Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 45, 10 November 1899 — Ke Aloha o kuu Makuahine KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI. Ka Mana o ke Aloha. He Moolelo Walohia [ARTICLE]

Ke Aloha o kuu Makuahine

KE ALOHA O KA'U MEA I ALOHA AI.

Ka Mana o ke Aloha.

He Moolelo Walohia

XXVII. . 4iu la at». ua liai aku la o Alk'e , m.iu niakna e hele ana oia i Ue*:ihi iui k:i hooponopono ana i uihu haua ana i makemake ai ! . ka hanaia mamua o kona hoo- • iiuno loa ana iho me* laua, a ua . •! i;, nohoi kona mau makua i kaAila. o kiina i ana mua i hana ai, .mii ana i kekahi pa Virigine Aloha, a mahope iho o kona hoa- . pouo ana i Kona makemake imua }, m> oia- haii', ua haawiia mai la aahu Virisine o ke Aioha. Me ana i konio iho ai. ua hele :• i aku la ia i ka hale o I-oio Du- • 1 kona hoe.i ana aku ilaila, ua ( w;ii aku' la ia .ue ua Loio la, a noiku la ia i ko.ia oluolu e ae ia mai ( . ik- īa fJeo"?e hamahereta. Ua •n.ii la nohoi o l)urana i keia noi. ua manaoio loa mai la no ia he . ieine i<> n<> keia no ko Aioha. r.i laweia aku la ktia e ua Loio Du..na nei a hoeii ma ka nnni i malamaia <1: „ Ike aku ia keia iaia e jiho mai ana inaluna o ka nioe. a ia i hu mai ai kona aloha nona, eia - na uumi iho la keia i kona aloha ko iho ona. Hele aku la keia me.ka a kuknli iho la ma ka aoao h;l moe a (seor3e e moe ana. ia wa . l>e ao la ia i ka uhi maka e palulu :,a i kona mau maka, a nana aku la ia (;eorge. me na waimaka e hiolo ana ■ kona mau papalina. Aole hoi i kamai ka puiwa o Ueorge i kona ike i mai i kana mea i aloha ai. I kela >ia i ialau mai ai ia Aliee a paa mai. na lima e hooniia ana e ka haaoiai ua hele mai la o loko ona, a -i i ka hana t ke aloha. l'a puili > ko iaua mau lima. a hoohanini li'io l.i nohoi laua i na waimaka o ke \iic<-, |»ehea o'?" wahi a Oeorge i u mai ai iu Aliee. no'u i.io, aole o'u pilikia, nou, ua pilikia oe no'u nei. Ua : i oo i kou ola nc»'u nei. Aohe a'u .. nni i hana aku ai nou i kuleana • hoi «io. « manna i kou kino no u <hvfui. h*% ow-.iu nei kai aie ia oe. : i i aku au ia oe, aohe a'u wa hou ■ .> kali ai nou ame a'u. I hele mai i f ike ia oe, a e hai aku hoi ia oe, >okuu mai oe ia'u, e liana wahine ■u i mea nou ame a'u e pono ai. Noi. oiai oe e hoomanawanui ana i ke- • haeha ia oe, e hoomanao iho oe, aia . o kau Aliee nei, ma ke alahele no imi ana i mea e hoopauia ai ko kaua i*u pilikia. Ua ike no oe, e kuu aloha, i • Hua o'u mau j)i):kia nui loa e hiki ■'» ai ia'u ke kali hou aku i manawa e .na ai. O kuu l:riki makua 010, a o nohoi. e kuu aloha. K pule oe no'u ;»'orge, a ke.ole au e kuhihewa, aole : «poo ka la o keia la a hoi mai au nei me ka -'lono hauoli nou ame . <>ia wa i ku ae ai o Aliee iluna, a : aku la ia George, alaila, huli ae la iiemo mai la mailoko ma'i o ka i. Halawai mai la ia me Lolo Duī. a hele ioa mni la ia a puka i ke ui. A heie aku la ia ma ke Alanui '■!iard. kuu makamuka heluhelu, maanei •'k'le kaua i ka nana ana ia Aliee i- 1 nei me ka 'aahu Virigine o ke !. a e huli ae kaua a nana ae ma- ■» ka rumi hookipa o loko o ka ■ > Kauna de Derene. ; hookahi paha hora mahope iho ana aku o Aliee i ka hale ■> Durana, kahi hoi e waiho ana ' tnt a i aloha ai maluna o kahi moe '"'ino, aia hoi e noho ana maloko !"'• o Kauna de Berene he wahine i i me kekahi kapa nani loa, o ke i hanohano loa. E noho mai ana Kekahi aoao mai o ke pakau- < 'ia wahine nei e noho ana, o <lo Berene me na helehelena ilia. He uhi maka ko keia wahi-

