Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 20, 19 May 1899 — Page 2

Page PDF (1.34 MB)

This text was transcribed by:  Dawn
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

hoolaha Mana hooko

RULA HOOPONOPONO A KA'PAPA

HOOPAE LIMAHANA

            Oiai mamuli o ka loaa ana mail o na hoike a ka Luna Nana Limahana no ke kulana maikai ole o ke ola kino o na wahi e nohoia ana e na limahana, a pela hoi me ka malama ia ana o na limahana, e hoikeia aku ana na kope oia mau mea i na Agena o na mahiko, me ka olelo hoolaha ia lakou, aole no e noonooia ana na noi hou mai no na palapala ae limahana, a hiki i ka wa e hooponoponoia ai na hemahema i hoikeia ae la, a hiki i ka wa e apono ia ai e ka Papa Hoopae Limahana ame ka Aha Kuhina.

S.M. DAMON.

Kuhina Kalaiaina no ka manawa ame

            ka Peresidena o ka Papa Hoopae Limahana.

            Honolulu, Mei 12, 1899.         2755-3t

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

            Ma ka la 22 o Iune, 1899, ma ka hora 10 A.M. ma ke Keena Oihana o E. D. Balwin, HIlo, Hawaii, e kuai kudalaia aku ai, malalo o na kumu aelike kuikawa no na hookaa dala ana, ame na hana hou maluna o ka aina.

            Kahuku, Hilo, Apana 13, Ili 19.65 Eka. Uku oi aku 117.90.

            Kaohe, Puna, Apana 13, Ili 89.43 Eka. Uku oi aku $447.15.

            No na mea i koe, e loaa no ma ke Keena Oihana o E. D. Baldwin, Hilo, a i ole ia, ma ke Keena Aina Aupuni, Honolulu.

J. F. BROWN.

            Agena o na Aina Aupuni.

            Mei 17, 1899.  2755-3t

KOHO ALANUI

            E wehe ia ana na koho no ka hana ana i alanui hou mai punaluu a hiki i ke alanui o Hilea, i ka hora 12 o ka Poakahi, la 22 o Mei, ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina.

            E ike ia na kuhikuhi ana ma ke keena o ka Luna Nui o na Hana Hou, ame ka Heale Leta ma Punaluu.

            Ua koe ka mana i ke kuhina, e hoole i kekahi koho a i na koho apau paha.

 

S. M. DAMON.

            Kuhina Kalaiaina no ka manawa.

Mei 5, 1899     2753-3t

 

NA AINA AUPUNI, OLAA, PUNA, HAWAII

            Ke hoolahaia aku nei ma keia, ua hiki no ke noi mai ka Poe Hoolima-lima o na Apana Aina Olaa, malalo o na hoolimalima mai na Komisina Aina.  Leialii aku, ka poe hoi i lawe ole i mau aina hou malalo o na olelo o ka Mahele IX.  o ke Kanawai Aina o 1895, i mau aina hou i loaa ai he kuleana ia lakou malalo o na olelo o ua Mahele IX, la, maloko hoi o ka Mahele o na Aina Hou o Olaa, i hoikeia ma na Apana, mai ka Apana 100 aku a ka 136, i ikeia, ma ke Kii maloko o ke Keena.  Oihana o E. D. Baldwin, ka Hope Agena, Hilo, a maloko nohoi o ke Keena Aina Aupuni, ma Honolulu.

            E waihoia mai ia mau Noi ma ke Keena o E. D. Baldwin Hilo, ma ka la 6 o Iune, a mahope aku iaha, a ma-mua ae hoi o ka la 1 o Iulai 1899.

J. F. BROWN.

            Agena Aina Aupuni

Hanaia Aperila 24, 1899.        2752-4t

KA

Nupepa Kuokon

No ka Makahiki -        - $2.00

No Eono Mahina - - - 1.00

 

Kuike ka Rula.

**** CHART*******

 

O na Oleio Hoolaha a pau e noounaia maiana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.

 

HOOP*KALA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

A. W. PEARSON, Luna Nui.

 

JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono

Honolulu, Oahu.

 

POALIMA, -  - MEI 19, 1899

 

E MAKAAMA NO KO OUKCU MAU PONO KIVILA.

