Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 39, 29 September 1899 — HE MOOLELO WALOHIA NO NA MEA HUNA POHIHIHI EKOLU [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO NA MEA HUNA POHIHIHI EKOLU

j v Kuliai holuholona opio, owai ia? } v :i Wainn»* opulepnle, i aha ina? • • Hiunma k«/u inoa, Owai ia? \ : ; ;•< ia i h'nkaaia e Syl>antn> Cobb, Jr. ke- \ . . na h'anaka Knknii }fooh:lo h'aulana loa iv <v> nh.a i «■<uhiia mai hoi e HOOULUiM HIEME, mai ka oUlo ltrrilania mai a i ii "V',i ilauaii. no ke. h'ilohana I'ookela no ka /•i'.-i Ha imi. MOKUNA 111. ... Al'ilia no ka'u mea nui—Ka Hoa- ; ,h.i I'ahaohao—Ka Hiapaiole o ka pu raifela—Owai Kela? • }..<'kahi p.ule i hala ae mai ka wa i , ;.i ;ii na hana. i hoikeia ma ka Mon;t i kanhope ae nei, a iloko o keia ;»■ holookoa. apau ua hoohala iho la k;;naka opio, ma ka maau hele ana k<> «» ka uluiaau, no ke ki holoholoi ;t na. oia hoi. ke (lia ahiu. No na ; ikahiki he lehuk'hu loa i kaahope ae, .ii lioi ia e liele hookahi ana iloko o . t 'vaonaholo i kuluma mau ia e ia i , īi» ]»' ana. hookahi wale no hiohiona n ih' k* loa i noonooia e ia, a oia hoi, MHehelena aloha o kona wahi luaui .r*,i;thine; aka, i keia wa,. ua loaa >. iaia he mau helehelena nana i ho>;ll*i'• ;«f» i kona imiu noonoo ana, a e 'iia'ama mau ana nohoi ia mau he- . i'-na imua ona i na wa apau ana e . ].• ii i ke ki hoioiiolona. Aia na ma- , ;;i!'ili palupalu o ka l'i ana i hook. ;«' ai me kana pu raifela, ke hoo- . mai la iaia. rne he mea la. he nana , ■ ■ ><i ana mai n<> aia mau onohi, "ku- - , , Aipo." he alo no a he alo me ia, i ,> "hf alo he alo rae ia, mai ~/ai nani mni imua ponoi oia nei. 'la i;,i wahi apau a ia nei e heie ai, e , v ; ana keia nani imua ona, a ii'o 1 . . ika ol«'lo nanenane a ka mea liaku V.\ kupouli au i ka nani. I k.i ui maaio i kuu niaka: Kaonii au i nalo iho. Moonalowale.i ka hana a ke Aloha. \"!f nae e hiki, !!•• l"i. he nani i uo ia a paa. I nialiia i ka Puuwai." ; k' kahi la a u;» opio nei i hele aku i] ; .ko o ka ululr.au, a i kona wa i a-.M iho ai iiū;». iho, e hoomaha ma- " i) Ka maUi olu kohai o kekahi ku"!l - ' ; im. ia \va i puia ae ai keia mau ■■• v i'i nianao iloko ona: 1- ka ui mahiehie, e halawai, a e hui ■ •'u mia no kaua. Ae —e ka nani hi>v ahi . V ;i, ln• «liaio. •• hui hou ana no kaua. i'-'iik»' mo k.i piika ana mai nei o ' '•;» iuna na knkima olinolino e hoo'nal;tin«.j;inia nei i ka. honua. me kona iiPiii. p«'la i:i> kou niau hiona na- . i «>ili inai n«'i iloko o kuu houpo, a otu;tla, na iair,a holookoa ae la hoi i J P ,u, Vai. O kou mau helehelena, e Aiohf s ho mau aahu nani ia no kuu \ka, > aha ai la kuu kuko ana k" iiot| ; ,k, ; a „ j a 0 e? I aha ai la i i'> '* hoonioamoa ai iloko o kuu 'i • «i i kou lielehelena-? Aole anei i • nianaoio ana, e hui hou ana no - ! ' \.