Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 44, 3 November 1899 — NA ELELE HAWAII NO BOSETONA. Moolelo Pokole no na la hana a ka Ahahui International Congregational Counsil. [ARTICLE]

NA ELELE HAWAII NO BOSETONA.

Moolelo Pokole no na la hana a ka Ahahui International Congregational Counsil.

Maloko o l<(?kahi I.uakini o ka hoomana i malamaia ai na hana o I<a Ahahui ('l'i'emei-.l Temple.) Maloko o keia hale he 3 papahele, a ua hoopilia ia na noho niai ka papahele o lalo, a hiki iluna o iawa ai nj> ka 2,000 kaaaka a oi. Ke ku nei he ogana nui me ka papa himeni : 4 :aluna ae o ka awai i aneane like rne ko Kawaiahao. Ua hookaawaleia n.-> komite no kela ame keia hana me ko lakon man lipine hoailona e kau ar,a ma na kuka. He okoa no ke keena kakau palapala, kelepona, kaaahi, heluhelu buke, hale leta, a pela aku. A i makemake kekahi lala o ka Aha e hele oia i ke komite; a ma keia hoōponopono ana ua ku maoli i ka maalahi a holopono na hiana. Ua haawi ia i kela ame keia lala pakahi he pihi i kahakahaia me na hua palapala l. C. C. i omau pu ia me ka lipine holu. 0 ka elele i loaa ole keia hoailona ma kona l:uka. owai la ia. Nolaila, ua akoakoa mai na elele lehulehu mai na wahi lilee ole o ke ao nei, .1 ua lilo nohoi mako\ apau i mea nui i na komite. Ua pau nua no na h:wia i ka haawi ia, oia hoi na kumuhana like ole, a o ka helunelu walo mai no īmua o ka Aha elike me kri inoa e kahea ia oku ana e ka Lunahoomalu. A eia mai ma ka nupepa haole : hoounaia aku ai kekahi o ia itia.ii kalaimanao i hakuia a hooponopono maikai ia nohoi, a he kuhohonu na wehewolie ai*a a na kanaka naauao. Aohe hapa a Hawaii imua o keia Aha, o ka hoolohe wale aku no me ka hoohanohano r»na i ka Aha. Ua lawe na lala o ka papa komite hookipa elele o Bosetona nei i na lilo apau mai ka la 20-29 o Sepatematja. Aole wale nohoi o ka halawai wale no ka hana, aka, o ka lawe pu e hoomakaikai i na wahi kaulana o ke kulanakauhale, a mawaho aku o ke kulanakauhle, e kau ana ma na kaa lio, l aa uwila, kaa ahi, ame ka moku hoohikiliiki ohua o ke awa. Ma ka auwina la Poalima, Sept. 22, hora 3:30, ua holo aku makou ma ka mokn e makaikai i ke awa o Bosetona noi, a he ku i ka nani na mea apau o kiko o ke awa, a he rui nohoi na mokuaina liilii i kukuluia me na hale, na papu, ame na pukuniahi e leau ai ka weli o ka la hoolele poka pahu, Aole kela he awa e liiki ai ke komo maalahi a puka maalahi aku boi i waho i ka wa e «hi ai ka noe o i:a aina, aka, ma l<a leo o ke oeoe o ke]a ame keia moku e hiki ai ke pakele i ka hookui. He raau papu maluna o kela ame keia aoao o ke awa, maluna o na puu. A ma kekahi mau wahi he kauhale hōomaha no ka wa wela o ka aina kai kukuluia, a maanei e hiki no ia oe ke ike i ka waiho papu mai o ke o Boaetona nei, a e ikn aku no oe i ka oili mai o ka puoa o ka hale aupuni State House, me he aeto gula ala e lele mai ana i ka lewa. Ua holo makou a hiki i ka hale ipuknkui, a maanei makou i nana aku ai ia Bosetona Hikina, * hele i ka loa amē ka laula, a ne lu. maoli i ka nani na hale i kukulu pooo ia maluna o nr, puu ame na kualono i ka poai ia me na kHnulaau uliuli. Ke alawa aku oe ma ka hikina hema o ke awa, aia hoi e oili molale mai ana ma kahi mamao aku i ka maka ka Hlue HiU, a ua kahimau puu me na kualono, na oawa, me ka nani uiiuli o na wehi o k&nnhēle. Oiāi makou e hialaai ana i ka nani, ua ike ia'ku la lie komite o ka Ia e haawi ana i ke kauoha i ke kapena e hoohuli ka moku no loko o ke awa, a emoole kaalo ana makou ma kahi aoao o na papu kaua, kahi hoi a na pukuniahi nunui e waiho lolii mai ana, Ma kahi mau papu aole oe e ike i na pu 1 ke kau mai, aole nohoi he hale,

