Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 37, 15 September 1899 — KE ANU 0 OMAHA "WELA KA HAO IA HAWAII." [ARTICLE]

KE ANU 0 OMAHA

"WELA KA HAO IA HAWAII."

Na ?lawaii ina ke Kahua Hoikeike. Oiai ko makou poe heluhelu e hoowainohia maikai ia ana e na hoike ana a kekahi palapala i loaa mai ia makou mai a Rev. Ezera mai o Ewa ae nei, kekahi hoi o fia Hawaii oiwi e liele pu la me Hanale Walakahauki ma na kaioulu o Amerika Huipuia, aole he hewa ke hoopuka aku makou i kekahi mau mea ano nui i waeia mai e makou mailoko mai o ka palapala a Mr. Edward Towse, ka lunahooponopono elua o ka nupepa P. C. Advertiser o Honolulu nei, a e noho mai la hoi i ke "anu" o Omaha. KA HEIHEI AU ME NA MOHO PUKANI O OMAHA. Ua malamaia maloko o ka loko i kahi mau la i hala ae nei, he heihei au no na lahui apau, aka, ua eo no nae ia Hawaii, oia no ka helu ekahi, a haule na poe e ae i hope.

0 ka heihei mua, he 100 iwilei ka 0 na keiki Hawaii i komo ma keia lieihei, oia o Harold Dillingham, keiki a Dilinihama o Honolulu nei; Albert Waterhouse, keiki a Hanale Walakahauki; ame Harold Rice, keiki a Wili Laiki o ka mokupuni kuili la o Kauai. He umi paha poe e ae i komo ma keia heihei. I ka puka ana o ke kauoha e au, oia ka wa i oili pua-o aku ai o Dilinahama opio, a lilo oia ka "mahimahi" e oni ana imua o kona mau hoa paio; alaila, o Walakahauki opio aku mahope ona, e paonioni ana me ko Omaha keiki "ihu pani" i ka au, oiai hoi o Wili Laiki opio, e haawi ana i kana mau kokua i kona mau hoa o ka aina hanau hookahi, ma ke kakoo ana, ma ka wa e alualu iki mai ai kahi o laua i loaa ai he hoomaha ana. He ano onawaliwali no ko Wili Laiki opio, a oia ke kumu 0 kona lawe ana i ke kulana kokua i kona mau hoa. Ke au nei ka poe au, ke muia nei o uka i na kanaka, a ke owa nei ka.lewa i na leo hooho pihoihoi o na kanaka. I ka hoea ana i ka pahu eo, ua lilo ka lanakila i na keiki Hawaii. E hooho ana na Hawaii apau 1 hoea ma Omaha i ka mapuna leo aloha oka aina—"Wela ka Hao." Ua loaa i nei mau opio he mau medala gula.

O ka lua o ka lieihei au, he 150 iwilei kona mamao. Hookahi keiki Hawaii i komo ma keia heihei oia o Jack Inana (Kuaiwa paha kona inoa kamaaina ia nei) a he keiki hula paipu keia. 0 kona mau hoa paonioni, he poe haole kaulana wale no i ka au, oia o Kapena Billie Johnson, Ch?iiiie Johnson ame kekahi poe ike au e ae, mawaena nae oia poe, he kanaka au kaulana loa raai Pilipino mai. Ua olelo ia o Kapena Billie, oia ka "niuhi" kaulana oia wahi, ma nel mea he au. ona Hawaii apau ma Omaha i kamaaina ia Inana, aole lkou i manao e hiki ana i kona wahi ikaika au ke hoopapa ae me ka ike au 0 kela poe haole kaulana i ka au; aka, 1 ka puka ana o ka leo kahea "Go," ua ikeia aku ua wahi Inana nei e oni ana no mua—o na wawae, na lima ame ke poo e oni ana, —oia no oe o ka puhi pakelo i Ka lima-. Ua kaa oia mamua o Kapena Billie, a i ka hoea ana i ka pahu eo, he mau kapuai kona ka-wa mamua aku o kona hoa ili-puakea. Ua wawalo ae la no na leo hooho a na Hawaii "Wela ka Hao." NA HAWAII MA OMOHA. Aia kahi e noho nei na Hawaii i laweia aku nei i ko laila hoikeike ma ke kihi o East Mi(lway ame Grand Piaza. He wahi' maikai keia. Ua manaoia, aohe i lilo ka hoikeike a na Hawaii i hele aku nei i mea e waiwai ka hui nana i hoolimalima mai ia lakou. Me he mea la he ?200 ko lakou poho i kela ame keia pule. Aohe maopopo kahi e hoi mai ai. Aohe pilikia ma ka aoao o na Hawaii, ame John H. Wilson, ko lakou luna hoohana nui. He uku maopopo ko lakou. He elua mahele hana a keia hoikeike Hawaii, he himeni, oia ka Hui Kuiniketa (Kawaihau) ame ka hula. Aole kuu lala loa i ke ahiu na mea i hoikeikeia ma ka hula ana, aka, | he mikomiko no nae. O ka himeni a ka puali himeni, he nani, he ui, he ono, a i ka amama ana. I

"Aole lua e like aj, A o Hawaii no ka oi." , Eia na Hawaii ma Omaha ma keia hana: John H. Wilson, keiki a Kale Wilson, ka lunahoohana nui; George Townsend, kokua lunahoohana; Hui Kuiniketa: Mekia Kealakai, Tom Silva, Tom Hennessey, W. H. Sea, James Shaw, J. Edwards, East Kahulu (o keia hale-pa'i) ame Ben Jones. Poe Hula: Kalani, Kaluna, Mele (he poe kaikamahine keia); Api ame Kaleo (he mau wahine opio keia). O Kaai (k) ame Pioe (w) na elemakule hula pai-pu; me Kualii ame Inana, he mau kane opio. 0 Kamakee, he kanaka hookele waa. O - ka mea nana e malama na wahi e noho ai na Hawaii, oia o Mrs. Shaw; malama i na mel'e me himeni, Mrs. Edwards. Wahine luna nui, Miss Leilehua. He poe keiki liilii kekahi. 0 ka huina apau o lakou, he 28. He maikai ko lakou noho anā ma Omaha; aka, ke ake la no ka hapa nui o lakou e hoi mai i ka aina nei. He kuke paele ka lakou. 0 Mr. Wilson ko lakou aipuupuu. E kalua puaa mau ana lakou i kela ame keia la Sabati. O ka lakou poi, ua waihoia iloko o ka hau. He ulana ie papale ka hana a na wahine, he " ulana moena, a he hale inu kope kekahi ma kahi kokoke i kahi i noho ai keia poe Hawaii. A he kope Hawaii ko laila, me he mea la, mai ka Hui aku o Hakipila ma. Ua mahaloia na Hawaii ma na wahi apau o Omaha. He ahaaina kai haawiia e Mr, Eli Peek o Honolulu ma ka 2a 28 o Augate aku nei no na Hawaii, a ua hauoli na mea apau. No Honolulu nei no keia haole o Eli Peok, a eia oia i keia wa i Omaha.