-. o kuu ike hou wale aku no n i h"i ~ ia law'a. ia no'u." ' k.» Va i pau ae ai na hoopunanaana '■* ;;iau lialialia manao iloko ona, ! ' l(i iai pu wale iho la no ia, me he " | U. f nanea ana ia i ka pa kolon:<ai a ke kiu noho waokele ia wa, '• » ka \va kakaliiakā wale no ia oia \. oiai ia e noho ann, ia wa i lohe ■ •' :a i ka halulu ana mai o kekahi " :l " k'ipuai. a owe mai la hoi na lau : a!oo i muu niokaki iho iluna o .i ka honua. I kona nana ana "i 'V,,i kahi nna i lohe aku ai i ka : : 'i aiia mai o ua mau kapuai wa- • i;.'i. aia hoi, ike aku la ia me ka nui i ka hele ana mai o kekahi n.> ano e loa o kona hele- •: a apau. inai kona aahu e komo i hoea i kona man hiohiona. o .".: t ua kanaka nei i hele mai ai. aia ... :.i;\ k" alahele mai ka muliwai !• kanaka ilikeokeo keia ana e ike - i ;;••*. O kona ano nae. he kanaka v • !:<>;ke mai ana, aia he koko o ke :i i i\a l'elekane iloko oua. 0 kona • i• ■ ina ko ia nei hoomaopopo aku, mea la. he eono kapuai. 0 ko- ; ino. lio puipui maikai, a o kona ;"i lima, he nunui. Aia ma kona i ; ii"lt'ht'Una. e olino mai ana ka u:u«' o'iuolu. aka, he kuoo nae na kiei r;a niai a kona mau onohi maka. He .wi kino hiohie kona. E aahu ana oi oia lie aahu hulu holoholona, a me r.i«'a la. he kanaka ia mai loko lilo •a mai o Yiriginia, oiai, oia wale no i!ii i ikeia ai na ano kanaka elike me ke ano. E auamo ana ia. he pu raii nia kona kipoohiwi, he pahi pua ina kona aoao, ine ke kahei poho la. Ma-na ano apau, he kanaka » : kupono ole ke hoouluia kona ;,a. .! hoi i hookokoke mai ai ma kahi opio e noho ana. ia wa ke .•k.i opio i ku ae ai iiuna, a hele .. a halawai me ka malihini. Haku la ia i kona lima akau o ke , me ka pane ana aku: \ 'iia maikai oe, e ka malihini." k.i olino ana ae o ka hauoli ma • "helena o lia kanaka ia, laiau i i.i i ka lima o ke kanaka opio, n.ina pouo loa ana mai nohoi ia;«;ine mai la ia me ka leo halulu •'iia—aloha oe, e ka opio maikai. • ;m e kuhihewa, ua like keia wa- «'. me ka mahinaai o Edena." 1 \.ihi oluolu ia no a me he ; !:e Edena io no keia wahi ia'u." ■ ' ke kanaka opio i pane aku ai • ka malihini, me ka hoomau nohoi4 ke kamaiiio ana. "E ■ " i ka'u noi, e hoi kaua i ko'u i]>r,hale; a. malaila oe e hooa hiki i kou hele ana aku ma ..kai hele." • 'aua nei hiki ana aku i ke kj;"ia. ma kekahi aoao o ka hale, •'ie la ua kanaka nei a nana aku • i mala pua nei a ike aku la ia - ' kni o ka malama ia ana o na

mea kanu oloko, a ia wa j»ia*i huli mai ai a kamailio mai la i ke kanaka opio: "He keu keia o kahi maikai loa. He :. r iea oiaio, eia io ke kihapai nani o Erler.a ma keia wahi. Nani maoli kela mau pua e pupua mai la. Ke hoike mai nei keia mau pua, he lima wahine f::i mea nana i hooulu ia lakou. E nai a aku oe i ka maka o ka pua, a pela nohoi me ko lakou mau lihiiihi nani e ooi mai la, he wahine ko lakou mau niea nana i hoomoamoa; aole kela he lima kane. Ea, e kuu hoaloha opio, o kau wahine paha ka mea nana kela kihapai pua nani?" "Aole," wahi a ke kanaka opio i par:e aku ai imua o ke kanaka malihini; a ma ia wa nohoi i hoholo ae ai ka helehelena kaumaha ma kona mau papalina, a pane aku la ia; "Aohe. 0 ka mea nana kela kihapai pua, oia no ko'u wahi luaui makuahine; a kona mau lima lioomanawanui i hoolaupai i na pua o kela kihapai." Nana mai la no ua kanaka nei iaia nei, alaila, huii aku la ia a nana hou aku la i ke