 

            Aohe a makou leo paipai maikai e ae e waiho aku ai imua o ko makou poe heluhelu, a i ole ia, imua nohoi o ka lahui Hawaii holookoa mai Hawaii a Kauai, o ka leo paipai wale no ia e hoike aku ana, o ka wa pono keia e hele ae ai kakou apau no ka hoohiki ana imua o na Papa Nana Kakauinoa Koho Balota e noho nei ma na wahi lehulehu o ko kakou mau mokupuni nei.  Ina makemake kakou e loaa ia kakou ka ikaika ma ka pahu balota i mea e hiki ai ia kakou ke kaana pu*ma na hana pili kaukanawai o ko kakou nei aina ponoi iho nei, alaila, aole loaa ia pono ia kakou mamuli o ko kakou lawe ole ana i ka hoohiki i hoike maopopo ia mai maloko o ke Kumukanawai.

            He mea pono ia kakou ke kape ae i ko kakou mau m anao kuhihewa apau o ka wa i hala, a e apo kakou i na hana o ke kulana aupuni hou a kakou e noho nei i keia wa, me ke kali hou ole ana aku, aia a hoihoi hou ia mai ke Aupuni i hoohaule mau loa ia kona ku ana mailuna aku o ka umauma o Hawaii.  Elike me na olelo a'o a makou i hoonaauao mau aku ai imua o ka lanui i na wa i hala ae nei, a pela nohoi i keia wa, a i kakooia mai hoi e ka hoaloha Nupepa Ka Makaainana, oia no ka makou e hoike aku nei imua o ka lehulehu apau, mai Hawaii a Kauai he mea pono ia kakou ke knomo pu mai iloko o ka poai o ka nohona Aupuni hou.

            O ka loaa ana ia kakou o ka pono koho balota i keia wa, oia ka mea e hookaulua ole ia ai ko kakou kuleana hoohana koke aku ia pono ma keia mau wa kokoke e hoea mai nei, ka wa pono hoi a kakou e kaana pu ai ma na hana hoomaka mua o ko kakou nei aina.  Aka, ina kakou e hoohemahema ana i keia pono, alaila, e kaa holookoa ana keia pono maloko o na lima o ka poe mai na aina e mai, a ua like no ia me kno kakou pepehi maoli ana iho ia kakou iho, a umi maoli ana iho ia kakou iho, a umi maoli hoi kakou i ka kakou poe keiki ame n a pua a kakou ma keia hope aku.

 

KA HOOPIIIA ANA O KA LOIO KUHINA.

            O ka hoopiiia o ka Loio Kunia e kekahi hoa o ka Papa Loio o Hawaii nei, elike me ia a makou e hoopuka aku nei ma ko makou pepa o keia la, he mea ano nui no ia ma ka moolelo o ke ku ana o keia kula Aupuni hou, a me ke Aupuni kahiko no paha.  O ke ano o ka hewa i hoopiiia ai ka mea i hoopiiia, ke nana iho a hoomaopopo iho i ke ano o ka palapala hoopii, he hewa ia i like me ke kii helei ana o na wawae elua o ke kanaka, ma kekahi aoao a ma kekahi aoao.  O ke kanaka i hoopiiia ai imua o ka Aha Apana o Honolulu nei, no kona hoeha ana i kekahi Pake, he lima lawelawe oia no loko o ke Keena Ohi Auhau o Honolulu nei.  O ka Pake hoi i hoehaia ai e ua lima hana la, he limahana oia no ka Hope Loio Kuhina.

            Mamuli hoi o ke kauoha a ka Loio Kuhina i ka Hope Loio Kuhina ua koho aku la ua Hope Loio Huhina la i kekahi loio kuikawa no ka lawelawe ana ma ka aoao hoopii imua o ka Aha Apana, a ma ke kauoha nohoi a ka Loio Kuhina, ua hele mai la kekahi Loio e noho lawelawe ana iloko o ke Keena o ka Loio Kuhina ame ka Hope Loio Kuhina, a ku mai la ma ka aoao pale i ka Loio i hoolimalihaia e ka Hope Loio Kuhina.

