Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 39, 29 September 1899 — Page 2

Page PDF (1.33 MB)

This text was transcribed by:  Lawrence Gersaba
This work is dedicated to:  Judith Nalani Kahoano Gersaba

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

2          NUPEPA KUOKOA, SEPATEMABA 29, 1899

 

KA

Nupepa Kuokoa

No ka Makahiki          .           .           $2.00

 No Eono Mahina        .           .              1.00

Kuike ka Rula.

 

PUKA             1          2          3          1          2          3             1

ANA.          Pule      Pule      Pule      Mal.    Mal.     Mal.       Mak.

1 Iniha..      $1.50   $2.00    $2.50     $3.00   $5.00   $6.75     $12.00

2 Iniha..        2.00     2.75      3.50       4.00     7.00    9.00        15.00

3 Iniha..        2.50     3.50      4.50       5.00     9.00   12.00       18.00

4 Iniha..        3.00     4.00      5.00       6.00    11.00  13.50       21.00

5 Iniha..        3.50     4.75      6.00       7.00    12.00  15.00       24.00

6 Iniha..        4.00     5.50      7.00       8.00    13.00  16.50       27.00

 

  O na Olelo Hoolaha a pau e hoounaia mai aua no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a i na aole, aohe no e hookomoia.

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

A. W. PEARSON, Luna Nui.

JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono.

Honolulu , Oahu.

 

POALIMA -  -  SEPATEMABA 29, 1899

 

  O ka upa ka peni kakau o ka hapa nui o na manao o loko o na nupepa namu o loko nei o kakou.  He helehele wale aku no i na apana pepa i pai mua ia, a piha ae la he mau kolamu.  Aohe pela na nupepa Hawaii.  E noke mau ana ka lakou mau maka peni i ka ekueku maluna o na apana pepa, i lawa ai ka piha ukana o ke kalepa hookahi o ka puka ana o ka pepa.

 

HE MINAMINA.

  Ua komohia kuhohonu ka minamina iloko o ko makou houpo i ko makou hoomaopopo ana, ke pau mai nei na Hawaii maoli i ka haalele mai na hana mai o loko o ka Home Hoohanau Keiki Kapiolani.  Aole makou i ike i ke kumu o keia puhee ana mai o na Hawaii, mai loko mai o keia "halau hale" i hooulu ia a i kukuluia e ka lima alii o Kapiolani, i kokua pu ia hoi e na wahine Hawaii?

  Ina ae mai na wahine Hawaii kuonoono o loko nei o keia kulanakauhale, a he lehulehu loa ia poe a makou i ike, oia hoi, e hoala ae lakou i hale malama i na keiki makua ole o loko nei o keia kulanakauhale, a i hale hoi no ka malama ana i na kaikamahine opio Hawaii ponoi iho, e alakai i kela hana no ka pono o ka "Hooulu Lahui," alaila, e ku ana ka hana na lakou ponoi iho, a e nee ana ia hana mamuli o ka lakou hooikaika ponoi ana.

  E kii aku ia Kauka Makalua e noho mai la i Ladana i kauka no ka "Home o na Keiki Makua Ole," ame ka "Home o na wahine opio kane ole."

  Ke ku nei ke Kuokoa ma ka aoao o ka lahui oiwi o ka aina, a hoeueu aku i keia hana mawaena o na wahine Hawaii kuonoono a waiwai o keia kulanakauhale.  Aole no ko makou hoowahawaha i ka hana a na ilikeokeo. aole. Aka, no ko makou manao ana, e ku na Hawaii e kuokoa no lakou iho, aole e kaukai, aia ka pono ia mea, a ia mea. Aole.  E hana no ke aloha lahui, oiai he kanakolu tausani wale no ko kakou nui i heluia.

 

NA HAINA KALAI AUPUNI.

    Mai hoohala ko makou poe heluhelu i ka nana ana ae i na pane a kekahi poe o Honolulu nei, no na ninau Kalai Aupuni a ka Nupepa "Call" i waiho mai ai i kekahi poe lehulehu loa o loko nei o ka aina.  Eia ma keia mau pane, e ikeia ai na noonoo ana a ke kahi poe i haawi i ko lakou mau hoomaopopo ana no ke kulana Aupuni kupono e loaa ai ia kakou mai a Amerika Huipuia mai.  Pela pu hoi me ka pono koho balota e loaa mai ai ia kakou-ke ano e hooponoponoia ai ko kakou Oihana Hookolokolo-ka hoopauia ana o ke Kanawai Aelike Paahana, me ka hoopai hoopaahao, oia hoi, ke kanawai i kapaia, ke kanawai "kepa" kanaka.