kihapai pua. A mahope huli hou mai la ia, a kamailio mai la i ke kanaka opio: "He keu ha kou makuahine a ka wahine kupaianaha. Aoie anei ona weliweli mai i ke ano o ka nohona o keia wahi iloko lilo loa nei o ka ululaau? He keu keia a kahi mehameha nui wale. A ma ko'u manao, he wahi kupono ole keia no olua e noho ai. Pehea; o oe wale no anei ame kou makuahine ke noho nei ma keia wahi; auhea ka hoi kdu makuakane? A i ole, eia no anei kou luaui makuakane ke noho pu nei me olua?" "No ko'u makuakane," wahi a ke kanaka opio i pane aku ai i ka malihini, "aole loa au i ike iaia. Owau ame ko'u wahi makuahine, o maua wale no ke nolio nei ma keia wahi. Aka, e ae mai oe ia'u e ninau aku au ia oe, heaha la ke kumu o kou manao ana he wahi kupono ole keia no maua e noho ai?" "Aole anei he maau hele mai o na Ilikini i kai lilo loa nei?" "O kahi no keia a na liikini e hele mai ai i kekahi wa. eia nae, aole o'u hana ino aku ia lakou; aole nohoi o lakou hana ino mai ia'u." "Pehea la iloko o hookahi pule i kaahope ae nei?" Aole i kana mai ka hoopuiwa loa ia o ke kanaka opio no keia ninau i puka mai mai ka malihini mai. Nana pono aku la ia maluna o ua kanaka nei, a ninau aku la: "Pehea la oe i ike ai i keia mea?" ""Pehea la e nalowale ai ka hana oia ano?" "Pehea hoi i maopopo ai ia oe na'u i hana i ua hana la?" "Aole hiki ia'u ke huna aku imua ou no kahi i loaa mai ai ia'u ka lohe ame ka hoomaopopo ana no ua hana la i hanaia e oe. Ua lohe au i na mea apau mai na lehelehe ponoi mai o Adelia Mineta, ma ka wa ana e hoike ana imua o kona makuakane no ke ano o kona pakele ana mailoko aku o na iima 0 na kanaka ili ulaula. Ma ko'u hoomaopopo aku i na olelo a ua lede opio nei ma ia wa, me he 'mea la e hoike okoa aku ana kona uhane apau i na paulele ana mahina o ka mea nana oia 1 hoopakele mai kona paa pio ana aku iloko o ka lima o na Ilikini ahiu. 0 na olelo hoomaikai a ua Lede opio nei i haawi aku ai imua o kon;i mnkuakane nou, aole ia he mea nou e hilaliila ai, aka, lie nuai mea ia non. e hauoli ai." Ua o ae la na lanialama ula ohelohelo ma na papalina o ua kanaka opio nei, i kona lohe ana aku i keia mau olelo a ke kanaka malihini i hoopuka mai ai iaia, a kulou iho la hoi kona poo ilalo, me he mea la e hoonana ana ia i ka ikiiki pihoihoi a kona noonoo e hana ana ia wa. no kona hoomaopopo ana aia ka he wahi lihi hoomanao iloko o Adelia Mineta nona. A hala kekahi wa, aea ae la kona poo iluna, nana aku ia ia i ka mnlihini, a kamailio aku la: "0 ka hana a'u i hana ai ma ia \va, ua hana au i ka mea i haawi ia mai ia'u e hooko aku no ka hoopakele ana i kekahi ola makamae loa. A ke manao nei au, aole no na Ilikini e hoopiiikia wale mai ana ia'u no ia wahi hana i hanāia ai e a'u. A e ha'i aku au ia oe, ina no lakou e makemake ana e hoopilikia mai ana ia'u, alaila, aole no o'u hopohopo ia lakou." "Ke hopohopo e nei nae au, aole i kupono loa kau pu e paa nei no kou komo ana aku iloko o na hakoko ana me na Ilikini, ma ko lakou wa e lel'e poipu mai ai maluna ou? Ua ano mama loa kena pu no ia ano hana." "Aole nae au i ike i ka wa i hoopuhili