Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 30, 28 July 1899 — Ke Aloha o kuu Makuahine KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI. Ka Mana o ke Aloha. He Moolelo Walohia [ARTICLE]

Ke Aloha o kuu Makuahine

KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI.

Ka Mana o ke Aloha.

He Moolelo Walohia

MOKUNA XXI. KE KULANAKAUHALE O PARISA. Iloko o na la a George i noho ai ma ka home noho waokele o Aliee, ua laulaha ae la maloko o na nupepa o Parisa, ka lono e pili ana i ka hakaka pahikaua ana mawaena o George ame ke kumu kaka pahi a na Koa Kiai, a pela pu hoi me ke kaua kaka pahi i hooukaia mawaena o kekahi poe kanaka i maopopo ole ko lakou mau ano ame na inoa, me ua George nei ame kona hoaloha, oia o Robata ele Malatere. Ua lilo keia nuhou i hoolahaia ae ma na nupepa i mea e kamailio nui ia ai e na mea apau o Parisa, mai ka poe kiekie a ka pioe haahaa. 0 na hoaloha keia o Robata de Malatere, ua hele aku la lakou e ike a e •huipu me ia, ma kona home noho a ma ka hale banako nohoi. A e loaa mau ana nohoi iaia na hookui kamailio ana mai ena poe he nui ma ke alanui: Ua lilo oia i mea nui, e ohihia nui loa ia ai e kona poe hoaloha. Ua nui a. lehulehu loa i makemake e huipu me George, aka, mamuli o ko lakou haiia ana aku, ua 'hala aku o George no kekahi wahi mawaho aku o ke kulanakauhale o Parisa, ua hiki ole ke hookoia na makemake ohohia o ua poe la, e ike i ka noho kaulana o ka makakila, ke kanaka h'ookahi o loko o Parisa i hoohaa'haa i ke akamai o ke kanaka akamai loa o Parisa, ma ke kaka pahi. Mamuli hoi o keia mau hoolaha a na nupepa, i ike iho ai na makua o George no ka anehenehe ana o ka laua keiki e komo aku iloko o kekahi poino nui. A ua hoouna palapala koke aku la laua ia Robata. 1 kona 'hiki ana mai imua o laua, me na waimaka e hiolo ana ma na papalina o ka luaui makuahine o George, i ninaninau pioo aku ai oia imua o ka hoaloha o kana keiki no na mea apau elike me ia i hoolahaia mai ai maloko o na nupepa. Ua hoike aku nohoi o Robata i na mea apau, me ka csiaio ame ka pololei, a ma ka hope loa o kana

mau olelo hoakaka iniua o iaua, ua olelo aku la ia:

"He kanaka kuu 'hoaloha oiaio, oia o George, i hiki ke malama iaia iho, ma na ano apau. He kanaka puuwai koa, he maka'u ole, a he hopo ole hoi. 110 lua ole kona akamai ma nei moa he lawelawe ana i ka pahikaua !mui' o kona lioa paio. I keia wa, ua haawi maua i na kiaiia ana ame na makaaia ia ana o ko maua mau enemi i kek-ihi makai kiu akamai loa o loko nei o Pavisa." "E Robata," wahi a ka iuaui makuahine o George i panp mai ai, me ka hakā pono ana mai o kona mau maka i pohinaia i na waimaka maluna o Robata, a me ka leo 'haalulu o ke aloha, hoomau mai la ia i ka olelo ana: "Au'hea la o George? 0 ka elua keia o na la o kona nalowale ana aku mai a'u aku nei, kona makuahine. E Robata, he mea oiaio, ua hiki io paha ia George ke lanakila maluna o kona enemi, ke ku oia 'he alo a he alo me ia, aka, aole liiki iaia ke alo ae mai kona ha'ulehia ana aku i luahi poino na ka lima o ke kanaka powa. E hiki ana anei ia oe, e Robata, ke ha'i mai i kona whihi i hele ai?" Aka ia wa. pane mai la o Lamahereta: "Aole hiki ia kaua ke hoohuoi i kahi a George i hele ai, oiai ua ike no kaua he mea huna pohihihi ia i hunakeleia mai a kaua aku. Hookahi mea maopopo ia kaua, e ka luaui makuahine o ka'u keiki. o keia -mea huna i hoike ole ia mai ia liaua, oia no ke kumu nui o ka ulu ana mai o keia hana hoohalua powa maluna o ko keiki." I kela wa, huli ae la o Madama Lamabereta a nana pono aku la i kana kane, a liuliu ninau aku la oia: "Ke hōopahaohao loa mai nei kau olelo ia'u, no ka mea e pili ana i keia ulia poino, i hoohalua mai maluna o ka'u keiki. O keaha ia mea huna pohihihi, au e olelo «mai nei, e Papa, oia ka mea nana i hooulu mai i keia popilikia maluna o kuu keiki, ke keiki nohoi au ame a'u i hoomanawanui pu ai i ka luhi ana?" Nana mai la nohoi kana kane iaia, ame ka mino aka ana iho ma kona papalina, pane mai la ia: "E, e ae anei oe, e pane mai ia'u i keia wahi ninau, oia hoi, i hewa la hoi ka honua ia wai? Heaha la hoi ke kumu o ka haunaele ana maloko o ka ululaau o Edena?" E—e—hie ninau ano kamalii loa kau e niniau mai nei ia'u. - Heaha la ka pili o ia mau ninau i ka poino i hoohalua mai maluna o ka'u keiki?" wahi a Madama Lamaheta i pane aku ai imua o kana kane.

"Ae," wahi a ke kane, "e hai aku au ia oe, a e oluolu hoi oe, e Monsiua Robata, e hoolohe mai i ka'u mau hoakaka ana, a oia keia: 0 Eva ke Uumu i hewa ai ka hōnua nei. O ke diabolo, leela mea hoowalewale /kahiko loa o ke ao nei, ka mea nana i hooulu ae i haunaele maloko o ka mahinaai o Edena. Aka, o ko'u manao maoli, he wahine ke kumu i ulu ai ka poino ma ka mahinaai o Edena; a o keia anoano hookahi no, ka mea htina pohi'hihi nana e- hooulu mai i ka popilikia maluna o ke keiki a kaua. He oiaio, ua hai mai no ua keiki la a kaua ia mea, oia hoi, he wahine ka mea naiia i ihookaawale mau aku iaia mai a oe aku, kona luaui makuaihine; aka, he wahine la keia o ke ano hea la; i lalama wale mai ai na popilikia elike iho la me keia ke ano.

"E noonOo mai kaua, o ke kanaka i lilo i hope no Burebona, ka lua ole o na kanaka akamai o Parisa nei, ma nei mea he kaka pahi, oia no o Barona Limera. A o keia Barona hoi, he hoalaha oiaio loa oia no Kauna de Berene. Ua ike no kakou, !he kanaka wahine ole o Barona Limera, a pela nohoi me kela Burebona, aohe no ana wahine; aka, o Kauna de Berene ka mea wahine o lakou, oia no ka wahine aloha loa a ka kaua keiki. Me he mea la, iwaena ona wahine apau o Parisa nei, a o ko na wahi e ae no paha, aole loa e loaa hookahi mawaena o lakou e "hiki e hoo-na-na a e hoomalielie iho i na ulupuni hehena ana a ko George aloha no Aliee, oia hoi, aohe wahine e 'hiki e lawe i ko Aliee wahi iloko o na hoomoamoa maikai ana a ko George mau manao. O Aliee hookahi wale no ka mea hiki e hana i keia 'hana ( hoomalielfe maluna 0 George. Aka, o Aliee hea la keia nana e maikai nei i na kupaka a-hiu ana a George? Aliee Kinowailua anei; a i ole, o Aliee Kino Ola maoli paha? Ha'i mai o George ia kaua, he wahine io no ka mea nana i hooluolu kona noonoo. He wahine uhane anei ia; he wahine ola anei ia?" "He oiaio, ua make o Aliee a no ia mea, ua hiki ia kaua ke olelo iho, aole keia waliine a George i hoopili aku ai 1 kona naau, o Aliee. A owai la? Ea, me ko'u nana ole ana i na mea e ae, e pili ana i ke ano'o ka hele ana o ke kumu i hoonee ia ai o Barona Limem, e lilo i 'hope no Burebona, a hoea ia Kauna de Berene, eia ka'u mea i hoo■maopopo, a penei: Berene o- Limera .i. Burebona, e hakaka aku me George = i ke aha,? A i ole, nokeaha e hoalaia al keia hana hoopea wale ana a Limera ame Burebona.maluna o George?"