            Ua lilo keia hana a ka Loio Kuhina i hana ai i mea a hoehaeha loa ia ai ka noonoo o ka Loio e lawelawe ana ma ka aoao hoopii elike me ka hoopaa ana a ka Hope Loio Kuhina, a ua kapa ka Loio i hoopilikiaia kona kulana lawelawe loio ma keia hihia, he hana ewaewa loa ia i hanaia e ka Loio Kunia.

            Ke ku nei makou a hoike ae i ko makou manao oiaio maoli, ua hoonohoia ke Keena Loio Kuhina no ka ponoo o ka mea malama kanawai, a me ka pono nohoi o ka mea haihai kanawai.  Ina he luna Aupuni haihai kanawai kekahi he mea pono no i ka Loio Kuhina ke ku ma ka aoao kue aku i kela luna aupuni haihai kanawai, aole hoi ma na ano a pau e kokua ai oia i ua luna aupuni haihai kanawai la a e hookapae ae i ka ke Kanawi mau koi ana no ka hana pono e kauaia iho ai maluna o ka mea haihai kanawai.

            He mea oiaio no nae, o ka Loio Kuhina, oia no ka loio hoopii ma ko ke Aupuni aoao i na wa apau ma kekahi hihia Karaima i layeia imua o ka Aha, a ma kekahi mau manawa hoi, e lilo no oia i loio pale ma ka aoao o na luna aupuni i hoopea wale ia ko lakou hoopiiia ana.

            No keia wa nae o keia hihia, aole hiki ia makou ke hoike aku i ko makou mau manao hoahewa maluna o kekahi aoao hoopaapaa ma keia hihia, a hiki i ko makou wa e ike ai i ka olelo hoike ma na aoao elua ke ole nae e puka e mai ka olelo hooholo a ka Aha Kiekie.  O ko makou manao nae oia ano, no makou iho no ia ma ko makou ano he wahaolelo, no ka lehulehu.

            Ua hookaawale ae nei ka Aha Kuhina he huina o $15,000 no wa hana ana aku i ka pono wai o Wailuku elike me na noi a ko laila poe ma ke ano he mea pono ke loaa ia lakou ka wai e inu maemae i ano like me ko Honolulu nei.  Me he mea la, mai uka mai ana o Iao e laweia mai ai ka wai.

Mamuli o ke kue loa ana o na kauka o Hilo i ka maikai ole o ke ku ana o ka hale malama hoki ma kahi kokoke loa i ko laila hale ma'i, ua hooholo iho nei ka Papa Ola e hoonee aku i ua hale malama hoki la i kahi e.  Ua kauoha ka Papa Ola i ka Luna Nui o na Hana Hou o ke Aupuni e hoonee koke aku i ua hale malama ho-

 

Hoopiiia ka Loio Kuhina o ke Aupuni.

 

"HIHI KAUNOA< HIHI I MANA."

 

Hauhili ka Ai a Kawele-a

 

HE MOOLELO PIHA.

 

            Ma keia wahi o ko makou pepa o keia la, e ike ai ko makou poe heluhelu i ke ano nui o ka palapala hoopii i waihoia aku e Loio Humphreys o ka Papa Loio o ka Aha Kiekie o Hawaii nei, e kue ana ika Loio Kuhina.

            Ma keia palapala hoopii e ikeia ai na mea ano nui i ku ai ka hoopii a ka mea hoopii i ka Loio Kuhina o ke Aupuni.  He mea maopopo hoi, ina e puka mai ana ka olelo hooholo a ka Aha no ka pono o ka palapala hoopii, alaila, e kue ana ka Aha, he olelo hooholo i kulike me ke koi a ka mea hopii.  He hihia ano nui keia.  no ka pono a me ka pomaikai o ko makou poe helehelu, ke hoolana aku nei makou i ka unuhina Hawaii o ka Palapala Hoopii (ma ke ano nui nae) i ikea ai ke au nui ame ke au iki o keia mau hana hou.

 

I ka Aha Kiekie o ka Repubalika o Hawaii, Iune, A. D. 1899.

