Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 24, 16 June 1899 — Page 4

Page PDF (1.30 MB)

This text was transcribed by:  Kalei Kawaa
This work is dedicated to:  Kaeo Kawaa

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Liona o ka Akau

---- -

He Moolelo no ke Au Manawa

----:o:-----

Gustavus Adolphus.

-----

Kakauia e G.A. Henty a unuhiia e kekahi mea unuhi mooleloo ke Kuokoa.

----

MOKUNA XII.

-----

            I ke ao ana ae, ua ike mai la o Kenerala Tile i keia hoea ana aku o na koa o kona hoa paio ma kela aoao o ka muliwai, ua hoomaka koke mai la he elua o kona mau batari pu-kaa e kipu mai maluna o na koa o Gustavus.

            Aka, mamuli nae o ka haahaa loa o ka aina, ma ia wahi o ka muliwai, i hoolele mai ai na pukuniahi a ua Kenerala Tile nei, ua lilo ko lakou mau poka i mea e poino ole ai na koa o Gustavus.

            I ka ike ana o tile i keia waiwai ole o kana mau kipu ana ua hana iho la oia i kekahi mea akeakea i ka hiki palekana ana aku o na koa o kona hoa paio ma kahi ana e ku ana me kona mau koa. Ua hoopiha mai la ia i kahi pohopoho o ka muliwai, e hookaawale ana i ka aoao i pae aku ai na koa o Gustavus, ame ka aoao ana e ku ana, me na laalaau o kela ame keia ano. Ua hoomauia no nae na kipu pukuniahi ana mawaena o na aoao elua, oiai hoi, kekahi hapa o na koa Suedena e hoomau ana i ke kapili ana i ka uwapo. I ka hoea an i ke awakea, ua paa pono loa ae la ua uwapo la, a nee aku la na koa Suedena, malalo o ke alakai ana a na KonelaRanadela ame Gasiona. Alaila, nee aku la no maluna oia uwapo hookahi na mahele koa e ae o Gustavus. I keia wa hoi i kauoha ae ai o Tile ia Kenerala Altringer, e alakai aku i kona mau koa kaua lio a lele kaua mai maluna o lakou.

            Ua alakai ae la keia alihikaua Auseturia i kona mau koa kaua lio ma ka aina lepo pohopoho e nee aku nei na koa o Gustavus, a lele kaua mai la lakou maluna o lakou. Aka, ma ia wa nae, ua loaa iho la i na koa Suedena ke ku ana ma na papa, i makaukau no ke kaua ana. Ua kuene pono ae la na koa pu kaupoohiwi ma ko lakou mau kulana kipu, a o na batari pukaa hoi ma ko lakou mau kulana hoolele poka imua o na enemi.

            Ua ololio aku la na poka pukuhiahi a na koa Suedena mawaena o na koa kaua lio o Kenerala Altringer, aole hoi i liuliu, ua hoauheeia aku la lakou. Aka, hooikaika ae la no nae ua Kenerala Auseturia nei e houluulu hou ae i kona mau koa, a lele hou mai maluna o na Suedena, aka, mamuli o ka halahi ana ae o kekahi poka pukuniahi, ma kona lae, ua haule aku la ia mai luna aku o kona lio, a laweia aku la ia mai ke kahua kaua aku, a o kona poe koa keia, ua hoauhee kau liiliiia aku la ma o a maanei o ke kahua kaua.

            Ia wa i alakai kino mai ai o Tile i kona mau koa, a lele kaua mai la ia maluna o na koa Suedena.

            He wahi kanaka poupou pahaahaa wale no keia, aka, ua piha kona pauku kino i ka wiwo ole ame ka makau ole. Mai kona wa kamalii mai, ua maa loa oia i ke kaua ame ka hakaka ana me na Hoolepope. Ua ao oia i ka oihana kaua malalo o kekahi Kenerala Sepania, nona ka inoa o Aloa, a he oiwi hoi oia no Netelana, a ua komo nohoi oia iloko o na hoouka kaua i ikeia ma Bavaria. Bohemia, ame Palatinate, a ua komo nohoi oia i na hoouka kau i malamaia mawaena o kaPoe Hunegaria ame ka poe Tureke.