"A i ole e kukulu au i kekalii kulana huli ratio elike me keia: Berene me kana wahine (i make) a o George Lamabeta hoi, me kona wahine (ola). E manao "kakou, o ka welau akau ame ka welau hema keia o ka ilihonua i ho'ohanaia ai o Limera ame Burebona. B kukulu ia Limera ma kahi pili aku i ka welau akau, e loaa ana o Kauna Berene ome ka Avahine i make, a kukulu hoi ia. Burebona ma ka welau hema no ka

hakaka ana, loaa o George Lamabeta, me ka wahine ola. A nolaila, aole anei e hiki ia'u ke olelo ae, o ka wahine make a Kauna Berene, "ka mea ma ka welau akau, oia no ka wahine i ola ae ma ka welau hema, ma kahi a George e ku nei; a no ia mea, i holapu ai ka ino ame ka pilikia i hoouluia e Limera ma o Burebona la, a o laua hoi a i elua, mai a Kauna de Berene mai ia? Aole anei i ike o Kauna de eßrene i keia wa, ua ola hou o Aliee, a, aia lioi o Aliee i keia wa, malalo o ka malama ana a kau Aole i pau pono loa ae keia mau olelo a ua Monsieur Lamabeta nei i ka hoopukaia ae e ia imua o kana wahine, a me Roba*ta e hoolohe aku ana, me ke pihoihoi nui o kona noonoo, 110 na hoakaka naauao anaih'oike mai ai, aia hoi, komo ana o George Lamabeta iloko o ka rumi hookipa a lakou e noho ana, a ua hoopuiwa loa ia hoi lakou apau no keia komo ana aku o George. Ia wa i lele mai ai o Madame Lamabeta a puili a uwe iho la.. Mahope iho, haawi ae la o George i kona aloha i kona makualeane ame kana hoaloha, oia o Robata. Hoomaopopo koke iho la hoi ia, ma leona ike ana alm ma na helelielena o kona luaui makuahine a pela hol me kona makuakane, lie me«a ano nui loa ka lakou i kamailio ai, ma ka wa mamua iho o kona komo ana aku; a wahi ana i noonoo koke iho ai, no na mea no ia e pili ana iaia. \Ja hoopau loa ia nae kona noonoo hoohuoi ana ma keia mea, i kona ike ana aku i na hua poo Aunui o kekahi nupepa puka la, e hoike ana i ko ia nei hakaka pahikaua ana me Burebona. Nolaila, hooliolo iho la ia, he mea pono iaia ke hoike aku i na mea apau e pili ana ia hana imua o kona mau makua, ma ko laua wa e ninau mai ai iaia. Mahope iho o ko George kuene pono ana iho maluna o ka noho, ua pane koke la no kona makuahine: "E George, aole i kana mai ko'u kaumaha nou. E kuhi ana au, ua hala aku nei la hoi na la i konjo pu ai kaua, iloko o na aumeume ana no kou palekana, mailoko mai o na mea hoopilikia loa ae i kou noonoo, a o ka mea hoi i aneane ai e lilo aku kou kino i moepuu, eia 'hou no ka hoi, ua pilikia ou, e kuu keiki. Eia ka, ua hakaka oe me