oia waiho oneoneo wale mai la no me he puu manienie ala. Eia ka iloko pono o ua puu nei ihuna kele ia ai namea kaua, wahi a kamaaina ia makou. Ua lawa ka ikaika o ka pu hookahi e hoolele ai i na poka no ka 18 mile a oi aku elike me ke ano a ke lii kipu e kauoha ai. Oia ka'u ei ae nei, ua hiki ke kiia kekahi pu o keia ano mai ke kulanakauhale aku o Honoluiu a lele emoole aku kona poka weiiweli a haule i ka haie wiliko o Hnnouliuli ma Ewa. Ua holo mai makou me ka hauoli i ka nui o na mea kaullena a ka maka i ike ai a hiki i ka piii ana i ka uwapo. Ma kekahi la, ua nele na lala apau o kf, Ahahui e ike i ke Kiaaina Amerika, l,'oger Wolcott, L. L. D. He la piha keia o ke State House. Ma leekahi keena o luna o ke State House e ku ana ke Kiaaina me kona ukali, a e lulu lima ana me na mea apau. He kanaka opio ui keia o na helehelena, a he oiwi loihi a ku i ka hiehie kona, a ua haaheo keia kulanakauhale i ko lakou Kiaaina, a e lohe ana oe i ka leo mahalo i ke kanaka ui ma ka waha o na. Kiaaina ame makou na malihini. I kā pau ana o ka ike, ua pai ia ke kii o ka huakai mawaho o ke State House, a e loaa no keia kii ma ka nupepa haole. HOLO ANA O NA LALA 0 KA AHAHUI NO SALEM. Ma ka auwina la Poaono, Sept. 23, kau makou ma ke Kaa ahi no Salem ka palena hopu. Ia makou e holo ana no keia kulanakauhale, e pono ia'u e hoike pokole ae i kahi moolelo o kei? kulanakauhale elikfe me ka mea i hai ia mai ia'u.

He ku no i ka pahaohae a maopopo ele i a'u ke ano o ka hana aJoihi poe o keia wahi i ka wa kahiko. Ma keia kulanakauhale e noho ana kekahi poe i kapaia he "Witnh." O ka hana a keia poe he hookahuna, ano like me ka hoounauna a na kahuna o Hawaii. Ma keia ano hana a nei poe un lilo ia i mea e kau ai ka weli o kekahi poe, a no ka makau o kekahi poe i ka anaana, ua pau kekahi poe anaana (kahuna) i ke puhiia i ke ahi, a;ua li ia maluna o na laau kekahi poe, a he kulanakauhale kaulana keia i ka hoomanamana; a ike ia ka ke ku inai o ka uhane lapu ina ka I»ukaaniani me ka ualiu eleele, me ka pulima e paa ana ma ka linia, a lele pu aku i ka lewa. E iui hoa o'u mai Hawaii a Kauai, o keia ka moolelo pokole 0 keia kulanakauhnle i ka wa kahiko, oia no ka wa aole i loaa ka pono Karistiano i ka hapanui o na kanaka; aka, i keia' wa. aole he meheu oia mea 1 koe. Aole anel e ao ia o Hawaii e pono e lokahi na haipule, a kue i na hana hoopunipuni o keia ano, oia hoi ka hookahuna ana me ka niana o Satana. Ua akaka loa ka īnana o ke Keiki Hipa o Betlehema ua hiki iaia ke paopao i na kahuna nnaan.i iiooun.HKia, a pela aku. kahi hni r. j:a ilawaii e jiiukau wale nei elike me ka poe Salema. Ina e ai ia kakou e lesu, alaila, e moakaka no ka oiaio oia pnni ;l:.<ko o ka naau o na haipuie a e lio.ilio l.ikou i keia huaolelo hookr»ni me k.i nina'i ana. He mana ;;nei ka aiaana? Ke hoole nei wau aole ora man;>. Hookahi no mea i mana ai o ka makau wale e like me keia poe S i'ema naaupo Aka, i ke ala ana o na Salema makau ole. heaha ka hooena o ka rot mana? Pau lakou ī I'e puhi iā i ke ahi a li ia maluni o na opahu iaau. lloeleolokoloia a ahewaia e mako. A o.'a ka pono no Hawaii, e ala m? ka oie'.o iho no lesu mau n ue inaina ii<M wau i ka hewa. O ka o ko'u noonoo, oia no ka loaa ole o ke ano o J;a hoomana ana a keia poe Wiki ina e maopopo i a'u, ina ua alaa pau aku wau. Oiai ka huakai i-iuki aku ai no Salema. ua laweia makmi nu na hale .