Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 11, 17 March 1899 — Ke Aloha o kuu Makuahine KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI. Ka Mana o ke Aloha. He Moolelo Walohia [ARTICLE]

Ke Aloha o kuu Makuahine

KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI.

Ka Mana o ke Aloha.

He Moolelo Walohia

"E Mama, ina e huhu mai o Papa ia | oe no keia hana au i kokua mai nei no'u, e hai aku oe iaia, ua ake ino loa. au e loaa ia'u keia huina dala, i mea hoi e loaa ai ia'u ka maha ame ka olu- I olu, a manao nō au, aoie ia e huhu mai ana ia oe," wahi a George i pane aku ai i kona makuahine. Me na waimaka hoi e haloiloi ana ma, na maka o uawahine la pane mai la oia imua o kana keilfi: "E George, e kuu keuū, e hoao no au elike me ka hiki ia'u ke hana i mea e hookoia ai kou makemakfi. Ina e loaa mai ia'u kela huina dala au i makemake ai, alaila, e haawi aku no au ia oe, oiai o oe no ka'u mea nui." "Mama, e hooikaika oe i loaa ai ia'u keia huina dala. Nolaila, e haalele iho ana au ia oe i keia wa. E hoi aku au i kahi a'u e hauoli ai, a ka la apopo hoea hou mai au i ka hale nei, a ma ia wa e haawi mai ai oe ia'u i ka'u mea i makemake ai." "Auwe no ka hoi," wahi a Madame Lamabereta i hoohō ae ai me ke pahaohao loa, a ninau mai la oia i kana keiki, "Ea, aole ka hoi kauā. e noho pu iho ana ia nei i keia po, aia hoi a lia la apopo hoi aku oe?" "Auwe no ka hoi kou hoomaopopo ole e Mama i kuu mea huna pohihihi. Ua hai aku nei hoi au ia oe, huna pohihi ka'u, a he mea pono hoi ia'u ke hoi ake e malama i ua mea huna pohihihi la. Nolaila, e Mama, e hookuu mai oe ia'u, mai aua oe Ia'u o pilikia auanei au."