  Maloko o na manao o kekahi poe, na lakou na pane a makou e hoolaha mua aku nei, e ikeia ana kekahi mau pane maikai loa.

  O na mamala olelo hope a ka Loio Numana, he kulana "pai mahanahana" no ia, e hiki ole ai ke hoohewahewaia, aole ia i hoopuka ae ia mau huaolelo me ka uhane hoopalaimaka wale. Pela nohoi ka J.M. Horner mau olelo e pili ana i ka pono koho balota.  O ka rula gula a ke Kauoha Hou i hoonaonao mai ai i ko ke ao nei, "Elike me kou makemake e hanaia mai nou e na kanaka, pela oe e hana aku ai no lakou," he ohiu ana ia i na hoomanao no ka hana i kaa hope ae.

  He nui a lehulehu oa na manao aku i koe a keia poe i hoike ae i ko lakou mau manao pane no na ninau a kela Nupepa "Call" i ui mai ai ia nei.

 

KA IUDAIO.

  Ua hookuuia o Dreyfus mailoko mai o ka halepaahao ma Rennes, a i keia la he kanaka lanakila oia.  Mahope iho o ka hala ana o kekahi mau makahiki loihi o kona hoopaaia ana ma ka hale paahao ma Makupuni Debolo, iloko o ka ehaeha ame ke kaumaha.  aia hoi, ua hoea mai la ia i ka hapalua like o keia makahiki, a loaa iaia ka maha ame ka lanakila.  Ua huikala aku ka Aha Kuhina o ka Repubalika o Farani iaia, a nolaila, ua hemo oia mai na puliki ana a na paia o ka hale paahao.

  He Iudaio keia kanaka.  A ua olelo ia, o kona Iudaio ana, kekahi kumu nui i oolea loa ai ka uahoa o na hoopilikia ana a kona mau enemi.  Aka, ua lanakila ka Iudaio.  Ua olelo ia, na keia Iudaio i kumakaia i ka Repubalika o Farani, mamuli o kona hoike ana i na mea huna pili i ka hoolala kaua ana a Farani i manao ai i pohaku "atama" e niua ai ka lae o kona hoa paio, oia hoi o Geremania.  No keia hana kumakaia Aupuni, ua kauia aku la ia maluna o ka papa hao nihoniho o ke kanawai; a maluna o keia mau nihoniho ooi o ke kanawai i olokaaia iho ai kona kino, e hoehaeha ana hoi i kona lunaikehala; a ua like oia, me ka unuunuia ana o ka holoholona i ono nui ia e ka Hawaii, maluna o ka imu ahi aa enaena.

  Aole nae i nele keia kanaka i na hoaloha.  Aia ma kona aoao apau e hoopuni ana ka leo pule a kana wahine, i alanaia ae ma ka paepae laahia o Iehova, ke Akua, oiai na hiolo waimaka o ua wahine ia e hooma-u eloelo ana i kona mau papalina, no ke aloha, a no ke aloha pilipaa wale no i kana kane e noho ana iloko o ka ehaeha.  E uhai ana mahope ona, ma kona ano he Iudaio oia, ka pule a na miliona kauaka o ia mahele o ka hale o Iakobo, e noho ama ma na wahi lehulehu loa o ka honua nei.  Mai ke kai a ke kai, mai ka aina a ka aina.  Puia ka poiuia o ka lani i na alana a keia poe haipule ia Iehova, no ka palekana a ko lakou hoa lahui, ka mea a lakou i manaoio loa ai, ua kauia oia ma ke kuahu o ka "martire" mamuli wale no o kona ano Iudaio.  Aia ma kona kua, ka maka peni a Zola, kekahi o na kanaka kakaa moolelo akamai loa o ke ao nei.  He naita ia no ka makakila, ka mea i oleloia, "Ua oi ae ka mana o ka maka peni mamua o ka makakila."  A pela io no.  Ua paio keia naita o ka hulu peni, me ka ikaika ma ke kakau ana i na manao ahewa i ka poe na lakou i hookaa aku i ke kino hala ole o Dreyfus maluna o ka papa hao nihoniho a ke kanawai koa o Farani, a na keia maka peni a ka naita Zola i hookunahihi i na noonoo ana o na poo Aupuni o Farani, a , ae iho la lakou e loaa ka pomaikai o ka hookolokolo hou ia ana o Dreyfus imua o kekahi aha hookolokolo koa.