- no nui oia kulanakauli:.i2 me ka hoikeike pu ana i na hale i no':o ai ua poe anaana nei, na puu i liia ai he 17 kanam a oi, a nui na mea pili i keia poe aiiaana. Aole o keia wale, aka, maanei i poni ia ai na kahunapule i ka wa-.n.i-kamua loa maaue: nohoi ke ku nei he wahi wuku loa uo ka uini a emi mai paha kanaka alaila pina. Nui ka mea waiwai < loko o nei knlanakauhfle, a ua puni 11 makou na hi ano nui i ka !Ke :a a e Rev. E. S. Timoteo omakou kai haawi manao paipai maloko o ka hale Ahahui Opiopio me ka hauoli o nn mea apr.u mo ken huakai. Ua mahele pono ia ka huakai me ko ifikou mau alakai pakahi mahope iho o k.i paina awakea, a ma ia ano i hiki ai i na mea apau ke ike i na'wahi ano nui 0 Salema. Eia pu maloko o ka hale hoahu o na mea kahiko o ke ao nei kekahi kii akua o Hawaii, a pokole wau. Nui ka waha ame ke poo elike me ke ano o ko kakou kii. A he ku 1 ka lioomakaukau i kamalii keia kii laau. Eia pu na hut wai pueo, a maanei ua ike wau i kekahi umeke pohue paka, me ke poi, koko a me kekahi mau mea liilii e ae. A māanei aole oe e ike he hale inu rama ma na kihi alanui elike me Bosetona, lCikako, Kaleponi, ka hele a ku ki paila o ka lama ma'kela ame keia wahi. A ola paha ka mea oi aku o ka loaa ole he hale inu rama ma Salema, a ua noho alii no ke aupuni o Karisto. Ua hoohalaia e makou me na komite hookipa o Salema a hiki i ke kokoke ana i ka manawa e haalele ai ke kaaahi no Bosetona. Me he la aole i emi malalo o na hanei'i 5 ka o na Kahunapule ke helu ol«» ia na wahine me

na keiki ma keia huakai. A he mea hou nohoi ka ike ana i keia mau wahi. 0 ke ano o na hale maanei he mau hale laau i hanaia o waho me na kepa liilii, he ano 4 kii kahiko ame ke ano kii hou nohoi; o ka hookahi ame ka elua hale ko kiekie, a he kakaikahi wale na hale maluna ae o keia. He ano kahiko loa kekahi mau hale, aka, he oluolu a maikai keia, e hoopuni ia ana na pa me na pua kanu, na laau'hua ame na manienit- He mau hale kalepa, a rnc na hale oihana ]iite ole, a o ka puoa o na luakini o kela ame keia hoomana, aole loa ia e nalo mai ka maka aku. A o keia ae la ke ano nui o keia kulanakauhale moeuhane lele i kau liale me ka pulumi. HUAKAI MAKAIKAI A NA ELELE NO KA CITY PAEK. Poakolu, Sepatemaba'27, hora 3 p. m. kau ae la makou na elele Hawaii me na elele e ae ma na kaa lio a kamoe aku la no waho oka park He paka nui keia, a aole jiohoi i kana m&i, e holo ana ma kaa, ma ke kumu o na puu, e pii ana, a e iho ana ma na ala aoao i 'nanaia a maemae, e kikaha ana ma o a maanei o na kauhaie noho waokele, a he nani launa ole. Aohe mea like me keia o ka ike ana i keia mau wahi. Na mala pua nani, na home noho c. kekahi poe kuonoono o kā aina, ua hialaai wale ia e makou ma keia alahele o ka ui a hiki i ko makou haupono ana maiuna o kekahi puu i kapaia Arnokl Arboretum. Maluna o keia puu i ku iho ai ko makou kaa me ka mahalo ana i ka nani kelakela o ke kulanakauhale o BosQtona i ka oili mai me he opūa ala, a ma ke kumu o kēia pua e opua ala, a ma ke kumu o keia puu e kahi no. O keia hale, oia ka hale e

malamaia ai na mea ulu o kela ame keia ano like ole, a ma keia h'ale nui i waiho ai keia haole, ka mea hoi nona ka inoa maluna ae ia, h? kauoha i kona mau hooilina e haawi i $100,000 no ka pono o ka oihana kanu mea kanu. o keia paka, nona ka ili o 155 eka; malalo o kona mau lilo a koe na walii e ae o lee aupuni ma na li'o aupuni. lie nui a akea keia wahi. a naanei e hele mau ia nei. 0 kekahi mea nani lua ok\ oia no ka lau o na laau, ua loli ae mai ke omaomao a i ka haulaula. makue, lenalena ame Kaiina a me he la ke nana aku he pua i kamiid o ko kikou mnu pua like ole ia e hoike mai ana, eia ka 0 ka hoomaka ana keia o ka haule lau a ku olohelohe mai na liumu laau me ka lau oie, a haule ka hau a hekau iho ma na hakahaka o na lau i mae wale kona nani. Pela no e pau ai a mae wale na mea o keia ao, wahi a ka Baibala, aka, o ka nani ma-o, aole loa ia e'mae, e mau ana kona olino ia ao