            Iloko o keia mau hoouka kaua apau, aole loa he wa i hoauheeia ai oia, a hiki wale mai i ka wa a Gustavus i halawai pu ai me ia, he alo a he alo, ma Bereintenafela.

            Aia ma ke kaei ili ma kona puhaka i hoopaaia aku ai kekahi pahi puhaka loihi, ame kekahi pahikaua Toledo loihi nohoi.

            He iwakalua minute i owiliia ae ai na aoao elua iloko o kekahi hoouka kaua hanana loa, a ua hele na koa o kela ame keia aoao, a paio he alo a he alo. A oiai ke kaua e hooukaia ana, aia hoi, ua lele mai la kekahi poka o kekahi wahi pukuniahi uuku i kapaia ma ia mau la he falconet, a ku mai la o Tile, ma kona kuli, a nahaha ka iwi o ia wahi, a huale aku la oia mai luna aku o kona lio.

            Aka ua laweia aku la nae oia e kona poe koa mai ke kahua kaua aku, a hoomaka ae la kona poe koa e auhee aku. Ua hoawiwi loa ia hoi keia auhee ana aku o ua poe koa la, mamuli o ko lakou ike ana mai i na puali kaua lio elua o na Suedena e au aku ana iloko o ka muliwai, a pae aku la ma kela kapa.

            Ua hoao ae la hoi keia poe koa kaua lio, e alai mai i ke auhee ana aku o na koa o Tile, aka, ua uhi e mai ia ka poeleele maluna o ka aina, a olelo ae ia ko Kapuukolo Kaikamahine, “Haha poele ka papai o Honolulu.” Ua lilo ae la i na koa Suedena ka hoomalu ana i ke alahele maluna mai o ka muliwai, aka, aia no na koa Imeperiela e kuene pono mai la ma ko lakou mau auwaha eli mahope aku o ke kulanakauhale, a aia hoi keia wahi a ua poe koa Auseturia nei e noho mai ana, maloko o kekahi ululaau. He mea oiaio, he kulana maikai loa ko na koa Imeperiela e paa ana, oiai ma ka akau, a ma ko lakou alo ponoi aku hoi ka aina pohopoho e holola ana, he mau mile ka loihi, a pela pu nohoi me kona laula. Ua hiki loa ke palaia mai keia wahi me ka hololea loa e na koa Imeperiela, malalo o ke alakai ana a kekahi alihikaua manao paa, a hohe wale ole hoi; aka, o na alihikaua alakai nae elua, na laua e alakai ana i na koa Imeperiela, he ano kuee no mawaena o laua; a o Makamiliana o Bavaria, ka alihikaua poo, he kanaka makaukau ole ia i ke kaua. O kekahi kumu hoi nana i hoopilikia loa mai i ua poe koa Imeperiela nei, oia ko lakou hoauhee mua ia ana mai e na koa Suedena, ame ka poino ana hoi o ke Kenerala a lakou i hilinai nui ai, ke kanaka a lakou i nana aku ai, ka lua ole o na ahikanana o Europa.

            Ma ka wa i loaa ai he wahi pohala iki ia Kauna Tile, oia ka wa i hele mai ai o Makimiliana a kuka pu me ia, no ka mea e pili ana i ko lakou kuleana e hoomoana ana. Ma ia kuka ana a laua, ua ao aku la o Kauna Tile i kona hoa alihikaua, he mea pono i ko laua mau pualikoa hui, ke nee aku i hope, oia hoi, e haalele lakou i kahi a lakou e hoomoana ana, oiai, wahi a Tile i pane ae ai ia Makimiliana, me ka hiolo ana iho o kona mau waimaka ma kona mau papalina.

            “O ka lukuia ana ame ka ulupaia ana o ko’u mau koa, e na koa o kela alihikaua oi loa o ke akamai imua o ke akamai o na alihikaua apau o Europa nei a’u i ike ai, he waiho hamama laelae ana ia i ka aina holookoa e hehiku ia e na kanaka Suedena.”

