Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 21, 26 May 1899 — NUHOU O NAAINA E HANANEE KE KIKALA O NA KIPI. Ua puhalahiu aku o Aduinaldo no ka Akau. [ARTICLE]

NUHOU O NA AINA E

HANANEE KE KIKALA O NA KIPI.

Ua puhalahiu aku o Aduinaldo no ka Akau.

HE MAl' MAKI'A PAELE HOOMAINOINO I NA KEIKI. kTLANTA. (Ga), Mei 15.—Ua hoopiiia o "Winnie Roach, he wahine hapa paele, ame kana kane, no ka hewa puhi hoomainoino i kaJaua mau keiki i ke ahi a kokoke lakou e make. H6 eha ka nui o keia poe keiki. Ua hoopuluia ka pejpa i ka aila mahu, a ua uhi ia aku keia mau pepa ā puni na kino 0 na keiki. alaila, kuniia aku la ka nenp. i ke ahi. Ma ka wa i lohe ai ke kane ua loaa aku i ka oihana makai ka lohe no keia hana hoomainoino, ua holo aku la oia 110 kekahi wahi okoa ku. 0 ka wahine hoi, ua paa oia i ka hopuia ma kona \va e anehe ana e kuni aku i ke ahi i kekahi keiki a laua. Ua ike koke ia keia hana e kekahi poe, a ua kahea kokeia ka makai. Ua lawe ia aku la ka wahine me na keiki ekolu no ka hale hoopaa lawehala. O kekahi keiki hoi, he wahi kaikamahine oia, ua a ia oia e ke ahi ma kona mau wawae, a ua ike ia aku ka io e kolekole I mai ana ma na wahi he nui. Ua manaoia e make aku ana oia. O kekahi mau keiki e ae hoi, ua nui no ko lakou mau poino i ke ahi. KE KAUA MA KINA MAWAENA 0 NA PAKE AME NA BERITANIA. HONGKONG, Mei 15.—Ua hou ia ke kue ana a na Pake i na Beritania, no ko lakou noho a>t)a ma Kowloon, he wahi ia ma kekalii aoao e ku pololei ana ia Hongkong. 'Ua nee aku la no keia wahi he hookalii uaneri tausa"ni poe koa hele-wawae,' 100 poe koa pukaa, 50 ame 500 poe marina. Ua huna loa ke Keena Kanikela Beritania i ke ano o ka nee ana aku o keia poe koa, aka, ua hiki no paeke ikeia aku e nee aku ana keia poe mahele koa a hoea i Tai Po Fu ame Kaikuono Hohonu, a ma ia ano e hiki ai ia lakou ke oki pu aku i na kipi a kipaku aku ia lakou mailoko aku 0 ka aina i laweia mai la e na Beritania. Ua holo aku ka mokukaua Beritanfa lielu elua, nona ka inoa o Swift ame ekolu mau mokukaua e ae malalo o na kauoha i sila ia. Aia maluna o keia mau moku h.e 500 poe kanaka. Ua ala ae nohoi he haunaele kipi me kekahi apana aina kuaaina, a ua hoounaia aku na koa Pake o ke Aupuni no keia wahi. Aia na koa Europa ke ku kiai la ma na wahi i nohoia e na haole ma Kowloon. Ua loaa mai ka lono, ua komo mai la na Pake kipi mai Tung Kung mai iloko o ka okana aina Beritania ma ke ahiahi o nehinei, a ua haija ae ua poe Pake kipi la lie hana liao wale ia loko o ke kulanakauhale. Ua lako pono keia poe me na mea kaua. NONOI PAHA AUANEI O KINA E KOKUA O BERITANIA NUI IAIA? PEKINA, Mei 15.