 

Ma ka Hihia o Henry E. Cooper, he loio a he Hoa no ka Papa Loio o keia Aha, hoopiiia no ka lawelawe oihana pono ole ana a ku ole hoi i ke kulana oihana loio maikai, ma kono ano he hoa oia no ua Papa Loio la, mamuli o ka hoike ana ame ka hoopii ana a A. S. Humphries, he Loio a he Hoa hoi no ka Papa Loio o keia Aha.

E oluolu mai ko oukou Hanohano:

            O A. S. Humphries, ka mea hoopii, ke hoakaka aku nei imua o ko oukou Hanohano, a hoomaopopo aku hoi i keia mau kumu mahope ae nei, penei:

            I.          O ko oukou mea hoopii, ke hoho nei ia maloko o Honolulu nei, a no na manawa hoi apau i hiokeia mahope ae nei, a no keia wa nohoi, he Loio oia ma ke Kanawai, a he hoa no ka Papa Loio o keia Aha, a ma ia ano Loio a Hoa hoi no ka Papa Loio o keia Aha, ua loaa iaia ka pono o ka lawelawe ana maloko o na Aha Hookolokolo apau o keia Repubalika, a e ku hoi iloko oia mau Aha ma ke ano he Loio, he kokua ma ka aoao o kekahi poe e ae, e koho ana iaia, ma ka hoopaa ana i loio oia, ma ka aoao hoopii aku, a hoopiiia mai paha, ma na hihia apau, kivila, karaima, a hui paha.

II.        Ma na manawa apau i hoikeia ae mahope nei, o Henry E. Cooper, he mea e noho ana ma Honolulu, he Loio oia, a he Hoa nohoi no ka Papa Loio o keia Aha, a no na manawa hoi apau i hoikeia mahope ae nei, o Henry E. Cooper i oleloia ae nei, oia no ka Loio Kuhina i hookohu pono ia a e lawelawe nei hoi no ka Repubalika o Hawaii.

III.       A ma ia ano Loio Kuhina, ua ili iho ke koikoi o ka lawelawe ana aku i ka hana malalo o ke Kanawai, maluna iho o Cooper i oleloia ae nei, mawaena o na mea e ae, e ku ma ko ke Aupuni aoao, oia ponoi iho, a ma o ka Hope la paha, maloko o na Aha Hookolokolo Kakau apau o keia Repubalika, ma na hihia apau, karaima a kivila paha i komo ai ke Aupuni, a i kuleana ai paha ia, a e ku nohoi oia imua o na Aha Apana, ke koila mai oia e hana pela a ka Ilamuku o ka Repubalika, a i ole ia, e kakahi Hope Makai Nui o kekahi o na mokupuni; a e makaala nohoi me ka eleu, no ka hopu ana, a paa ka poe haihai i na kanawai o ka Repubalika, a e hoopii aku ia lakou me ka noiau.

IV.       Ma na manawa apau i hoikeia mahope ae nei, he Loio o A. L. C. Atkinson, a he Hoa no hoi no ko Papa Loio o keia Aha, a ma na manawa nohoi apau i hoikeia mahope ae nei, oia no ke Kokua a Hope Loio Kuhina i hookohu pono ia e ka Repubalika o Hawaii, a ma ia ano Kokua hoi, ua kaa oia malalo o ka mana pili oihana o ka Loio Kuhina i oleloia ae nei, a ua paa nohoi oia malalo o na kauoha oihana ku i ke kanawai apau a ua Loio Kuhina la.

V.        Ma na manawa apau i hoikeia mahope ae nei, he Loio o Harry P. Weber, a he Hoa hoi no ka Papa Loio o keia Aha, a ma na wa hoi apau i hoikeia mahope ae nei, ua hoohanaia oia i kakauolelo, a i ole, he kokua paha no ka Loio Kuhina o ka Repubalika o Hawaii, a ma ia ano kakauolelo, a kokua paha no ua Loio Kuhina la, ua paa oia malalo o na kauoha oihana, ku i ke kanawei apau a ua Loio Kuhina la.