aku a ia ao aku. I ka pau ana ae o na mea a ka maka e hialani nui ai, ua hoohuli ae la ko makou kaa lio no ke alahele mouna poai e ike ana i yia kula hanai likf ole i kukuluia, ame na home noho, holoholona like ole i kukuluia, ame na home noho, na hale "nana, a he nui aku na mea i ikeia i hiki pono ole i a'u ke knkau awiwi aku. Oiai makou ma keia huakai e huli hoi ana no ke kulanakauhale, aia ka la ke hel'e aku ia e nalo i ka ili kai, a i ka hiki ana 'aku i ke kulanakauhale, ua lele iho la makou, na Hawaii ame Emekona, no ko makou home noho, a lawe ia aku la ke koena o ka huakai no ko U-ikou mau wahi like ole. Hoi aku la makou me ka puahia nui e komo i mau aahu hou, oia hoj na aahu kupono no ka paina ahialii. He paina keia i haawiia no na elele e ke Congregational Club ma ka hale niele. Ua kahiko pakahi mai la makou i na aahu puapua moa, a ke alawa iho oe me he ala e i mai ana e nilii ka hele 1 ka uka o Puna. Ua liaule aku la makou no ka hale paina i hiki aku ka hana ua hele a le-i Kohaia i ka nuku na kanaka. I ka pau ana ae o na mea i ka makauku, ua haawi ia ae la na hua pule e kalokalo ana i, ka Makua Lani 1 hakalia no a a'mene ae o ka haule iho ia no ia o kela ame kela haupa e nuu ana a piha ka lua o ka inaina. I kH pau ana ae, ua kapae ia aku la na mea ai ma ko lakou mau kuono e na kuene, a waiho pono iho la ke keena me ka huina o na kauaka, .na wahine, a pela aku, me he la ua 2,00Q a oi.aku, a emi īnai paha. Ua haawi pakahi mai kela ame keia mea i waeia lie mau manao hoolana i kela ame keia hoa ame na manao hoomaikai i na hana lokomaikai a ka Ahahui Mikanele o Bosetona. I ka pau ana ae, ua hookuu ia ae la na hana a hoi aku la kela ame keia no kona home. He nui no na wahi like ole i liaawi ia mai na kono no ka hele aku, aka nae. ua hiki ole ia makou ke liooko. NA ELELE O KA AHAHUI NO PLYMOUTH. Poalima, Sept. 29, hora 9 a. m.. kau 'ae la makou ma ke kaa.ahi (South Station) no Plymouth; a o kekahi huakai nui launa ole keia o na kanaka t ake ana e ike i na mea hou o keia kulanakauhale mai kinohi mai, a penei kahi moolelo pokole: O keia kulanakauhale, oia kahi : pae mai ai na Piulikana (Pilgrim) elike me ia i hoike ia ma ka puke moolelo Ekalesia. Oia hoi na makua mua loa o ka pono, mai Enelani mai. Ma keia huakai, ua aneane paha i ka elua haneri a oi aku -ka nui o na Piulikana i pae mai, a maanei i hoomaka ai ka pono Karistiano e laha i Amerika. Ua pilikia kekahi o keia poe i ka ma'i a make, ua kueia mai kekahi e na Ilikini; aka, o ke koena ua lanakila loa lakou me keia mau mea, o ka pu ame ka pahika-

ua ma kekahi lima, a o ka baibala ma kekahi iima a o lesu ka Alihikauaeaiakai ana i kona poe koa oiaio no ke kahua kaua e paio i ke aupuni o Satana. A heaha ka mea i ikeia? Ua pae aku la ka lakou a-o ana i na weleiau o ka Honua. Maluna o kekahi puu manienie, ua kukuiuia kekahi -kia hoomanao no keia poe makua o ka pono, a maanei i weheia ai he mau mele, pule ame ua haiolelo. Ku i ka waiohia no na hana pauaho ole a keia poe makua o ka pono. I ka pau ana ae, ua hele aku ia makou no ke kahua i ku ai ko lakou luakini ame ka luakini hou i hooponoponoia ma ke ano hou o keia wa. Mai laila aku i ka pa ilina, kahi e waiho ana na kino lepo o keia mau makua me ko lakou mau kaikuahine, i alo pu mai ai na keiki hoi, na mea aloha a lakou, a ke waiho nei iakou, ua pau ka hana, a ua naha hoi ke kiaha ma ka luawai. wahi a'ka naauao; a ke moe nei a hiki i ka la nui e puhi mai ai ka anela o ka Haku i kana pu hoala i ko na iiina anie ko ka moana, aiaiia e ala ae no lakou e hoano i ka Mea Kiekie Loa. Ua haawiia he mau leo mele eeliia i ku i ka walohia, na leo puie, ame na haioieio, a