            Nolaila, mamuli o keia manao, a makemake hoi o Tile, ua kuemi hope aku la na pualikaua huiia ma ia po iho, no Neuberg, a mailaila aku no Ingoistodt. I kekahi la ae hoi, ua lilo mai la o Neuberg ame Rain i na koa Suedena. Ua hoouna aku la hoi o Gustavus ia Ilamuku Horn e uhai aku mahope o na koa Imeperiela, a hoea i Ingolstodt, a oia iho hoi (Gustavus) ame ke koena o na koa apau, nee aku la lakou ma ka muliwai Lech a hoea i Augsburg, kahi e kiai ia ana e Konela Breda, me eha tausani me elima haneri poe koa Auseturia.

            Mamua nae o ka hoea ana aku o Gustavus me kona mau koa i keia wahi, ,ua pau iho la i ka wawahiia e na Auseturia na uwapo e hiki ai ke ae aku maluna o ka muliwai, a hoea aku i ke kulanakauhale. A ma ka wa hoi i hoea aku ai na koa Suedena, ua kapili hou ia iho la he eha mau uwapo, hookahi mauka aku o ke kulanakauhale, ahookahi makai nei o ke kulanakauhale. Ma ka wa i paa ai keia mau uwapo elua, oia ka wa i koi aku ai o Gustavus ia Konela Bereda e haawi pio mai i ke kulanakauhale o Angsburg. I ko Konela Bereda lohe ana hoi e make ana o Kauna Tile, ua hoeha kukonukonu loa ia hoi o Altringer, a, aole hoi he manaolana, e loaa mai ana he mau kokua ana mai a Makimiliana mai, hoomaopopo iho la ia, he mea makehewa wale no iaia ke kue ana aku ia Gustavus, a nolaila, hooholo iho la kona manao e haawi pio aku i ke kulanakauhale. A ma ka la 14 o Aperila, ua komo aku la ia iloko o ua kulanakauhale la, malalo o ka inoa, ka moi o Bohemia, me ka hanohano nui.

            Ua lilo keia lilo ana o ke kulanakauhale o Ansburg iloko o na lima o Gustavus i mea hauoli nui loa ia e ka lahui Hoolepope, oiai ua nanaia aku keia kulanakauhale e na poe Hoolepope ma ke ano, oia ke kulanakauhale i hanauia ai ka Luaui o ka Hoomaemae Ekalesia ma Geremania

            He ewalu la i kiai paa ai ka Moi Gustavus mamua o ke kulanakauhale o Ingolstodt, me ka noke ana nohoi i ke kipu i ke kulanakauhale. A i kona ike ana nae, he mea makehewa wale kona hoopapau hou ana aku ma ia wahi, me ka pau wale o ka manawa, nolaila, ua haalele iho la oia i ua kulanakauhale la, a nee aku la ia ma kekahi alahele okoa. Ma keia hele ana, ua hoea aku la ia i ke kulanakauhale o Landshut, a koi aku la oia i keia kulanakauhale e uku mai iaia i kekahi puu dala nui, i hoopakeleia ai ia wahi, aole e ulupaia a e lukuia hoi e kona poe koa. A mai keia wahi aku hele aku la ia no ke kulanakauhale o Munich, oia hoi ke kulanakauhale poo o Bavaria.

            I kona hoea ana aku i keia kulanakauhale, ua haawi pio mai la ia me ke kue ole ana mai, ma ka la 17 o Mei. Ua komo aku la o Gustavus iloko o keia kulanakauhale me ka hanohano nui. A ua loaa iho la hoi iaia na waiwai he nui ma keia kulanakauhale. Ua noho iki iho la oia ma keia kulanakauhale, no ka lawe pio ana mai i na kalanakauhale e ae ma ia mau kaiaulu.