—Ua lilo i mea hoopioloke nui i noonoo o na luna aupuni o Kina, ke noi hou mai nei a Rusia i ke Aupuni o Kina e loaa aku iaia he aeiike hou a he mau pono hou hoi no ka hoohui ana mai i ke alahao a Rusia e hana nei i leeia wa me ke kulanakauhale o Pekina. Eia na luna aupuni koikoi o Kina ke kukakuka mau nei me ka Emepera wahine no keia kumuhana a Rusia. Ua maopopo i loa ka manao laulaha e ikeia aku nei. ke makemake nei o Rusia e moe mai kona alahao mai Kirin mai, a i bleia, mai mai hoi, a holo pololei mai i ke kulanakauhale o Pekhia, ma ke alahele aku o Shohoi. Ua hoopioo nui ia hoi na noonoo o na lapana ame na Geremania no keia nonoi kuhao a Rusia a ua oleloia ae hoi, aia ke oni nei'he manao mawaena o na Pake koikoi a he mea pono ke noi ia aku ka Enelani mau kakoo ana mai ia Kina no ke kue ana aku i keia koi a Rusia. LADANA, Mei 15.—Ua ninauia aku ke Aupuni iloko o ka Hale o na Makaainana i keia la no ka mea e pili ana 1 ke koi a Rusia i pono alanui hao no ka hoohui ana aku i kona alahao me ke kulanakauhale o Eekina. Ua hoike mai la ke Kakauolelo o ka Ahaolelo, ua hoike mai la ke Kanikela Beritania ma Pekina. ua waiho io aku no o,Rusia imua o ke Aupuni o Kina he',koi o ia ano, aka. ua loheia nae ua hoole aku ke Keena Kuhlna o ko na Aina E o Kina i ke noi a Rusla. Ua hoole e mai la nohoi ua Kakauolelo la, aoie hiki i ko ka Moiwahine Aupuni ke hoike maopopo aku i kona kulana i keia wa ma ka mea e pili ana i leeia ninau, aia wale no a loaa mai na mea apau e pili ana i keia koi a Rusia. UKUIA KA PUU DALA HOPE A AMERIKA E L T KU A1 IA SEPANIA. NU lOKA, Mei 15.—1 keia la i ukuia aku ai ka- helu eha o na puu elala a Amei'ika e hookaa aku ai la Seprania no ke kumukuai o na Mokupuni o Pilepine, ma ka Banako Nalional City, e kekahi luna Aupuni Farani. O ka niU

0 keia mau <lala h« $5,000.000. Ma ke kikoo ilala maoli i ko na aiua e i hookaaia aku ai keia mau daia. O ka helu eha iho la keia o na hookaa ana a Amerika i keia niau Uaia ia Sepania, a o ka hookaa hope ,loa iho la nohoi keia 1 ka huina o $15,000,000 i aelikeia ai mawaena o na Aupuni elua. Aole hookahi kenela o loko o* keia umikumamali.na miliona daia i haalele iho ia Amerika nei ma ke dala maoli. aka. o keia huina apau ua hookaa ia aku ma ka bila kiko dala ma na makeke (lala 0 Europa, ma o ka helu waiwai la i loaa i ke Aupuni ma na makeke da'.a he nui o Europa. NA HANA HOOHIWAHIWA IA ADIMARALA DEWEY. NU lOKA, Mei 15: —I keia ia i hookaawale ae ai ke Komiie hui mal loko mai o ka Papa Alderman ame ka Aha Kuka kulanakauhale o Nu loka nei he huina o $150.000 no ka hoolilo ana aku no na hana hohiwahiwa ia Adimarala Dewey. a ua aponoia hoi keia noi e ka Meia o ke kulanakauhale. E nonoi aku ana keia : poe i ka Ahaolelo Kulanakauhale no k« apono ana mai i keia mnu hoolilo. E waihoia aku ana na olelo hooholo imua o na Hale elua o ka Ahaolelo no hoomana ana mai i keia hawina. Ua manaoia o ka la apopo ka wa e waiho ia aku a<i kei'a noi. Ua hooholoia hoi, e malamaia ke anaina ike pili Aupuni i ka Adimarala ma ka la mahope iho o ka la ona e ku mai ai. KE A'NO E 'LOAA Al O NA DALA NO KE KUAI ANA 1 HOME NO ADIMA'RALA DEWEY. WASINETONA. Mei 15—I keia la i noho ai ka halawai kukakuka & F. A. VaiMerlip, 'Hope* Kuhina Waiwai; Charles H. Allen, Hope Kuhina