  A hala ae la he mau la o ka paio ikaika ana o kona mau loio, a pakele mahunehune ke ola o Lobari, kekahi o kona mau loio.  Aka, o ka hopena o keia paio ana, ua ahewa hou ia o Dreyfus.

  O ka ukali i ikeia e uhai ana i keia ahewaia ana, ma ka aoao o ka oihana koa, ua ala mai la ka inaina o na lahui.  Karistiano apau, a pela pu hoi i punohu ae ai ka inaina o na Iudaio apau a puni ka honua.  Ua hookuhau ae la keia olelo hooholo a ka Aha Koa, i ka lehulehu o ko ke ao nei i upu, e hoea aku i Parisa, no ka hoikeike nui e malamaia ana malaila i keia makahiki ae.  A he puupuu ikaika loa keia makahiki ae.  A he puupuu ikaika loa keia i hoaniia aku imua o ka Aha Kuhina o Farani.  Nolaila, i hoihoiia iho ai keia puupuu i onouia aku imua ona e ka manao inaina huiia o ko ke ao nei, ua nihi ae la lakou ma ke alahele o ka huikala ana aku ia Dreyfus.

  O ka mea moakaka, ua "balainaia" ka oihana koa e ka olelo hooholo a ka Aha Koa ma Rennes, a ua "balainaia" hoi ka inaina lahui, mai Farani ponoi mai, a hala ae ma na wahi apau o ke ao nei, e ka olelo hooholo huikala a ka Aha Kuhina.

  Aka, no makou iho, ke manao nei makou, ina aole o Dreyfus he kanaka kuonoono a waiwai o kona noho ana, a he kanaka Iudaio oia o ke kulana haahaa, aole loa e hoohaluiia ae na ohohia ana o ko ke ao nei elike me ia i ikeia iho la.  Aka, ua lanakila ke pio, a ua pau keia mokuna ano nui o kekahi moolelo paha'oha'o loa o ke ao nei, ma keia keneturia umikumamaiwa.

 

KA BUKE MELE A CHAS A. K. HOPKINA.

  Ua haawi makana mai o Mr. Charles A.K. Hopkins ia makou i hookahi kope o kana buke mele Hawaii nona ka inoa "Aloha Collection of Hawaiian Songs."  Ua hanaia keia buke me na hua mele.  O ka poe ike himeni ma na hua mele e paheehee koke ana ka lakou mau hookaunu ana ma na mele o loko o ka buke i maalo mua ole i ko lakou mau kileo houhene melodia.  He kanaha ka nui o na himeni o loko o keia buke.  O ka olelo hoakaka nua a ka mea nana i hoonohonoho i keia mau mele, aia no ia ma ka Olelo Beritania, a he ku i ka ii na hookaau ana a ka Opio ma ka alana ana i kana buke waiwai nui, imua o ka lahui puni mele o ka honua nei.  Eia kekahi mau mapuna olelo o loko o ua hoakaka nei a makou i unuhi mai ai:

  "Aia maloko o na mele ame na ka naenae ana a kekahi lahui kanaka e ikeia ai na mahiehie manao ame na ano maoli o na kanaka.  O ko lakou mau kani kaulike ana, aia no ia mailoko mai o na kaula melodia o ka puuwai.  Ua ikeia keia ma na Mele a ka Lahui Hawaii, ka lahui hoie e milikaaia nei e na lima o ke au o ka manawa, e hookikina ana iaia e hoohaliu aku i ko lakou makaukau himeni ma na mele o na lahui e ae."

  Eia na mele i komo ma keia buke me na hua mele: Aloha oe, Ua like no a like, Ke aloha i hiki mai, Forget-me-not, (Mai poina oe ia'u), Maui, Kalakaua's Serenade, Makalapua Awaiaulu, Lei Poni Moi, Violeta, He Lei no Kaiulani, Ainahau, Nu'a o ka Palai, Nuuanu Waipuna, Wai o Punalau, Sweet Violet, Maikai Waipio, Poli Pumehana, Ka Inu Wai, Sweet Lei Lehua, Na'i Aupuni, Kapilina, Remember be sure and be there, Pua o ka He-i, Pua Sardinia, Akahi Hoi, Oi hoi ha, Adios ke Aloha, Waipio, Paahana, Na Molokama, Maunawili, Hone Sakala, Moani ke Aia, Tomi, Tomi, Lei Ohaoha, Wiliwili Wai ame Sweet Lei Mamo.