he ku i ka eehia, a na ka waimajia no e hele. I ka pau ana a hookiia ae la na leo hoonani, ua kai aku la ka huakai no ka punawai. Ma keia punawai mapuna iakou i inu ai i ka wai aiai maikai, a malaila ua inu pakahi ae ia kela ame keia i na kiaha wai huihui, a ka-i loa aku Ja no kahi i kapaia Plymouth Rock. Ma keia wahi e waiho ana he pohaku nui elike me ke ano o na pohaku mahaia. Ua kuknluia he puoa pio o eha aoao i paia me ka pa pine hao, a ua hoopaaia me ka laka. I ko makou hiki ana ak.u ua welieia ae la ke pani hao o na aoao a elua, oia hoi o ka aoao akan ame ke komohana, a komo pakahi aku ia makou iloko me ka pii ana maluna o ua pohaku nei. O keia pohaku oia kekahi o ka pohaku a na Piuiikana i hehi mua loa ai me ko lakou mau wawae i ka po a lakou i pae inai ai me ka hoomanawanui. Oiai iakou ma ka moana me ka

manao ole e pae ana maanei, aka, ua hakihaki ae la lee kia, nahae ae la ka pea o ka moku o lakou, a iloko o ka nahi ame ka aki ana o ka ponJi p nhi ia ana e ka nue, ua pae mai la lakou ma ke-ia wahi i kapaia o Plymouth, a hehi iho la na kapuai me ka malihini maluna o keia pohaku. A ke waiho nei maluna o kekahi walii i hanaia a maikai. o ka ae kai no ia o Plymout!i, a o ka uwapo kumoku hoi ia o nei wa. Aole nae leomo na moku nunui loa no ka mea, he papau loa mai o loko nei, a he pono no ka wa kai pii. Maanei ua malama hou ia ho mau halawai hoomanao, a pai pu ia ae la ke kii o na mea apau. 1 ka hooki ana ao. ua kai aku la ka huakai no ka hale i' hoomakaukauia ai na mea paina. I loa no makou a hiki, o ka luiule ilio la 110 ia paina. I ka pau ana, ua liaawi ae la na mea i hoomakaukauia i maa mele hoonani, na haipolelo, a o ke kahu o Hilo kai'pane aku ma ka aoao o na. kahu Hawaii ma ka ol'elo Kenekake, oiai ua h'ala iho la makou a ekolu me Emekona no ka huakai makaikai ma na ululaau iuiu, na lokowai, a i ka hiki ana ae i ka wa kupono, ua iini mai la 0 Emekona i uakaeaea nei o Kauakanilehua, a laweia aku la no ka iu wao. a malaila ua keiki nei i puana ae ai: "Ike hou i ka nani o Hilo, a o Hawaii no ka oi." 1 ka hookokoke ana ae i ka hora 5 p. m., ua hiki aku la makou apau no ka hale hoolulu kaaahi. Haawi ke aloha goocl-hye no na lcomite ame na kamaaina, o ka ou aku )a no ia o ke kaa no Bosetona ka palena. O keia ae la na hana hope a ka Ahahui, a i ka Poaono ae, ua pau na hana. a ua hookuuia kola ame keia me ka pumehana o ke aloha no ka Haku lesu. Ua nui no na kono no makou e hele ana kekahi e haiolelo ma na luakini Euanelio lehulehu, a pela makou i hoopiha ai me ka olioli nui. I kekahi manawa, o na Rev. S. L. Desha, J. Kauhane, a o Emekona ka mahele olelo; i kekahi wa hoi owau ame kuu Rev. E. S. Timoteo, (hoapili o ka aina malihini), o ke Kanikela Kilimana ka maua mahele olelo, i kekahi wa ua hookuu niai o Kilimana i a'u e namu ma ka Olelo Haole, ua hooko aku wau, a ua mahalo lakou i ka hiki i a'u ke olelo aku imua o lakou me ko lakou lohe i na mea apau i oi aleu hoi mamua o lakou ka hiki ole ke oielo mai i ko'u olelo makuahine. A ma keia ano ua puni na palena o Bosetona nei i ka' lohe no na mea pili i ka hana a ka Haku ma ka Paeaina o Hawaii. A wahi hoi a na Karistiano, ua hoike mai lakou 1 ko lakou ma'nalo nui i ka lohe ponoi ana i ke kulana holomua ma ka naauao, ke keoniraana\ ka maemae ame ke ano Karistiano maoli o ka lahui Hawaii. A no ka hiki ole ia lakou ke uumi iho i'ko lakou puuwai Karistiano ua hele pakahi mai ke anaina holookoa e lululima pu me ka olelo mai: "A i lioi oukou a hiki i Hawaii, e haawi aku oukou i ko makou aloha no ka lahui Hawaii." Nolaiia, e o'u hoa o ka ili hookahi mai Hawaii a ka welo ana a ka la i ka ili kai o Lehua, e hoomanao oukou, he aloha oiaio'ko na Karistiano o Amerika nei no oukou e na Hawaii ponoi. Kekahi o keia poe he ohana no Kalaka ma, Binamu ma, Aiekanekeio ma, a he mau moopuna na lakou, a pela wale aku; a he ohohia maoli ko lakou or.a heiehelena i ka halawai ana me na Hawaii. Nolaila e o'u