ne e lulio iho ana mamua pono o kona i mau maka, a e hoike ana hoi kona I mau ano apau he wahine ia no kekahi oihana ano nui loa o loko o ka aina. I i. hoea K&a aku o keia. wahine iniua o ua Kauna nei, ua: hoike koke ; aku la no ia i ke kumu o kona hiki ana aJ<u ilaila/ Ua hoike aku la ua wahine la imua o ke Kauna, ua hoea aku oia ilaila mamuli o ke kauoha a Ma- j demoasela Clara no ka mea e pili ana i ka hoomaopopo aaa i kona aie, a pela pu hoi me ke kudalaia ana o na waiwai apau i mea e hookaaia ai kela aie. I ka lohe ana o ua Kauna.nei i keia mau olelo ma! keia wahine malihini aku, j aole i kana.mai ka'nui o kona kaumaha. Ua nana mai la ia me na maka i piha i ke kaumaha ame ka luuluu. 0 , kana wahi nea o kn pane ana mai, oia keia*. : "Aohe a'u mea hiki ke hana i keia : wa ano. Ua maoiiopo nae ia'u ua ae mai no o Maelemonaela Clara, elua ona la e kali ai ia'u ilo ko'u hookaa aku i j ko'u aie. Aol<* nae au i ike i kahi e j loaa ai ia'n keia mau ilala.' j "Aole anei ou manao," wahi a ua wa - ! hine malihini n§i i kamailio aku ai i j tia Kauna nei, me ka hoomau ana aku j hoi i kana olelo ana. "he mea nou e hauoli ai ke loq,a ia oe keia huina dala | apau. a hiki hoi ia oe ke hookaa aku i 1 kou mau aie apau. a hoopauia hoi kou mau pilikia apau ia:i e loaa ana kekahi 1 mea nana e kokua mai ia oe?" I "Owai la ka māa nana au e kokua ' mai i keia wa o ko i: pilikia? Ua hoao iho nei au ma na-ano npau e kaa onn meā nana au e kokun mai, aole nae he loaa. I keia wa o kuu pilikia ua kaawale aku la ka poe a'u i manao ai he poe hoaloha oiaio ī.kou. no'u. Eia ka. o leeia poe apau i 01010 ia lakou iho he poe hoaloha lakou no'u, he poe hoaioha lakou no kuu la waiw«;i. a : ka la 0 kuu nele ame leuii. {..ilikia,. aole lakou me a'u. A no ia meu, aole au i ike ī kahi e loaa mat "a! ia ii lee (lala e pau ai ko'u pilikia ."Aole anei au mea hookalii i ike i' keia wa, oia ka mea e loaa mai ai na kokua ana īa oe ina oia e ae ana e haawi mai i na kokua ana ia oe?" "Hookahi wale no mea a'u e manao nei, oia