Burebona i kekahi la iho la o keia pule, a pakele hoi kou ola. ame ke ola o kou hoaloha nei, mai poino, ko olua lele powa ia ana mai e kekahi poe kanaka powa? Aole au i lohe i keia mea mai a oe mai, e kuu keiki, aka, ma ka nupepa au i ike -mua iho ai. a hooiaio loa ia mai hoi e kou hoaloha nei. Ea, e George. e kuu keiki, heaha

ke kumu i hoea mai ai keia pilikia ia oe? He wahine auei? Oia no anei ka au i lia'i mai ai ia'u, ame kou makuakane nei? Owai keia wahine?

E ha'i mai oe ia'u i kou makuahine. Ina he aloha oe ia'u, alaila, aole no e nele koo hoike mai ia'u, ame kou makuakane nei. A e hai aku nahoi au ia oe, ua koho iho nei no ko makuakane nei, ano iho la no. a komo mai la oe, aohe ka kela he wahine e ae, o Aliee de Maraceli no kela. Ina pela io, e kuu keiki, alaila, oiaio no ke kumu i ulu mai ai keia pilikia maluna ou. Nolaila, e "hai mai oe ia'u, e kuu keiki."

Nana aku la o George i kona makuahine, ike aku la oia i na hiona aloha o kona luaui, a ia wa i haloiloi ae al na waimaka ma kona maka.. Nana ae la nohoi ia i kona makuakane, a hu mai la no kona aloha nona, a ua hiki ole iaia ke uumi iho i na hookikina ana a ke aloha makua iioko ona, e pane aku oia i na mea apau i kona luaui makuahine i koi mai ai iaia e hoike aku. A hala nae kekahi wa, alaila, pane aku la ia: "E kuu makuahine, he mea oiaio, he aloha au ia oe. 0 kau mau mea apau i koi mai ai ia'u e hai aku ia oe, ua ae aku no~au, koe wale no ka mea huna pohi'hihi a'u i tiuna iho ai iloko o'u; aka, ke manao nei au, o ka wa pono paha keia a'u e hiki ole ai ke huna hou aku ia mea mai a olua mai." "Ae—ua ha'i aku au ia olua he wahine ka mea i 'hoohauoli mai ia'u i keia wa. 0 kona inoa. e ha'i aku au i oe, e kuu m>ama, oia no Aliee, ka'u mea i aloha ai. Ae—o Aliee i ka make, a o Aliee i ke ola, a ke ola nei oia no'u, a no'u wale no. "O 'keia, e kuu mama aloha, ke kumu o ka loohia ana mai o keia hoohaluaia

