Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 19, 12 May 1899 — Page 2

Page PDF (1.35 MB)

This text was transcribed by:  Rob Escuadro
This work is dedicated to:  ko'u kaikaina Randal James Escuadro (Randy) o Makakilo, Oahu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Hoolaha Mana Hooko

 

KOHO ALANUI.

     E wehe ia ana na koho no ka hana ana i alanui hou mai Punaluu a hiki i ke alanui hou mai Punaluu a hiki i ke alanui o Hilea, i ka hora 12 o ka Poakahi, la 22 o Mei, ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina.

     E ike ia na kuhikuhi ana ma ke keena o ka Luna Nui o na Hana Hou, ame ka Hale Leta ma Punaluu.

     Ua koe ka mana i ke Kuhina, e hoole i kekahi koho a i na koho apau paha.

                                                                                                S. M. DAMON.

                                                                                                Kuhina Kalaiaina no ka manawa.

                                                                                                Mei 5, 1899.

                                                                                                2753-3t   

 

HOOLAHA KAKAUINOA KOHO BALOTA.

     E noho ana ka Papa Kakauinoa Koho Balota o na Mokupuni o Maui, Molokai ame Lanai, ma keia mau wahi i hoikeia mahope ae nei:

     Poakahi ame Poalua, Mei 8 ame 9, 1899 - hora 9 a.m. a ka hora 12 m. a maia ka hora 1 p.m. a i ka hora 4 p.m. ma ka hale Hookolokolo ma Lahaina.

     Poakolu, Mei 10, 1899 -  hora 11 a.m. a i ka hora 2 p.m., ma ke Keena Oihana o ka Hui Mahiko o Olowalu.

     Poalima ame Poaono, Mei 12 ame 13, 1899, ma ka Hale Hookolokolo ma Pukoo, Molokai.

     E malamaia ana nohoi na akoakoa hou ana i hoopaneeia ame na noho ana ma ke ahiahi, ma na wa e ikeia ana he pono.

                                                                                                F. W. HARDY,

                                                                                                F. WITTROCK,

                                                                                                R. C. SEARLE.

                                                                                                Papa Kakauinoa Koho Balota no Maui, Molokai ame Lanai.

                                                                                                2753-2t

 

NA AINA AUPUNI, OLAA, PUNA, HAWAII.

     Ke hoolahaia aku nei ma keia, ua hiki no ke noi mai ka Poe Hoolimalima o na Apana Aina Olaa, malalo o na hoolimalima mai na Komisina Aina Leialii aku, ka poe hoi i lawe ole i mau aina hou malalo o na olelo o ka Mahele IX.  o ke Kanawai Aina o 1895, i mau aina hou i oaa ai he kuleana ia lakou malalo o na olelo o ua Mahele IX.  la, maloko hoi o ka Mahele o na Aina Hou o Olaa, i hoikeia ma na Apana, mai ka Apana 100 aku a ka 136, i ikeia ma ke Kii maloko o ke Keena Oihana o E. E. Baldwin, ka Hope Agena, Hilo, a maloko nohoi o ke Keena Aina Aupuni, ma Honolulu.

     E waihoia mai ia mau Noi ma ke Keena o E. E. Baldwin, Hilo, ma ka la 6 o Iune, a mahope aku aha, a mamua ae hoi o ka la 1 o Iulai 1899.

                                                                                                J. F. BROWN.

                                                                                                Agena Aina Aupuni.

                                                                                                Hanaia Aperila 24, 1899.

                                                                                                2752-4t

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

     Poalua, Mei 16, 1899, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo o ka Hale Hookolokolo e kuaiia aku ai ma ke Kudala Akea no ke Dala Kuike, he Apana Aina ma ka Aina Kula, ma ke Awawa o WAianae, maloko o laila Hookahi (1) Eka.

     Kumukuai oi aku mamua o $100.

     Ma ke Dala Gula o Amerika Huipuia.

     No na mea i koe aku e ninau ma ke Keena o na Aina Aupuni, Honolulu.

                                                                                                J. F. BROWN.

                                                                                                Agena o na Aina Aupuni.

                                                                                                Aperila 11, 1899.

                                                                                               2750-4t

 

HE KOENA O KE KAUA.

