Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 13, 31 March 1899 — NA HOALOHALOHA. [ARTICLE]

NA HOALOHALOHA.

OLESLO HOOHOLO HOALOHALOHA i NA KA AHAHUI HOOULU A HOO'liA LA'HUI NO KE KAMA'LII \ICTORIA KAIULANI, I KA MEA HANOHANO A. S. CLP:OHORN,. KA MAKUA ALII. I k:i Mea Kiekie Ha-n. A. S. Cleghorn, ka Makua Alii. Aloha:—No ka mea, ua oluolu i ke Akua Mana Loa, ke kipa ana inai iloko o ka Ohana Alii a lawe aku la i ka Mea Kiekie, i ke Kama'liiwa3iine Wohi, ia Victoria Kaiula;ni Kalaninuiahilapalapaolunalilo i ke ala hoi ole mai. A .ua ili iho ke kaumaha kuhohonu, ame ka paumako walohia, o ka ©haeha ame ka luuluu malun'a iho ou e ka Makua Alii i hooneleia i ke kamaliiwahine ole, ame ka Ohana Alii o Hawaii. A no ka mea hdf, o ka Mea Kiekie ke Kama'liiwahine Kaiulani i hala aku la, he Hope Peresidena oia no ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui no Honoluiu nei, a no ka Paeaina holookoa. A he i kau inuiia, i hilinai nuiia, a i manaolana nuiia, no ka hooholomua ana i na hana o ka Ahahui imua. Nolaila, ke waiho haahaa aku nei makou, ma o ko makou mau komite o ekolu lala, i keia olelo hooholo ame ka hoalohaloha malalo iho, penei: "B hooholoia: Ke komo pu aku nei makou apau na lala o ka Ahahui Hoola Lahui, me oe e ka Makua Alii, e kanikau pu me ke kumakena piha no ke Kama'liiwahine Victoria 'Kaiulani i hal'a e aku, a na ka Haku no e hoomama mai ia kakou apau, iloko o Kona aloha, ame Kona lokomalkai palena ole. "B Hooholoia: E hoopaaik maloko 0 ka buke moolelo o ka Ahahui, ke kope o keia Olelo Hooholo. A i hookahi i ka Mea Kiekie A. S. Cleghorn, ka Makua Alii, a i hookahi kope e hoolahaia maloko o na nupepa." Me ka mahalo, ma o ko makou komite la. KOLEKA PAUOA/HU, LUCY PEAJBODY, EUGENIiA <K. RiEIS. Honolulu. Mafch 21, 1899. NA KIHENE WA-IMAKA NO KE ItAMA'LIIWAHINE WO'HI VITORJA KAWEIKIU KA'IULANI LUNLILO K A L A NI NUI'A)HILAP ALAPA. 1 ka Mea Hanohano A. S. Cleghora, ka luaui o ke Kama'liiwahine opio, a i na Moiwahine Liliuokalani ame Kapiolani, ame na Keikialii D. Kawananakoa ame Kuhio Kalanianaole, i hooneleia i ke Kama'liiwahine opio ole. Aloha paumako me ka luuluu: — Puolo Mana i na kihene waimaka, Ke hanini nei puhi Waialeale, Lihaliha keehina me ka manaonao, Ke mokumoku nei iloko o ka iwi-hilo, Ua na-ha ka hale ke kino o ke kanaka, Kahi a ke aloha e kipa aku ai. Lele hoanoano i ka imo o ka lani, O Vitoria Kawekiu Kaiulani, Lunalilo Kalaninuiahilapalapa, He Wohi Kapu Kiekie, he mu-o liko Alii, He milimili iani, nau e Hawaii, He ulumahiehie no Amerika, Na Aupuni hui a puni o Europa, Hoomaha i ka nani o ka Pale<laiso. Auwe —e! ka minamina. Ma ka la 7 o Maraki nei, ma aWimea, Hawaii, ua puiwa makou i ka lono kaumaha ma ke telepone mai Kau mai, "Ua make o aKiulani." iHe mau minute ia o ka ehaeha a pilipu ka hanu. A oiai ke Kama'liiwahine opio ma Wai•mea nei, ua loohia hou oia i ka ma'i rumatika ma ka Uhiwai-o-Mana. Ma ka la 25 o lune, 1899, ua hoea kinō mai kona makuakane, /A. ,S. Cleghorn, me ke kauka, ame ke Keikialii D. Kawananakoa, no ka nawaliwali o ke Kama'liiwahine opio, e Tioho ana ma Mana, a hala he mau la. Ma ka Poaono, Feberuari 