wale no ka mea kupono a'u e lioao aku ai i ke h ji ana i kona lokomaikai. a mā ia wa hookahi nohoi e haawi aku iaia i k'iu mihi'ana no ka'u mau hana hewa ai.au i hana aku ai imua ona?" "Owai la ia mea au i olelo mai la?" "0 Aliee no. kuu wahine. Oia hookahi ka mea a'u e mniiao nei e aku imua ona, a ma ko'n mau kuli e nonoi aku no au i kana niau kokua ana mai ia'u." "Ae. Ua laulaha loe ae ner i keia wa maloko nei o Parisa ke ola hou ana mai o keia wahine mailoko mai o ka luakupapau. Aole ka oia me oe e noho pu nei?" "Aole. Aole oia ne e hoi mai me a'u." "Heaha la kau hana i manao ai oe e hoike aku imua ona i mea nona e ae mai ai i kau mea e noi aku i (lala e pau ai kou pilikh?" "Ua maopopo loa ia'u, he mea makehewa ia'u ka olelo ana aku iaia e hoi hou mai oia īne' a'u i mea e hiki ai au ke noho mana hou aku maluna o kona waiwai elike me ke kanawai o ka aina nei. 0 ka'u i ai e hana oia 1 ko'u hai ana aku iaia, ina oia e kokua mai ana ia'u, alaila, e hoihoi aku no au iaia i kana keiki, a ina oia e makemake e okiia ko maua mare, e ae aku no au." "Ua pono. Ina o kou manaoio keia, alaila, aohe wa pono e ae au e hana ai, aka, o keia wa wale uo. Ina oe e kuhikuhi mai i kahi e noho nei ua wahine nei au, alaila, na'u ponoi iho no e hele aku imua ona, a hoike aku imua ona i keia mau mea apau au i hoike mai nei imua o'u. Manao au aole ia e hoole mai ana i ke kokua ana ia oe. Aka, mamua nae o ko'u hele ana aku i ona la, manao au he mea maikai nou ka haawi ana mai i kekahi palapala e boomana mai ana ia'u, ma ke ano he kuleana ko'u e kamailio mai me ia ma kou aoao no keia mau mea a kaua i kamailio iho la. E hai.aku nohoi au ia oe, o ke kumu nui o ko'u hana ana i keia hana i mea no ia e hoopakeleia ai kau keiki mai ka hiiahila e ;kau aku ana maluna ona, mamuli o k%kudalaia ana o kou mau waiwai apau;'a i hoopakeleia ai nohoi kou inoa hanohano." Me na helehelena maikai ku ae la ua Kauna de Berene nei a hele aku la i kona pakaukau palapala, a kakau iho la i kekahi palapala elike me ka make-

