Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 13, 31 March 1899 — Ke Aloha o kuu Makuahine KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI. Ka Mana o ke Aloha. He Moolelo Walohia [ARTICLE]

Ke Aloha o kuu Makuahine

KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI.

Ka Mana o ke Aloha.

He Moolelo Walohia

i "Ua hele mai nei paha oe, e ike i ke keiki, ea?" wahi a ua wahi luahine nei i ninau mai ai a Alee, a hoomau mai la nohoi i ke kamailio aea: "Ka! 'Mai pilikia no keia wahi :bebe, i ole wale no ka 'hoea ana mai o keleahi kauka mai Parisa mai. Nana i haawi laau, a loaa keia maha ame keia maileai iaia. Ua hai mai ke kauka, ua pau ka pilikia. Hiamoe maikai loa oia i ka po nei. Ke ike mai la nohoi oe i kona mau mnka, ua hele a mohala maikai." Hookokoke aku la o Aliee ma ka moe e waiho ana ua wahi bebe nei ana, alaila, lalau aku la oia i ka lima o ua wahi keiki la a paa mai la. Ke haka pono la kona mau maka maluna o kana keiki aloha. Ke pauma la ke aloha walohia iloko o kona houpo me ka ikaika, ke hookikina la ua aloha. nei i na ipu wai o kona mau maka e hoohanini iho i na waimaka ma kona mau papalina. Aka, me ka 'hoomanawanwi, au'a iho la ia i ke kalie ana iho o kona mau waimaka. I keia wa pane hou mai la, ua wahi luahine nei: U B kahea ae au ia Madanie Minguet." A o ka wa no ia i haalele iho ai o ua wahi luahine nei ia Aliee me ka be>be iloko o ka rumi a puka aku la i waho no ke kahea ana i ka -wahine nona ka inoa ana l holke mai al. ■'Ma ia wa koke nohoi, wehe ae la o Aliee i kona uhi maka, ame na waimaka e hiolo ana ma kona mau papalina, lele iho la ia a honi iho la i kana keiki. Ua kaakaa ae la na inaka o ua wahi keiki la, aka, aoie nae oia i ike ae i na helehelena o kona kuahine. Ike ae la nae ia, he wahine ui leeia e nana iho ana iaia, a no la mea, ua mino aka iho la ua walii bebe nei, me he mea la, ua hauoli no kona naau i ka ike ana ae he mau maka oluolu a lokomaikai ke kiei i4io ana maluna ona. Aia o Aliee ke hoomau la i ka nana ana i kana keiki aloha, ka hua hoi o kona pu'haka me ka ehaeha nui o kona naau, a nolaila, ua poina loa o*a i ka noonoo ana ae no kahi luahine ame ka wahine ana i kii aku ai, a hiki wale i kona hoopuiwaia ana ae, e kekahi leo hooho kapalili o ka pa-e ana mai ma ka puka komo. I kona aui ana ae, a nana aku iUa kahi a ka leo hoeho ano e ana i lohe ai, aia hoi, ike aku la la me ka pihoihoi nui, i kekahi helehelena kamaaina loa iaia. "E Susana, e aloha mai oe ia'u. Owau no keia, a mai maka'u oe; aka, e aloha mai oe ia'u." O keia wahine a Aliee i ike aku ai, oia no ke kahu hanai nnia o k$ keiki. Nana no i hanai a i malama iaia, oiai na la e loaa ole ai ka ma'i ia Aliee, a pela hoi me kona kanu ola ia ana. O keia wahine ka Aiic« i ike aku ai, a o ua wahine la »hoi ka mea nona ka leo hooho ana i lohe ai. He oiaio, ma ka wa i komo mai ai o Susana, ua ike mai la ia ia Aliee me ka hoohewahewa ole, aka, ua hoopuiwa nui ia nae oia i kona ike ana mai iaia, a komohia iho la hoi ka noonoo iloko ona, o ka uhane lapu paha o kona haku yahine opio kana e ike nei; aka nae, i kona lohe ana i ko Aliee leo, ame kona hoomaopopo pono loa ana o kona •haku wahine io no ia, ma ke kino maoli, ua hoio mai la ia a kukuii iho la ma na -wawae o Aliee, a honi ae la ia i na lima o Aliee. I keia wa hol l komo mai ai kahi Rikeke lioopono, a ike mai la i kekahi hiohiona walohia e waiho moakaka aku ana imua ona. aiPne ae la o Susana i kona haku wahine: "Aole oe i ike, e kuu haku, i ka nui o ko'u uwe ana nou. Ma ka wa a ke Kauna i hoike mai ai ia'u, e lilo hou na'u e malama ia Edemona nei, ka luhi a'u i luihi ai, ua ae aku la au me ke kanalua ole, oiai ua aloha au ia oe a ua aloha nohoi au i ke keiki. A i keia hora, i kuu ike ana, o oe no keia e kuu haku, ke hauoli nei au." "Ke haawl aku nei au i ka'u mau hoomaikai ana ia oe, e Susana. Aka, makemake nae au e kamailio malu me oe." "Ua pono, e kuu haku, maloko o keia nuni kaua e kamailio ai." Ia wa i wehe aku ai ua wahi wahiae nei i ke pani o kekahi keena, a komo aku la laua ma ia rumi. "E hoolohe mai oe," wahi a Aliee i pane mai ai imua o Susana, "e ae mai oe imua o*u, aole loa oe e fhai aku i ke-