4, ua haalele aku ke Kama'liiwahine opio, i ka Uhiwai-o-Mana a kaukooia mai maluna o ka manele, no ka ua kipuupuu o Waimea, a nona keia kanaenae: Auamo Waimea i ka ua Kipuupuu, Ke manele ia mai la e ka ua Paliloa, Haalele aku i ka. Uhiwai-o-'Mana, Komo mai i ke ehu mamane o Puuki- » komi, Nani ka oiwi o Holoholokee i lia malie, Me he papa-konane la ke kula o Paakainui, He pakika, he pahee a hoea i Puhihale, E ani peahi mai ana o Pukalani, E wiki, e wawe a hala o Alaohia, Kaalo ana ma ke alo o Kamakeokeo. Eia'e ke Kama'lii ma kai o Ahuli. Pa ana ka leo kahea a Waiemi, Eia ka poli o ka makua i Puopelu, Hoomaha ka luhi, ka naenae o kalani. Ma keia alahele, ua makemake nui ke kauka e loaa kahi pumehana i ke Kama'liiwahine opio, no ka nui o ke anu ma Mana, no kona loohia ana i ka ma'i rumatika he mau pule i *hala'e. Ua hoomaha ke Kama'lii opio ma Puopelu, I na po elua, a ua loli ae kona ano ia mau po, a komo liilii aku kahi mea ai ma kona opu Alii, a ua ano maikai iki mai la hoi. Ma ka Poakahi ae, Feberuari 6, ua makaukau ka huakai no ka hele ana ma kai o Kawaihae, maluna o ke kaaiio i ahamaka ia. He maikai ke Kama'lii opio ia kakahiaka, a mamua ae 0 kona haalele ana ia Puopelu, ua puaiia mai la kon leo Alii, me ka maopopo lea, "Alo—ha, ua eha kuu lima, Aole au e aloha lima aku ia olua. A e hoi hou mai ana no au." He leo walohia keia o ke Kama'liiwahine opio i ipa-e mai ai, ame kona naanaolaua, e pau ae ana la keia pilikia maluna o kona kino nawaliwali. Aole ka! Ua huna loa ia kona mau maka, mai a kakou aku. Ma ka hora 10 a. m. ua kau ke Kama liiwahine opio ma ke kaa li% me ka oluolu, a'o Mrs. J. H. Boyd ka mea noho pu mai ma kona mau wawae no ke kiai ana, me ke akahiele malie ma ke ala e holo ai i Kawaihae, me ka ukali pu no o ke kauka ame kona luaui makuakane ame na poe e ae no, a hoea 1 Puuiki, a malaila i hookuu'ia aku ai ke Kama'lii opio e hele i ke kuja enaena 1 ka la, a no keia hoohena ana: "A Puuiki au, olu i ka wai—e A Namauenaena, wela i ka la—e." 'Me ka oluolu maikai, ua hoea aku

la ke Kama'liiwahine opio ma Kawaihae, ma ka home hooluolu o Mr. ame Mrs. Parker, kona mau kahu hanai alii. He mea hiipoi nui ia na Alii e laua. La hoomaha ke Kama'lii opio malaila i na po ekolu, a ua pii liilii ae kona ano maikai, me ka oluolu ia mau la. Ma ka Poaha ae, Feberuari 9, ma ia po, ua kau aku la ke Kama'iiiwahine opio, maluna o Maunaloa, a nana i hiipoi aku i ke kino makamae o ke Alii opio, ma kona poli; -no ke Kapitala o Honolulu, a me ka manaolana hoi, e loaa mai ana ke ola kona kino. Aole ka! O kona ike hope loa ana ia i kona kahu hanai Mrs. Parker ame kona mau makaainana mai Waimea a Kawaihae, pau pu no hoi me kona ike ana ina po lea o Halalii. Ua ha—la, ua nalo, ua hele aku la i ke ala Koula a Kane, a noho iho la makou me ka minamina nui, me ka luuluu i ke aloha, a nona keia kanaenae: "Ke uwe aku nei ka Ua Kipuupuu o Waimea, Ke olo' mai la ka pihe kumaleena o ka Uhiwai-o-Mana, Ka home nani a ke Kama'lii opio i ohehia ai, I hooipo ai me na kulu kehau anu o ka PO, Haule ka lani, kakaa ka honua, Pouli ka ka mahina, me na hoku, Uina ka leo o ka hekili