lOiai nohoi laua e kamalio ana, hoi mai ana o Robata mai kana huakai o ka hele huli ana aku no G£orge, a e kau ana maluna ona na helehelena o ke kaumaha. Aka, i kona ike ana mai i kana aikane e noho aku ana me kona makuahine, ua auhee aku ia na manao >kaumaha apau maiioko aku ona, a mohaia mai la ka nanaina o ka hauoli ma kona mau maka. Mahope ilio o kona lulu iima pu ana me George, ua hoike aku la o Madame iniua ona i na.mea apau e pili ana ia George, oia hoi ka George mea i noi aku ai iaia. "E Madame Lamabereia, e hai aku au ia oe i ko'u manao ponoi iho. Ma keia wa nae i ku ae ai o George iluna a hoike aku la oia i kona manao e haalele iho ia laua, oiai aohe ona manawa e kahi hou iho ai. Ia wa i huii ae ai ia a puka aku iwaho. I ka noho kokoolua ana iho hoi o Robata m-e Madame Lamabereta ia. wa i pane aku ai ia imua o ka makuahine 0 George: "Manao au, he mea oiaio ka George i hai mai nei ia oe, aole hiki ia oe ke •ninau aku iaia no ka mea e nili ana. i ka mea huna pohihihi ana e huna nei 1 keia wa. He mea oiaio, mamuli o na mea au i hoike mai nei, ma ke ano hoi oia na olelo a George imua ou, aole i kana mai ka nui ame ka hohonu lipolipo o keia mea. huna pohihihi e hunaia nei e George. Aole hiki i kekahi o loaa ole na haawina mana kupua ke ike i ke ano maoli o keia mea huna, aka, hookahi nae mea maopopo ia'u, o keia mea huna pohihihi a George i hai mai nei ia oe, oia ke kumu o kona hauoii ame ka loaa ana iaia he ikaika hou, e hiki ole ai ia oe ame a'u ke hopohopo nona. 0 ke kumu o kona huna ana i ikeia mea huna pohihihi mai a oe aku, kona makuahine ponoi, aole no hiki ia'u ke hai aku ia oe i kekahi kupono e hoopauia ai kou pohihihi ame ke kanalua ma ia mea, aka, ua hiki nae ia oe ke hoomaopopo iho, he kumu nui io maoli no ka George i huna ai imua ou i keia mea huna. O ka kaua hana pono wale no e hana ai i keia iwa, oia ko- kaua manao ana, ua palekana oia i keia wa, a ihalia e hiki mai ana ka wa e ike ai oia o ka hale ana i kukulu ai ma ke ano he hale ia no kona hauoli, e helelei ana ia me he hale la i kukuiuia maluna o ke one." Ua hoea maalahi aku la o George no kahi pupupu hale e noho ana kana aloha. Ma ia po iho, ua moe iho la no ia maluna o kekahi wahi noho, me ka makaukau mau e hooko aku i na leo kahea apau a Aliee e kauoha mai ai iaia. I kekahi kakahiaka ae. ua maikai loa ae la ko Aliee ola. Ua hiki iaia ke ala ae a noho iluna. A ma. ia la. ua elua manawa i hele holoholo ae ai oia iloko o ka rumi me ke kokua ole ia aku e kekahi mea. Mahope iho o ko laua kamakamailio pu ana no ka mea e pili ana ia laua iho, ua hooholo iho la laua e haaiele laua ia Parisa a e hele aku laua i ka aina e, a maiaila laua e noho ai malalo o na inoa kapakapa. Ma ka hora 1 o ka auina la, ua haalele iho ia o George ia Aliee a holo hou aku la ia nolokt> o ke kulanakauhale, no ka home o kona mau makua. I kā ike ana mai o kona luaui makuahine iaia, ua olino ae la ka hauoii ma kona mau papalina, a mahope iho 0 ko laua luiu lima aloha aiia ame ka honi ana hoi o ka makuahine i kana keiki, ia wa i pane mai Madame Lamahereta nei imua o kana keiki: "I kii mai la paha oe i ka huina dala au i nonoi mai ai ia'u ma ka la inehinei? Ua hooko aku au i kau kauoha. a tia loaa io mai ia'u ka huina daia au 1 makemake ai. Eia me a'u i keia wa, he hookahi haneri tausani hapaha farani elike me kau noi." Ua haawi aku la ia i kana mau hoomaikai ana i kona makuahine, a ma ka wa hoi a kona makuahine i hoomahui hou mai ai iaia no ka mea e pili ana i ka mea huna pohihihi ana e huna ana, ia wa i paue aku ai oia: "E Mama, ina he mea hiki ia'u ke hoike aku ia oe i .keia mea huna a'u e huna nei i keia l wa mai ia oe mai, ina no ua hoike aku au ia oe ma ka la i nehinei, aka, he mea huna keia i hiki

o.e ia'u ke hoike aku ia oe i keia wa. Aia maluna o keia mea huna kahi i ku ai ko'u hauoii. Ina e ikeia ana keia mei huna a'u e aua loa nei i k-eia wa, aiaila, o ko'u ola» aku no ka moepuu ola mea." "L kuu keiki, e Itala mai oe ia'u. Aole ,oa au e ninau hou aku ia oe no keia mea ma keia mua aku," wahi a A-ona iuaui makuahine i pane mai ai. I ka loaa ana mai o ua mau hapaha farani nei he hookahi haneri tausani .a George, ua noho iki iho la ia me kona a ma koAa wa i makaukau ai no' ka hoi ana aku no kahi 0 kana mea i aloha ai, ua aoni aku la ia i kona makuahine. I ko George hoi ana, ua kipa ae la ia ma ka hale tela ame ka hale kuai lole ana i ohi ai i na lole he nui a lawe ak\l> la ia mau mea me ia a hiki 1 ka hale. '

I ka heea ana mai o ka la e haalele iho ai o George ame Aliee ia Parisa, ua uku aku la o George ia Rikeke he kanakolu hapaha farani, ua like hoi ia me eono taqsani dala. Ūa a'o aku la o Georia iaia he mea pono iaia ke hooWlo i keia mau dala ma kekahi hana e waiwai ai oia. Aole i kana mai ka nui o ka hauoli 0 ua wahi Rikeke nei no keia makana makamae i loaa aku iaia mai a George aku, a ua haawi mai la oia i kana mau mahalo kiekie ana ia <}eorge. Ua lioike pu mai la nohoi oia i kona makemake loā e hele pu me laua, aka, ua olelo aku nae o George iaia, ua ōi loa aku.kona waflvai iaia e noho oia 1 Parisa e kiai ai i na hana a Kauna Berene.