  Ke haawi nei makou i ko makou mahalo ia Mr. Charles A.K. Hopkins, ka Haku Mele Opio o Hawaii, a ke lana nei ko makou manao, e kuai nui ana na Hawaii puni himeni apau i keia buke himeni.  He $3.00 wale no ke kumukuai.  E loaa no ma ka hale kuai mea kani o Bergstrom, ma Progress Block, kihi o alanui Papu ame Beritania, ma ka aoao ma Ewa aku nei o ka Pa Luakini Katolika.

 

HAUA HOUIA NO KO KAKOU POO.

  Aole no i nalowale ka ulaula o ka lepo o kela kaa laau ia ana mai nei o ko kakou mau "Kiai Loko" ma ka mea e balota e Peresidena MaKinile, aia hoi kaniu hou ia mai la no na puniu o ua mau Kiai lae oo oo nei o kakou e na kaa laau hou ana a ua Peresidena "Makualii" nei o Hawaii.  Papaia mai la ko kakou Mana Hooko, aole e lawelawe hou aku i na hana hoopaa kakauinoa i na moku o ko na aina e.  He hoailona keia o ka "pu ihu" ia ana o ko kakou Mana Hooko.

  Ma na lono nohoi i loaa mai nei ia makou, aia no ua "Makualii" (Patriarch) MaKinile nei, ke hoomakaukau hou la i kana laau palau no ka uhau hou mai i na lae o na hookele waa o kakou, ma ka mea e pili ana i na aina Aupuni.  E kauohaia mai ana ka, ko kakou Aha Kuhina e hoopau loa i ko lakou kuai hou ana aku i ua mau aina ia; a e kauoha hookikinaia mai ana paha lakou, e hoihoi hou aku i na dala o na Aina Aupuni a lakou i lawe mai ai mai kekahi poe mai i kuai i kekahi mau aina Aupuni, mahope mai nei o ka wa i hookoia ai ka hoohui ana o na Aupuni elua.

  Ina pela, e hiki aku ana na kaniu oolea ia ana o na lae o ko kakou mau "Kahuna Hookele Waa" i ka helu ekolu, mai a "Moi" MaKinile mai.

  Alaila, i ekolu anei hoohokaia ana o ko kakou Aha Kuhina?  A heaha iho la ka puana a ka moe no keia kani pakolu ana a ka moa?

  He mea maopopo, aole i nele ko ke ao nei moolelo hemolele i ke kahoaka hoike no ke kani ana o ka moa, a wahi a ka moolelo, "Mamua o ke kani ana o ka moa, ekolu au hoole ana mai ia'u."

  Ma na Aupuni nui o ka honua nei, ua lawa loa na keehi pukani ana elua, a he hoomanawanui maoli hoi ke hoea i ke kolu o na hehi ana, elike ae la paha me keia o loheia mai nei, no ka opeope ana ae o kekahi Aha Kuhina i ko lakou mau opeope a waiho aku i ka Aha Kuhina iloko o ke kapilipili ia ana me ona mau apana hou elike me ka manao o ka Peresidena o Amerika. Ua akaka loa, ka hilinai ole o MaKinile i na hana a ko kakou Aha Kuhina.  A ma keia hana hope hoi a ko kakou Aha Kuhina i hana iho la, a kaohi lima maoli ia mai la e MaKinile, ua ikeia ko lakou nei hana ana, me ka hookolo mua ole ana i ka mea nana e paa nei ka hanu ola o ko lakou noho oihana ana.

  Ke kali nei makou i ka mea i oi ae i ko keia ae la.

 

KE KUOKOA E HONE AE NEI.

  Oiai i hoomahuahua hou ia ae ai na aoao heluhelu o ke Kuokoa elike me ia e puka mau aku nei, aole no makou i hoeueu ae i uku kaulele hou iho i ko ka uku maa mau o keia pepa iloko o na makahiki he kanakolukumamaha i nee nei ia.