     He nui na koa e ike nei i ka inea a ke kaua i hoomaawanuiia iho nei e lakou.  Penei ka olelo a Mr. Geo. S. Anderson o Rossville, mahele aina o York, Penn., kekahi o na kanaka i ike i na owelawela a ke kaua, a i loaa hoi i ka rumatika:  "Ua loohia au i kekahi eha ikaika loa i keia wa iho nei, a ua kuai aku au i omole o ka Laau Hamo a Kamalena.  Ua ike au i ko'u oluolu ana, nolaila, makemake au e hai mai oe ia'u i ke kumkuai no hookahi kakini omole."  Ua makemake o Mr. Anderson i keia mau omole laau, nona iho a no ka haawi ana aku i kona poe hoaloha ame na makamaka, no kona manao ana, he mea pono ke loaa i kela ame keia ohana i hookahi omole, aole nae no ka ma'i rumatika wale no, aka, no ke kikala hanene, ka maui, ka pehu, ka moku, na palapu ame ka wela ahi.  He lua ole keia laau.  Benson, Smith & Co., na Agena Kuai Kukaa no ko Hawaii Pae Aina.

 

OLA HOU KEIA MAI RUMATIKA I KA LAAU OLA A KAMALENA.

      Ua loohia kuu keiki i ka ma'i rumatika, ma kona wawae akau, a hiki ole iaia ke hele.  Mahope iho nae o kona inu ana i ka laau o hookahi omole ame ka hapa o ka Laau Hamo Ola a Kamalena, ua hiki iaia ke hele hou ma o a maa nei.  Ke hooia aku nei au me ka oiaio no keia laau, no ka poe i loohiaia i ka rumatika. - JOHN SNIDER, Freed Calhoun Co., W. Va. Benson, Smith & Co., na Agena Kuai Kukaa no ko Hawaii Pae Aina.

 

KA Nupepa Kuokoa

                                                                                                            No ka Makahiki………………….. $2.00

                                                                                                            No Eono Mahina………………….. 1.00

Kuike ka Rula.

                                    PUKA ANA        1 Pule        2 Pule        3 Pule        1 Mal.        2 Mal.        3 Mal.        1 Muk.

                                        Iniha                 $1.50          $2.00         $2.50         $3.00         $5.00         $6.75         $12.00

                                     2 Iniha                   2.00            2.75           3.50           4.00           7.00           8.00           15.00

                                     3 Iniha                   2.50            3.50           4.50           5.00           9.00         12.00           18.00

                                     4 Iniha                   3.00            4.00           5.00           6.00         11.00         13.50           21.00

                                     5 Iniha                   3.50            4.75           6.00           7.00         12.00         15.00           24.00

                                     6 Iniha                   4.00            5.50           7.00           8.00         13.00         18.50           27.00

 

     O ne Olelo hoolaha a pau e noounaia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomoia.

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

A. W. PEARSON, Luna Nui.

 JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono.

Honolulu, Oahu.

 

POALIMA, MEI 12, 1899

 

     Ina e ao kekahi kahu i kana ilio e nahu mau oia i kela ame keia kanaka e lilo ana i Repubalika Hawaii, alaila, ina e nahu ana kela ilio i ke kahu no kona lilo ana i Repubalika Hawaii, mai hailiili aku ke kahu i ua ilio la, oiai nana no i hoonaauao iaia.

KA PAPA KUHIKUHI PUUONE A "KA MAKAAINANA."

     Ma ka nupepa "Ka Makaainana" o ka la 8 nei, i ike iho ai makou i kekahi manao alakai oia makamaka, malalo o ke poo "Aole Manaolana ma o."  O ke kahua nui i ka ai keia manao, oia ka paipai ana i ka "lahui Roialita" e lawe i ka hoohiki e kakoo i ke Aupuni "Repubalika o Hawaii."  Ua kuikahi like ko makou manao me ko ua makamaka la ma keia alakai ana.

     Mai oi loa aku ka pono ame ka maemae o ua manao alakai la, ina i kakauia he olelo hoakaka mua (preface) e hoike ana imua o ka "lahui Roialita," ma ke ano e like me keia, no ko makou ike ana, ua alakai hewa makou ia oukou e ka lahui Hawaii (Roialita) no kekahi mau makahiki eha a oi i hala ae nei, nolaila, ke nonoi aku nei makou i ka oukou kala ana mai ia makou; a ke ike nei makou, o ka hana pono a kakou e hana ai ia wa i hala, oia ka hoohiki ana malalo o ke Aupuni Repubalika o Hawaii; a oiai, aole i hala ka wa pono no kakou e hana ai ia hana i keia wa, nolaila, e hele kakou e hohiki.  Eia la, ua pau makou i ka hoohikiia.