mai ai-keia pu i kuu makemake. ma kela ame keia wa a'u i hoohana | aku ai iaia.. He mea oiaio, aohe o'u makemake i nei mea he hakaka, aka, ma ko'u wa e hiki-ole ae ai ke pale ae ia mea. alaila, e lele aku ana no au iloko oia hana me na lima kuemi hope ole." "0 ke ano pu maikai loa, e hoohana aku ai i na kanaka oia ano, oia no ka pu elike me keia," wahi a ua kanaka malihini nei i pane mai ai. oiai hoi ia i kaikai ae ai i kana pu raifela iluna, a kukulu iho la ma ke alo o ke kanaka opio. Ma ia wa nohoi i ike ae ai ke kanaka opio i ka malu ana iho a kekahi mea maluna pono o kahi a laua e noho ana, a i kona huli ana ae a nana i ka mea nona keia malu ana i ike ai, aia hoi, ike ae la ia he manu i kapaia, he '"hawk" a e lele ae ana ia ma kahi kiekie loa, maluna aku o na wekiu laau o ka waonahele. Ia wa, lalau aku la ia i ka pu a ka malihini i hoikeike mai ai iaia. Me ka mino aka hoi, hookuu mai la ua kanaka nei i ua pu la. Ia wa i hapai ae ai ke kanaka opio i ua pu \a, a hoopili ae la i kona kumu i kona kipoohiwi, alu iki ae la oia i hope, me he mea la, elua a ekolu paha kapuai, oiai ka waha o ua pu la e ukali ana ma kahi a ka manu e lele kauaheahe ae' ana ia wa. • Ma ia wa nae, pane hoomakeaka mai la ka mea nana ka pu i ua kanaka opio la: "Aole paha i maa kou mau lima i kena ano pu, oiai ke ike iho la no oe i ke koikoi loa o kana ume ana i kou mau lima ilalo. Aka, ina no nae he mau i'o uala oolea kou, he mau lima haalulu ole a he onohi maka hikiwawe i ka ike ana, alaila, e ku ana no ia oe kela manu." He imo ana na ka maka, aia hoi, uina poha ae la ke kani-ana a ua pu raifela nei ma ke kipoohiwi o ke kanaka opio, lana palanehe ae la ka uwahi poepoe o ua.pu la ma ka pohai lewa, ikeia aku la hoi ka haa ana mai a ka manu iluna lilo, a-he sekona paha mahope iho. aia hoi, ikeia aku la ke kahuli ana iho o kona kino, a haule mai la oia ilalo. 0 kahi i haule iho ai ke kino o ua manu la ihma o ka ili, he

i wahi ia he aneane elua roda ke kaawale mai kahi a ke kanaka opio ame ke kanaka malihini e ku an . Kii aku la ke kanaka opio i ke kii-) make o ua manu la, a lawe mai la ia a haawi aku la i ka maliliini, me ka olelo ana aku hoi iaia: "He keu keia a ka niau kani maikai loa. 0 ka hehi ekahi keia o na pu malihini i ko'mo ma ko'u lima i ike ai au i ka maikai. Manao au, aohe lua hou aku e loaa ka like me keia pu." Ma ka wa hoi i lalau mai ai ke kanaka malihini i ka pu a paa hou aku la ma kona lima, oiai hoi ia i kiola iho ai i ka manu iluna o ka honua, nana mai la ia maluna o kē kanaka opio, a pane mai la: "E ke kanaka opio. e iawe aku oe i kuu lima. Eia mai kuu lima. Ke haawi aku nei au ia oe ia ia nei a lilo loa ia ia oe. M$ kou wa e komohia ai iloko o ka pilikia, owau kou hoaloha. E hoomanao oe, e kuu hoaioha opio, o kou hoaloha, oia no o Hurama—ae, owau ka mea i kapaia e na kanaka hahai holohoiona o na pae kuaiiiwi o Viviginia nei—o Mareko Hurama. Ina o kou enemi e halawai aku ai ma keia mua aku, he oi aku kona maalea i ko ka nahesa nana i lioowaiewale ia Adamu ame Eva, alaila, e oi aku no ka maalea o kou hoaloha nei." Ua