Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 40, 6 October 1899 — HE OIAIO ANEI KEIA? [ARTICLE]

HE OIAIO ANEI KEIA?

Ua loaa mai ia makou na h'oikeia ana mai no kekahi hana ku i ka hoonilikia maoli (ina nae he oiaio) i na Hawaii ponoi maloko o ka Home Hoohanau Kapiolani, ka makana hiwahiwa a ka Moiwahine Kanemake lani i hoala ai no ka pono o kona lahui oiwi i kokua ia hoi e na makaainana ma ka houluulu ana i mau wahi kenikeni liilii i mea e hoohoiomua ai i ka hana i manao nuiia, oia hoi ke kukulu ana i Home Hoohanan no na Hawaii Ponoi ine ka uku ole. a.penei no ia: I kekahi mau la i hala aku nei i hoi aku ai kekahi wahine Hawaii iioko o ua Home nei, ma o na hoikeike ana mai o na mea i maa i na wahine hapai ua kokoke mai ka manawa o ka ehaeha no ka oiii ana mai o ka puiapuia hou. A i ka mauawa mahope iho o ka hanau ana, hoomaopopoia iho la, aole i piha pono ka manawa, a oia hoi he ehiku wale no mahina a hanau iho la, olelo iho la ke kauka, aole e ola ana kela keiki, a hala he mau la me ka hanai no o keia inakuahine i kana keiki me koua waiu ponoi, aole he make o keia keiki, a loaa hou ae ia i keia keiki he mau paona hott ame ka ike no o keia Kauka i ke ola no o keia keiki, ai maikai no i ka waiu o kona makuahine, kauoha aku nei oia i ka wahine» haole nana e inalama nei ka Home i keia manawa ma kahi o ka Hawaii ponoi i hoopauia ae, e pono e hoomalooia ka waiu o kela makuahiue. a aole e hanai hou i kela keiki, oiai, e ola ana no, hooie mai nei kela makuahine me ke oolea, a oiai o kana kane no kekahl malaila, ka makuakane hoi o keia kamaiki opio, luii pu mai la me ia ma ka hoole ana i keia manao o ke Kauka. a o ka hopena oia, leauoha aku la keia Kauka e kipaku ia kela wahiue mai loko mai o kela Home, me ka pau pono oie o kona mau la hoomalu. A hiki mai i keia la, eia no kela keiki ke ola nei me ka maikai, ke ai nei no i ka waiu o kona inakuahine.

Ina lie mea oiaio keia i ioaa mai ia makou. elike me ia i hoikeia ae la, alaila, ke ku nei makou ma ka aoao ahowa loa aku i ka liana a keia Kauka. Malia paha, ua alakaiia ko ke Kauka nōonoo e hana pela, mamuii o kona ike he mea ia e hoopakeleia ae.ai ke ola o ka makuahine, a i oie ia i niea palia e hoea ole ai keia keiki i ka nui ana, a lilo i kanaka e hoopopilikiaia ai kona maula o ke ola ana. alaiia, o ka "o-u ' e ana i ka maka o ka wauke oi opiopio, oia ka hana aloha e haha ia aku ai i keia kama hanau hou. Aka, no makou iho, aole ioa. o makou manao he hana ku keia i ka pono. No ke ola ame ke oia oie o kela keiki, aia waie no ia i ke Akua, ka mea nana i haawi mai i ke kino ame ka uhano o kela koiki i keia ao. O ka makee ana o kehi makuahine opio o kela keiki i ke oia makamae o ka hua o kona puhaka, e kuv> ana i ke kauoha a ko Kauka, ko olelo nei makou. ua pono kela wahine a ua hewa keia Kauka. Howa! Hewa loa! Hewa Maoii! A ke manao nei mako\». he ninau kv\pono kola e nanaia ai o ka Papa Alakai o kela Homo Hoohanau Keiki ame na lala 6 ia Ahahui Hooulu a Hoola Lahul.

Kui no na ka n\ako nohoi e kii t\\ul i kuna. aole na ku poo oiu e hoolel aku \ ka mea ola lloko o ka make. \\\e ko ku make kikoo oio ana mai l konu U\\\t\. He n\u\\ manuwa no nue ko nt\ Kuu« ka iapaa\» i aeia ui e kikoo i ku muke e hele mai i kykua no l:\kou, n\a k:\ hoopau ana l kekahi pilikia nui. olu hoU na \va i kupono o hoopakoleia ko o\a 0 ka makua. mamuli o ku huuwi una 1 ka opuw o ka ikoia ana, ko 010 o hanaia pela, alaila, o make ana k:\ n\akuahine, 0 kekahi mea ano nnl loa t loan mal ia makou, ota ke a'no knhau o kekahl poe wahine Hawaii, mnnmli o ka lohe la ana o kekahi mau hana olope la o na wahine Hawaii mailoko mal o na hana o loko o kela Home Hoohanau Keiki, ame ka haawlia ana o na noho luna kiekle ana i ka haole, ua lilo ta i mea hookuihe mai i ka manao o na Hawaii. Mai ka manawa mai i noho pooia ai ke la Home e ka Hawaii Ponoi, pela ko makou lohe, a hikt mat la 1 keia manawa, akahi no a ike ia kekahi hana elike me kela iho la ke ano. Aka, aole nae i maopopo loa la makou kahi e hiki ai ia makou ke kau aku i ke ahewa ana, ma keia mahele o na hoohalahala i loaa mai ia makou< Oiai e halawai ana ka Tnuhl pnku 0 ke klpaku ana a kela Kauka i kela wahlne mailoko aku o ke "opu malumalu" a ka lima o Kapiolanl Alii i kukulu ai, me kona makaainana Hawaii maoli, mamuli o ka ae ole ana o kela wahine opio e hoomaloo i kona waiu, ka umeke a ke Akua i hoomakaukau ai i waihona ai no ke kanaka i hanaia e la, mamua ae hoi o ka manawa e pau ai na Ia hoomalu o ka noho ana o kela wahine maloko oia hale, oia kahi hana ole i hanaia. Oiai e halawal ana ka Ahahui Hoo-

ulu ame Hoola Lahui ma ka Home Hoohanau Keiki o Kapiolani, ma ka hora 10 a. m. o ka Poakolu, Okatoba 11. Ke makemake nei makou e huli pono kela halawai i ka oiaio o na mea i hoikeia inai ia makou. a i hoolahaia !a hoi e makou.