Aumokukaua; Perry S. Heath, Kokua Luna Leta Nui; Birigadia Kenerala Corbina ame El'lis H. Mea Malama Dala o ke Aupuni. maloko o ke keena oihana o Mr. Vanderlip no k>a nooinoo ana i ka lakou hana e lawelawe a ku aku ai ma ka mea e pili ana i ke ano e loaa ai ona dala e hiki ai ke kuaiia ona .home no Adimarala Dewey, ma ke ano he makana lahui ia i ua kanaka kaulana la. Ua hooholo ke iKomite e lawel<Aveia keia hana imi dala ana ma o na lulu manawalea e loaa mai ana mai na kanaka Amerika mai. A o kela ame keia dala e loaa mai ana mai kekahi mea 'mai, e hoikeia aku ana ia e ke Komite ma o kekahi palapala hookaa i hanaia me ka noiau loa. E hopuka aku ana ke Komite he palapala .poloai imua o ka lahui a pun.i holookoa o Amerika Huipuia. O ka .huina tiala mua loa i loaa mai no keia waihona mai a Kenerala Felix Angus mai no i«t o ka Baltimore Amen'ean, a e loaa aku ana iaia ka rikiki helu 1 o na nkiki e hoomakaukauia O ka huinā i lea niai mai keia kanaka mai he $250. KE ANO E-HOOMALUIA Aī KA PAE AINA O «PILEiPINE. WASINETONA, Mei 10.—Ua hoouna aku ke Kuhina Nui. nia ke telegarapa 1 ke'knni kauoha ia Peresidena Schurman o ke Komiaina Pilepine, a he kauoha lioi ia i loaa mai a Peresidena Makinile mai, a ua pili hoi ia i ke ano o ke aupuni a ke Aupuni o Amenka HuipuiaJ makema'ke ai e kukulu aku ma ka Pae Aina o Pilepine, mahope iho o ka haawi pio ana mai o na koa o Aguinaklo, alie kulana aupuni hoi ia i oi ae ke akea o kona hookeleia ana mamua o ka mea e hoohanaia nei ma Porto Rico. O ka luna aupuni kiekie loa ma ke aupuni he Kiaaina no ia, a e loaa ana hoi iaia na mana apau ma ka oihana kivila. aka, e loaa pu ana no nae iaia 'ka mana oihana koa. E hoonohoia ana he Aha Kuka Aupuni, a o na hoa olo'ko o keia Aha he poe oiwi ponoi lakou no Pilepine. 0 ka lakou hana, oia ke kuka pu ana ame ka noonoo pu ana me ke Kiaaina ma na mea apau e pono ai ke Aupuni. E lilo kaokoa ana ka hooponoponoia ana o na hana o ke Aupuni i na kana'ka oiwi ponoi o ka aina, malalo nae o kekahi mau hooponopono ana a na luna Aupuni Am§rika. O ke ano maoii o keia kulana aupuni kuokoa no ia. a ua manaoia hoi maanei. e apoia mai ana keia kulana aupuni e na kanaka Pile--1 pino. E ku ana nae keia kulana aupuni a hi'ki i ka wa e hooholo maoli ai ka Al&olelo i ke kulana hooponopono aupuni paa malaila. Mamuli o 'ka 'loaa ana mai he mau nuhou mai laila mai ua manao wale ia maanei, aia ke lawelawe la ke Komisina 'Hooponopono. Aupuni i na mea e loaa ai ka nohona maluhia ma na mokupuni. Ua kauohaia aku o Peresidena Schurman e hoike aku ia Aguinaldo i na mea i manaoia e ke Aupuni o Amei'ika Huipuia, no ke ano o ke aupuni e loaa aku ana i ka lataui Pilipino. A ua manaoio loa ia maanei, I aia oia ke kukai Ivamailio la me ka poe 'Pilipino no keia kumuhana. MANILA. Mei 16.—Ua lauahea mai ka lono, ua holo aku la o Aguinaldo no ka ma'hele aina o Neuva Ecija. Ua haalele iho ia ia Balinag ma ka la. 29 0 Aperila,- a, aole i ikeia ma ia kulanakauhale.ame Sana Isi<loro kona wahi 1 holo aku ai. Mahope aku o ka puali- | kaua kona puhalahiu ana, maluna aku o ke kaa. la hoonee aku ka poe kipi he 5000 poe Sepania i paa pio ia lakou no ka 'akau, e hoea ana i Sana IsidoTo, a ua manaoia hoi, ua maheleheleia keia poe