kahi mea e ae, ua Ike oe ia'u. Aole no oe e hai i keia mea i kuu kane. E hoomanao oe, o kou hoike ana aku i kou ike ana ia'u, elike me keia au e ike nei, he mea ia nou e ike hou ole ai ia'u. He mea maopopo, ua haawi aku oe ia'u iloko o ka luakupapau no ka wa mau loa; nolaila, e ae mai oe ia'u, ma ka hoohiki ana mai, aole oe e hoike aku i keia mea i kekahi mea kino uhane. E lilo kou ike >ana ia'u i ke\& la almau loa aku. \ huaa no kekahi mau la i like ka loihi me ko ka wa a'u e noho hamau ai, me ka hoike ole aku ia oe, ua hala ae ke kau o kuu poino ame kuu pilikia." "■Ke hoohiki nei au ma ka inoa o ke Akua Mana Loa imua ou, e kuu haku wahine, he mea 'huna keia na'u e malama ai me ka nene-ili kapu loa." "Ae. B ike oe, eia kuu mau makua, kuu kane ame ko Parisa apau ke manaoio loa nei no, ua make au; a, aia kuu kino maloko o ka ilina kupapau; nolaila, o kou hoike ana ae, eia no au, kou haku wahiiie a hoaloha oiaio nohoi ke ola nei, a ua pakele au inailoko mai o ka luakupapau, oia no kou pepehi maoli ana mai ia'u a make. He mea maopopo e make ana au." 4, E kuu haku, e haawi mai oe i kau paulele ana maluna o'u. Mai hopohopo oe." "Eia kekahi mea a'u i makemake ui e kamailio pu me oe. Aole pono ia bebe ke hoomaapopo a ke ike mai hoi i kuu mau helehelena. Ua manao au e ike mai ana la oia ia'u i kela wa a'u e noho ana me ia, eia nae, aole; a ua pomaikai loa au i kona ike ole ana mai ia'u. Aole o'u makemake e ike oia ia'u, a he mea pono ke pale ia ae keia mea. Nolaila, ua manao au, o ka wa maikai loa a'u e hele mai ai ia nei no ka ike ana iaia, oia ka wa poeleele. A nau ponoi nahoi i haawi mai iaia ma kuu mau lima maloko o kekahi rumi i a nul ole ai ka malamalama o ke kukui. A ke makemake hoi au e ike iaia i ke ao, alaila, e hooholo nohoi kaua i kou wahi e lawe ae ai iaia ma ke alanui, a mailoko mai nohoi o kuu uhi maka e nana mai ai au iaia. E hoomanao loa oe, e Susana, e hana kaua i na hana apau me ke akahele loa ame ka makaala loa nohoi. Ke ike nei au, ua malama io o« i leuu keiki me ka maikai ioa, a e uku ana no au ia oe me ka maikai." "E kuu haku, he men ole ia mea he uku ia'u. O kuu lilo ana i kahu hanai no kau keiki, ka mea a'u i aloha ai me kuu naau apau ame kuu uhane apau, oia ka mea nui ia'u." "He alana makamae kau i hoike mai la la'u, aka, e hoomanao