ana mai o ko'u ola, a pela hoi me ke ola o kuu hoaloha nei. Ua ike kela Kauna Berene, eia o Aliee ke ola nei i keia wa, <a ua manaoio loa no hol ia. eia o Aliee maldlo o ka u kiai ame ka'u malama ana, a nolaiia, ua makemake ]oa oia e laweia ko'u ola, i kaawale ai 0 Aliee mai a'u aku a hiki hoi iaia ke kii hou mai iaia, a hoihoi aku iaia me ia; aka, ua hoopahu'aia nae kona manao powa m&luna o'u. He olaio, e kuu mama aloha, 'ke ola nel o AHee, a oia ka imalamalama o kuu kii onalii, a oia hoi ka <hauoli o ko'u mau la e ola nei." ♦'Peliea!" wahi a Madama I^amaheU 1 hoolio ae ai, "Ua ola hou aaei o Aliee? Ua ala anel oia mailoko mai o ka luakupapau ? He kupanaha—he kupanaha lua ole keia. Ua make. a ua ola hou mai kuu kaikamahine hunona, ka mea i kailiia aku mai kuu keiki aloha aku, e na hana lokoino a puuwai eleele hoi a kela Kauna lapuwale. O Aliee, my dear Aliee, eome—eome to me. A e George, ua lo>he anei kona luaui makua)hine i keia mea? Aole anei he mea pono ke haiia aku keia lono 'hauoli iaia? O poor Adele!" Ua hoopu'ka ae la ka luaui makua•hine o George i keia mau huaolelo me ka walohia nui, e hoike ana i ka mau ana o kona aloha no Aliee. I keia wa i ku mai ai o Lamaheia. a hele maii la ma kahi a kana keiki e noho ana, haawi mal la ia i kona lima iaia, a pane mai la me ka leo kuoo: "E kuu keiki, ke ike nei au i ka mea liuna pohihihi nana i hoanoe i kou kulana, kou nohona ame kou mau ano apau, mahope mai o ke kanu ola ia ana aku o ke Kaun-awahine Berene. Ua lilo keia mek kupanaha au i "hoike mai ttei. i mea hooiaio i ka manaohai a'u i hoike mua iho nei i kou makmahine ame ■kou hoaloha maikai nei. Ua noonoo koho wale au no kahi i ulu mai ai o kou mau enemi, ma ke ano pili ia Kauna de Berene, a u<a 'hooholo au o Aliee. ke kumu. Ae, lie oiaio ka'u i hoohuoi ai nou, e kuu keiki. Nolaila, e kuu keiki. e ae mai la'u. i kou makuakane nei e haawi alfu i ka'u mau hoomaikai ana ia oe no kou lanakila ana maluna o Burebona. kekahi o na kanaka akamai loa o Parisa nei, a ma Farani hoiookoa nei no ma nei mea he kakele pahikaua ana. A, e George, aole anei he mea pono e hai ia aku ka lohe ia Madama no ke ola hou ana mai o kana kaikamahine mai ka make mai, elike me ka manao a kou makuahine i

hoopuka mai nei?" "Aole/' wahi a George i pane aka ai." "Aole o'u manao o ka pono keia e hoikeia aku ai ia mea ia Barona Mareceli, a pela boi me kana wahine. Manao au, na AUee ponoi no ia hana e hana aku imua o kona mau makua. Ke ole au e kuhihewa, eia no i keia la ke manao nei o 'Baronawahine Maraeeli, eia no kana kaikam&hine o Aliee ke ola nei i keia wa. O ka'u waie no i makemake ai e hoike aku imua o olua, e o'u mau makua, o l a keia, ua ike iho la olua, he mea io a lie mea koko o Aliee e ola nei i keia la, maioko nei o Parisa. Ua ike o Kauna de Berene ia mea, ua ike nohol kuu hoaloha. o Robata nei ia mea. He elua, a ekolu paha poe e ae mawaho aku o Robata nei i ike, eia io noo Aliee ke ola nei i

keia wa. Ua baali?le akii oia . >... kupapau koou i waHioia aku- . na hana aloha ole a kela d!a:> wale loa." Ma kela manawa hui i h . Mailama. Lamabetii a ia Robata: "E kala mai oe iu':i : k.i aku ia oe. eia. ka hoi ua :U«i keia mau mea apau. n >khoi kou mea i hai miui oi« t:i "I nonoi aku au 1 kou io*- :• aneane loa e puka aku apau. elike me ka <J«*orge . a. imua a olua: ma ko'u w:i . popo ai. ua oiaio loa ka a Monsieur Lamabeta i h.' iimua ou. no na welau «ei ua akau ame ka welau iiemu u..; r. : e pili ana ia Kauna .< George nei; a i akeakeu &W--no ia hana u'o i makem;ikt- •. aku imua o olua. ma ke kuu;uei o George. (Aoie i t\ut 1