I ka auina la o ua la la, ua ikeia aku la kekahi kaa Ho nani j holo mai ana a ku iho la ma kekahi hotele. Aia maluna o keia kaa he wahine i aahuia me kekahi aahu kilika eleele, a o Petero Rikeke kekahi mauna o ua kaa la. Aole paha i hala he elima mniute o ke ku ana o ua kaa la malaila, oia ka wa i ikeia aku ai o George Lamabereta e hela aku ana a kau aku la Jliina o ua kaa la, a holo aku la no kahi hoolūlu 'kaa-ahi.

Aole >nohoi i liuliu ka holo ana aku o ua kaa la, aia hoi ua hoea aku la ia no kahi hoolulu kaa. E ku ana nohoi ke kaa ahi a e makaukau ana e holo aku. Ua kau aku la iaua nei iluna o ua kaa la, a komo aku la maloko o kekahi keena helu ekahi, a maiaila laua i noho iho ai. Kani ae la ke oeoe a holo aku la ke kaa, haalele iho la i ke kulanakauhaie o Parisa. Ike aku la hoi o George i ko Aliee hanu ana ae me he mea ia e hoomaha ana ia i ka ik-iiki o 'kon'a uliane e poluluhi ana iloko ona. . . MOKUNA XIII. E kuu makamaka heluhelu, e haa-1-ele kaua i ka nana ana no Aliee ma, a e huli ae ka kaua nana ana iloko o kekahi keena hookipa o loko o kekahi hale nani ma 'kekahi wahi mamao mai Parisa, aku. Aia maloko o keia keena e noho ana kekahi wahine aoo o kona mau helehelena, a o kona kokoolua he kauka. "E kuu kauka maikai," wahi a ua wahine aoo nei i pane aku ai imua o ke kau'ka, me ka hanu kaumaha ana ae'hoi, "0 kau olelo i hoike mai nei no'u, ma ke ano e loaa ana no ia'u he mau loihi o ke ola ana ke hopohopo nei aii i ke kul-ike ole oia mau olelo hoolana manao dlf i hoike mai la, me na mea maopopo a'u e ike maoli iho nei no'u. Ma kau hoomaopopo, aole paha e loihi a-ku ana na la o kou kaapa ana aku ma keia ola ana?" "0 ke kaumaha ame ka luuluu o kou kino i keia wa, mamuli no ia o kau huakai hele o ka hele ana mai nei. Manao au elua a ekolu paha la mai keia la aku, a maikai loa no oe." Mino aka iho la ua luahine nei, a pane mai la oia imua o ke kauka: "He mea makehewa paha ia kaua ke paio ake me na hoike maopopo a ka make e hoike ma.i nei maiuna o'u. He oiaio, he mau wahi hebedoma kakaikahi paha ka'u e nee aku ai, a loaa mai no au i ka make."

"Mai hopohopo oe no ia mea. Ina he manao kou e hoopauahi okoa iho i kou ola ana, alaila, he mea koa pahai ia. Aole hiki ia'u ke aua i ke ola o ka poe apau e hemahema wale ana i ko lakou mau ola."

