae, he mea ole ka lakou mau hooikaika ana i ka nui launa ole mai o ka ikaika ame ka eleu o na liana ana a na kanaka oloko 0 ke kulanakauhale. I keia wa hoi i j a mai ai na kukui oloko o na kauhale. | a pa-pa iho la ko lakou mau mala- j maiama maluna o na alanui kahi e ; oloioia ana e ka poe kaua. | Ua ikeia aku la hoi kekahi poe ku- | naka koa me na aahu omaomao, a o , keia na wahi koa o Makamu. Oiai na j Auseturia e i ko lakou mau '■ ikaika apau e kue mai i ka poe e lele j kaua aku ana maluua o lakuu ia wa j 1 lo'heia ae ai kekahi mau fc>o houho ; e kahea ana, "Hephuni," a pela aku. i A i ka ikeia ana aku hoi o na lipiue j omaomao e ko wela ana, ua puiwa loa ae la na Auseturia no keia mea. A ! hoomaopopo koke iho la lakou ua hoea | mai iwaena o lakou ka Pualikoa Omaomao o Sekotia. Nolaila. ua auhee aku )a ua poe nei me ka pupuahulu nui. Oial na kot\ Auseturia e holo ana, a e auhee ana hoi mailoko aku o ke j kulanakauhale, ua holo pololei lo:i aku i la o Makamu me kona poe kanaka no i kahi ona pukuniahi i kukuluia ai. 1 I kona hoea ana aku ilaila me kona po» j kanaka ma ia aia hoi, ike iho la I ia aohe poe koa Auseturia ma ia wahi. j nolaila, ua liio ae la na pu a lakou ia j Makamu ma. j "l T a ianakila makou maluna o keia j poe Auseturia," wahi a Makamu i pau»' j ae ai iaia ilio. "Ma keia wahi au eku j kiai iho ai me ko'u poe kanaka, a e kiai aku no hoi au uo ke keehiua huua hou a kela poe e hana hou . inai al maluna o makou." ( Alaila, huli ae !a ia a haawi aku Ja i kekahi kauoha i kekahi aliikoa ona I e iawe aku oia i kekalii mau koa a e i hele aku lakou e kokua i ka poe e alualu ana i na Auseturia. l'a komo aku la na kanuka o ke ku- J lanakauhale iloko o na hale e huil ana < i na kanaka Auseturia. O ka pw* o lakou i loaa aku e pee ana ua ixiu iho ] la i ka pepehila. iloko o ka mauawa wale no o hapaiua hora ua pua loa iho Ia na Auseturia i ka pepehiia e na kunaka oloko o ke kulanakauhaie. Alailn, ua hoonohola ae la na kiai ma na wahi apau o ke kulanakauhale, a ua kaU Iho la lakou a hoea i k« kakahiaka ana. Aole l ike hou ia kekahi poe Auaeturia a hiki wale i ke ao ana. I ka hoi ana mnt hol o ka poe iloko o ke kulanakauhale i heie aku e hakiio i kahi i auhee aku ai ko lakou pae j enemi, ua hoike mni la lakou. ua pau i loa lakou ika holo mai ia \v.»hi aku. j