Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 42, 20 October 1899 — Hina la Pou hana o Hawaii Aupuni Hou Kuhina Kalaiaina King-Ua Make-Kuu ka Luhi [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Hina la Pou hana o Hawaii Aupuni Hou

Kuhina Kalaiaina King-Ua Make-Kuu ka Luhi

, \ ;i\r.vina la Poakahi noi i loaa : ;■;< lono hoopuiwa i:i Honolulu ]alo niai o Koolaupoko ae nei, • . ana ua mako o Kapena J. A. • Kuhina Kalaiaina o ke Aupu- • i .) Hawaii. l'a make io oia ma ;• o '•Kahahakea," o kokoke , Ka Lae o Mokapu, ma kahi koko- : o'.ioi i ka liale nolio o kona kaikooia o Mr. \Vally Davis. Ma ka ho- ' nie l.~» minule o ia la kona make , a ma ka hora 4 paha a oi o ke ahilioea mai la ke "kinowailua" i Honiu nei.

i i i moolelo ano nui i loaa mai ia vi no koia •'hina" liikiwawe ana •. Pou Ha-na o ka Halau-Hale Auhou o Hawaii, penei no ia: ; i k;i hora 10 paha o ke kakahiaka !a, ua iu'lo aku la ia ame kana wahi kikane uuku. nona paha na makahihr i kahakai no ke ao ana i ke :ki i ka auau ana. E ku ana ia ma i he 2 kapuai ka hohonu o ke kai, a «a'o aku ana i kahi keiki i ke ano ,u. a o kona wa no ia i hina aku •ko oke kai, oke alo mua. Ua hokeia wahi keiki mahope mai, i w;\ i hina ai kona luaui iloko o . he elua wa o ke aili ana ae o . .iho, a waiho malie loa iho la, •• huli papio ana no kona alo i >,i-i ikaika kahi keiki e hapai i ' :Mui i kau ae i kahi maloo, aole • liiki: nolaila, ua haalele iho la *ino o kona makua, a holo aku ī-hale e hoike ai i ka lono kau- .» walohia.no ka make ana o ko- \ w;v hoi i hiki aku ai na lima i kahi.e waiho ana ke kino o • i Kini." aia hoi, ua pale ka po- • ■ pua-o ka uhane mailoko aku ■ "ikaia kona "kinowailua" e > -H'ko. Mr. Waiiy Dav*is, malu- • '.\'aapa. a laweia mai la 110 Kaka hora 1:15 ka, hoea ana ' ' Oka lono i hoea mai ai i e hoike ana no kona ma--1 mai ka Hale Hookolokoio mai ' ' Kaneohe.

I ka loaa ana niai o keia lono kaumaha i Honolulu nei, ua haalele koke iho la na Kuhina .A[ott-Smith ame Cooper i ke kulanakaullale nei, a holo aku la ma ke alahele o ka Pali o Nuuanu, no ka halawai ana aku me ka huakai e manele mai ana i ke kino make o ko lakou kokoo-ha ma ka pukui o ka Aha Kuhina. o Hawaii. 'Ua loaa aku la ia laua ka huakai, aneane hookahi ame ka hapalua mile mai ka Hale Hookolokolo mai o Kaneohe. 0 Henry Williams ka mea iaia ka lawelawe ana o na hana pili i ke "kino kupapau." I ka

hoea ana mai o ka huakai ma keia huli o ka Pali, e iho mai ana i kai nei o Honolulu, ua halawai aku la o Ilamuku Brown me ka Puali Makai kau-lio mai ke kulanakauhale aku nei. I ka hoea ana mai hoi i kai nei o ke kulanakauhale, ua waihoia ke kino maloko o ka hale oihana o Henry \Villiams. Ma ka hora 11 o ka la i nehinei i waiho ai ke kino maloko o ka Hale Mana Hooko, no ka ikeia ana e ka lehulenu; a e hoolewaia ana ma ka hora 3 o ka auwina la o keia "Sabati" ae. Me lie mea la e kaa ana na lawelawe hoomaikai hoomana ana i ka Hui Malu o Honolulu nei i noho hoa ai ke Kuhina. O James A. King, he Sekotia oia ma ka hanau ana, a ma ka mahina aku la 0 Sepatemaba i piha ai ke 67 o kona mau makahiki. Mahope koke ilio o ka pau ana o ke Kaua Kivila ma Amerika Huipuia, hoea mai la ia ia nei, a ma ia wa koke mai no, lilo oia i kapena no kahi mokukuna Kona Pakeke" (Kona Packet) e noho ona ia ana e ka Hui o Williama. He lehulehu loa na huakai aumoana oolea i aloia aku e ia me ia wahi moku i kona mau la mua i lawelawe ai ia hana. Ua hoea oia i Alaska, 1 Kamschatka, ma ke kai aku o "Aukaki," a hoea nohoi i lapana. Ma ka wa i ili ai ka moku "kiapa" Eskbank mawaho ae nei o Waikiki, a lilo mai ai ua moku "olulo" la ia S. G. Wilder ma ke kuai, ua haawi ia mai la ia "Kapena Kini" ka lawelawe ana i na hana o ka hu'e ana i na ukana ame na mea apau o luna o ua moku "olulo" nei. A

no ka holo pono loa o na lawelawe hana ana a Kapena Kini ma ua moku nei, -.ia ololoia, ua lilo iho la ia i kahua eni paa no ka holomua o "Waila," a liJo nohoi ka inoa o kela moku "Eskbank" i iaoa hoohiwahiwa a hiilaniia no ka hale a home noho o Mrs» Wilder. Mahope mai, ua noho Kapena oia (Kini) no ka moku o "Molokai" ka inoa, a ma ka wa i hoea mai ai o "Kinau" moku, ke "Kaili Lehua o Hilo," ua lilo ae la ia i Kapena. Mahope mai, hoolilo lea Hui Hooholo Moku o Waila Ma iaia i luna nui maluna o ko lakou mau mokuahi holo piliaina apau. Mahope mai lilo oia i "kokooha" no na hookele o ka "Moku Aupuni Kuikawa" o Hawaii nei, a oia mau no kona inoa 0 "Kapena Kini," a o kona inoa oihana Aupuni hoi, o "Kuhina Kini" no ia. A'.le hiki ke oleloia, he kanaka oia 1 maamaalea i na latitu ame na lonitu o ka hookele ana i ka "Moku Aupuni" o Hawaii, aka, o ka maa hana, me ka hooikaika ana, ua latra ia e hookupono iaia e noho lawelawe i kauwa na ka lehulehu o ke Aupuni Hawaii. Ua lilo keia kanaka i M Pou Ha-na" no ka "Halau Hale Aupuni Hou" o Hawaii, a ma ia ano no ia i ku ai a hiki i kona hala ana'ku la.