Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 28, 14 July 1899 — OWELA KE AHI A KA WAHINE Hanini i Hilo e! Kahe hou ka Pele! [ARTICLE]

OWELA KE AHI A KA WAHINE Hanini i Hilo e! Kahe hou ka Pele!

Ma ke ku ana mai a ka. mokuahi "(Malulani" (W. G. Hall) xca ka Poalima alui nei, no Honoluiu nei, mai «Hawaii 'mai, i loaa onai ai ka n.ution ia nei, ua a hou ke ahi a ka Y/ahine o-ka-lua maluna o Mauna Loa. Na keia lono i loaa mai, i -lioopiha ae i ko ke kulanakauhale nei poe me ke pihoihoi nui, a laulaha ae la na puana ame na wa olelo ana, m&waena o na mea apau, "Puka hou ka Pele — A ka Pele i luna o Matma'Loar—E pau ana ke kulanakauhale o Hi'lo—?le Pele e—he ahi e—" a pela wale aku. 0 na mea i hoikeia mai ia ma.'knu, oia iho keia: Ma ka wanaao o ka. la. 4 o lulai iho nei, hora 2 paha ia, ira hooi>ui"w.a oiui loa ia ka poe e noho ana ma kā holele 0 ka Lua-o-Pele mamuli o ka lohoia ana aku o kekahi mau 'leo poha, a i ka puka ana aku o na poe apau e īwano e nana ai no keia mau /kani uina aakolo, ua ikeia altu 'la ka a mai o ke ahi i-iMauna Loa, ma ka hiili o Mokua/weoweo, aneane 5000 kapu-ai malalo iho o ka piko o ka mauaa, "Ua īaa-.la-malama ae la ka lewa apau i ke ahi. He elua mau auwai e ikahe maj sjo3l ke ahi. Hookahi ma ka huli ma Kau, a ua lfke no keia auwai me k-o ke lealie ana oke ahi ma ka maka'hiki 1881. O ka lua o <ka aūwai, aia ma ka hull ma Hilo. He panaiki iho keia i ko ika huli ma Kau. Eia iho malalo nei keka:hi mau ita--mu e pMi ana i keia ahi "hoo'kalaknpua a ka wahine o ka lua." lulai s—hora 3 a. m. *Ma lea -wa 1 malo aku ai ka ohu e poipoi ana i na pali, ikeaia aku la, ua 'loli ae 'ke 'kulana o ke kahe ana o ke ahi (pefla ka ikeia aku) ma ke kulana e nee ana i Maunakea, me he mea la e kaīie pololei ae ana no i Kilauea.

Ma iwi. iii.ia 10 o keia kaKahiaka, ua ikeaia ke ka'he mai o ka Pele mai iMauna lioa mai, a nee 'mai la no Maima Kea. He nui ka uwahi i ikeia. (Ja mana ae la ke kaihe ana a ka Pele i e!ua mama. Hookahi i Hilo a liookahi i Kau. Ina o ke kirlana keia o ka nee ana o ka Pele ina ke ala huli i Kau, alaila, aole paha e hoea aku i kela Poaono ae, e hiki ana ke ahi i ke Alanui Aupimi ma -kahi kokoke i ka "Half-way house." E lioike an.a kekahi loao, penei: Hale Lnapele, lulai 4.—>l keia kaka'hiaka, hora 3:45j ua knni u'ma mai la 0 luna o ka. 'hia-pele o Mokuaweoweo, a okooko ae la ke aihi. Ao«le i kana mai"ka a o ke ahi. He ku i ke anoano ka 'liana a. ke ahi. 0 ka a hope ana iho nei a ka Pele ma Mokuaweo-weo, mai ika la 21 mai no ia o Aperila a ka. la 6 o \Mei, 1896, a oia luOai mai, la 11, ikea ia ke ahi ma Kilauea, no ekolu pule. 1 keia la holeokoa, oiai o Mauna Loa e poipuia rjna e ka oliu, e kahe ana no ke ahi, raa kalii kokoke no i kahi 1 kahe inua ai ka Pele ma ka makaihiKi 1881. Eia kekahi hoike mai Hilo mai; ;J , iHilo, Ha-waii, o"Paono, lulai B.—Mahepe iho o kekaiii 3ioomaioJo ana no ■kekalii Tr.au kamahiki >leliulehu, aia lioi, ua poha liou ae 3a ka Pele o Mokuw/eweo, a he ku i ka hano ha.weo fca ii-ana a ke ahi. He 10,000 kapuai k« kiekie o Loa, a, aia no ma 'kaihi kokoke i kahi i kahe mua ai ka mai laila ma.i ma lea makahiki 1881. Kau lu -weaa ka lani i keia ahi. Heaiha la ke ano o keia ahi?