mau hoa Hawaii Karistiano. a ī hole oukou i Amerika nei me ko ouko.i ano Ivaristiano, e kipa ma na luakini i luilawai me na haipule o Karisto. ro ka mea, ua olelo mai ka Buke Nui. "e ike ia no ka laau ma kona liua. Aole makou i noomaha iki i ka hoike aku ma na luakini oiaio ame kona mana maoli i ka hoohiolo ana i ke au pouli o Hawaii, a i keia wa, he hua oiaio o Hawaii no ka poai a na makua mikanele i halihali ae ai a lulu ma na ili aina mai Hawaii a Kaua\, e hoomanawanui ana ika inea. Ke noi mai nei na haipule o Amerika nei e pule kakou no lakou, a peia hoi lakou uo kakou; nolaiia, e ae mai i a'u e na haipule, e noi aku i ko oukou oluolu me ka nana ole ae heaha la ka aoao hoomana. Aole hookae iloko o na haipule maanei. no ka ili ulaula o Hawaii, ina he pono ka hana. Ua hamama ka puka o na luakini maanei no inakou. a o makou kai hiki ole e hooko i ka nmkemake o kekahi mau hoomana mawaho ae o ka aoao Euaneiio no ke kumu ua oi aku na kono mamua o ka makou heiuna a me ka ikaika. O kekahi mea hai alui oia l>eia, o ka imi mai o na hoaloha Amerika me ke koi pu mai e paina pu me lakou i ka aina aliiahi, a paina awakea. Ua heie makou a ua haawi ia he liookipa i oi ae i ko makou kulana. Nani ka h mawaho a maloko, a no na poe ona ni liona ke kupono, aka, ua ai pu makou apau eha me iakou ma ke ano o makou ka lakou mau inaiihini hanohano loa. A ua lioilee maoli mai keia mau hoaloha i ko lakou hauoli oi ae i ka halnwai ana me na Hawaii ponoi. Ma na wahi a makou ī kipa ai c paina pu ua loaa>ia makou na kuka maikai ana. a ua kono mai, a kono mai. a ua hiki ole ke liookoia aku. A oia ke ano o na Amerika a'u e ike nei. Aole hoi eiike me ka'n i lolie ai ma ka aina hanau, he iokoino, he hookae. he powa a he piiikia maoii knkou na Hawaii ke hele i keia aina; aiea, ke ku Kku nei wau imua o ke akea ma ka aoao o ka Nupepa Kuokoa a e lioike aku nie ki oiaio, aole i like ka lohe me ka ikemaka. a e oiuolu e holoi i na naanaa. a e hookomo iho i na mea e.iio'.ke aku nei. Ina hookae ke kulana. e liookae

ana 110 ka mea loaa aku; ina piii ia resu, a'laila, ua hai niua mai oia: "Aole au e haalele ia oukou a nele." Maanei ke nolio nei kekalii kaikamahine a Dower kapili moku, oia o Alii-e Dower, me ke kaikunane pu no. a o ko Kawaiahao poe kai hoomaopopo loa paha i keia mau keiki, no ka m*»a. he pili loa i ka pa kula kahunapule kahi nolio o keia ohana. lla mare keia kaikamahine i ke kane, a pela pu no me ke kaikunane, ua mare waliine ia. Ua kii mai a loaa makou. a ua poina ole keia kaikamanine ia Timoteo, oiai, oia e kamalii ana. a e noho ana hoi o Timoteo i ke kula kahuna. Ma ko laua liome makou me ka hauoii kahi i kamailio Hawaii ai, paina pu. a he knnaka oluolu loa ke kane e lawelawe ana malalo o ):-■ oihann papa ola o Bosetona nei. Eia pu no ia nei kekahi keikikane a Kapena Palama wahi a kanaka; a eia ke lawelawe nei oia ma ka oihana pai kii, a ma kona keena hana makou i makaikai ai. KA HOLO ANA O MAKOU NO KE KULANAKAUIIALE O PROVII3ENCE. Poalua. Oct. 3, hora 10 a. m. haalele i ka hale hoolulu, kau ma ke kaa-ahi no Providence. O ke-ia huakai a makou na Hawaii no ka halawai pu ana me na lala o ka halawai o ka P.ipa Ameiika. O ko makou nui ma keii huakai hele, o ke keiki lalawai o Honolulu ame Palea i ka ia hamauleo Henr.v \Vaterhouse aine Mrs. \Vaterhouse. makou a elia. a o O. P. Emerson, hui a 7. Ua hiki makou