"He makemake loa au e loaa ia'u ka hiki pono ana iloko o keia man la aku 'e noho me ka maikai a hiki i ko'u wa e hoomaha ai. Aole no i liio k«ia ola ana i mea hauoliia e a'u, oiai ua hala ka mea Jiana e hoohauoli mai i kou mau la," wahi a ua luahine nei i pane mai ai imua o ke Kauka. "Aole o'u hoahewa ia oe no keia mea, oiai ua hala aku la no kau mea i aloha loa ai." "Ae; i keia wa ua makaukau au e hele aku ma keia ao. He mea oiaio, he wahine au i haawi ia'u iho iloko o na lealea o ka nohona o keia ao, a ua ike au i na ino he nui. Ua haaheoia e a'u na hanohano apau i ko'u mau la opio. He iwakalua o'u makahiki i noho ai iloko o .ka hanohano ame ka haaheo, aka, i keia wa ke nana aku nei au ia mau makahiki i nohoia ai e a'u ma ia ano, he mau makahiki ia i uhauhaia malalo o ka mana o Satana. O ka'u puni oia na opuu daimana anapa ame na waiwai makamae e ae he nui. 0 na aahu'-nani o na ano apau o ka'u mau mea makemake loa ia. O ka mahaloia mai e na mea apau oia ka huluaa hoihoi o ko'u manao. Aka, i Jceia ia. he lapuwale o na. lapuwale ia mau mea apau, pau na mea apau i ka lapuwais." "Ke hoike mai nei oe imua o'u i na mea huna o kou ola ana." wah'i a ke Kauka i pane aku ai. "Pela io no. Aole paha au i hoike maoli aku la imua ou i na mea huna i pili ia'u ma ke ano he hana ia e hoohilahila ai ia'u iho me ka loaa o2e ana 0 kekahi kumu kupeno no ia hana ana. Aole. Ua lioike au ia oe i keia mea, ,ma ke ano e wehe ae ana au i kekahi mau mea ano nui i pili i ka waiwai a'u e noho ona nei i keia wa. «Ua ike no oe he nui ka waiwai a ka'u kane 1 hooili iho ai maluna ke kai- j kamahine i hala aku la iloko o ka make. Mamuli o ka make ana o keia kaikamahine, ua kau mai la keia waiwai holookoa apau maluna o'u. Ua haawi au i lta'u mau noonoo ana no ka'u hana e hana aku ai no keia waiwai, a ua hooholo iho la au, e haawi aku no au i kekahi mau mahele o ua waiwai la i na halekula o na keiki ilihune ame na keiki makua ole. E haawi nohoi

au i kahi o keia waiwai no na hale o na wahine ka-ma ole a kanemake hoi. E haawi nohoi au i kahi hapa o keia waiwai i na haiemai. Manao au mamuli o keia mau hana manawaiea a'u e hana ai e loaa ai ia'u Ka hoolaulea hou ana me na Lani no na luewa a'u i hana ai i ko'u mau ia opiopio. He ekolu miliona hapaha farani a kuu ka,ne i hooili iho ai maluna o'u, a ua hooiii nōhoi oia he mau miliona hapaha farani maluna o Aliee de Maraceli. 0 ka'u mau miiiona hoi, ua manaoia no e hooiiiia maluna o kela kaikamahine a'u i aloha loa ai, aka, ua hala ia, a ke oja nei hoi au, a nolaiia, heaha la ka ka waiwai o ko'u ola ana."

"Aole ka he keiki a kela lede opio e ola nei i keia wa?"