     Pela io anei?  Ua hoohiki anei ka "Ona, Luna Nui a Lunahooponopono" o "Ka Makaainana?"

     Aia a hana ka Lunahooponopono a Haku o ua hoaloha nupepa la ia hana hoohiki, alaila, waiwai io ke ao ana ame ka hoonaauao ana aku ia hai, aka, aole nae makou e olelo ana, he hana waiwai ole ka hoohiki ana o ke kanaka Roialiti malalo o ka hoohiki a "Ka Makaainanana" e kuhikuhi nei i keia wa, ina no e hookoia aku ana ia hana e ua kanaka Roialiti la, me ke kaukai ole anba, aia a lawe mua ka Ona, Luna Nui, a Lunahooponopono o Ka Makaainana - aole pela.  Aka, ke olelo nei makou, ina makemake ka "Haku" o "Ka Makaainana" e lilo kana mau a'o ana ame kana mau hoonaauao ana i ka lahui Roialiti i hoohiki ole i keia wa malalo o ke Aupuni Repubalika o Hawaii, alaila, e pono ia e lawe mua i ua hoohiki la, a hoike aku imua o ka lahui ia mea.  Oia ka manaoio i hoopili pu ia me ka hana.  O ka manaoio i nele i ka hana, he manaoio aha la hoi ia?  He manaoio make.

     A eia makou, ke hoopuka aku nei i kela manao alakai o ua hoaloha nupepa nei, ma ko makou pepa o keia la, me ko makou mau manao hoakaka ponoi iho ma kekahi mau wahi o ua manao la.  Oia na manao i hoikeia maloko o na kaha apo.

     Makemake makou i na Hawaii maoli apu i lawe ole i ka hoohiki i keia wa, e lawe lakou i ua hoohiki kakoo aupuni la o Hawaii, elike no me ka makou i hoonaauao mau aku ai imua o ke akea, a e kakoo hapa i nei oi e ka "Ona a Lunahooponopono" o ka hoaloha nupepa "Ka Makaainana."

     Ma keia whi ke kkoi nei makou i ka Lunahooponopono o ka nupepa "Ka Makaainana," e hele oia e hoohiki i ka hoohiki kumukanawai e koi ana iaia e kakoo i ke Aupuni Repubalika o Hawaii.  E hoike i ke aloha ma ka hana, a i ka manaoio nohoi ma ka hooko ana i ka hana i manaoioia ai, i lilo ai i aloha oiaio a i manaoio ola hoi.

     "Ke puka aku nei makou i nei helu me ka hoike a olelo maopopo aku - aohe a kakou mea e manaolana ai ma o aku, oia hoi, e pili ana no ko kakou kulana kalaiaina, koe wale no a na Amerika Huipuia maoli no e hooulu mai.  (Pololei.)  He lalau hoi na hooulu manaolana wale aku no a kahi poe, a makou e kuhi aku nei, ua nele lakou me ka noonoo, e hiki ole ai ke ike iho, ua hala a ua pio loa ka manawa, no ka manaolana (Pololei) a eia hoi imua o kakou kekahi kulana loli maopopo loa o ka noho ana, a kakou hoi i makemake ole (makemake no nae na Repubalika Hawaii) a i kokua ole ai (kokua no nae na Repubalika Hawaii) e hookau a e hookumuia mai maluna o kakou, me ko kakou makekmake a hoihoi ole loa.  (hoihoi no na Repubalika Hawaii).  Eia nae hoi, ua hookoia mai ia ano noho ana, o keaha ana ka kakou mea e hana aku ai?  (E hoolohe i ke ao a ke Kuokoa).