  Ua loaa mai ia makou na leo mahalo he nui, mai waena mai o ko makou poe heluhelu no keia lokomaikai a ke Kuokoa e panee aku nei imua o kona poe heluhelu.  He hoike keia me ka maopopo loa, ke makemake nei makou e hooi aku i ke ohohia ia o ke "Kuokoa" ma keia mua aku, mawaena o keia lahui.

  E hoomanaoia, o ka malama ae nei o Dekemaba, e hiki mai ana, oia ka wa e noho mai ai ka Ahaolelo o ka "Aina Makua," a oia ka wa e oni ai ke "Kuokoa" me kona ikaika apau, e loaa mai na mea hou oiaio loa e pili ana i ko kakou kulana Aupuni,

  O ka iini ame ka lia o ke "Kuokoa" oia ka loaa ana mai i ka Lahui Hawaii he Aupuni koho balota.

 

AOLE MANA O NA KUAI A KE AUPUNI.

Ua loaa mai nei i ke Kuokoa he lona mai Wasinetona mai.  e hoike ana penei:

 

WASINETONA, Sept. 20. - Mawaena o na mea i noonooia e ka Aha Kuhina i keia la, ua ulu mai ka noonooia ana o na mea e pili ana i na Aina Aupuni ma Hawaii.  Ua kukakuka iki ia no keia kumuhana, aka, mamuli o ke kaawale ana o Kuhina Hay i kahi e, aole i noonoo hou ia.

  Ua hoomaopopoia, e hoopuka aku ana o Peresidena MaKinile he kauoha e kaohi ana i ke Aupuni Hawaii, aole e hoolilo hou aku i na Aina Aupuni o Hawaii, ma ke kuai maoli, a hoolimalima paha.

  Ua hoopuka ae nei ka Loio Kuhina Griggs, he olelo hooholo e pili ana i keia mau aina aupuni, a ua puka mai keia olelo hooholo ma o kekahi palapala hoopii la mai kekahi poe kupa Amerika mai i "hookuene" iho maluna o kekahi apana aina nui maloko o ka apana kanu kope, ka aina hoi a ke Aupuni Hawaii i anehe ai e kuai aku.  Ua manao ka Loio Kuhina, aohe kuleana ma ke Kanawai e hoolilo aku ai i kekahi lihi o na aina Aupuni o Hawaii i ka aina o keia ano, mahope mai o ka hui ana (o na Aupuni elua) ua lilo i mea ole, a ku ole hoi ma ke Kanawai.

  Ua hoikeia mai hoi i keia la, e kekahi keonimana i pili kokoke aku ia Kuhina Hay, e kauoha aku ana ka o Peresidena MaKinile i na Luna Aupuni o ke Aupuni Hawaii e hoopau i na hoolimalima apau ame na kuai apau i hanaia no na aina Aupuni, i hanaia ai hoi mahope mai o ka hooholoia ana o ka Olelo Hooholo a Newland, a e hoihoi aku i ke dala a ka poe i kuai mai ai i ua mau aina la.  Ua oleloia, ua hooholo ka Aha Kuhina, mamuli o ka Olelo Hooholo a Newland, ua haawiia na aina Aupuni, ma ke ano kahu malama (in trust) i ke Aupuni Hawaii no ia mau aina, aohe aina e hiki e hooliloia, aia wale no mamuli o kekahi kanawai maoli e kauia ana e ka Ahaolelo, elike me ia i hoikeia maloko o ka Olelo Hooholo a Newland.

 

Elua o na Kauoha a MaKinile.

  WASINETONA, Sepatemaba 19. - Ua hoopukaia keia olelo kuahaua mahope ae nei:

  "Na ka Peresidena o Amerika Huipuia, Kauoha Mana Hooko.

  "Mamuli o ka mana i haawiia maluna ona, e ka Olelo Hooholo Hui a ka Ahaolelo, i aponoia e ka Peresidena ma ka la7 o Iulai, 1898, i kapaia Olelo Hooholo Hui no ka Hoohui ana mai i ko Hawaii Pae Aina ia Amerika Huipuia, ma keia ke kauoha aku nei ka Peresidena o Amerika Huipuia, o ka hoopukaia ana o na hoopaa kakauinoa no na moku, e na luna Aupuni o Hawaii, i mea e loaa ai i ua mau moku la na kuleana ame na pono apau o na moku Hawaii ma na awa kumoku o ke ao nei, a ma na kai kiekie paha, ke hookiia nei mahope aku nei."