pio ma na mahele liilii. He hau:i t»o--hihihi ioa na ka poe .Amerika k.a bv>onou ana aku e ho?a ilaila i Ueia ka mukahiki. l'a tkea ka mauao haawi pii> m:»i o Kenerala Geregonio Pi!htr. ina e loau kana mau mea i n>akem:ike :»i Ua hele k.i halemai o iu poe kipi ma Sana Isidoro a piha pu i ni koi i p ui i ka hoehaia. He lehiu'ehu ! hoi o keia poe aia ma ke kulaua ktt !oa i U.i pmkia. I keia la i ukali af\ti ai o t.auine!.i Oole ia I.egar(.la, ko kuhia t waiwai mua a i lilo hoi i hoaloha no na Ameiika i keia wa. Mai Manil.i aku keia hele ana, a hoea i kekahi wahi i aelike ia no ka halawai ana o ua kuhina I.egar<la uei aaie K«?neraia lee kuhina kaua o ka poe kipi. O ke kumu nui o keia halawai. no ka n:ea no ia e nili ana i ke kuikahi maiuhia. I kela ahiahi i huli hoi mai ai o Legarda i Manila. Mamuli o ka ikea ana <» na nianao maikai o kekahi poe kanaka Piiepino i na Amerika, ua lilo ia i mea e wela loa ai ka inaina ame ka huhu o na poe kipi, a pau aku la ia lakou i ke puhiia he pee kauhale lehulehu loa. O ko na Amerika malama loa ana i na waiwai 0 ka poe Pllipino, oia ke kumu i inakemake loa ia ai lakou e ua kanaka. He elima poe 'kanaka Amerika i paa pio 1 ka poe kipi a i laweia aku i ka akau. ma ke kulanakauhale aku o Sana lsidoro. he mau la i hala ae nei. Aole nae 1 maopopo ko lakou mau Inoa. Ua hoike mai nae o Kenerala Pillar i kona manao., e hookuu mai ana oia i na poe la, mamuli o kona ike ana, ua haaleieia mai oia e ke-Aupuni ana i kakoo aku ai. •N«U lOKA. Mei 11.—<B holke ana kekahi lono telegarapa i ka nupepa Sun, mai Manila mai, ma ka la 11 o Mei. penei: Ua hoole o Senor Paterno i ba ae ana e lawe mai i ka noho Kuhina Nui ana, a. noho Peresidena nui ana hoi no ka Aha Kuhina Pilipino. a hiki i ka wa e ae ai ka Ahaolelo Pilipino e noho nei ma kekahi kau kuikawa ma San I&i(ioro, e haawi mai iaia i ka maua piha e me ka i»oe Amerika. Ua laulaha ae kekahi mau lono i hooiaio ole ia, nae, ua pepehi powa maoii ia o Barona Du Marais, he kanaka Farani, e na poe Pilipino. O keia ke kana,ka i komo aku iloko o na pualikoa Piliplno no ka pono o na poe pio Sepania. Ua halawai na Piiipino koikoi o Manila ma nehinei, a ua hooholo lakou e hopuka i 'kekahi nupepa nona ka inoa ke Demokarata, no ke kakoo ana i ka hoi'hoiia ana mai oia mea he maluhia maluna o ka aina. Aia na kipi ma ka mahele aina o Cavite ke kukulu la i mau papu pale, a ke eli auwaha ia mawaho ae o na kulanakauhale ano nui oia wahi. NU lOKA. Mei 15. —E haike ana kekahi lono i 'ka nupepa Sun. mai Manila I aku, ma ka la 15 o Mei. penei: I keia kakahiaka i nee aku ai o Kenerala La\vton i San Isiiioro mai Sana Miguela aku, me ka waiho ana iho hoi i kekahi pualikoa kiai ma Balinag. Aia nohoi o Kenērala MacAr:hur me kona poe koa ma Sana Ferenando. I NU lOKA,. Mei 10.