VI.       Ma ka la 25 o Aperila, 1899, ua kakauinoa iho la kekahi mea o Ah Ngee kona inoa, ua hoohiki hoi, a ua waiho aku la i kekahi palapala hoopii iloko o ka Aha Apana o Honolullu nei, a maloko oia hoopii, e ahewa ana oia ia Abel Carreira, no ka hana ana i ka hewa hoeha maluna ona, o Ah Ngee i oleioia ae nei; a ua hoopukaia hoi he palapala hopu, i hookahuaia maluna o ua olelo hoopii la, e ka Lunakanawai apana o Honolulu nei, no ka hopu ana ia Carreira a ua hopuia hoi o Carreira i oleloia, malalo o ka mana o ua palapala hopu la, a mahope iho o na hoopanee lehulehu ana.  ua hooloheia iho la kona hihia no ka hookolokoloia ana na ka la 11 o mei, 1899, a ma ia manawa ua hookolokoloia oia, a ua hoopaiia oia no ua hewa la e ka Lunakanawai Apana i oleloia ae nei.

VII.     O ka oielo hoopii a Ah Ngee i oleloia ae la, ua hoomakaukau ia no ia e Atkinson i oleloia ae nei, kokua hoi o ka Loio Kuhina i olelo mua ia ae nei, a ua kakauinoaia hoi ia e Ah Ngee i oleloia, hoohikiia e ia, a waihoia aku e ia imua o ka Aha malalo hoi o ke ao ana a ua Hope Loio Kuhina nei i oleloia ae nei.

VIII.    A o Atkinson hoi i oleloia ae nei, manua ae o kona hoomakaukau ana i ka olelo hoopii i oleloia ae nei, a mamua hoi o ke ao ame ke kauoha ana aku ia Ah Ngee i oleloia, e kakauinoa iho, e hoohiki a e waiho aku i ua olelo hoopii la imua o ka Aha Apana, ua kuka pu oia a ua noonoo pu hoi me Cooper i oleloia, ma kona ano Loio Kuhina i oleloia ae nei, no ka mea e pili and ana i keia hana, a ua loaa mai hoi kana ae ana e hookumu aku i keia hoopii.

IX.       O Atkinson i oleloia ae ne, kokua o ka Loio Kuhina i oleloia, ua noho kino ola imua o ka Aha Apana o Honolulu nei, a malaila, ua lawelawe aku la i na hana ma ka aoao hoopii, ma ka wa i hoopiiia ai o Carreira; a ua hoopiiia hoi o Carreira i oleloia mamuli o ka olelo hoopii i hoikeia aku e Atkinson i oleloia.

X.        Mahope mai nae o ka heluheluia ana aku o ka olelo hoopii imua o Carreira i oleloia ae nei, a mamua ae hoi o ka hoonohoia ana o ka la e hookolokoloia ai ia, ua noi mai la o Cooper i oleloia ia Atkinson e hoopaa ola i kekahi loio mawaho no ka lawelawe ana ma ka aoao hoopii ma ua hihia la; a nolaila, ua hoopaa mai la o Atkinson i oleloia ae la i ko oukou mea moopii, no ka lawelawe ana ma ka aoao hoopii.

XI.       Ma ka la 9 o Mei, 1899, ua haiia mai la ko oukou mea hoopii, e ku loio mai ana ma ka aoao o Carreira i oleloia, o Harry P. Weber, ke kakauolelo, a kokua paha o ka Loio Kuhina i oleloia ae nei, no ke pale ana i ka mea hoopiiia, no ka hewa hoeha, elike me ia i hoikeie ae nei; nolaila, ua hoouna koke aku lea ko oulou mea noi ia Weber i oleloia, a hoakaka aku la imua ona i ka hew loa, a ku ole hoi i ke kulana maemae pili aupuni, a pili oihana no hoi, ame ke ano ku i ka pono io maoli, ko ka Loio Kuhina, a o kahi lima lawelawe paha o knoa keena, ku ana mai iloko o keia Aha Hookolokolo o keia Repubalika, ma ke ano loio no kekahi kanaka i hoopiiia no ka uhaki ana i ke kanawai o ka aina, a ua makemake ko oukou mea hoopii e nonoi aku i ka.  Aha, ma ka wa e hookolokoloia ai ua hihia la, a ae ole ia o Weber, a o kekahi mea e ae paha iloko o ke keena oihana o ka Loio Kuhina, e loaa ana hoi ka ukuia e ia keena, a malalo no hoi o ka mana oia keena, aole e ku mai i Loio imua o ka Aha, ma ka aoao o ka mea i hoopiiia ma ua hihia karaima nei; a ua hoike mai hoi o Weber i oleloia ae nei, aia oia malalo o na kauoha a ka Loio Kuhina, a ua konola hoi oia e hooko aku no ua kauoha la; a o ka mea e pili ana i ke kupono ole o kona ku loio ana no ka mea i hoopiiia, aole ia he mea i maopopo mua ia e ia, a e kuka pu ana oia me ka Lolo Kuhina no ia mea.