 

Moolelo o ka Aha Euanelio o ka

Mokupuni o Hawaii

La Hana I.

  Akoakoa ka Aha ma ka Luakini o Pukaana, ma Hookena, hora 10 a.m. Sept. 14, 1899.

  Hoomakaia na hana me ka himeni ame ka pule.  Hoomaopopoia na lala. Haili, aole kahu, B. Hanoa ka elele; Onomea, Hakalau, Laupahoehoe, aole komite, aole elele; Hamakua Hik., C. M. Kamakawiwoole ke kahu; Hamakua Kom., Kohilihiwa, elele; Weimea, S.W. Kekuewa ke kahu; Kohala Kom. ame Kohala Henna, aole; Kohala, W.N. Lono, komite, C.K. Kapa ka elele; Kailua ame Helani, W.M. Kalaiwaa kahu, S.W. Kawewehi, elele; Kona Waena ame Kealakekua, W.N. Lono, komite, Moku ka elele; Pukaana, G.W. Waiau ke kahu, G. Waiau ka elele; Kaohe ame Milolii, L.M. Mitchell ke kahu, M. Hu ka elele; Waiohinu ame Kapoliiuka, Y.M. Kaapa ka elele; Puula, Kalapana ame Opihikao ame Olaa, aole.

  Na Lala Mau: - O. H. Kulika, J. Leadingham, J.S. Kalana, C.W.P. Kaeo, D. Ai ame J. Samoa.

  Kohoia o G.W. Waiau i lunahoomalu, a hoomau ia o C.M. Kamakawiwoole i kakauolelo.

  Koho ka Lunahoomalu ia O.H. Kulika, S.W. Kekuewa ame W.M. Kahaiwaa i Komite Imi Kumuhana.  L. M. Mitchell ame C.W.P. Kaeo, i Komite Imi Haawina; a o na Luna Nui o ka Aha i Komite Halawai.

  Noi mai o Lui M. Mitchell e lilo na lala o ka Ahahui Kula Sabati ame na hoa kupono e ae, i mau hoa kuka no ka Aha; aponoia.  Na Kalaiwaa ia J. Kalino i hoakuka no keia Aha; aponoia.  Hoike mai o O.H. Kulika i ka hoike hapa a ke Komite; a aponoia.

  Hoike Kihapai. - Na ke Kakauolelo i ko Haili, na D. Ai i ko Laupahoehoe, Hakalau, Onomea, Kalapana ame Opihikao; na ke Kakauolelo i ko Hamakua Hik. ame Hamakua Kom.; na Kekuewa i ko Waimea ame Kohala Ak.; na W.M. Kalaiwaa i ko Kailua ame Helani; na G.W. Waiau i ko Pukaana; na L.M. Mitchell i ko Kaohe ame Milolii.

  Hoike a na Komite: - Na C.M. Kamakawiwoole, S.W. Kekuewa ame S. W. Kawewehi i ka lakou mau hoike Komite pakahi; a aponoia.  Na W.N. Lono i ka hoike Komite o na Ekalesia o Kealakekua, Kona Waena ame Kekaha.

  Na Palapala Hoopii. - Waiho mai o W.M. Kalaiwaa he palapala hoopii. E ninaninau ia o Kakani no ke Kupono e poni i kahunapule, a aponoia.

  Koho ka Lunahoomalu i na Komite. penei: O.H. Kulika, i ko ke Akua ano; S.W. Kekuewa, no ka Baibala; W.M. Kalaiwaa, no ka Moolelo Ekalesia; a ia W.N. Lono, ka Hooponopono Ekalesia.

  Noi mai o G. Waiau e hoopanee ka Aha a noho hou i ka hora 2:30 p.m. hoopanee ia, me ka pule a J. Samoa.

  Akoakoa hou ka Aha i ka manawa i hoopanee ia, me ka pule a G. Waiau.

  Heluhelu mai ke Kakauolelo he palapala hoopii, e poni ia o C.W.P. Kaeo i kahunapule kaahele no keia mokupuni; a aponoia.  A waiho ia ma ka lima o ke Komite Ninau ia Kokano.