—E hoike ana ka nupepa Tribune i kekahi lono kuikawa mai Wasinetona mai: Eia ke Keeua Kaua ke hoomakaukau nei e hoouna aku no Manila i eha regimana o na k<x» kumau, mai ke kulanakauhale aku o Nu loka, a ma ke alawai oki aku o Sueza. A no keia hana. e hoohanaiu aku ana na moku Thomas. Mea(U- ame Logan. KA HOIKE A OTIS. WASINETONA, Mei 14.—0 ka i.aiapala mahopeae nei. i loaa mai hoi mai a Otis mai, e hoike maopopo loa ana ia i ke kuiana kaua Amerika ma Manila i keia wa, no ka lele kaua ana aku maluna o na Piiipino; a ua loaa mai hoi keia hoike i ke Keena Kaua i keia la: "MANILA, Mei 14.—Akukana Kenerala, Wasinetona: Penei ke kulana i keia wa: Mai Balinag mai, ua lawe ae la o Lawton ia Ildefonso ame Sana I ,Miguela ma ka akau, me kahi poino i uuku ioa, mahope iho hoi o kona ho- j | auhee ana aku i na enemi me ka nui o I ka poino. E ukali aku ana na waapa | i lako i na pu. a pela 'pu hoi me na j waa. maoii i n-a koa he 1,500, malalo o Mekia Kobe, ma ka muliwai Rio Grande mai Calumpit aku. E nee aku ana lakou ma ka la 16 ae nei. Aia no o MaeArthur ma San Fernando. a ua paa ia wahi iaia. I nehinei hoea mai la kekahi eleie mai a Aguinaido niai, e hoike ana 1 ka manao. ua makemake o Aguinaido e hoound noal i Komieiua Kukakuka i Manila nei, no ke kuka pu ana me ke Komisina Amenka no ke ano o na olelo e komo ai ma ke kuikahi malu- ! hia. Ua haawiia aku ke kauoha i a koa Amerika, e ae aku e komo mai kela Komiaina Piiipino o na kipi e hele mai i Maniia nei ke ikeia aku lakou a hele mai ana. MAI A AGUINALDO PONOI MAI. LADANA, Mei 15,—Ua loaa niai nei i ka Hui Piiipino maaneinei k«ia lono mai a Aguinaido mai, ma ke uwe«a tele. garapa mai Hongkong mai, ma ka la 12 o Mei. "Ua hooliolo ke Aupuni Pilipino, elike me ka manao o na kanaka apau o ka aina, e hoomau aku i ke kaua. i me ka nana oie ana i ka nui o ka poino '

am*> na liio uo u hatu. u ii:k k>aa ai ke kuoki>u 5.'. t k.i poe Pilipino me ii«M: . !u>omaiKeike hov»{>onupu. u , na Am<*rika. qu k*« v . ua Pilipiao ke kaUu.t ikiia mulal» o ka man.» \ u k;i o'fk>ia an;t m4< na*» -t. x • aku laau mai aupun: .> UuK)ko i ua oiw. »# ku K\ HOOIWI' A\ V o HAV\N\. Muy l . s:4» u. t. uku «.> Mu^uiK» CiPtit'ru!u B;\K>KO kWu 1« ia;u ke uauKi mui i imloia tu> k:i u'iu : u; Cubu. E HTI AK.I \NA '> M a N HOT SI»RiNU. Vx., Muy 1 . iuhu ue ku loiu> ma au M mohaim. hui a*» a« i > V * MoKin!<fv me nu puul'.Ā u a . ka lunakilu mu k<- kuuu o !"i uu manuo pu ;u uoiV jKtiiu e* ua ta « noht> ai aui puuiik.Ki a i ko lakou wa e hoi mu; u. aku »na «> McKiu!ey !uk - {npuhi ana uku iou h.Hjm.t:ka # Kl'E X.\ P.\KE. HONGKONi;. Muy 13 K.