Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 30, 28 July 1899 — HE MEA OLE KA NUI O NA MAKAHIKI. [ARTICLE]

HE MEA OLE KA NUI O NA MAKAHIKI.

Malia ua loaa no ia oe. aole aae oe i ike. He opio paha oe. he kahiko paha oe. Like 110 a like na ouli i kahi ame kahi. O ka bebe me na puupuu nawaliwali. e ioaa ana i ke kua eha. O ke kanaka o 60 a 80 paha makahiki, me na puupaa nawaliwali. e loaa no ke kua eha. Pela iho la e hoike ai ia ma'i ma na kanaka apau o na kulana makahiki like ole. E ola aua i ka Doan Huaale no na Puupaa me ke Kikala Haneneaee ka beba aine ke kanaka makua.

0 ka hana iho la ia a ia mau huaale i na poe apau o kela ame keia makaliiki. Aohe mea e kanalua ai--o ka lakou hana ia i hanaia ai lakou. Aole e ola ana ia lakou he wahi ma'i opu nahu. Aka. e ola aua nae i nei mau huaaie na ma'i oolea loa o na puupaa. lea e eha mai kou kino. e hoao oe i kei«t mau huaale. Ua kakau mai o Juageu \Valter o keia kulanakauhale. ma ka la 10 o lanuari, 1599, a e hai mai ana peuei: "He 79 ka nui o ko'u makahiki. ua ka<alo au ma keia huli o na makahiki inau o ke ola ana o ke kanaka, a he ewalu hoi a'u mau keiki i keia wa. No ko'u ano elemakule loa, ua manao iho la au, o ke oia i kxui uiai ia'u iuai

j na Huaale raai a Doan, he»kupaiauaha | maoli ia. He Kikala haiieneuee ko'u I no na makahiki he nui i hala ae nei, aka, mahope iho o ka ai ana i kekalii o keia mau huaale (i kuaiia aku nia ka Halekuai Uiau Lap%au o Hollister) ua oluolu loa au. a ua maoi>opo loa hoi ia'u, ua ioaa ia'u ka pono nui mai keia mau huaaie mai." Ua lilo na Huaale a Doan no na Puupaa ome. ke Kikala Hanenenee i mau mea kaulana loa ma Honolulu nei. noka'naea, e hooia mau ia ana lakou e ko Honolulu nei poe kanaka. 0 ko kakou mau puupaa ka mea kanana iko leakou koko. E hana ana lukou i ka po ame ke ao. Ma ko lakuu wa maikai, e hoonee aku ana lakou he 500 huna o na mea inoino o loko o ke koko i kela ame keia la. Aka, ma ko lakou wa maikai ole, e koe ana kekahi mea inoino o ke koko. O keia ke kumu e u!u nui mai ai na ma'i inoino he nui, ikea pu mai nohoi na ouli ino e laa ka eha ma ke kua. ka naiulu. ka haalulu, ka maloo o ka ili. ke poniuniu. maikai ole ka pana ana a ka puuwai. nawaliwali. niolohai ke kino, opu ohao. opuupuu ka mimi, a pela aku. Aka. ina e hooimania ka malama maemae iii ana aku o ke* kanana. aohe loaa ka pilikia ma na puupaa ou. E kuaiia aku <ana na Huaale a Doan no ke Kikala Hanenenee ame na Puupaa e na poe kawili iaau apau, sime ka poe m-alama halekuai no ke 50 keneui no ke poho, a i ole, e hoounaia aku no ma ka eke leta, ke loaa mai ke kumukuai ia Hollister Drug Co., ma Honolulu, na Agena kuai"tmi o Ko Hawaii Pae Aina.