"Ae, ua lohe au he keiki kana. Aka, o ka mea pilikia, oia ka lilo ana o Kauna de Berene ka luaui makuakane o kela keiki, moopuna hoi a'u. Aole o'u makemake iki e loaa i kela kanaka he wani keneka hookahi o keia kala. 0 ka'u e manao nei e hana i mea e loaa ole ai i kela kanaka he wahi keneta hookahi, oia no ko'u hana ana i palapala kauoha. Maloko hoi o kela palapala kauoha auanei e haawi ai au 1 na huina dala a'u i makemake ai e •haawi ai au i na huina dala a'u i makemake ai e haawi aku i na halemai ame na hale malama i ka poe ilihune ame na wahine kanemake, a o ke ko- ! ena aku o ua mau dala la e haawi a'ku no au i ka poe i pili ia'u ma ke koko oia nohoi ko'u poe hooilina ma ke kanawai. Aole i kana mai ko'u aloha i kuu kaikamahine, ina paha ia ke ola nei, aole la he olelo ana, ina no ua pau loa iaia keia waiwai o'u." Tkeia aku la k6 kahe ana iho o na waimalia ma kona mau papalina, a ma- | hope kamailio hou mai la ia: "Nokeaha no la hoi ka make ikii ole mai ai ia'u? 0 ka wahine opiopio aku la kana e kikoo aku ai. He. iwakaluakumamalua wale no makahiki o Aliee a make aku la ia. O "ka make he waiwai nui ia nou nei ka mea i lualua na ma'kahiki, aka, no Aliee la, he keu a ka manaonao i ka hoomaopopo ana iho, aia wale no ia iloko o kona mau makahiki opiopio wale no." "He mea oiaio no paha ia au i kamailio mai la, aka, o nei mea he make, aohe ana mea kamawae, e pau ana no iaia ka hapauea ame ka mea opiopio, ka mea iluna o ke kulana hanohano ame ka mea i lalo lilo loa." "Ae hoi, he mea hoi *ia i ike mau ia e kakou apau i kela ame keia la," wahi a ua luahine nei i pane ai meka hoomau ana nohoi i ka uwe ana. Maliope iho o keia mau kama. io ana a ua luahine nei me ke kauka, ua haalele iho la ua kauka nei i ua wahine aoo nei. Ua noho iho la ua nei ma ke kapuahi hoopumehana me ka hoolilo nui loa ia ana o kona noonoo no Aliee. A oiai oia e kupouli ana ma ia ano, ia wa i hoopuiwaia ae ai oia mamuli o kona lohe ana aku ka leo o kekahi o kana mau kauwa e kahea mai ana iaia, me ka hoike ana mai hoi, ua makemake kekahi wahine i aahuia me ka lole eleele e ike iaia, a pane mai la nohoi ua-wahine la: "He keonim'ana kona kokoolua i hele pu mai nei." Ia wa nana iho la ua wahine nei i kana Wati, a ike iho la ia o ka hora 10 ia o ka po. A ia wa pane ae la ia: "Aumoe maoli ka hele ana mai nei a keia Virigine e noi i wahi manawalea no kana ohana pili'kia. Aole hiki ia'u ke hoole aku i na nor o k«ia ano. 0 kela hana maikai keia hana' maikai, e hiki waie ana no ia ke hanaia 1 na hora apau o ka po." aku la i ka wahine lawelawe e hookomo mai i na malihini. Hmoole hoi, komo mai ana ua mau maliliini nei iloko o ka rumi. Ua aahuia ka wahine i 'kekahi aahu eleele, a he koloka eleele ke uhi iho ana mawaho.ona, a he uhi maka nohoi ke uhi iho ana ma kona maumaka.

Hoomaopopo aku la o Madame Hardy (o keia ka inoa o ka wahine aoo) he mau keehina wawae ano haalulu ko ua,Lede malihini nei i komo mai ai, oiai hoi kona kokoolua i ku iho ai ma kahi k*6koke i ka puka komo.

"E hele mai oe a kokoke la'u, e kuu hoaloha maikai," \vahi a Madame Hardy i paaie aku ai.

Hele ilā mai la ua wahine nei o ka uhi maka, a kokoke i kahi a Madame Hardy e noho ana, a ku iho la.

"E hai mai oe ia'u i kau mea i makemake ai," wahi a Madame Havdy i pane aku ai imua o ka lede aahu eieele me ka hoomau nohoi i ke kamailio anaaku, "Ina ua hele mai nei oe e noi ia'u i mau kokua ana no ka poe ilihune, alaila, ua makaukau loa au e hooko aku i kou makema'ke. Ua mahuahua no ka waiwai i loaa ia'u, a ua ike ole hoi au i kau mea e hana aku ai me ia waiwai i keia wa, koe.wale no ko'u hoolilo ana aku ia waiwai no na hana kokua aloha i ka poe ilihune. Nolaila, e hai mai oe ia'u i ka huina j dala au i makemake ai a e haawi aku no au ia oe eli-ke me kau noi? Aka, ma. ia wa aia ka lede malihini ke uwe la, aole nae he.ike aku o ua Madame Hardy nei i keia uwe ana a ua lede nei. Aole nohoi i pane aku ua lede nei no ka ninau a Madame Hardy i ninau aku ai iaia. Ia wa olelo mai fa no ua wahine aoo nei, "E, e.hele mai oe a noho ma keia wahi kokoke ia'u. a e hai mai oe ia'u i ka poe pllikia." I kela wa i haule iho ai na kuli o ka lede aahu eleele ilalo maluna o ka papahele imua ponoi hoi o ke alo o ua wahine nei, me kona uwe ana ae. a pane aku la hoi: * "Kuu mama bapatema e. E kuu makuahine uhane hoi.'' ** Me kvi hikilele a puiwa hoi, ala ae la ua Madame Hardy nei iluna a pane 'mai la: "Auwe, o ka leo keia o Aliee a'u e lohe aku nei." la wa i ku ae ai ua wahine uei iluna, a lalau mai la oia i ka uhi maka o Aliee a huki- ae la. He mea oiaio, ua hemo ae la ka uhi maka-, a ua waiho wale aku la hoi ka helehelena o Aliee. Aka, ua lilo keia ike ana mai o ua wahihe la ia Aliee i mea nona e puiwa loa ai, ua manao iho la ia he kinowailua kana i ike ai. Aka, me ka awiwi nui, pane aku la o Ali£e: "E Mama, owau no keia o Aliee. Aole au i make, ke ola nei no au." Me na waimaka e hiolo ana ma na , papalina o Madame H'ardy pane mai ' la ia: " I