lalau aku ia ke kanaka opio i ka lima o ke kanaka malihini nona ka inoa ana i ike ai o Hurama, a, oiai ia e paa ana, ninau aku la ia: "Ua hoonaue nui loa mai kau mau olelo ia'u. Manaoio no anei oe he enemi ko'u?" "Ae. He kanaka opio oe i hoomaka na hookolo ana a ka enemi ma kou mau kapuai." "Ma ka aoao o na ili-ulaula, aohe o'u manao he enemi kekahi o'u mawaena 0 iakou., Nolaila, aohe o'u hopohopo no lakou." "Peia io no. Malia, aohe ou manao ne enemi kekahi ou ma ia poai; aka, d hoomanao nae ūe, aole waie no o na kanaka ili-ulaula na poe i lilo i mau enemi no na ilikeokeo, elike Va me a'u ame oe. Aole anei i lilo na ilikeokeo i mau enemi ino loa no ko lakou mau hoa ili-keokeo?" "Aka, owai la ko'u enemi mawaena o na ili-keokeo, oiai he kanaka au i kamaaina 016 i na kanaka oloko o ke kulanakauhale mai ko'u wa opiopio mai a hoea mai i keia wa, koe nae kekahi poe a'u i ike aku ai ma ka nana wale aku no." "O kou manao ia, aka, aohe kumu «ui e ae o ko'u hiki ana mai la ia nei nei, aka, no ka hoike wale ana aku no ia oe, ke upuia nei kou ola e kekahi kanaka, a poe kanaka hoi au i kainaaina ole ai, a i kamaaina nae ia'u/ E hoomanao iho oe, aole au e haawi wale aku ia oe i ko'u lima. kokua ke ole au e ike i ka wa pono a'u e hana ai ia hana nou e kuu hoaloha opio. E ha'f aku no nae au ia oe, ina oe e makemake ana, a makemake ole paha i ka'u mau kokua ana, ma keia hope aku, alaila, e hoea ana no ka'u mau kokua ana ia oe. ma na wa au i moeuhane ole ai no ia mea. A owau no kai ike i na wa kupono no ia hana." ' Ua kamailio mai la o Hununa i keia mau olelo me ke kuoo ame ke koikoi imua o ke kanaka opio; a, ua hiki o!e hol i ua kanaka opiō la ke kanalua ilio no ka oiaio ole oia mau huaolelo. A oiai oia e nana pono aku ana i ua kanaka la, ua pane hou mai la ia: "E ke kanaka. opio, e hiki ano anei ! ia oe ke hai mai i kou inoa?" | "Aole au i ike i ko'u inoa i kali.eaia ai au e ko'u makuahine. Aole o'u inoa; nolaila. e kala mai oc ia'u no ko'u hoike ana aku ia oe i ko'u inoa. Aka, o ka'u mea i makemako ai e kamailio ai ia pe, oia kou hoike ana mai nei ia'u, aia he piiikia e hoea mai ana ma ko'u alahele. Nolaila, ina he hoaloha io oe no'u, alaila, e. oluolu anei hoi oe e hai mai ia'u i ke ano o ka pilikia e hoohalua mai nei ia'u, i hiki ai hoi ia'u ke makaala no'u iho, a hoopakeleia hoi kou hooluhi wale ana ia oe īho no'u nei." "E kuu hoaloha opiopio, o ka pilikia a'u i hoike aku nei ia oe, aole liiki ia'u ke hoakaka aku ia mea ia oe i wa. Aole nohoi au e hoike aku ia mea ia oe ina no ua ike au. Aka, mai hoanoeia nae kou noonoo no keia mau olelo a'u 1 hai aku la ia oe. Ke hoike maopopo aku nei au i ko'u manao imua ou. a he mea hoi na'u i hopohopo ole ke kamailio ana ma na mea oiaio. I hoea mai nei au ia nei i keia la no ka hoomaopopo pono ana i kou ano. Ua ike au ia oe, a ua maopopo pono lioi ia'u kou ano elike me ka mea i ikeia e ko'u mau -maka. Ia kaua i hele mai nei, a ike iho la au i keia kihapai pua, ua hoomaopopo koke au i ka mea nona na lima i maau mawaena o keia mau ulunahele aala a ko'u mau maka e ike aku nei, a