XII.     Mahope koke iho o ke kamailio ana o ko oukou mea hoopii me Weber, ua halawai pu aku la ko oukou mea hoopii me Cooper, a kue aku la imua ona no ke ku loio ana mai o Weber, a o kekahi mea e ae paha i pili ma ke keena Loio Kuhina, ma ka aoao o ka mea hoopiiia ma ka hihia karaima i hoikeia ae nei, a ua hoike aku no hoi ola imua o Cooper i oleloia ae nei, ua makemake oia e nonoi aku imua o ka Aha Apana i oleloia ae nei, e akeakea aku i ke ku ana mai o kahi mea o loko oia keena a mahope iho o kekahi kamailio ana, ua ae mai la no o Cooper i oleloia ae la, he wahi hihia hoeha io no keia, a e kauoha ana oia e hoolimalimaia onoa loio mawaho, no ke pale ana i ua hihia hewa la.

XIII.    Ma ka la 11 o Mei, 1899, ua ku aku la imua o ka Aha Apana o Honolulu, ko oukou mea hoopii, ma ka aoao hoopii o ua hihia la; a mamua koke iho o ke kaheaia ana o ua hihia koke iho o ke kaheaia ana o ua hihia la; no ka hooloheia ana, ua hai maila o A. M. Brown, ka Ilamuku o ka Repubalika o Hawaii, i ko oukou mea hoopii, ua loaa mai iaia he mau kauoha mai ia Cooper i oleloia, a ae ana i ko oukou mea hoopii e lawelawe aku ma ka aoao hoopii o ua hihia la, mamuli hoi o ke kumu, a ma oia kumu wale no hoi, e kapae ae ko oukou mea hoopii i knoa kuleana kue aku, a e haalele hoi oia i knoa pono kue aku i ke ku ana mai o Weber i oleloia ae nei, ma ka aoao o ka mea i hoopiiia i oleloia, a ma ka manaoio ana, ke olelo nei ko oukou mea hoopii ua kauoha io mai no o Cooper i oleloia ae nei i ka Ilamuku.  A ua kue aku hoi ko oukou mea hoopii imua o Brown i oleloia no ia hana a Cooper, ma ke ano he hana kue kanawai ia, a hana maikai ole nohoi, aka, ua kaohi iaia iho mai ka waiho ana aku i noi imua o ka Aha, no ke akeakea ana i ke ku ana mai o Weber i oieloia, ma ke ano loio no ka mea hoopiiia ma ka hihia karaima i oleloia ae nei.  mamuli hoi o ke kumu pilikia i ku ai ko oukou mea noi, a i aeia mai ai oia e lawelawe aku i ka hoopii ana.

XIV.    Ua ku mai la o Weber i oleloia ae nei iloko o ka Aha Apana, ma ke ano he loio a he kokua no Carreira i oleloia, oiai hoi ka mea nona ka inoa hope i hoopiiia ai no ka hewa karaima.  oia hoi: he hoeha, a ua lawelawe ikaika mai la i ke pale ana i ua hihia karaima la a hiki i ka pau ana.