  Na S.W. Kekuewa, e apono aku keia Aha i komite noi dala no ke koena aie luakini o Laupahoehoe, o $165.00, a e kohoia o S.L. Desha i komite, a o D. Ai kona hope, a hooholoia.  Palapala hoopii mai Puula mai, ia J.N. Kamaka, a waiho ia iloko o ka lima o ke Komite Imi Kumuhana.  Palapala hoopii mai a L. K. Kalawe mai no ke koena aie o ka Ekalesia iaia.  Lawe ka Aha a noonoo, a koho ia o D. Ai i komite imi dala no ia huina aie.

  Oihana Kuloko.  Na halepule ame na hale halawai?  He maikai no.  Na hale kahu?  Maikai no.  Ke ola o na kahu?  Na W.M. Kalaiwaa, e kohoia o S.W. Kekuewa i komite imi dala no ka huina aie hanai kahu o Hamakua Kom. ia M.C. Kealoha; hooholoia.  Na Kula hanai?  Hoike mai o Kekuewa no ke kula o Kohala Ak., ke nee mau aku nei ka maikai oia kula imua.  Na Ekalesia kahu ole?  Hoomauia no o W.N. Lono no Kona Waena ame Kealakekua, ke pani ole ia o Kakani; o S. L. Desha no Kalapana, Opihikao, Puula, Hakalau ame Laupahoehoe; a o J. S. Kalana no Olaa ame Onomea; S. C. Luhiau no Kohala Hem.; a o S.W. Kekuewa no Waimea.

  Oihana Kuwaho.- Koho ka Lunahoomalu ia L.M. Mitchell, W.N. Lono, ame S.W. Kawewehi i komite mahelehele i na dala $450.00 iloko o na Ekalesia o keia mokupuni.

  Noi mai o S. W. Kekuewa e hoopanee keia Aha a noho hou ma ka la apopo, hora10 a.m., a hoopanee ia me ka pule a W.N. Lono.

  La Hana Elua. - Hui hou ka Aha i ka hora i hoopaneeia, malamaia ka manawa haipule.  Heluheluia ka moolelo o ka la i hala a aponoia.

  Na Kalaiwaa, e hapai hou i ke kumuhana 5: - No ke Ola Kahu. Aponoia. Noi mai o Kekuewa o ka huina o $199 a oi, oia ka ke Komite e imi ai, aole o ka huina o $230.35, a hooholoia.

  Noi mai o Kalaiwaa e hele mua ke Komite iloko o ka Ekalesia o Hamakua Kom. e imi mua ai, hooholoia.

  Na G. Waiau, e hoopanee ka Aha a noho hou i ka hora 2 p.m.  Pule o Rev. O.H. Kulika.

  Akoakoa hou ka Aha i ka manawa i hoopaneeia, me ka pule a L.M. Mitchell.  Hapai ka Aha i ka aie hanai kahu o Laupahoehoe. a waihoia no i ke Komite mua, nana no e imi.  Hapai ka Aha i ka noonoo i ka aie hanai kahu o Kekaha.  Noi mai o Kekuewa, e lilo o L.M. Mitchell i komite no ka aie hanai kahu, a e hoomau ia no ke Komite mua no ka aie luakini, a hooholoia.  Waiho mai o Kalaiwaa he Olelo Hooholo:  Hooholoia, he pono i na Ekalesia i noho komite ia, e lulu aloha lakou i na dala i ka wa e malamaia ai ka Ahaaina Berena a ka Haku, a o na loaa oia lulu ana na ke komite wale no.  E komo kauhale mua nae ke komite.

  Na Kekuewa, he Olelo Hooholo no J. Samoa, e hoomau ia kona noho haiolelo ana no 6 mahina.  Na O.H. Kulika, i ka hoike komite no L.K. Kakani, a pa apono ke komite, a hooholo loa ia.  Nana no i ka hoike komite, o ka palapala hoopii ia J.N. Kanoku, a ua noonoo ke komite e waiho ma ka papa, aponoia ka hoike a ke komite.  Nana no i ka hoike komite no C.W.P. Kaeo, ua manao ke komite e waiho i ka ninau a poni iaia, a koho wa aku, aponoia.  Na L.M. Mitchell i ke komite mahele dala o $450.00 i na Ekalesia, penei:  Haili, $70; Onomea, $10; Laupahoehoe, $10; Hamakua, $25; Hamakua Kom., $20; Waimea, $25; N. Kohala, $60; Kohala Kom., $5; Kohala Hema, $5; Kekaha, $20; Kailua ame Helani, $30; Kealakekua ame Kona Waena, $30; Pukaana, $35; Kaohe ame Milolii, $10; Waiohinu ame Kapaliiuka, $45; Puula, $10; Kalapana ame Opihikao, $20; Olaa, $10; a apono loa ia.

