Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 42, 20 October 1899 — NALOWALE NA PEPA O KA HUI KAA HAPAUMI. Puehu Ka I'o Koe Ka Iwi. [ARTICLE]

NALOWALE NA PEPA O KA HUI KAA HAPAUMI.

Puehu Ka I'o Koe Ka Iwi.

Ma. ka heoloheia ana o ke "noi" a ka Hui Hawaiian' Tarama-We e noi ana i ka Aha Kaapuni o Honolulu nei, ma ka Poalua nei, mahope iho o ka hoopan ana o ka Aha i ka hoopii "hoowaluiwaha Aha" a T. S. Southwick kue i ua Hui la, e hoopau wale ia ka olelo p«pa a ka Aha maluna'o ua Hui la, aole hoi ia e lawelawe hana aku ma ka hoomoe alanui hao ana, i hoea mai ai he hoike ana kamahao imua o ka Aha, mamuli hoi o ke "noi-kue" i waihoia mai e Loio MeOlanahan, o ka aoao hoopii, oia hoi. e leapae loa ia mai loko aku o ka Aha ke noi a ka Hui i hoopiiia, oiai. mamuli o kona hooleo ole ana i ke Kanawai 45 o na Kanawai o 1898, ua loaa ole i ua Hui la lee kuleana kanawai e leu ai iloko o ka Aha Kanawai. A ua kakooia keia "noi kue" a Loio Mc.Clanahan, e ka palapala hoike i hoohikiia a Lorrin Andrews, oia hoi, ua huli oia maloko o ke Keena Kalaiaina, ma ka la 17 o Okatoba, 1899, no na pepa i pili i ke kulana hoohuiia o ua Hui la, aole nae i loaa iaia. Aole loaa ka aelike kumu o ka Palapala Hookui o ka Hui. He mea eiaio, o ka wahi leta i waihoin ai na pepa kumu o ua Hui la maloko o ke Keena Kalaiaina, oia no ke waiho ana maloko oia Keena, aka, o na p€pa o loko, ua nalov/ale, aole i ikeia ko lakou wahi i auwana anu ai. Eia na pepa i hoikeia mawaho o ua wa-hi la., a i nalowale aku hoi: "Aelike Hoohui no ka Hawaiian Traraways Company." "Palapala Hooinanao me Aelike Hoohui." "Palapala Hooiilo (Assignment) mai a W. H. Aisstin ia Henry R. Armstrong." "Palapala Hoolilo A«like mai a W. R. Armstrong mai, a i ka Hawaiian Tramways uompany, Kaupalenaia. "Palapala Afidevita a Lansdale Green, ke Kakauolelo." "Palapala Afidevita a Ernest Cleave, kokua luna hooia (registrar) o na hui mahele kuleana." E hoike ana noho! o waho o ka wahi, ma ka la 29 o Augate, 1888, i waihoia aku ai kela mau pepa ma ke Keena Kalaiaina. 0 kahi i nalowale aku ai, a i lilo aku ai keia mau pepa, aole mea i ike. Ma ka olelo lioike hoi a Mr. J. H. Boyd, kekahi kakauolelo o loko o ke Keena Kalaiaina, ua ikeia ke ano nui penei: Ma ka malama o Augate, 1886, ua hookaa aku ka Hawaiian Tramways Company iloko o ke Keena Kalaiaina he huina o $50, k«i uku o ka waiho ana aku i ka lakou "Aelike Hoohui." O kahi i ike hope loa ia ai o keia mau pepa, maloko no ia o "Aliiolani Hale" ma ka wa e noho ana ke Keena Kalaiaina malaila, mahope iho o ke kahuli ana o ke Aupuni Moi. Ua pau pono loa no ia poe pepa apau, a'.ua lioopaaia nohoi. Mahope mai, makemake iho la ke Au■puni Hawaii e hoopii i ke Tramways Company, a i ka huliia ana aku o na pepa, aia hoi, ua nalowale. Ua hoike ae nohoi o Laio Paulo Numana, no kona ike i na mea e pili ana i keia mau pepa, a ua ia, ma ka iaalama o Maraki o ka ma'kahiki i hala. laia i hoi mai ai mai AmeriKa mai, i ka nalowale ana o ua mau pepa nei; a ua ao aku hoi ia ia Mr. Pain, he mea pono ke loaa na kope o ua mau palapala la mai Ladana mai. Aole nae hiki iaia ke hoomaopopo, ua hana paha o Mr. Pain ia hana, aole paha.