XV.     Ua ku mai o Weber i oleloia ae la ma ka hihia i hoikeia ae la.  a lawelawe mai la i ke pale ana ma ia hihia, malalo o ke kauoha ame ke alakai ana a Cooper i oleloia ae nei, wahi a ka hoomaopopo ana a ko oukou mea hoopii, a o ua o Cooper la nohoi ka mea mana i apono mai i ka hookumuia ana o ka hihia i oleloia ae nei, a i unuhi ole hou aku ai hoi ia i ua kau oha la no ka hoopiiia ana o ua hihia la, mahope mai, elike me ka hoomaopopo ana a ko oukou mea hoopii.  A ke hoopii aku nei ko oukou mea hoopii.  mamuli o ke kinai ana o Cooper i ke noi a ka mea hoopii.  mamuli hoi o kona hoohana ana mai i kona mana luna Aupuni, ua hana oia ia hana no kono pono ponoi iho, aole hoi no ka pono o ka lehulehu, oia hoi, ma ka hookapae ana i ko ka lehulehu ahewa ana aku i kana hana kue kanawai a maikai ole hoi.

            Ke hoike aku nei no hoi ka mea hoopii, ua hoopaakiki maoli o Cooper i oleloia e lilo kana kakauolelo, oia o Weber, i mea nana e pale ka mea hoopiiia i oleloia ae nei, mahope iho no hoi o ke kue ana aku a ka mea hoopii, i mea e hiki ai ke kokua ia ka aoao pale, a hoonawaliwali hoi i ka aoao hoopii.

            A ke hoopii aku nei nohoi ka mea hoopii, mamuli o ko ua Cooper nei hoonoho ana i kana kakauolelo e pale no ka mea i hoopiiia, ame knoa hoohana ana i ke kauoha hookinakina maluna o ka mea hoopii, ua manao no ia e kaa malalo o kona mana ame kana alakai ana ka aoao hoopii, me ka aoao hoopiiia ma ia wa hookahi no.

XVI.    A ke hoopii aku nei ka mea hoopii, ua hoea o Cooper i oleloia ae nei i ka lawelawe ana i kekahi hana hewa ino loa maloko o kana oihana loio, ma kona ano he Loio ma ke kanawai, a he Hoa hoi no ka Papa Loio o keia Aha, a manuli hoi o ka hooweliweli ana a hoonele ia ka mea hoopii i ka pono ame ke kuleana o ka hoopii ana aku i ua hihia la, ina oia e hoohana aku ana i kona kuleana kue aku i ke kupono ole ma ke kanawai.  o ke ku ana mai o Weber, ma ka aoao o ka mea i hoopiiia, a ma ia ano ua hoohaiki mai oia ma ke ano kue kanawai i ka pono pili lawelawe oihana o ka mea noi.

Nolaila, ke nonoi haahaa aku nei ko oukou mea noi, e kauoha ia aku o Cooper i oleloia ae nei e hele mai a e pane mai i keia ol*lo hoopii ma ke Kau o Iune, 1899, o keia Aha Hanohano, a ina hoi e kakooia na olelo hoopii maloko o keia hoopii, e hooholo ke oukou Hanohano i olelo kauoha e kue ana ia Henry E. Cooper, elike me na olelo pili i keia hoopii ame na olelo hoike kupono.

A. S. HUMPHREYS,

Mea Hoopii.

            Ua hoohikilia keiapalapala hoopii e Mr. Humphreys imua o Harriet E. Wilder, he Notari no ka Lehulehu, ma ka la 15 o Mei.

            Ua kauoha hoi ka Aha e hoea ae o Mr. Cooper imua o ka Aha Kiekie ma ka Poakahi, Iune 19.

 

KE KAI HUAKAI A NA KULA SABATI.

            Ma kela auina la Poaono aku nei i malamaia ai, ke kai huakai hookahakaha a na Kula Sabati o Honolulu nei, elike me ka mea i hoike mua ia aku.  He ku no i ka nani ame ka maikai na mea apau i hanaia e ua mau Kula ia.  Maikai na himeni, maikai na aahu, na hae, a pela pu hoi me na mea hoohiwahiwa i laweia ae e kela ame keia Kula Sabati.

            Ma keia huakai, ua ikeia na Hawaii, na Haole, na Pukiki, na Pake ame na Iapana.  He ouli keia no ka Milenio.  E huipu ana na lahui apau ke hiki mai ia wa, malalo o ka hae hookahi o Karisto, a ka'i huakai like lakou ma ke au Milenio o ko ke ao nei noho ana.