i Provi(lenee i ka hora 11 a oi o ke awakea, kau ma ke kaa uwila no ka home i hoomakaukau ia no makou na Hawaii ponoi a eha. 1 ka hiki ana aku e noho mai ana ke kamaaina makuahine o ka home, a hookipa ia'ku la makou me ke aloha. Halihali ia aku la makou no na lumi pakahi, a i ka hiki ana ae i ka wa paina, ua haule iho la makou no ka lumi paina, a i ka pau ana ae o ka paina, ua liuliu ae la makou no ka hale pule, kahi e malamaia ai na hana o ka Papa Amerika. Ua malamaia ka halawai maloko o kekahi halepule i kapaia Union Congregational Chnvch. He luakini nui leeia a akea. a elua wahi noho i lalo ame na aoao o hina, elike la me ka luakini makua o Kawaiahao; a he mau lumi okoa no o hope no na hana Kula Sahati. a pela me ka hale lua o lalo loa o.ka lepo. Ua hoomaka na hana o ka Papa i ka hora 3 p. m.. a ua piha loa keK hale a kuku na kanaka «una. Ua hoopa.i loa na hana a keia nalawai i ke kakahiaka Poalima. O na mea ano nui i lawelaweia oia no na mea pili loa i ka hana a ka Haku ma *merika nei, Pelekane, Australia, Aferika. China, Japan, Hawaii ame na wahi like o!e o ke ao nei. Ua waeia na komiie nana e hoike pokole mai no kela ame keia paeaiua. a o ke keilti o ka ua kani lehua kalii Haili me Emekona ka: pane pokoie no ka hana ma HawaM. He ku no i ki mahalo i ka lohe ana i na hana a ka Haku ma kela ame keia wahi. Nui no na kuia ma ka hoomaka ana e hoike aku i ka olelo iwaena o na paeaii;a pouli, aka, hookahi mea kamahao loa, ua

lanakila ka olelo o V»- Ko\ o K\. ■ a ua hiolo na kii, a ua oii:n> n.i. nialamalama o ka Kuam 1 !;" i'ok,. puuwai o na poe i lawoia a Nui na misionari i hoomuiu hana. a ua hoike mai lakou i u.i i l\wela\vria; a hoomana»» a>- i . \ . na makua o ka pono, oiai lak.»u ae ai no ka Paeaina o r. . Kea o ka Mesia. O ko lakou lanakila ana. oui k,. i haaheo a'i o Hawaii a ku ka ol». - he Aupuni Karistiano o Hawaii \ loa na niea waiwai nui t K»aa i' kou. Ua hele aku makou «• )«.i .. mau manao hoeueu me ko m»\e kekahi mau himeni haipule inu-.a . kah'i anaiua ona kula S iUati i»o'. • kekahi luakini Babeiizi». a nui ka ; oli i loaa i na makua am- na k>, ua hooulu hou ia ka manao ikaik ; ko o lakou e luipai hou < puu il.: ka hana hou ana i Hoku Ao h ka mea. ua paipai nui aku o Titvi keia kumuhana. 1 ka hoopau an.. ua lululima iho la mak» u m>- na u . me ka olelo mai e malama n;.t',. waihona ilala no ke kokua ana i I. • i\U Ao hou. ai ka nana ..ku lo;> he moku Hoku Ao hou: no ka m- > hai mai ka lunahooma! » o k» 1 K • Kuwaho i na mea e p!h ana i!<> kumuhana. I7a pau na hana o k» i >'a ha{a\\v ka holopono elime k:i papa f: > ho hana i hoomakaukauia i ola h : E huli ae wau a ho'k». uok»U> :«• mea pili no ka makou kamaaiua. mea lioi nana i apo aloha mai m. aloha pumehana o k<> am» Karisr: . oiaio. 0 ka makuakane o keia h. .. nani o Mr. MouUon. lle keonini i aoo, a pela pu me kana l» «lt> Mrs. M, ton. He ekolu a laua mau keiki. . keikikane a hookaiii kaikanni Ua malamaia makou mi" ka lianoh ; nui, e moe ana ma na keena n:*u\ noho pulu., na moena weleweka kulana makee loa ko ' -ua ia m.ii, ua hoike mai ke keoniniana i k<>n , • namina i ko makou haalel.' k. l J rovi(lenee. a wahi ana: 't) ka h ; i loaa ia'u i keia mau la :too h kamahao loa ia i a'u. No ka nu-a (>ukou kipa ana mai a m»ho pu k.. i nei. mau la pokole. ur. >>i loa ia : mainua o ke kipa ana iv.ai (» ko'u 1... . ponoi. A ke noi aku nei wau ia >m ua hamama ka puka o k>ia honn' i>, • wa apau a oukou e kipa iiou mai a: . keia mua aku. E hai pu aku lu>: > oukou lahui e noho aia ma Haw.iii i . makou aloha." Mamua o ko in.it.. iiaalele ana aku i k»*ia hoine. ua i. mai la ka lede makualiin»' o k<» in.u "a i