"Pehea? 0 Aliee io no anei keia. ka mea hoi nona ke kino a'u i ike ai e

hookomoia ana iloko o ka pahu' kupapau? Ua ola hou mai anei kuu Aliee aloha? Auwe no ka hoi. E kuu Akua e, aoie hoi au i make mamuīi o ka ehaeha i # loaa ia'u no ko'u ike ana e waiho ana ke kino o ka'u kaikamahine iloko o ka pahu kupapau. aiaila. e make atiei hoi au no ka hauoli?"

Maanei hoomaha iki iho la ua Madame Hardy nei i kana kamailio ana. a nana mai la maluna o Alic« a liuliu, olelo hou mai la oia:

"Aole ka hoi i kana mai ka nui o ko'u nawaliwali mamuli o ko'u kanalua ana aole keia o kuu Aliee. He oiaio o oe no keia o kuu Aliee. Ua hana mai nei ke Akua he hana mana loa, a ua hoopomaikai mai hoi Oia ia'u. Ua manao' iho nei au, e haalele iho au i keia ao, aka, mamuli nae o kou hoea ana mai nei imua o'u, nolaila ; ke manao nei au 'e hoopipili hou au ma ka aoao maikai o ke ola ana. Aole au e hoi koke aku no kuu.home lua kupapau elike me ka'u i manao mua ai. Ea, e Aliee, na maluhiluhi paha oe, a e pono ia oe ke hoomaha. I keia wa, o oe ka hakuwahine o keia hale apau. E kahea aku oe i na kauwa o loko nei o ka hale a e hooloheia mai no kau mau kauoha apau e haawi-aku ai ia lakou."

"E kuu Mama maikai, aohe o'u pilikia. 0 ka'u wale no i inakemake ai oia ko'u «noho ana iho ia nei ma ke ano malu loa." "E hana no au elike me kou makemake e kuu keiki," wahi a Madame Hardy i pane mai ai. "E ae mai oe ia'u, e Mama, e hoolauna aku au ia oe i ko'u hoaheie. 0 George Lamabereta keia." "Auwe. Oia nei anei kela kanaka opio nona ka inoa a'u i lohe nui ai no kana mau hana kaulana loa ma na kai o Kina?" Ua hele mai la hoi o George a kunou haahaa mai la imua o ua Madame Hardy oiei. "E a'u mau keiki aloha," wahi a ua Madame nei i pane mal ai me ka hoomau ana mai nohoi i ke kamailio ana, "ke hauoli loa nei au no ko olua hoea ana mai imua o'u i keia po, aka, o keia halawai pu ana iho la nae a kakou, aia no ia malalo o kekahi mea huna pohihihi loa, i hoike ole ia mai nei ia'u e Kauna-wahine Berene. Ma ko'u wa ma Parisa, ua lohe au i na mea he nui mai a Madame Maraceli mai e pili ana nou e kuu keiki, aka, mamuli hoi o kou hoea kino ana mai nei ia nei, e hoomahuahuaia mai anh. ka nui'o ko'u ike no kou ano. Nolaila, e Mr. Lamabereta, e hiki ana a.nei ia oe ke heopau afc i kekahi pohihihi nui e nalu nei iloko o ko'u naau no Aliee nei, a nou nohoi?" (Aole i pau.)