            Oiai o ke ao nei apau e pioo ana *e na ka'i huakai o na hakoko kaua, eia o Hawaii nei ke ka'i huakai nei me na puali koa liilii o Karisto.  E himeni ana, a e hoonani ana i ke Akua Ihiihi ma na Lani Kiekie loa.

            Elike no hoi me ka mea i hoike mua ia aku, ua kukuluia iho la kahi hoolulu o na Komite nana i hana na Kula Sabati oia la, mamua pono iho o ka Hale Mele hou, oiai hoi kela ame kela Kula Sabati i maalo ae ai mamua oia wahi me ka nani ame ka maikai.

            O kekahi la maka kanaka nui kela i ikeia ma Honolulu nei, ua hele na alanui e pili kokoke ana i na wahi i maalo mai ai na Kula Sabati a piha pono i na kanaka makaikai o na ano lahui apau.

 

OLA HOU KEIA MAI RUMATIKA I KA LAAU OLA A KAMALENA.

            Ua loohi kuu keiki i ka ma'i rumatika, ma kono wawae akau, a hiki ole iaia ke hele.  Mahope iho nae o kona inu ana i ka iaau o hookahi amole ame ka hapa o ka Laau Hamo Ola a Kamalena, ua hiki iala ke he** hou ma o a maa nel.  Ke hooia aku nei au me ka aiaio no kela laau, no ka poe i loohiaia i ka rumatika - JOHN SNIDER, Freed Calhoun Co., W. W * Bfeson, Smith & Co. na Agnea K** Kukaa no ko Hawaii Pae Aina.

 

*oolaba *ou.

Ola Nawaliwali

MAMULI O KE

KOKO INO.

                        E heluhelu iho i ka mea i hanaia * ka Ayer Laau Sarasaparila no ka Rev. Z. P. Wilds, he misionari kamaaina los maloko o ke kulanakauhale o Nu*loka a hoahanau nohoi o Lunakanawai Wilds i make, he kanaka kauians.

            "no na makahiki lehulehu he luah au na ka ma'i pa-palahu ame na m* aai e ae, i puka nologio mai o ke koko ino.  Ono ole mai las ka'u al, a nawaliwali mai ko'u nui kion apau. Mamuli o ko'u ike ana i ke ola ana o kekahi poe a ae no ko lakou inu ana i ka Laau Sarasaparila a Ayer, ua hoomka iho la au e nu i ua laau ia.  A us

ONO AE LA KA'U AI

mai ko'u inu mua loa ana mai no i ** laau la; alaila, hoomaka mai ia ka maikai o ko'u ola.  He haneri pa-ke**- ta ka ol o ko'u ikaika ae i kela wa, a ua loa mai keia mai ka LAAU SARASAPARILA MAI A Ayer, ka laau ** a'u e hoike aku nei me ka oialo, ol* ke pookela loa o na laau hoomaemae koko i iketa."

            No na ma'i apau i loaa noloko mai o ke koko ino e lawe i

Ka Ayer Laau

            Sarsapailla.

KA Ayer HUAALE   Ke *******

                                    A WA*****

 

Ke Pookela o na laau no ka malama ana, ka hooulu ana me ka hoonani ana i ka lauoho. o** ka

 

Ayer's Hair Vigor

I homakaukauia e

DR. J. C. AYER, Lowell, Mass., U.S.A.

Na Medala Gula mai na Hoikeike Nui o ke A*

Hollister Drig Co. Lt.

Na Agena ma ka *** Hawaii

 

KAKELA ME KUKE

(KAUPALENALA.)

Poe Kalepa ma ke Komisina,

A HE

Poe Lawelawe Kopaa.

AGENA.

2736-tf

Metropolitan Meat Co

(Hui Kuai Pipi **etropoitan.)

G. J. WALLER, (Wala) - Luna Net

108 Alanui Mol.

 

Poe Kuai a Hoolako i na Moku

ME

Na Io Pipi, Hipa a Pela'ku.

E loaa mau ana na Manu ame na Ka

mano i hoohu'ihu'lia Moko o ka Hau.

Makepono ke Kuai i na I'o Pipi ***-net

TELEPONA HELU - - **