  Na hoomana e, e komo mai nei iloko o na Ekalesia, oia ka Hoomana Poaono, Molemona ame Naauao.  Lawe ka Aha a noonoo.  Na Kalaiwaa he Olelo Hooholo:  Aole e ae ia na mea haiolelo o na hoomana e, e komo mai iloko o ko lakou mau luakini ame na hale halawai e haiolelo ai; a hooholo loa ia.

  Kahi e noho hou ma Kohanaiki i Malaki, 1900.  Heluheluia ka moolelo a aponoia.  Na G. Waiau, e hoouna ia ka moolelo i ka nupepa Kuokoa, aponoia.

  Hoopauia ka Aha me ka himeni ame ka pule a O.H. Kulika.

C. M. KAMAKAWIWOOLE.

Kakauolelo o ka Aa@

  Pukaana. S. Kona. Sept. 15, 1899

 

Hala o James Keau

  Ua haalele mai ia i keia ola aua @  James Keau, hoa o ka Ahaolelo o @  Aupuni Moi i kaahope ae. ma ka@  ho o Mr. Frank Harvey. mauka ae@  o Kalihi. ma ke kakahiaka Poa@  nei i ke 58 o kona mau makahiki @  ka auwina la o ka Poaha mei @  waia aku ai kona "kinowailua@

 

MA'IMA'I IA KA EMEPERA WAHINE

O KINA.

  Ua loaa mai nei na lono ia ae @  Victoria mai. no ka mea e pili ana @  oma'ima'i ana i ka Emepera Wa@  o Kina, ame ke kauoha hou ia ana @  Li Hung Chang e lawelawe hou @  oihana Kuhina nui o ke Aupuni.

 

  Ua hoomaka mai nei ka ma@  o ua Emepera Wahine la mai k@  mai nei o Augate.  Aole ae iki @  mau kauka e hoike ae i ke ano o @  ma'i.  Ua lilo kela ma'i ana o ua Emepera Wahine nei i mea ano nu@  mawaena o na poai o na Kalaiwaa Kina.

 

  Aia o Mr. J.J. Egana. o Honolulu @  nei. i keia wa ma ke kahua hoike@  ma Omaha. a ua halawai pu oia @  Mr. Logan ame Mr. Towse o Haw@  nei.

 

  Ua loaa mai nei na kii i hoohiwa@  waia me na waihooluu no ka buke @  ike o na mea kahiko o ka hale hoike ike o ke Kula Kamehameha.

 

  Ua lilo ae nei i a H.K. Meemano  Ma. he hui o na kanaka Hawaii. ka aelike o ke pena ana i ka hale o Kauka Anesona ma kek ihi o na Alanui Beretania me Keeaumoku.

 

  Ua kauia ae ka moku kaua "La Paloma" ma ke alahukimoku, no ka lapaauia ana o kona mau palapu ame k@   hoolaia ana o na poholehole loaa wa@ 

  He 20 ka nui o na Pake i laweia @  imua o ka Aha Apana o Honolulu o  @  ma ka Poaha nei, a ua ae nui @  lakou hewa. aka, ua hoopaiia kela @  keia o lakou he $1.00 @  mai ka emi.  Oolelo ka Aha. aole @  o ka poe hana wale no ia hana.

 

G. DIETZ.

HE MEA HANA WATI AKAMAI A PIHA

NOEAU LOA.

Akoni Nuuanu. Helu 417.

Aia ma ke Alanui Nuuanu, mauka

iho o ka Halekuai Pipi "Central Meat

Market."

 

KAKELA ME KUKE

(KAUPALENAIA.)

Poe Kalepa ma ke Komisina,

A HE

Poe Lawelawe Kopaa.

AGENA.

2736-tf

 

Mai poina i ka nana ae i ke Kai@

Hehihehi Wawae lua ole o ka paa ka

maikai ma ka holo ana, i ikeia ma na

wahi kuai kaa apau.

Kalivilana Cleveland.

HONOLULU BICYCLE COMPANY.

209 Alanui Hotele.     Telepona 909.

2753-1m.