            Ma ke kaua i hooukaia ma ke kulanakauhale o Ingolstodt, ua nui ka poino i loaa i na koa o ka Puali Omaomao. Ma ke ahiahi o ka la 19 o Aperila, ua mahui mai la o Gustavus, e lele kaua kimo-po ia mai ana ia, nolaila, ua kauoha aku la ia ia Hepburn e hoonoho aku i kona mahele koa, ma kekahi kiekiena e kokoke ana i ka puka pa, a e ku na koa apau ma ia po a hiki i ke ao ana. Mamuli hoi o ka ikeia ana mai o ko lakou kulana e noho ana, e ko lakou poe enemi, ua kaulona pololei ia mai la na kila ana mai o na pukuniahi maluna o lakou. Ua make iho la he 300 poe koa o keia mahele; aka, ua ku aku la no nae ua Pualikoa Omaomao nei me ka wiwo ole ame ka maka’u ole.

            Ua nui nohoi ka poino o na koa o ka Moi Gustavus, ma ka hele ana mai Lech aku a hoea i Ingolstodt, mamuli o ka lele kaua ana mai o na kanaka kuaaina. O kela ame keia koa o Gustavus e loaa ana i keia poe kanaka, e pepehi mainoinoia ana. E okiia ana na wawae ame na lima, a hana ino ia hoi ke kino me ka mainoino loa, a no ia mea, ua kanawai loa na kanaka Suedena ame Sekotia, o na kanaka Bavaria apau e loaa aku ana ia lakou e kiia ana i ka pu, a e puhiia ana ko lakou mau kulanakauhale i ke ahi.

            A keia pule ae, e ike ai kakou i ka paa pio ana o Makamu Gerema i keia poe kanaka Bavaria, ame kona komo ana iloko o kekahi pilikia nui.

(Aole i pau.)

---------------

HE MOOLELO KUPAIANAHA

----:NO:----

KA MALOLO

(THE FLYING FISH.)

----

Lele i ka Poinu o ka Lewa--Oni i ka Papaku o ka Moana--Hapapa i ka Ili o ka Honua--Hoea i ka Welau Akau--Ike i ke Kulanakauhale Kahiko o Opira--Haaheo ma na Mauna Himalaia.

-----

MOKUNA IV.

-----

            Ua lawa keia wahi manawa no ua poe la e hiki ai ke ike i ke ano ame ke kulana o na moku e nee ae ana maluna o lakou. Mamulo o na hoaleale ino loa ia ana o ke kai, e kela oili ana ae a kololio hou ana aku o Ka Malolo ilolo o ke kai, ua hoaleale ia na moku apau i komo iloko o ke anapuni o kahi o ke kai i hoalealeia.

            Ike ae la lakou nei i ka hoohulei lua ia ana ae o ua poe moku la, ame ka luli ana o na kino o ua poe moku la, me he mea la e hikaka ana lakou io a ia nei.

            He mea oiaio, ua ike na poe apau o luna o ua mau moku la i ka oili ana ae o keia mea nui ano e mailoko ae o ke kai, a komo hou aku la nohoi iloko o ka opu lipolipo o ka moana. Aole nae hiki ia lakou ke hoomaopopo i ke ano o ua mea kino la a lakou i ike ai.

            Ua nui launa ole mai nohoi ka piha pihoihoi o na kanaka apau o luna o kela ame keia moku, a ua lehau ae la o luna o na kaula likini o na moku i na kanaka, me ka noke ana i ke kiei ma o a maa nei o ka ili apiipii o ka moana, no ka ike hou aku i ka mea kupaianaha nana lakou i hopuiwa nui ae.

            A hala he wahi wa loihi iki o ko ka Malolo lana hoolai ana iloko o ka opu o ke kai, haawi hou ae la ka Porofesa i na hoonee ana i ka enegini hooholo moku, a ia wa oia i oni hou ae ai, aka nae, o keia wa a ua moku nei i nee aku ai, aia no ia ma ka huli mahope o ke alahele a na moku e nee ana.

            Ua oili hou ae la ua moku kupaianaha nei a hiki i kona lana ana maluna o ka ili o ke kai. O keia wahi hoi ana i lana ai, aia ia ma kahi kaawale a manao iki mai ka moku hope loa mai o ka puulu moku e holo ana. Aka, mamuli o ka owe hou ana o ke kai, ame ke kupikipiki hou ana o na ale o ka moana mahope aku o ua poe moku nei, oiai ua hoaleale hou ia aku la ko lakou mau kino e na hakinua hou ana o ke kai, ua huli hou ae la na kanaka i hope a nana mai la maluna o ka ili o ke kai, aia hoi, ike mai la lakou me ka maopopo loa i ka lana aku o keia mea aiai nui maluna iki ae o ka ilikai, a hooho ae la na kanaka me ka leo nui no ka mea kupaianaha a lakou e ike nei.