     "Ina kakou e ae ana ua hoohuiia mai ko kakou aina nei e Amerika Huipuia, ina no me ka hewa a pono ole ma ko kakou manao ana, heaha kakou e nanaia mai ai, no ka mea, ua lawa na hana no ko kakou hoomaopopo ole ia, (hoomaopopoia no ke aoi kanaka mai oukou), ina nae hoi ua hiki ia kakou ke ike, a oi aku i na ihu o kakou.  (O ka hobi no ka mea e ike ai).  Mai ka wa mai o ka loli ana o na hae i Augate 12, 1898, mai ia wa mai i pio loa ai ko makou manaolana no kahi mea ma ke kua aku.  (Oiaio).  A oia hoi, eia no ia hae ke welo nei maluna ae o ko kakou Halealii Iolani mua, owai iwaena o kakou e aa ana e kii aku e uu iho ilalo, (o na Hawaii hupo apau), a i ole ia, o ke aupuni hea la o ke ao nei ke kokua mai ana ia kakou ma ia hana?  (Ke aupuni o na hupo).

     Ua makehewa loa ia kakou ke hilinai aku ia hai, no ka mea, ua hooko o Beritania Nui ame Farani i ka laua i olelo paa ai aole kahi o laua e lilo i mea e kinai mai ai i ko Hawaii nei kuokoa, eia nae, ua lilo a na kahi mea a kakou i hilinbai loa ai he hoa'loha oiaio oia e kinai mai i ke kulana noho'na kuokoa a kakou i makee ai me ka hiipoi.  (O na hana naaupo ke kumu o keia lilo ana o ke kuokoa Monakia)  A ke hilinai nei no hoi makou, e like no me ka makou i olelo kahiko ai, ina kakou i komo e hoohiki i kinohi, me nei ke mau nei no ko kakou kulana kuokoa. (he anoia paha ia, o ka hoohiki ole ana ka hewa.  A na oukou no nae i hoopaakiki i na kanaka.  E koi aku ana ke Kuokoa e hoohiki, he kuha mai ka na alakai Roialiti) aohe e hui (he kumuhana kumukanawai ia) koe a lalau okoa ia mai mamuli o ka ikaika oi a ma ke kaua.  (He ao hewa no keia)  Aole anei hoi pela ka mea polei a oiaio maoli?  (Aole).

     No kahi mau helu i hoaiai mau akui ai makou no ka kakou mea pono e noonoo mai ai no ke komo ae e koho balota, a o la ana no ka makou e paipai hou aku nei, me ka maopopo loa hou aku nei, me ka maopopo loa nae hoi - e komo ae kakou e kaana a e laulea pu.  E uumi i na mea e ae a pau maloko a na ka hua o ka hana e hoike mai i ka puana, ina ua pono a ua pono ole paha ia hana ana.  ma ka aoao kue mai i ko makou manao, ua olelo ia mai i aha ai ka lawe ana i ka hoohiki e like me ia mamua, oia hoi, ma kahi e olelo ana "aole au ma kekahi ano e kokua ma ka hoihoi hou ana paha i Aupuni Moi ma ko Hawaii Paeaina."  (Mabnao makou he mahele waiwai ole keia o ka hoohiki.)  Ina no ia ka mea e ehaeha ai, ke uwalo aku nei makou e uumi iho no maloko a mahope aku no e hooponopono aku ai, E hewa anei hoi ia?  (Heaha ka hewa o ka mea pono?)  Ma ko makou manao maho e o ka noonoo pono ana, o keia ka wa pono, aohe wa e aku e waele ai i ke pulu o Ilo neia, a mai no a hoopaneenee aku, o hala loa auanei.  (He uhane ike a naauao keia).

