Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 22, 2 June 1899 — NUHOU O NA AINA E [ARTICLE]

NUHOU O NA AINA E

Hl'Ll HOI 0 ADIMARALA Dl'E. ME IvA ULUMAHIEHIE, NO AMERIKA.

MANILA. Mei 20.—Ma ka hoia 4 o keia auina la i haalele iho āi ka mokukaua '•Olimepia" me Ailimarala Due (Dewey) maluna ona, ma Ue alahele huli hoi no Amerika Huipuia. Oiai ka Olimepia e hoopuka ana mailoko aku nei o ke awa, oia ka wa i uina nakolokolo ae ai na pu o na mokukaua Oregona, Balatimoa arne Co*icord, no na ki aloha ana i ka Adimarala. Ma lea wa nolioi i kani ai ka pu aloha mua loa, oia ka wa i ulele ae ai ka bana puhi ohe o ka moku Olimepia i ka hookani ana i na leo mele, a lulumi ae la na luina ma ka palekai a ma na kaula- likini me ka haawi ana mai i na leo huro. , Ma ka wa hoi i kaalo ae ai ka Olimepia ma ka aoao o ka mokukaua Oregona, ua huro ae la na luina o ka Oregona, he eiwa manawa no ka hoohanohano ono i ko lakou mau hoa o ka shuehu a ke kaua. I kela wa hoi, ona luina keia o ka Olimepia, mamuli o ko lakou hauoli ioa, ua huro ae la nohoi lakou me ke kiola ana ae i ko lakou mau papale iloko o ka lewa, a mau mokaki aku la he heluna lehulehu loa o ia mau papale maluna o na oluku ale 0 ka moanakai o Manila. E nakolokolo ana na leo pukuniahi, e olowalu ana na leo kani uheuhene o na bana puhiohe, na leo kani uouo o na oeoe o na waapa mokuahi, ame ka lai po-lua a ka uahi poepoe o na pu kuniahi v Loheia ae la ka leo mele "Home, Sweet Home," mai ka puali puhiohe mai o ka mokukaua Baltimore. E pinai ana nohoi na iho ana iho ame na pii ana ae o kona hae aloha "Good-by" 1 ka moku Olimepia e ahai la ia Adimarala Due. Ma ka wa i hoea aku ai ka nee ana a ka mokukaua Olimepia ma kahi e ku ae ana ka mokukaua Beiitau ia "Powerful" (Ka Manaloa) ua haawi ae la ia moku i kana mau kipu aloha ana i ka hae o Adimarala Due, a ia wa i hookani ae ai ka bana puhiolie o ka Olimepia i ka leo mele, "E ola ka Moiwahine i ke Akua" (God Save the Queen). O ka leo mele hope loa i loheia aku e kani jnal ana mai ka bana puhiohe mai o ka Olimepia, oia uo o "Auld Lang Syne." Ke ikeia aku la lioi na uwahi poepoe o «a pu kuniahi o na papu ma Cavite a ma Monterey, e lele ae ana ma ka ilikai o ke kai kuono o Manila. No ka mamao loa o keia mau papu mai ke kulanakauhale aku o Manila, ua koliuliu loa ka lohela ana aku o ko lakou nakolokolo, a o na uwahi ka mea ikeia aku. Oiai hoi ka mokukaua Olimepia e kaalo koliuliu ae ana ma ka mokupuni o Corregidor, oia ka wa i kani aku ai na pu o ka batari pukaa ma ke alo ponoi iho o ke kulanakauhale pa pohaku puni o Manila, a o keia na pu aloha liope ia Adimarala Due. Ma ka la o ka Adimarala i haale'e iho ai ia Manila nei, a mamua ae hoi o ka holo ana aku o ka mokukaua 011mepia, ua hookipa aloha aku oia i ka poe apau i hele aku e ike iaia maluna 0 ka oneki o ka mokukāua Olimepia. O ka waapa mokuahi o Kenerala otis ka waapa mua loa i lioea aku 1 ka mokukaua Olimepia, ma ka hora 7 o keia kakahiaka. Mahope mai, ua lele mai la ka Adimarala i uka nei o ka, aina, a hele ae la ia e ike i ka Mekia Kenerala ame ke Komislna Amerika no PHepine. Ua hoike mai o Adimarala Due i kona hauoli no ka huli hoi aku i Amerika Huipuia. A ma kona wa i hoomahuiia aku ai' no na I hophiwahiwa e paholaia mai ana imua ona e kona mau hoa makaainana Amerika, ua hoike mai la no ia i kona mahalo no ia mau mea, aka, aole nae ona makemake i ka mea i oi aku mamua o kalii mea kupono ke hanaia. Ua makemake loa ia, ma kona wa e hoea aku ai i ka aina, e hoi pololei loa aku oia no kona home ma Montpelier. Veremona, a malaila oia e noho ai no ke koena o kona mau la. I kona wa hoi i oleloia aku ai, no ka makemake loa o na kanaka Amei ika e hoi aku oia ma ke alahele aku o Kaleponi, a mai laila aku oia e hoi ai a hoea i ka hikina, ua pane mai la ia: "Ina he kanaka opio au, a he 20 hoi o'u mau makahiki i emi iho i ko na makahiki a'u e haawe nel i keia wa. a ua loaa hoi ia'u na manao piikoi no na liana kalaiaina, aole no la au e hoohala ae i ka hana ana pela." No k mea hoi e pili ana.no ke kulana ma Manila nei, ua olelo mai la ia: "Manao au eia kakou ke kokoke aku nei i ka hopena. Eia ka poe kipi ke nahaha liilii loa aku nei me ka hikiwawe. Oka hoouna hou ana mai nei oka helu ekolu o na Komisina hooponopono kwlana aupuni ma Manila nei e ke Aupuni o Amerika Huipuia, ke manao nei ua poe kipi la, he hana kamalii ole ka Amerika i makemake ai e hana maknei." • O Kapena Walker hoi keia ka mokukaua Concord, ke kapena hookahi hoi i koe o loko o ka houka kaua moana i ulupaia ai na mokukaua Sepania, ua hele aku la ia a olelo aku la ia Adimarala Due: "Mai haalele mai ce ia'u e nolio hookahi mahope nei." No keia noi a ua kapena la, ua aeia oia e hoi i ka home, a ua kau pu āku la oia me ka, Adimarala maluna o ka 01imet)ia. WASINETONA, Mei 20.—Ua telegarapa mai o Adimarala Due*i ka Oihana Kaua Moana, ua haalele aku oia ia Mānila, maluna o ka mokukaua Olimepia no Hongkong. Ua hoike mai no hoi ke Keena Kaua Moana, aole i maopopo ke ano o ka liuakai hele a ka Adimarala, ma keia ala huli hoi mai a pae ae ma Nu loka. Ua hoike mai no nae ka Adimarala, e hoi mai ana ia ma ke alahele ma Sueza mai, a aole maopopo ka loihi o ka manawa e hala ana iaia ma keia hoi ana mai. ; Ua-hoea mai hoi he lono telegarama mai a Kapena Barke mai o Manila, e hoike ana penei: "Olimepia, Hongkong. Lawe ae au i 'noha hoomalu ana." Ua manaoia ma ke Keena Kaua Moana e noho ana o Adimarala Due he elua pule ma -Horigkong. oiai e hoomaemae hou ia ana ka Olimepia, a e pena keokeo ia angt kona kino, a hoopai\ loa ia kona pena uwahi. ka hooluu j o ke kahua kaua. KA HAAHEO A DUE. MANILA, Mei 20.—Mamua o ka haalele ana iho o Adimarala Due in Manila nei no Hongkong i keia la, ua olelo ae la oia:

"E haalele iho ana au ia Manila i keia la. Ke haalele nei au ia ianei. me ka uuku o ko'u manao kaumaha. nokameu, i'.a mnmwio loa au, eia ka po? kipi i ka aneane e pau loa ka lakou oiii ana. O ka hoea man ana uiai o n v eele mai ka poe kipi mai ma ko inakmi mau wahi hoomoana, hookahi no manao nui oia hana ana pela. oia hoi. ua kokoke e hoea mai ka hopena. "Ano, ina au i kukakuka pu me kue haaheo. ina paha ua hoololohe loa au maanei a hiki i ko'u wa e ike aku ai ua kukulu paa ia ka maluhia. Aka. he nui na mea ano nui e ae a ke kauaka e nana ai, mawaho ae o kona haaheo. u ko'u wahi ola kino iho. oia kahi mea nui a'u e nana ai, oiai, ua ike au i keia wa. aīa no ia ma ke kulana omilo a maikai ole, mamuli o na haawe koikoi i lukau iho maluna ona: a o kekahi nohoi, ke aoha o ka home. "Muwaena o na hana hoohiwahiwa i upuia e paholaia mai no'u nei, aue paha he mea i hauoll loa ai ko'u uoonoo, elike me ke kukuluia ana oua kii hooumnao no'u nei ma ko'u mokuaina ponoi iho. ma ka Hale Anpuni hoi ma Moutpelier, a e ku ana hoi ia ma kahi e ku la ke kii hoohanohano o Ethan Allan. He lehulehu oa na manawa o ko'u mau la opio i naua aku ai au maluna o ua kii la. a hanini aku la na mahalo ana a ko'u uhane. Ke ole hoi au e poina me he mea la, eia na huaole'o i kakauia iho malalo oua kii la: E haawi pio mal ma ka inoa o lehwa Kamahao ame ka Ahaolelo Nui o Amerika Huipuia?' Mauao au, aohe iua-/ kana hiwahiwa e ae e haawiia mai aua no ka hoohanohano ana mai ia'u elike iho la me ke kukuluia.ana aku o ke kii o Ethan Allen."