oe, o ke ao punohu i ka lewa i piha pono komi poai holookoa i na huna wai liilii, e hoea mai ana no ka wa, e hoohua mai ai ia puolo wai i na kulu paka ua huihui a oluolu e ma-u ai ka honua pa-paa la; •pela nohoi ka uhane i hoopuni a 1 hoopihala me na. hana manawalea o ke aloha oiaio, e hoohua raal ana no la i na haawina makamae e hauoli ai ka haiau hale i noho ai ua uhane la. Mai ka»pae oe, e Susana. i ka pomaikai a ka hana aloha a lokomaikai e hoonai mai | ai imua ou." Ia wa, haalele iho ia laua i ke keena a puka hou mai la no ka rumi e moe ana ka be(be. iHele aku la o Aliee, honi | hou iho la i kana keiki, a haalele iho ! la l ka hale, a, aia hoi mahope o iia wahine kupaianaha nei o ka he kupapau, e hele aku ana kahi Rikeke hoo pono. MOKUNA XV. No na la ekolu i noke ai o George ame kahi Rlkeke hoopono i ka hele huli 1 wahi kupono no lakou e noho ai. a ua loaa aku la ,he haie nani a maikai, ma kekahi wahi kuaaina loa. E ku ana keia hale maloko o kekahi uiulaau. He hale keia i kukuluia e kekahl Keikialii Rukini, mamua ae o kona mare ana me kekahi lede opio Faranl. Maloko o keia«Jiale nani i hoohala ai laua i na la omamaka mua o ke ohohia ana o ke au i kapaia ma ka poai o ka poe mare, "na la mahina wai meli." Aka, mamuli o ke kauoha koke ia ana mal 0 ua Keikialii la e kona mau makua mai Rusia mai, ua haalele iho la ia ame kana wahine i ua hale la, a hoi aku la no Rusia. Ua lilo mai la ua hale la ma ke kuai i kahi Rik6ke, mamuli o ke kauoha a George, a mahope iho o ka hala ana o na la ekolu mahope iho o ka la i lilo | māi ai ua hale nei, ua nee aku la o Aliee a lilo iho la i haku wahine hanohano nui no ia wahi. 0 kana mau kauwa, oia no kela poe wahine Italia ekolu 1 hele pu mai ai me ia. Ua hoonaniia keia hale me ka maikal loa, a ua nui ko Aliee hauoli. I ko George ike ana, ua ko .Aliee noho ana ma kona home hou, 1 kekahi Ia pane aku la ia imua o Aliee: ' "iKe manaoio nei au, he home maikai keia nou, a ke hoea mai nohoi kou la e makemake ai e holo aku i lialia, aia no malaila ia home ou. Aohe a*u mea i koe e noonoo ai nou i keia wa, nolaila, manao au, e haalele au ia oe, e hoi aku au no Parisa, £ ike ai i kuu mau makua." "Ae. E George, e hoi oe e ike ia Madame Lamaibereta, ame kou makuakane nohoi. Aohe o'u pilikia." I kekahi la ae, ikeia aku la o George