            Olelo ae la kekahi poe, he ia nui no ka moana, oia hoi ke a’u, a olelo hoi kekahi poe e mooderagona keokeo, oiai oia wale no ke ano holoholona noho kai i like ke ano o kana mau oni ana iloko o ke kai, elike me ka hana a ka mea kino kupaianaha a lakou e ike aku ana. He manuunuu wale aku na ano olelo kohokoho wale a ua poe kanaka nei ihoopuka ae ai i kela wa.

            Oiai no ua poe kanaka nei e kiei ana, e nana ana i ka mea kino kupaianaha a lakou e ike nei, aia hoi, haawi hou ae la ka Porofesa i na hoonee ana a ka uwila, a emi iho la ua moku nei iloko o ka moana.

            Oiai ka moku e emi ana, ia wa i huli mai ai ka Porofesa a kamailio mai la i kona mau hoa, ma ka olelo ana mai:

            “E lilo na keia mau hoikeike ana aku nei a kakou i mea e kamailio nui ia ai e na kanaka apau o kela poe moku, a e lilo ana nohoi i mea hoolaha nui ia iloko o na nupepa o Ladana ame na wahi e ae o Europa. O ka’u ka hoi e ake loa nei e ike, oia ke ano o ko kakou ikeia ana mai nei e kela poe. Heaha la ka lakou e hoohalike mai ai ia kakou?”

            He mea oiaio, ua puka ae la maloko o kekahi nupepa o Ladana he manao elike me keia:

 

KA IKEIA ANA O KEKAHI PILIKUA O KA MOANA MA KE KOWA O BERITANIA.

-----

He Moolelo Kamahao Loa.

            “Ma ke kakahiaka o ka Poalua i hala, la 27 o keia mahina, e holo ana kekahi puulu moku, aneane he hookahi haneri ame kanalima ko lakou nui, mawaho aku o ka lae o Start, a hiki i ko lakou hoea ana i ka hapalua like o ke kowa o Beritania nei, a ma ia manawa hoi he maikai ka moana a he malie loa hoi ke kulana o ka ea e nee ana maluna o ke kai ia wa. Ma kela wa e lawelawe hana ana kekahi poe o luna o keia puulu moku ma na kaula likini, oia ka wa i kauo kupaianahaia ae ai ka lakou mau kiei ana me ka lakou mau nana ana maluna o ka ili o ke kai me ka pioo nui ame ke pihoihoi hoi, ma kekahi wahi e moe ana ma ke kukulu hikina mai a lakou aku.

            “O ke ano o ka maweheia ana ae o ke kai, ma ka lakou hoomaopopo ana aku, ala no ia ma ke ano huina oioi o mua, a pela nohoi me hope, eia nae, aole maopopo loa o ke ano o ka moali hope, o keia mawehe ana o ke kai. Ua ikeia keia e na poe apau o luna o kela ame keia moku o loko o keia puulu moku he haneri a oi. Ua hoea ae keia mea kino ano e loa ma kahi kokoke i ka ulu moku.

            “Ua hoomaka mua nae ka ike ana aku a na moku i ka nee ana mai a ua kupueu nei o ka hohonu, mamuli o ke amio ikaika o ke kai, maluna o ka ili o ka moana, a hiki wale i ka oili ana ae o ua mea kino hoopahaohao la maluna o ka ili o ke kai. Ma kona wa hoi i oili ae ai mailoko mai o ke kai, ua hakinua mai la ke kai me he nalu nui la i ala ae mai ka opu ae o ka hohonu lipolipo o ka moana, a hanee iho la maluna o ka ili o ke kai. A ua hookupikipiko ia ae la na ale o ka moana a na moku e nee ana.