< * na kumuuiaa i ko nu lWrit tn. kuhua ud.i i panuluuii hou Kowloon e hu!i !.t i Hvwigkotic ka.t. U»u koa. puaii pukuu, »cv> ginia ame 3tMt koa murinu i a no kt» kuhuu o ku hunu. O ka m«u huna aao nui it»a :iuao o na»:iutnu lWit.tn:a. ut)h-. maopopo. HAI'NAELE MA I'RINVKV PRINCETON. N J. Muy ala ae ht? paio muwAt»aa o uu hv; o k* kula nui o Pnnoeeon am<* 1' -- B!!!'s VVild \Vest i k«rfa la, E PANL AKt* ANA I KV H\ HAKA O ADIMARALA UEWK Mawaena o tiu onuai m& ku. Mok . Pekina l ku mai uei. a Rmlt Adimu. Geo. Watson kekahi. E līio aku .. o Adimarala \Vatson i aliikua k no na Aumokukaua Ameriku. m t wai o Pilipine. e pani i ka hakaha;. . Dewey. olal oia e hol mai nei m-v alawa! oki o Sueka. a h«* Sl3<> •» e ke KulaAakauhaU» «> n loka, no ka makana ana aku ta kona wa e hiki ae ai i!ai!a KE AO OMAMALi; KAI A M A l liA SVAAL LONOON. May 14, -Wahi u kf h .. mea kakau o ka Nupepa l>u.iy \' ma Lae Kaona. e olelo aua i kekahi halawai i malamaiu n.t koa ma ka aoao komohana ;» T? . vaal i nehinehi tPoaom»> ; h hoopukaia ai na kauohu i nu k.i:: aina, e hoomakaukau no ka hiki u«ke kahua kaua i ka uiaeuwa. e h<.x>!a ia aku ai. Kt noftoi nei na poe lepa e ma!amaia i haiauai maw 0 Peresiilena Krueger ame Sir \ Milucr, Kiaaiua o l.ae Ku'oi:< olelo o Mr. Chamberlain »i{r it:> lonia! Seeretaryi aolt* oia «• u«- a: ao una, koe wale n«>. a hopuu ku Hooko o Transvaa! i konu n::t'i :»?• kue a noho lokahi. loaee 8010. May 14. K<- i»i m„ huahua uei ka hoomakuukumu utiu na papu ame ua pu-i. uu luko kati l'A MAKK (> <;KO. KYAN l'a loaa aku ke kino ma.ke o <:■ Rvan e laqa ana maiuna o ku * | iloko o kekahi muliwa! e kokok*- : 1 Maloio, i ua koa o ka Mahele (I r ali !:» Miuesota, ma ka la S o Ap^i halu iho neL he kamaaiaa oiu Lexinston Ky.. ua moku konu tt lima elua ma na pohiwi, a ua pa » l'ii kona poo. l'a hoe* aku ota v nila i ka la -7 o Maraki, a ua noh ■ i ma ka Hotele Interna*lno! ekoiu mamua aku nei, ua komo oiu : k.t .i koa a hele aku !u i ka luiuu - Ua ikeia oia ekolu ia mahope m.\ mahope mai oia mauawa pau k«»n.» hou ia ana. Ma ke kakahiaka Poakahi. Ai>< 1". ua loaa aku kona mau ku:c . kahi Uoa'loha onu, u ua muuu ■ uona ia mau kamaa. 0 llyau i oieloia, ua ikeiu (>=■■■ Hawaii nei ma k«» ano, »>ia k.< nana i aihue i na mea hoonaui • Kaiaunu o Hawuii n»*i. a be J7 k.i o kona mau makahiki. HOOHANOHANOIA O KI'HINA S UAMON Ua haawi mai uei ke Aupuui Uallka o Paraai he keu hoohuaohui. ia Kuhina L>umon. ma ka hoolilo a; hoi iaia i Luna Kiekie no ka O.'ha:: Hoonaauao Lahui. l'a !oaa mai kr I kea hoohauohano i ke Kuhiua maui . | o ka uui o kana muu hoaa aiuiku pahola aku ai imua o na Luna Aupu o ke Aupuni o Farasi i hoea mu Hawaii n*»i, a o kekaM. a m» b« ai".t nae. o ke kumu uui no phiiaia. •■ loaa anu mai o keia kulanu hooh.i; hano iuiu. oia &o koaa ku uiu ku -i e kakoo ana i ka hooiholomuaiu i o ka oihanu hoonauuao. Ma ke!a la Sabaii aka aei i ho.-- * ai ka Puali Puhi Ohe o ke Aupuu. lalo ae nei o Maaaoa no ku hoah"/ ana i na kaua ki hakahaka u au * Hawaii mawaena o iukou iho. ► aku ki mai keia pue U lakou iu • - na ix>ka pepa wale no. & uu lohei;* ua niuaia ua lae o kekahi po* o ut» a puu na lae, pipipi ua maka.