     O na houpuupu ana a kahi poe noonoo moowini, papau a paakiki iwaena o kakou (ka poe hoolohe o e i na ao ana a ke Kuokoa, mamua a i keia wa hoi) aia no he mea mahoope aku mamuli o keia hoohiki kue "Aupuni Moi," he hooulu ana ia i na manaolana lalau, waiwai ole a loaa hope ole mai no hoi, no ka mea, aohe oiaio o ia mau houpuupu ana.  E hoomabnaoiia ua hoohui ia mai ko kakou aina, aka, eia no ke Aupuni mua ke mau nei ka lawelawe a hooko ana i na hana, a aohe hoi o Amerika Huipuia i pahola mai i kona mau kanawai no kakou nei, koe wale no ka hoohiki oihana o na luna Aupuni ame kahi hoololi hoi o ka hoohiki mua a kakou i iibni loa ole ai a e hookoia nei hoi i nei wa.  Nolaila hoi, o ka hana hoopaa inoa i kauohaia a e lawelaweia nei no ke kau koho balota e hiki mai ana, ke hookoia nei no ia malalo o ke kumukanawai ame ke kanawai koho balota o keia au oehaa, (na ka poe e ao ole ana e hoohiki na kanaka e olelo pela)  a n oia mai no hoi kela hoohika, o ke ano mua no.  Aohe na Amerika Huipuia nei hana i kauoha mai, nolaila, aohe no a kakou hoohiki aku iaia mawaho ae o ka hoololi i hanoia iho nei, e pakui pu ana i kona kumukanawai mamua iho o ko Hawaii nei.  He kau koho balotya keia i kauoha ia ma ke kumukanawai me na kanawai o ka Repubalika Hawaii i make, (he make no ke kalo, ola no i ka naio) he wehi ola aka wale iho no ka mea i koe, aole hoi na America mai, a he hooko wale ana no hoi nei e like me ka mea i kauoha maopopoia.  Ke ikea mai la no anei hoi?  Aohe mea mahope aku, aka ua kauoha mua a maoli ia mai pela e hana ai me ka maopopo a moakaka loa, aohe wahi e aloia ae ai. 

     Mai no kakou a kunana, aka, e pono kakou e komo ae iloko o ka malumalu, i loaa mai ai hoi he pono oi ae mahape aku.  (Alaila, ua pono ka na Repubalika hookkaika ana e hoohuiia o Hawaii me Amerika.)  Aia ma ka olelo hooholo hui o kakou nei i hoohuiia mai ai, (ua hui io kakou malalo o ka ikaika kaua elike me ka mea i hoike mua ia ae nei,) ua oleloia e lilo no na makaainana o ka Repubalika Hawaii i poe kupa a makaainana Amerika.  He mea oliaio loa he poe oiwi kakou no Hawaii nei, eia nae, aole i olelo ia o ka lahui Hawaii ke lilo i poe Amerika malalo oia olelo hooholo o ka hoohui ana mai.  Aia wale no ko kakou lilo e komo aku i nei wa, a no ia hoi makou e paipai nei me ka uwalo a hooikaika aku, o hala auanei ka wa pono, ke kuhihewa ole nae hoi makou.  Ua hilinai makou he poe Amerika wale no kakou i nei wa ma ka olelo ana no ka mea, no ka aina nei kakou:  oia nae hoi, aohe o kakou kulana ma ke kanawai, a nolaila hoi, he poe Hawaii no kakou i nele i ke Aupuni ame ka aina ole, a he kuewa maopopo loa hoi ka olelo ana.  E kala kahiko i hoike aku ai ke Kuokoa i keia manao) Pehea ia, aole anei hoi pela ka mea oiaio a pololei maoli?  (Pea i'o no)

     O ka hoohuiia ana mai o ko kakou aina, ua pau pu aku no me na mea a pau o luna iho, (o ko lahui oiwi iekahi poe o luna iho, (o ka lahui oiwi kekahi poe o luna iho o ka aina, pau pu aku la ma keia hoohui ana)  koe nae hoi na poe o waho mai a i hookama a i hoopuka ole ia.  Ke kuai kekahi i kekahi moa, a mea hoohalike e ae pana, a i oleia, aihue (he hana keia i hanaia i ke alo ponoi o kahi ame kekahi) paha e like me ko Hawaii nei hanaia ana mai, e pau pu ana mai loko a waho, mai ka i'o a ka hulu.  Nolaila hoi, ke kananaia no ka ai iho, e laweia ae ana no ma na mea i kupono no ka ai a kiola aku hoi i na mea i kupono ole.  Ina hoi kakou e hoopili mai i keia hoaiai hoohalike ia kakou, e ikeia mai ana no o kakou ka hulu, (he ohu ka hulu maikai, he mea kahiko no ke kino, ke hooluuia i ka wai, hooluu i ka hoohiki e nani auanei)  he mea kiolaia, no ka mea, aohe kakou i komo aku me   lakou nei ma ea.  Ma ko Hawaii nei hoohui ia ana mai, aohe i hoomaopopoia mai ka ka lahui kumu kue aku, eia nae o ka uwalo a na aihue pakaha ka ikeia mai, no ka mea, ua lanakila lakou a ua mau a paa hoi kulana, a pela hoi i oleloia ai he mana ke kipi i lanakila oia hoi, "o ke kipi i lanakila, aole ia he kipi."  Ina kakou i ike mua i nei, me neia aohe e nui ka hana.  A i hewa no i ko kakou noonoo moowini.  (Na oukou no i hoomoowini i ka bnoonoo o ka lahui Roialiti, ma ka olelo mau ana, he hana aihue keia, he hana pakaha, he hana hao wale, a pela aku.  Pau pu a Lanai.)