            “Ma ka hoomaopopo aku hoi o na mea apau i ke kino o ua mea kupaianaha nei a lakou e ike aku nei, ma kona wa i oili ae ai, a kapoo hou aku la iloko o ka moana, ua like loa kona kino me ke kino o kekahi ia nui o ka moana, aka nae, he like ole na manao o na kanaka i ike i keia mea kamahao, no kona ano maoli, oiai, ua manao kekahi poe he deragona noho kai, ua mea kino la.

            “Ua ikeia aku hoi ka luu ana ae o ua mea kino ano e nei malalo pono ae o ka moku kiapa Olivia o Ladana nei, nona hoi ke kapena o William Rogere. A ma keia wa i kaalo ae ai ua i’a kupaianaha nei malalo o keia moku, a he mau haneri kapuai paha mahope aku ona, oia ka wa i puoho hou ae ai ia a lana ana iluna o ka ili o ke kai. Ua hiki ia kapena Rogere ke ike pono aku i ke ano o ua i;a nei. Wahi ana, he kino kona i like loa me ko ke kaku (saw fish). He keokeo aiai hulali kona kino apau.

            “Aia hoi maluna pono iho o ke kua o ua kaku nei, he wahi palahalaha, a maluna ponoi iho o keia wahi palahalaha, e ikeia aku ana he wahi puu poepoe, a ua like loa hoi kona ano apau me ko kekahi karaunu keokeo. O kahi mea kupaianaha loa nae i ikeia aku maluna o ua i’a nei, oia ka ike ole ia ana aku o na halo, a i ole hoi ia, o ke kua la, elike me ka mea mau o nei mea he i’a.

            “He hi’u no kona, a na keia hi’u e hoonee iaia me ka holo loa. Mamuli o ke kapalili loa o na oni ana a ua hi’u nei, ma ka wa e hollo ana ua i’a kupaianaha nei, ua hiki pono ole ke ikeia aku ke ano o ka hi’u. O kekahi mea i hoomaopopoia no keia holoholona hookalakupua o ka hohonu, oia ka hiki ana ke hoomaopopoia aku, e ka poe i ike aku iaia, he holoholona moe wai ia i hiki ke hanu i ka ea maoli o luna ae o ka ilikai. O ka mea i hoomaopopoia ai keia ano o ua holoholona aukai la, mamuli ia o kona ikeia ana aku e lana malie ana no ia maluna o ka ili o ke kai no ka manawa he aneane hookahi minute. A i ka hala ana oia manawa, ua nalowale loa aku la ia iloko o ke kai, aole hoi oia i ike hou ia aku.”

MOKUNA VI.

Ma ke alahele huli no kekahi moku piholo--Ka buke o na Mea Huna Pohihihi--Ke kii i aloha nui

ia.

E hoomanao oe, e kuu makamaka heluhelu, eia kaua i keia wa ke nana nei ma ke alahele e hoea aku ai Ka Malolo hana kupaianaha, ma kahi o ka opu o ka moana i makemakeia ai e Porofesa Heinarika e hiki aku ai.

Nolaila, mahope iho o na hana hoikeike a kaua i ike ae nei ma hapa hope o ka mokuna i hala ae nei, ua kamoe loa aku la ua omoku hookalakupua nei me ka holo loa no kahi i makemakeia, elike me ia i hoikeia ae nei.

I ka hoea ana i ka hora 2 p.m., ia wa i hoike mai ai o Lutanela Mildmay, aia lakou ia wa ma kahi a ka Porofesa i makemake ai, elike me ka hoike ana a ka palapala aina e waiho ana imua ona. A ua makemake hoi oia ia wa, e oili ae lakou iluna o ka ili o ke kai, i hiki ai iaia ke lawe i ke ana lonitu ame ka latitu o kahi a lakou i hoea aku ai, ana hoi i manao ai, oia kahi a ka Porofesa i makemake ai, a i mea hoi e hooiaio ia ai kahi a ka moku i hiki aku ai.

Nolaila, ua hoopaaia iho la ka holo o ka moku, ua hookuuia aku la ka wai mailoko aku o na keena wai, a ia wa i pii ae ai ka moku a hiki i kona hoea ana iluna o ka ilikai.