nakolokolo iluna, OHi mai ke ahi, olapa ka uwila, Pii na ale ahiu oka moana lipolipo, A'e ia ke kapu o Ahaula i Pakaalana, Hanini mai na kio wai o Kwlauihakoi, Hele uluulu ka makaml me ka ua, He ehu wawae ka keia no ka wekiu lani •Aloha—Alo—ha! Luuluu wa—le. iMa ka la Sabati, maraki 12, ua malama ia he halawai hoolewa no ke Kama'liiwahine opio, maloko o ka luakini ma Imiola, ma ka loaa ana mai o na lono, e hoolewaia ana ke kino walohia o ke Kama'liiwahine opio maloko o ka iuakini ma Kawaiahao, iHonolulu, ma ia la Sabati. Ua komō pu mai no kekahi mau makaainana aloha i ke Alii opio ma ia la, me na kulu waimaka o ka ehaeha ma ia halawai, a hoomainao pu i ke aloha o ke Akua no ke Kama'liiwahine olpio i aloha nui ia. oka poe opio nae i lealea pu me ke Kama'liiwahine opio, ma Waimea nei, i na -la i hala aku, aole lakou ma ia halawai. Hooholoia: Nolaila, o makou o na makaainana o ke Kama'liiwahine opio ma Waimea nei, ke komo pu aku nei ine ee, ame ka Ohana Alii o Hawaii, ame ke .Aupuni Amerika e ku nei, e auamo pu aku i na ehaeha ame ke kaumaha luuluui haawe iho maluna o kou poohiwi aloha. Hooholoia: Mamuli o kou hoonele ia ana mai i ke Kama'liiwahine opio ole, ua hoonele pu ia kona lahuikanaka i ka lalani Alii o Hawaii, a ua poho na manaolana. Hooholoia:—<Ke kulou haahaa aku nei makou imua o ka Mea Mana Loa, e hoomamaia mai na luuluu ame na ehaeha maluna ou, a e hooloihi ia kou mau la i koe. N kae Akua i haawi mai, a Nana no i lawe aku, e hoomaikai ia Kona inoa. S. H. -MIAIH'UKA, Z. PAAKĪKI, GEOROB BELL. Waimea, Hawaii, *Maraki 17, 1899. 0 ka Poalima maikai keia. Good Priday. ' Eia i Honolulu nei o Senatoa Clark o Amerika Huipuia. He manuwa lapana kai ku mai i keia pule iho la. OlaU no na lapana. 1 keia la e ku mai ai ka mokuahi Mariposa mai ka Hema mai. He hoolaha Pa Aupuni ka Luna Pa Aupuni K. Kekuene i ikeia. He poe lio aea hele. Ma ke kakahiaka o nehinei i hele makaikai ae ai o Loio Kuhina Kupa i ka «Halewai ame ka Oihana Makai. Ua manaoia o ka Pope mahope aku o Leo XIII., e kapaia ana ia o "Iguis Ardens" ('Ke Ahi OkōokO). 'He manuunuu loa na hoalohaloha no ke Alii Wohi Opio Kaiulani i loaa mai ia makou. E hoopukaia aku ana ma keia mua iho. O keia Poakolu ae, Aperila 5, e noho ai ka Aha Euanelio o ka Mokupuni o Oahu nei maloko o ka luakini nani o Kaumakapili. Ke laulaha loa neL ka lono ma Honolulu nei e lilo ae! ana na kuleana apau e ka Hawaiian Hardware Company i ka Paciflc Hardware Com'pany. Ke manao la ka luna nlii o ka maI hiko o Kahuku e hoomahuahua aku i | ke kanu ana i ke ko ma keia hoomaka hou ana aku o ke kanu ana. E hoola koke ia ana me ka hikiwawe , ka Eczema, ke poo kepia, meeau ame ka meneo o ka ili, o ame keia ano. Laau Hamo a DOAN. Aia no ma kahi o ka mea pa-ipa-i laau. 50 keneta. Ua huli hoi mai liei o Charlie Peterson, ka "iuau" o Kaimana Hila, mai 'Kaleponi mai, maluna mai o ka mokuahi Alameda. A e lawelawe hou aku ana ia i kana hana ma ka la apopo. Ma ka mokuahi e haalele iho ana ia Honolulu nei ma ka la 18 o keia malama ae, e holo aku ai o Mrs. Irene Ii Brown no 'ka Lokowai o Tahoe, a e hala ana iaia he elima a eono mahina malaila.