     Ano hoi, ua ikeia mai la anei hoi na kumu o ko makou paipai a hoeueu aku ia kakou, e hooulu ana hoi i ko kakou noonoo koke mai oiai ka wa pono?  Pela pu o hoi no ko makou kumu o ka hopohopo, i hoikeia ma kela helu aku nei, o hooneleia mai kakou?  Ke hele a palupalu mai na poe manao paakiki (i paakiki hoi i ko oukou hoolohe mua ole i na ao ana, na alakai ana a ke Kuokoa.  Mai kuhi aku ke ala ma Puuloa, eia iho no i ke kaha o Kaupea,) iwaena o kakou, alaila, o ka hoea mai no ia o ke alaula no kakou a pau e pono ai.  (E kala kahiko i aoia aku ai ka lahui Roialiti e hoea mai ana he wa e Pono ai.  Aole keia he wanana hou.)  He mea ole ka hoohiki ia makou i nei wa, ina ia he mea no kakou e pono ai; eia nae, aia no ka waiwai a komo aluka ae kakou me ka lokahi, oia hoi, o na poe i hookupo o ia lakou iho no ke koho balota ma ka hookaa pau ana i na auhau e like me ka mea i kauoha maopopo ia mai ai.  Nolaila hoi, no kakou ka manawa, i hakalia wale no i ko kakou noonoo iho a holo ka manao, komo ae.  Aole anei hoi he mau mea kupono keia ae la na kakou a pau e noonoo mai ai?  Mai no a hookuihe, aka, e komo aku no kakou.

 

MA KE ALAHELE O KA HOOKUONOONO.

     Ua haiia mai makou, ua lawe ae la na limahana Hawaii o loko o ko makou hale oihana pa'i nei, he mahele kuleana iloko o ka mahiko o Olaa, ma Hawaii.  He elima mahele o kekahi poe he umi o kekahi, a pela aku.

     Ke haawi nei makou i ka mahao i nei poe opio Hawaii no ko lakou hoomahui ana ma keia alahele imi hookuonoono  A ina e hoomahuahuaia aku keia haawina hilinai hookomo dala ana iloko o na hui hooulu waiwai e lawelaweia ana e na poe kuonoono o ka aina, he kanalua ole makou i ka olelo ana ae, e loaa ana no he kau ohi ai mohaha.  Aka, e hoomanaoia no nae, aole o na anoano apau a ke kanaka lulu hua e lulu hua e lulu ana iloko o ka opu o ka honua, e hoohua pahaneri mau mai ana lakou; aka, aole no e nele ka hua ana o ka hapanui o ia mau anoano.

     E nana mau ana ke kanak imi waiwai me ka ohe nana o ka manaolana no kona puka, aole no kona poho ana.  E kuko mau ana oia e puka kana mau dala a e hoomaka ana oia i na kuko ana no ke poho o a mau dala la.  E manao ana ia, o ke poho a puka ole ana o kana hana he ulia wale no ia no ka wa pakalaki.

     E na opio, ua oi aku ke dala kiola aku iloko o na hana hooulu waiwai mamua o na dala iloko o na hana uhauha wale.

 

AOHE PONO I KOE A KE ALIIAI MOKU.

     "Nawai e kiai mai la ko ka lahui pono ma Wasinetona e kupono ai hoi o ka noho ana iloko o ka manaolana no kahi pono mahope aku?  He hoomakapo maoli iho no paha hoi no kahi poe o kakou i hiki ole ke ike aku aohe a ke Alii pono i koe e hana a e hooikaika aku ai no ka lahui, aka, o kona pono pilikino ponoi wale iho no.  Aole anei hoi pela ka mea oiaio?  Eia nae hoi, e hewa ole makou no keia hoaiai maluna ae, oiai, o ka mea oiaio a pololei loa maoli no ia.  Ahea no hoi kakou ike mai? - Ka Makaainana.  Mei 8, 1899.