Ma ko lakou wa hoi i hoea ae ai iluna o ka ilikai, ua ike aku la lakou i kekahi mokuahi nui e holo ana ma kahi he ehiki mile mai kahi a lakou e lana ana. A oiai lakou e nana aku ana i ua moku la aia hoi ike aku la lakou i ka hoohuli ana ae o ua moku la i kona ihu a holo pololei mai la oia ma kahi e hoea mai ai i kahi a lakou e lana ana, me he mea la, ua ike mai kona mau luina i ke aiai olinolino aku o ko lakou nei moku, mamuli o ka papapa ana iho a na kukuna malamalama o ka la, a ua hoopiooia hoi ko lakou mau noonoo no ke ano o keia mea olinolino a lakou e ike mai nei.

I keia wa i huli ae ai ka Barona a kamailio aku la i ka Lutanela:

“E awiwi oe i ka nana ana i ka la, a e luu hou aku kakou iloko o ka opu o ka moana i ole ai kakou e loaa mai i kela moiku. He mea oiaio, ina kakou e loaa mai ana i kela moku, alaila, e ili ana ana ke koikoi maluna o kakou, no ka hoakaka ana aku i na kanaka o kela moku i na mea apau e pili ana ia kakou; a, aole hoi o’u makemake e kau mai he haawina oia ano maluna o kakou.”

Me ka awiwi nui, hana iho la kahi Lutanele i kana hana i hele a kohu lawaia no ka wai opae, a ma ka wa i hoea mai ai ka mokuahi ma kahi he elima mile ke kaawale mai a lakou nei aku, o ka wa no ia i kapoo hou iho ai Ka Malolo iloko o ka opu o ka moana, a ua lilo hoi ia i mea hoopahaohao loa aku i na noonoo o na kanaka o luna o ka mokuahi.

Ua emi iho la ka moku ilalo o ke kai. Ua hele aku la a hiki i ka wa i nalowale ai ka malamalama e o ana iloko o ka opu o ka moana a komo aku la ka moku iloko o ka pouli, a he wa anoano lua ole keia i hekau iho maluna o na poe apau o loko o ka maku. Oiai hoi keia pouli e poipu nei ma o a maanei o ka moku, ia wa i hoopuiwaia ae ai ka Barona ame kona mau hoa i ke poha ana ae o kekahi malamalama aiai, a mohala ae la kona mau kukuna nani ma ia wahi apau o ka moku. Ua hiki hoi ia lakou nei ke ike i na ia nunui o ka moana hohonu e maalo ae ana ma kela ame keia aoao o ka hale pailata a lakou e noho ana.

O kekahi mea kupaianaha loa a lakou o ka ike ana aku, oia kekahi holoholona a-i wiwi, i paa pu kokala ooi a maluna pono iho o ka a-i ooi o ua holoholona nei he mau lauoho loloa, e moe kololio ana me ka maawe maikai iloko o ke kai me he limu lipalawai la, a o ke kino hoi o ua holoholona nei he kino la elike loa me ko kamoo unahi, ka hele a opakaka, a o kona hi’u, ua like me ko ka mano. Ma ka lakou nei hoomaopopo aku, me he mea la kanalima kapuai ka loihi o ua ia nei. Ua huli ae la hoi ka Barona a ninau aku la i ka Porofesa i ke ano o ua ia nei. Ua hai mai la ia, ma ka olelo ana, ua kapaia kela ia he deragona wahine no ka moana a ma kona manao, he ia opiopio wale no ia, mamuli o ka hikki ole ana iaia ke lele mai a hakaka me kekahi mea kino nui ano e elike la me ko Ka Malolo, oiai, wahi a ua Porofesa nei i hoomau mai ai i ke kamailio ana, ina he ia makua kela, a ua hanau keiki, ina ua lle hakaka mai oia i ka moku, ma ke ano e paio ana oia no ka palekana o kana keiki. Manao nae ua Porofesa nei e halawai aku ana no lakou me ka i’a makua oia ano, a, aole nae ona hopohopo ke lele mai ia e hakaka me ka moku, oiai he materia ko Ka Malolo e hiki ole ai i kekahi kupueu o ka hohonu ke hoonahaha ae me kona ikaika apau, a i ole ia, me kona mau niho ooi paha.