o ka oiwi nona ka lima i pa maluna o keia mau pua ame ko lakou mau kumu o —" Ma keia wahi i hooki pu iho ai ua kanaka la i ke kamailio ana; a ano e ae la hoi kona helehelena ia wa, puai ae la ka ula ohelohelo ma konamaupapalina, hooholo ae Ia hoi kona lima i kona mau maka a nana aku la ia iluna i ka ponaha lani, hooho ae la ia me ka leo nui: "O, e na lani e. E aloha mai oe ia Moragiana uhane luuluu ame ke kaumaha. He mea oiaio, ua piha kona mau la i ka popilikia ame ka ehaeha. E ke Akua hoopono, e hiki mai ana no ka la e ku ai ka makaia o ka mea hewa no ka popilikia o ka mea hewa ole." Ua hoopiooia ae la ka noonoo o ke kanaka opio, a ia wa oia i kamailio aku ai me ka awiwi imua o Hurama: "Pehea. Ua hoopuka mai la oe i ka inoa o kiui makuahine. Pehea Va oe i ike ai i kona inoa. Owai ke kanaka nana oia i hoopilikia? E hai mai oe ia'u, i hiki ai ia'u ke hanu aku ma kona meheu, a kau aku hoi i na hoopai kupono no kana mau hana hoomaewaewa maluna o kuu luaui makuahine? Ea, e oluolu oe e hai mai ia'u i kahi e loaa ai ia'u ka mea i opu ino i kuu makuahine?" Huli mai la o Hurama a nana mai la maluna o ke kanaka opio me ke ano e loa o kona mau helehelena. Me he mea la ua ike aku Ia ke kanaka opio i ka haloi ana ae o na waiinaka ma kona mau maka. "E kuu hoaloha opio," wahi ana i pane mai ai, "mai hoahewa mai oe ia'u, no keia wahi kuakoko i haakohi mai la maluna o'u; a i nonoi aku hoi au ia oe, mai ninau hou mai oe ia'u elike me.kau i ninau mai nei. Aka, o ka'u no nae i hoike akū nei ia oe, he oiaio no ia, a e hoike mai ana no ke au o ka manawa ia mea ma keia mua aku. Ano, o ka wa pono paha keia e ike aku ai au i kou makuahine? Ae, i hookahi hou a'u ike ana aku iaia."

Aka, ua ku iho la ke kanaka opio me ke kahaha nui o kona noonoo a nana aku la oia ia Hurama. Kokolo ae la kekahi mau noonoo iloko ona, me he mea la e koho iho ana ia, o kona makuakane no nei kanaka e ku mai ana imua ona: aka. elike me ke ao kaalelewa i nee ae ma ka lewa i maalo awiwi ae a nalowale iho la no ia. Ia wu olelo aku la ia imua o Hurama: "'Oiai. ua makemake oe e ike i kuu makuahine, ka merf nona na lima i lawe!:r.ve malnna o keia kihapai i pua iioko o ka maua wahi pupuhale. Nol.'-iia, e hahai mai oe ia'u." "Ae. e alakai aku oe ia'u i ike hou aku ai au i kona mau helehelena. E hoomanao nae oe, o kekahi wahi mea nohoi a'u i kipa mai nei ia nei, ona wahi wai e inu, a i wahi io dia puiehu nohoi." I ko laua nei hoea ana aku ina ka lanai o ka hale, ua waiho iho la o Hurama i kana pu raifela ma ka ipuka, a komo loa aku la laua iloko. Lawe loa aku la ke kanaka opio iaia a ma kahi a kona makuahine e noho ana me na helehelena nananakea. Ku iho la o Hurama me na maka e haka pono ana maluna o ka wahine e noho mai ana imua ona, a ma ka wa i aea mai ai ke poo o ua wahine nei a nana mai la iaia, oia kona wa i huli ae ai i kahi e, a holoi ae la kona lima i na kulu waimaka i hiolo iho ma kona mau papalina. A hala he mau sekona, huli hou aku la oia a nana aku la maluna o Moragiana, a noho iho la hoi maluna o ka noho a ke kanaka opio i panee mai ai