    

MAHALO NUI.

     Ke haawi nei makou i ko makou mahalo nui i ka hoaloha nupepa "Ka Makaainana" o keia pule iho la. i kona kakoo ana mai ia makou ma ka aoao e paipai ana a e hoonaauao aku ana i na hoa oiwi o ka aina, e kakoo ae i ke Aupuni "Repubalika o Hawaii," ma ka lawe ana i ka hoohiki kumukanawai e loaa ai ka Pono Koho Balota.

     He manao waiwai nui keia o ka hoaloha, a ma kekahi olelo ana, he "Momi" ua manao la, a he mea e pomaikai ai ka poe i komohia ole ia e na noonoo haiki, e loaa ai ka ike o kekahi holoholona wawae ha i hoikeia ma ka Palapala Hemolele.

     ke apo nei makou i ka ima akau o ka hoaloha, a mahamaha aku iaia, ma ka olelo - "Aloha - Come in.  Better late than never!"  (E aho no ke komo hope ana mai la, mamua o ke komo ole ana mai).  O ka makou no keia e alana aku nei imua o na hoa oiwi i koe o ka aina.  E komo mai, aole i pau ka manawa pono.  Ke kali nei no na kakoo Hawaii ponoi Hawaii no oukou e na Hawaii i alakai hewa mau ia.  Aole hoowahawaha ia oukou e na Hawaii.  O ke opu malumalu keia e loaa ai ka pono koho balota ia oukou e na Hawaii i nele ia pono i keia wa, a hiki oukou ke koho balota ma keia mua aku.  A oia ka wa e olelo iho ai i ka olelo a kahiko:

     "Ulu kalaeloa i ka lepo a ka makani Hoonuanua ia Apua Kalamaula."

    

KELA HOOPAAPAA PILI IA LUNAMAKAAINANA LOEBENSTEIN.

     Ua loaa mai ka lohe ia makou, ua hooholo iho nei na poe ike kanawai ma ka aoao o ke Aupuni, ma ka mea e pili ana i kela kuee mawaena o Lunamakaainana Loebenstein ame ka Papa Kakauinoa Koho Balota o Hilo.  no ka Lunamakaainana ka pono ma keia hoopaapaa, oiai ua lilo mua oia i mea kupono i ke koho balota no ke Aupuni Repubalika o Hawaii, mamua o ka holo ana o ka hoohui aina, a mamua ae hoi o ka wa i hukiia ae ai ka hae hoku o ke Aupuni Makua.

     Mamuli o keia keehina i laweia ae ai e na Poo Aupuni, e ike maopopo ia ai kekahi waiwai nui o ka hoohiki mua ana o ka poe i lawe mua i ka hoohiki, a i hookupono mua hoi ia lakou iho i poe koho balota, mamua o ka holo ana o ka hoohui Aupuni, mawaena o Hawaii nei ame Amerika Huipuia.

 

LAPAAU OIHANA KAHUNA HAWAII.

     Ua laweia ae o Lilinoe (w) imua o ka Apana o Hanalulu nei, ma ka Poalua nei, no ka hewa lapaau ma ke ano "Kahuna Hawaii," a ua hoopaneeia ka hooloheia ana a ka la 12 nei (keia Poalima).  A eia ke ano nui o keia hihia i hoikeia imua o ka Aha Koronero.

     Ma ke kakahiaka Poalua nei, ua hoea aku la kekahi wahi keiki kanaka maoli ma ke keena o ka Hope Ilamuku Chillingworth, a nonoi aku la i palapala ae kanu i kekahi mea i make.  Ua hoahaoia nae i ka hoike ole ana mai o ua wahi keiki nei i kekahi palapala hoike, mai kekahi kauka mai, no ke ano o ka mai i make ai ka mea nona ka palapala ae kanu kupapau i nonoiia mai ai, nolaila, ua hoomaka ka oihana Ilamuku e imi i ka mea oiaio o keia make ana.

     I ka huliia ana aku, ua ikeia kela mau mea:  He wahine kanaka maoli o Koali, no ke alanui Beritania, kokoke i alanui Maunakea.  Ua make ia ma ka Poakahi.  O Lilinoe (w) kona mea nana i lawelawe lapaau.