Oiai nohoi lakou e nanea ana i ke kamailio, ike ae la lakou me ka puiwa nui ame ka hikilele nohoi i ka naue ikaika ana ae o ka moku, a naka haalulu ae la ka moku, me he mea la ua hoonaueia ae oia e kekahi olai ikaika loa. Aole hoi i liuliu ike ae la lakou me ke pihoihoi nui i ka maalo ana ae o ka nuku o kekahi kaku nui launa ole mai, a i ka hele ana apau kona loa ua like me 100 a oi kapuai kona loihi, ao ke anapuni o kona kino, ua like me eono kapuai.

(Aole i pau.)

 

hoolaha hou.

Ka Ayer Laau Kunu

            No ke Anu, Kunu, Ma’i ma ka @ Puu Eha, Anu ame ka Ma’i Ai A@ maka hou. Aohe lua e loaa ai @ Laau Kunu a Ayer. O keia ka @ kunu kaulaa loa i ikeia ka holo@ na lapaau ana maloko o ka Oihana lapaau, a ua apono loa na Kauka @ ma kela ame keia wahi. E hooma@ ana ia i ka aai ana i ka pa@ @ i pili aku ai ka ma’i, wawa@ paakiki e kunukunu a e @ puu, hoopau i ke kunu an@ ka oluolu. Ma ke ano @ kokoke loa noloko o ka @ AYER LAAU KUNU ka helu ekahi. Aohe lua o keia laau no ka hoola ana i ke Kunu Ho, Kuau Kale@ Puu @ ame na ma’i apau o ke @ loohia mau ai ka poe @ ohana i palekana, ka ole @ luna @kou

KA AYER LAAU KUNU

---OIA HOI---

KA AYER

CHERRY

PECTORAL,

I hoomakaukauia e

DR. J.C. AYER & CO.

            E makaala loa no na laau hoo@ like kumukuai emi. Ka inoa @ laau, oia ka AYER CHERRY PECTORAL. E ikeia ana @ waho o ka wa-hi, a maloko no @ kino o kela ame keia omole.

-------

Ke pookela o na laau no ka @ ana, ka hooulu ana me ka hoonani ana i ka lauoho, oia ka

Ayer Laau Hooulu Lauoho.

            Aole e kepia ke poo, oia na mai puupuu, aole hoi helelei ka lauoho.  Ina maloohaha mai ka lauoho, hanawenawe a ano hina mai, alaila, na keia laau e ho’iho’i hou ae a kona @ mua a hooulu lupalupa ae la i ka lauoho. Ma nawahi apau, o keia Laau Hooulu Lauoho a Ayer ke pookela, a ua lilo ia i punahele a i hoapili no na lede ame na keonimana.

Ayer’s Hair Vigor

I hoomakaukauia e

DR. J.C. AYER, Lowell, Mass., U.S.A

------

Na Medala Gula mai na Hoikeike Nui o ke Ao

-----

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Pa@ina Hawaii

--------------------

KAKELA ME KUKE

(KAUPALENAIA.)

------

Poe Kalepa ma ke Komisina.

A HE

Poe Lawelawe Kopaa.

----

AGENA.

2736-tf

-----------------

Metropolitan Meat Co

(Hui Kuai Pipi Metropolitan)

G.J. WALLER, (Wal@) --Luna @

108 Alanui Moi

--------

Poe Kuai a Hoolako i na Moku

ME

Na Io Pipi, Hipa, a pela’ku.

------

E loaa mau ana na Manu ame na Kamano i hoohuiia iloko o ka Hau.

            Makepono ke Kuai i na I’o Pipi maanei.

TELEPONA HELU  -  -  @

---------------

            E hooia koke ia ana me ka hikiwawe ka Eczema, ke poo kepia, meea@ ame ka meneo o ka ili, o kela ame keia ano Laau Hamo a DOAN. Air no ma ka@ o ka mea pa-ipa-i laau. 50 keneta.