nona. . Mahope iho lawe mai la kona hoaloha opio i wahi kiaha wai nona. \ Ma ka wa hoi ana i inu ae ai i ke kiaha wai i haawiia mai ai iaia, aia na maka o Morigiana ke kau pono mai la maluna ona, a me he mea la, o kona wa mua loa iho la ia o ka hoomaopopo ana ua kipa malihini ia.mai ko laua hale. Hookahi paha minute olioa a ua wahine nei i nana mai ai maluna o Hui'ama, ua hoomaka mai la ka olino aua mai o kekahi hiohiona omamaka maikai maluna ona. Ikeia aku la kona ku ana ae iluna, a hele mai la ia ma kahi a Hui'ama e noho ana, a paa mai la kona lima maluna o kona (Hurama) laea nana iho la ia ma na helehelena o ka malihini. E hakilo akahele loa ana ia i ke ano o ke kanaka nona ka lae i paa aku ai kona lima. Ma'ia wa hoona ae la ia Moragiana me na onohi na ae la ia Moregiana me na onohi maka i piha i ke aloha. 0 ke kanaka opio hoi keia ke nana la oia i na hana a kona makuahine, a ke pihoihoi wale la no ia, e hiki ana paha iaia ke ike iho a hoomaopopo hoi i ke kanaka malihini e noho ana, ka mea hoi nona ka inoa o Hurama. A liuliu ka nana ana a ua wahine nei o ka noonoo huikau i na helehelena o Hurana, ninau aku la ia: "He malihini paha oe?" "Ae, he malihini io no au," wahi a ua Hurama nei i pane ae ai imua o Moragiana. "Alaila, e hiki ana ka paha ia oe ke hai mai no kuu kane, kuu makua hoi. Ua haalele mai oia ia'u ame ke keiki a maua. E kala lilo loa kona kaawale ana aku mai a maua aku. Aole au i ike i kahi e huli aku ai a loaa ia. Ua aloha au iaia. a, oia nae, aole ona wahi aloha ia'u." 1 keia wa i ike aku ai ke kanaka opio i ka pahola ana mai o na lielehelena kuoo maluna o Hurama, aka. ma ia wa no nae, e olino mai ana no ka uhane o ke alolia ma kona mau onohi maka, a ninau ae la ia: "E ka wahine maikai, owai la kona inoa?" "Auwe no ka hoi. He inoa anei kahi 0 ke alolui ole? Aole paha ona inoa. Ua like no kona nele i ka inoa, me ko keiki nei a maua. He inoa pili ole anei kekahi i ka pua aala loa o loko o kekahi kihapai. Ma ka wa ana i haalele mai ai ia'u me ke aloha ole, ua ha-, alele nohoi au i ka hoomanao ana i kona inoa, aka, o ke 'ala no nae o kona aloha ke man nei no ko'u honi ana ia mea. Aloha —aloha au iaia. Nani no hoi kona lokoino i ka haalele ami_mai ia'u ame ka lei a niaua. Lokoino—Lokoino. Aka, olelo mai no nae oia ia'u, e hoi hou mai ana no oia i o'u nei. Ahea la? Ea, ua ike anei oe i kona wa e hoi mai ai i o'u nei? Ua' ike anei oe 1 kona wa e hoi mai ai me a'u? Aloha—aloha au iaia. Ea, malia hoi paha ua ike oe iaia, a e hai mai hoi'oe ia'u i kona wahi e loaa ai oia ia'u?" Ma ia wa hookahi no hiolo mai Va na waimaka ma na papalina o ua wahine nei, a uwe iho la ia. 0 Hiirama keia, aole hiki iki iaia ke uumi iho i ka nui o ke aloha e naku hele ana ma na paia apau o kona houpo. No Morigiana ka uwe, ua uwe pu iho la nohoi ua kanaka kino oolea nei me he uwe ana la na ka mea i hoehaeha loa ia kona naau, a hanu ae la ia me ke kaumahma'ha, a hoomaha ae la ia ma ka pane ana ae i na huaolelo: "E ke Akua lokomaikai, nani ka haulehia ana o ka uhane maemae au l haawi mai ai. 0, aloha mai oe iaia," (Aole i pau.)