     Ma ka la 29 o Aperila, ike kekahi mea ia Lilinoe (w) e lawelawe lapaau ana maluna o Koali (w).  Ma ia la, kauoha oia i ke kane a Koali, e kuai i awa ame ona omole barani.  Ua loaa mai keia mau mea ma ia la no.  A ua hoomaka ka, hana a ke kahuna.  Ua mamaia ka awa, me ka lau-la'i, a hoohainuia aku la i ka mai.  Inu ke kahuna i ka awa, a hoohainula ke kane ame ke keiki a ka wahine ma'i i ka awa.  O ke koena awa ame ke koena omole barani hoihoi ke kahuna i kauhale.  Ma ka Poakahi nei, make aku la ka mea ma'i.  Ua oleloia, ua hanaia he aelike mawaena o ke kahuna ame ke kane a ka mea i make, ina make o Kaoli, alaila, e hoihoi hou mai ke kahuna i ke kane i ke dala, ka awa ame ke rama i laweia e ia; aka hoi, ina e ola ka mea mai, alaila, lilo loa ia mau mea i ke kahuna.

 

Hoolaha Hou.

 

Koko Maemae

OIA KE KUMU O KE OLA KINO MAIKAI.

KA AYER SASAPARILA

     Ka mea e maemae ai ke koko, ikaika na aa-lolo, ono ka ai, pau ka pol@ a maikai maoli ke ola.  He mau @ o na kanaka i hoike no ke oia o ka Laau Sasaparila a Ayer.  Ke hoea mea mai nei a lakou mau palapala ma keia ame kela aia leta.  Aohe keia he mau no ka hoao wale ana.  Ke hoia mai nei kela poe leta apau, "ua oia au i ka Laau Sasaparila a Ayer."  O kekahi  WAHINE KAWALIWALI  i hele a pili mau ka ili i ka i ola mea i loohia i ka ma'i papalahu ai lii, i hele hoi a wiwi, a pela oi me ka ma'i i loohia mau ai lakou na wahine.  @ kau mai la oia no kona ola loa ana.  Ina makemake oe e hoopomaikaila @ e ka pomaikai i ikeia e kela @ a loaa ia oe ke ola kino maikai a ikaika alaila.  e inu oe i ka laau hooma@ koko a hooikaika kino hoi.

     Ka Laau Sasaparila a Ayer.

     E makaala loa no na laau hoohalikelike kumukuai emi.  Ka inoa o keia laau, oia ka AYER SARASAPARILA.  E ikeia ana keia inoa mawaho o ka wa-hi, a maloko nohoi o ke kino e kela ame keia omole.

     NA GUAALE A AYER I akita me ke ka he @ @@ @ @

     No Keaha I HOOKAWELEWELE LOA AKU AI OE I KELA  ANU, KUNU AME PUU EHA?

     Ua kaulana loa ka LAAU KUNU A AYER (Ayers's Cherry Pectoral) Iloko o na makahiki he aneane 60, ma ka hoola ana i na Ma'i o ka Puu ame ke Akemama, ke Anu, ke Kunu ka Ma'i La Grippe, ame ka Ma'i Maia o ka pale Akemama.  He ono keia laau ma ka inu ana, a he oiaio ke ola.

AYER'S CHERRY PECTORAL

Na Medala Gula mai na Moikeike Nui o ha Ao.

 

Mai lawa i na Laau Emi i Hoohalikeia me kaia

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

 

KAKELA ME KUKE

KAUPALENAIA.

Poe Kalepa ma ka Komisina,

A HE

Poe Lawelawe Kopaa.

AGENA.

2736-tf

 

Metropolitan Meat Co

(Hui Kuai Pipi Metropolitan.)

G. J. WALLER, (Wala) - Luna Nui

108 Alanui Moi.

 

 Poe Kuai a Hoolako i n aMoku

ME

Na Io Pipi, Hipa a pela'ku.

E loaa mau ana na Manu ame na Kamano i hoohuihuiia iloko o ka Hau.

Makepono ke Kuai i na I'o Pipi maanei.

TELEPONA HELU      46

 

Ke hooikaika nei kekahi poe o Honolulu nei e loaa ka huikala piha loa ia ana o Herring, ka mea nana i kipu

o Hauntsman (loio).  O ka la 4 o Iulai ae nei ka la e hoopukaia ai na poe a ke Aupuni e huikala ai.