Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 21, 26 May 1899 — HE AHULAU O KE KUNU KALEA. [ARTICLE]

HE AHULAU O KE KUNU KALEA.

I kela kau hooilo aku nei i haīa, ma ka wa i pahola ae ai ka >mai kunu kalea, ua lohia iho la ka'u mau keiki me ke kunu ikaika loa. Oiai hoi, ua ike au ame ka'u wahine i ka.hoiopono ana o >na hoola ana a ka Laau Kunu a Kamalena (Chamber]am) no ke kunu ho, a nolaila, ua hawi ae la maua i ua laau •a ia wa no ke kunu kalea o na keiki a maua. a ike iho la maua i ka oluolu ana -mai o ke kunu, a mahope ua ola loa ae la ua kunu la. —John E. Clifford. ka Ona q ka Hale Norwood, ma Norwood, Nu loka. E kuaiia ana keia laau e na poe kuai laau lapaau apau. 0 BENSON SMITH & CO., Kaupalenaia. na Agena no ko Hawaii Pae Aina. Ua manao ka poe kahiko, o nēi mea mai Rumatica he hana ia na ka uhane «laimonio iloko o ke kanaka. 0 kela ame keia kanaka i loohia i ka mai Saiatika, a i ole ia, i ka Mai Rumatic?. Mala. e ae ana no ia o ka eha e loaa ana iaia me lie eha io la no ia ke daimonio mai, a e hooiaio ana no oia i k'eia manaoio. Aole i oleloia, ua hiki i ka LAAU HAMO A KAMALENA ke kaiehu aku i ke daimonio mailoko aku o ke kanaka, aka,e hiki ana nae iala ke hoola i ka Rumatica, a he mau haneri o na haneri e ku ana ma ka aoao hooiaio i 'keia mea. Hookahi no hamo ana, a o ka oluolu noia o ka eha, a o keia oluolu hikiwawe loa i loa mai keia laau mai, ua oi loa aku kona waiwai mamua o ka waiwai io o kona kumukuai. E kuaiia ana e BENSON SMITH & CO. Kaupalenaia. na Agena no ko Hawaii Pae Aina.

Ua loaa m<ai nei ka lohe i keia mau la, ua kuikahi ae la ka Liona Beritania ame ke Bea Rukini maloko o kekahi aelike i hooholoia e laua no na mea e pili ana i ko laua mau pomaikai maloko o ke Aupuni o Kina. Mamuli o keia aelike, ua kapae loa ia ka ulu ana mai he kuee mawaena o laua no ko laua mau pono ,ame na pomaikai ma ka aina pua. Ua oleloia hoi, aia maloko o keia aelike, ua 10-aa ia Beritania Nui ka mana ma ke Awawa o Yang-tee-Kiang, a e hoi ia Rusia ,ka mana ma Kina Akau. Oka moe pu ana anei keia o ka Liona ame ka Bea a na kahi kei"ki uuku laua e alakai?

Mamuli o ka nana ana i ka Papa Hoike hilinaiia ma na mea e pili ana i n-a hoouka kaua ano nui loa o ke ao nei, mahope mai nei o ka wa o Karisto, e hoomaka. ana. hoi ma ke kaua nona ka inoa Kamimia ma Rusia, ua ikeia ka nui o na lilo ma ke dala maoli i hooliloia aku no na ola kanaka he lehulehu wale i kiolaia aku iloko o ka make ma ke kahua kaua. Ma ke kaua Karaimia, he $1,700,000,000; ke <Ivaua Italia ma ka makahiki 1858, he $2,533,000,000; ke.Kaua Perusia me Auseturia, he $330,000,000; ke Kaua Farani me Perusia , iie $2,533,400,000; a o ke Kaua Rusia me Tureke, he $1,290,000,000. Ua hiki aku ka huina nui o keia mau dala apau ma kahi maluna aku o $6,000,000,000 no keia mau Kana Elima ma Europa. 0 ka nui hoi o na lilo ma ke kaua Kivila o Amei'ika he $5,000,000,000, a lie $1,000,000,000 ka nui ma ka waiwai i poino. Nani wale ka nui o na dala i lu ia no ke omoia ana o ke koko o na kanaka. Aole anei he wa e hoopauia ai keia hoopuluia ana o ka ili honua e na kahawai koko o ke kaua?

I ko kakou kiola ana aku i ka kakou mau kiei ana maluna o na hoonee hana ana a ke Aupuni o Amerika Huipuia, ke Aupuni nona na eheu e noho hoomalu mai nei maluna o kakou, ma kana mau houka kaua ana iho <nei me Sepania, a peia hoi me na poe Pilipino, he mea na ka o ke kanaka noonoo kaulike e ike iho ai i ke knpaiaiutha o keia mau hana a Amerika. He mea maopopo loa, ua lanakila oia maluna o kona hoa paio i ulele ai i kinohi, a i keia wa h'oi, ua loaa mai !<a ia kakou ka lono, aia ka iwikuamoo'o na Pilipino, ua aneane e uhaiia a haipu. Ke opa pu ia la na alakai oia poe ma oia wahi he lehulehu loa o ko lakou aina. Ke 'ikeia aku nei ke ano kuhau o kekahi mau alakai o ua poe Pilipino nei, a ke makemake nei lakou e liaawi pio mai ia lakou iho iloko o ka poho lima o na Amerika. Ma ka nana aku, aole e liuliu, a loaa no k«a nohona maluhia ma ka Pae Aina Pilipine, a halii mai k-a malie o nei mea he nohona maluhia ma na wahi apau o ka Hapa Poepoe Komohana.

Mamuli o ka ae ana mai o Sepania e hoolilo mai i kona kuleana apau mdloko o ka Pae Aina o Pilepine ia Amerika Huipuia no ke kumu waiwai o $15,000,0P0, ua lilo maoli kela mau mokupuni ia Amei'ika me ke kuai. a ma ia ano oia ka mea i kuleana e imi i na mea apau e hookuene pono ia ai kona mau pono kuai maloko oia mau moku- ! puni. 0 na iPilepine, he poe makaainana lakou no Sepania, aka, aia mawaena o kekahi poe o iakou, he poe i kue aku i keia mana o Sepania. nolaila, i ulu mai ai he ikaua kipi mawaena 0 na Pilipino me na Sepenia. O kei-a hana hookahi no ka keia poe Pilipino 1 hana mai ai in Amerika. Ua kue mai lakou i ko Amei'ika naho mana ana aku maluua o lakou, elike no me ko lakou kue ana ia Sepania. Aka, lie kumuwaiwai maopopo ka Amerika i haawi afeu ai ia Sepania no kona mana, ame kona mau pono apau ma kela mau mokupimi. nolaila, he kumu kupono

paha ia Amenk:* ke koi aku i ka lahui Pilipino e hooki lakou i ko laleou kuee, | a e malama l\ci i ka maluhia i ole ai e konoia o Amenka e kau aku i ka lima koolea maluna o lakou no ka palekana i o kona mau pono elike me kana i kuai I aku ai ia Sepania.