hele oukou mai poina i k i ( • no ka maua mau keiki;" a lie ku m ><• i ka walohia na leo aleiia «> ke.a wai Karistiano. \ walii a Ua , pane ae ai i na haumana: -, K nai: > ka lsaruela oiaio aole ii»> lioopunipu!, iioko ona." 0 keia na mea pokole no • no kana mau hana ame kaua hooki aloha ana i na Hawaii ponoi. H». ; lanakauhale nui 110 keia i lako : • mea apau, a he kulana oluolu nu nanaina maemae. a he nui na tn» • kaena ai ka malihini i ka nani <> • kulanakauhale o Amei ika nei; ua i luhia a ua lako i ka mana aupui. hoopuhili ia ai na han i haihai k; wi. Haalele ia Provideiue uo k»» ku kauhale, noho ia waokele o l'eae' Auwina la Poalima. haalele ia I k n. elenee, kau ma ke kaa-ahi no IVa. <lale ka palena hopu. Hiki i lV.u »«d.f ahiahi poeleele i awili ia me ka ua t; . a he kulana huihui ko ka aina k»' un. iho no keanu wela he HO kekele k;i hti. hui. Kipa aku la makou ma ka *n>iw noho o ke Kahu Ekalesia. Kev. J. K<u bes. a hoi loa aku la o l-Un»'kona ?:o ; home o kekahi hoaloha. O keia nakauliale, oia uo ke kihapai Ki;a! - a 0. P. Emekona i nc»ho haiolelo ai i kekahi mau makahiki i» a hiki i ka v.. a ka Papa Hawaii i kah« a ai ia; kakauleta. A oia ke knmu nui o ko makeni k.:> ■ ana i keia kulanakaiiliaie. A no k . haawi pu aku hoi kekahi i ka hoon; kai i ke Kula Sabati no ko iakou ma nia ana i mau elala uku i ka uku k>■. o kekahi kaikamaliine a S. U. !>« -a kahu o Haili. He kulana niaikai i> hana a ka Haku a aole 110 i poiua lakou aloha no Emekona. Maanei makou a liiki i ka auwina : Poakahi, hora t. haalele ia Peaewial no Bosetona. Hiki i Bo*etona ahi:'h. molehulehu, me ka manao la hoi »• l-> t ana la he wahi hoomaha ana. efa k > aole. E huki ana kela Ekaleaia, a huki ana na hoaloha, a pela wal*» : t la no makou. I ka hiki ana i ke ahiai . Poalima, hora 6. kaalo ana o Akuna rala George Dewey i ke kulanakauha! 0 Bosetona nei. Ua lilo keia i po an nui, ke hele ala na a!anui a plha i n >. kanaka, e hooho ana ine ua leo hau«»i: e hoolele ana i na ahi kao. e kai huaka ana na puali like ole o na opio imi na auao, a he ku maoli i ka hanohano <•: inoa o nei kanaka. 1 ke ao ana ae, Poaono. Oct. 14. o k.> 01 loa aku keia o ka piha. a wahi u k.> hai mai a Hanale ia'u. ua hiki aku i ka 2 miliona kanaka mai kahi mamao ma» a koe no Bosetona ino. ahe 1 mi!i<>:> . elala na 1110 no ka hookipa ana :. Dewey. Ma keia la i kai iuiakai ai na pua:» koa o na mahele ole. nn puali ma kai. na kamalii kula o na kula kiekiame haahaa, a o ka la oi loa keia o n.. hana hoohiwahiwa i ike ia, ke hele al. a hooke aku a hooke mai ka hele ana e uwe ana kekahi, e aka ana kekahi • hauoli ana kekahi; pela wale iho la n> i hana ia ai apo ana keia la. l'a ikia aku ua Akimanila nei me koiu kn hiko piha e ukali ia aua e kona m ; ukali maluna o kekani kaa nani me u.i kalaiwa palua a he kulana aoo kona - kunou aua ma kela ame keia aoa«. Ua oi loa aku ka hana hoohiwahiw i i haawiia i keia kanaka hookahi wah a kekahi poe kamaalna. l*a welo ti.\ hae mai ka puoa kiekie a hiki i na ka hua haahaa mai ke poo o na makaaina na a ke poo o na Uo kauo kau. Aka. o ke kanaka i lanakila no ka i»ono <- kona lahui ua kaikai ae oia i kona anpuni iwaena o ke ao nei. a ke kau n»-. ka lia i na aupuni honua no ka han hookalakupua a ke Aupuui Aeto. Maanei e he Kuokoa e hooki ae wau ka'u maka peni a e haawi aku i ko' - t aloha i ka lunahooponopono ame m keiki oniu hua medala. L'a kokoke mat nei na la a ke aneaue mai nei ia nut k » ipuka, a haalele iho makou ia Bosf tona nei no Nu loka. Wakinekona. j pela aku, ma ke ala hoi no ka tom»-. Aia a hiki 1 Nu loka hoomanao bou aku wau nou e ke Kuokoa. ks nana i paa ke Kuokoa o Hawaii.