e noho ana me kona mau makua ma Parisa, a e paina ana lakou i ko lakou aina kakahiaka. Aia ma na helehelena o George e olino ana ka hauoli, ka oluolu ame ka maikai. l'a hekau mai la no maluna ona, ka ui o kona mau la mua. oiai ia e noho ana ma ka hoopalau me Aliee., a ia wa i liu mai ai ko Madame Lamabt?reta aloha no Aliee. Oiai lakou e ai ana, pane mai l& oia imua o kona mau makua*. "Ua haaiele loa aku nei au ia lulia. Ua ike au, ua loihi loa kela wahī mai a olua aku nei." "Alaiia, i hoi loa mai la anei oe rue maua?" wahi a kona makuahine aloha i ninau mai ai iaia. "Aole au e noh» mau ana me olua; aka, e ike mau ana no uae olua ia'u,! a e kaawale aku ana nohoi au i kahl: wa." "E George," wahi a kona makuakane i pane mai ai me ka ninau ana mai: "Pehea ka loihi o keia noho ana ou ma ke ano pohihihl loa a kupaianaha nohoi?" "Aole maopopo ia u ka loihi o na la e mau ai keia ano o ko'u ola ana, ellke me kau, e papa, i olelo mai la. ho ola ano pohihihi ia a kupaianaha hoi." "E Papa," wahi a Mailame Lamabereta i pane mai ai i kaan kane, "mai hoouluhua oe i ka kaua keiki me na ninau o kena ano. Heaha ka hewa ina he nohona ano pohihihi ka kuu keiki e noho nei i keia wa, aka, ua loaa nae iaia ka h-auoii o kona uhane?" I ka pau ana ae o ka paina kakihiaka, ua haule aku la o George ame kona luaui makuahine maloko o ka rumi hookipa, a kamailio iho la laua ma na mea he nui. Ua maikai loa ka noonoo o (Monsieur Lama.l>ereta no kana keiki, i kona ike ana i ka maikai o kona ola, ame kona huuoli. "E Papa," wahi a George i pane aku ai imua o kona makuakane, "e nui aku ana au ia oe, e kala mai oe ia'u, no ko'u koi ana ia mama e hele e aie (lala 1 ko hale hanako ma ko mama inoa ponoi." "Mon cher fil" (e kuu keiki aioha), wahi a kona makuakane i pane mai ai, "Ua loaa i kela mau (lala a kou makuahine i kii aku ai i ka banako he uku panee waiwai loa nona ame a'u nei. Ua hauoli oe, e kuu keiki, ua maikai kou noonoo ame kou manao. Ua pale ia aku ka luakupapau u ua ku mamao loa aku ia mea mai a oe aku, noiaiia. he uku pane« waiwai nui keia i loaa u īnaiui kou mau makua. Ua naauao o mama i koua hoopukapuka ana i kana mau ilala ma ou la. E kuu keikl, e George, Ina makemake oe i (laia hou. ua hiki no o mama ke kii aku i mau dala i ka hanako ma ko'u helu. me ko mama kikoo oie ana i ua <iala m& kou inoa ponoi lloko oka banako. Aia lloko o ka hanako i keia ia ma ka lnoa 0 George LamabereUt he huln;v Uaia o 2,000,000 hapaha tarau\. AoU? nae o tuama i lke i keia «ea; u. akahi uo au a hai aku ia oe I keia waiwai nui ia oe." Aole i kana mai ka piha olioli o G»h> rge 110 keia nuhou waiwai nui a kona makuakaue i hoike mai ai imua ona. ua haloi ae la na waimaka o ka hauoli ma kona mau waimaka. I kela wa komo mai la kona luaui makuahine a kamaillo pu iho ia lakou me ka maikai. 1 ka aulna la. ua hai aku ki o George. 1 kona manao imua o kona mau makua, e haalele iho ana oia ia laua ma ia ahiahi. Ua koi ikaika aku !a hoi koan mau makua iaia e hoaumoe pu hoi oia rae laua ia po, aia hol a kekahi la ae, huli hoi aku oia no kahi ana i makemake ai; aka. aole nae. o George ae. Mamua hoi o ko George haalele ana iho i ka home o koaa mau makua, ua huki aku lu kona luaui makuahlne iaia iloko o kekahl rumi. a kamaiUo mal la: "E kuu keiki, e hal aku auiaoe.ua hauoll loa o Papa i kona ike ana ua kil au 1 dala i ka hanako elike me kau noi. A pehea la, makemake ao anei oe i daia hou nau? I keia la iho la. i haawi mal ai o Papa ia'u i ka ae e kikoo i kana mau dala iloko o ka banako ina makemake oe i dala hou nau." \ "E Mama, aole. Aole 1 pau kuu mau i dala miia," wahi a George. "lna nae 00, e makemake oe i dala ma keia mua aku, alaila, e hoike mal j no oe ia mea ia'u. L'a hooholo mauai me Papa, <? haawiia oe i 7,000 hapaha' farani i keia ame keia mahina." I "E Mama. aohe o'u makemake dala i j keia wa." | "Aka. e kuu keiki. ina makemake oe i dala, alaila, e hai mai oe ia'u ia mea." "Ae." "E ae mai anei oe e ninau aku au ia oe?" "Ae." "Aole anei o keia mea huna pohihih! nana e kaili mau nei ia oe mai a maua aku, he wahine ia?" "E Mama! Ua loaa mai la kuu mea huna la oe. Ae; no ka pomaikai. ak <hauoli, ka palekana ame ka oluolu o kekahi wahine, e haawi al kau keikl nei i kona ika|ka apau, a kaawale a! oia mai ka poll aloha mai o kooa makuahine, a mai na lima aloha mai hot o kona makuakane." "Alaila; ua aloha ino loa oe i keia wahine?"

| Ua aloha au iaia. m» ku« i kuu uhane ame kuu ikaaka -tpa. £ I ua laahia nae uia imua. ou. «?.* kekahi ipu hoaao -.»a ka luakini. A« —t» mama h- a. a ano oia na'u. la u nei, he ait i;t i hookaeka o!t* ia «» a*u ' (Ao^