make o ka wahlne malihini naau aloha i hoea aku imua ona. I ka paa ana o ua palapala la, ua hoi inai la ia a hawi mai la i ua waiiine nei, me ka olelo ana mai hoi: "Ke haawi aku nei au ia oe i keia palapala me ka manaolana ana e loaa ana no kau hooikaika malihini ana he mea no'u e pono ai." Ua nana iho la ka wahine malihini i ka palapala a ua Kauna nei i haawi mai ai iaia, ike iho la ia i na olelo mai ka mua a ka hope. A ia wa huli aku la ua wahine nei a kamailio aku la i ke Kauna: | "Ua maikai no Ueia palapala, aka, hookahi nae mea nui a'u e manao nei oia kahi mea waiwai a kupono nohoi e i komo ai iloko nei. oia ka mea e pili . ana i kona manao ana e hookaawaleia ; ko olua berita mare. Ina pana kela e ! olelo mai ana ia'u, aole oia e ae e haawi mai i ke dala no ke kokua ana ia ( oe, aia wale no oe a ae e okiia ko olua ! berita mare, pehea iho la au e hana i aku ai, oiai aole oe i haawi mai i ke i kuleana e hiki ai ia'u ke kamailio pu : me ia ma ia mea, alaila, e hoi hou mai j ana paha au ia nei e ninau ai ia oe? ; Ua maikai no nae kou hoike ana iho nei maloko nei, e koihoi aku ana oe j iaia i kana keiki, a e ae nohoi oe iaia e noho kaawale oia mai ia oe-aku, me ' kou hoao hou ole ana e hoopilikia aku iaia. aka, malia i:i o kona makemake. 0 kona kaawale loa.mai a oe i aku, oia paha kana mep, i makemake ai, oiai ua ike no oe, he mea hoomanaonao wale no paha no ka noonoo o kekahi wahine elike me ko Aliee ke ano e hoi hou mai oia a pili pu ine ke kino o ke kane i hookaawaleia aku ai oia iloko o ■ ka Inakupapau a hemo hou ai hoi oia mailoko mai oia wahi m.imuli o ke kokua ana a kekahi mea okoa ae?" īa wa i lalau hou mai ai ua Kauna la i ka palapala a kakau iho la i mau lalani huaolelo hou. hoike ana i konaae ana e oki a «? hookaav;aleia ka berita mare mawnoM ona; Kauna de Bere- ! ne ame ke Kauna-wahine de Berone. I oia nohoi o Aiiee. I ka loaa ana mai o keia palapala i hooponopono hou ia. ua ku ae la ua wahine nei iluna, a ia wa oia i pane aku ai imua o ua Kauna de £erene nei: "Eia au ke hele nei, a k-i manaolana loa nei au e hookoūi ana kou makemake. a e pau ana hoi Uou pilikia ma keia la no." "Na ke Akua hcoporaaikai mai i kau huakai," wahi -a Kauna de Bcrene nei i kamāiiio mai ai. He hapalua hora p::ha nahope iho e nolio ana kekahi wahine maloko o ka rumi o Loio Durana, a e kali ana hoi o ka hoi mai o ua lx>io 3a mai kana huakai i hele aku ai aneane he hapalua hora mamua aku o kona hoea ana aku ilaila. I ka hoi ana mai o ua Loio nei, ia wa i hui iho ai ia me ka wahine e kali ana iaia. Ua lioike aku la ua wahine nei i na mea apau ana i makemake ai e loaa mai na ano ame na alakai ana a Loio Durana. Ia wa i nana mai ai ua Loio la me na onohi maka hoohuoi, a olelo mai la oia imua o ua wahine nei: "E ka lede maikai, mamua o ko'u hoike ana aku i ko'a manao no kau mea i hoike mai noi imua o'u, makemake au e hai mai oe ia'u, heaha la kou pili, a i ole ia, heaha la kou kuleana ma keia ninau i pili i ke Kauna wahine de Berene ?.me kana kane; a pela pu nohoi me George?" "Ae," wahi a ka wahine i pane aku ai imua o ua loio nei, me ka hoomau ana aku nohoi i ke kamailio ana imua ona, " i mea e maopono ai ia oe ko'i' ano ame kahi hoi i pili ai au i keia ninau, e oluolu oe ame a'u e komo aku kaua iloko o ke keena. o kekahi kanaka a'u i ike ai i kona inoa o George Lamahereta, a e noho lei hoi maloko nei o kou haie. Ua kamaaina loa au iaia, a oia auanei ka mea nana e hoike mai no'u." Me ka piha pahaohao loa o ka noonoo o Durana, ua ku ae la ia iluna a alakai aku l'a i ka wahine malihini no loko o ka rumi a George e hiamoe ana. I ko laua .nei komo ana aku, ua huli mai la o George a nana mai la ia a ike mai la i ka loio ame kekahi wahine e ku pu aku ana me ia. Ia wa i lele ae ai ka hauii iloko o George a puana wale ae ia no ia i ka inoa makamae loa iaia: "Aliee!" "Ae," wahi a Aliee i pane aku ai, "o,wau no keia o Aliee. Ua kuhi au e hoohewahewa ana oe ia'u, oiai he aahu okoa keia o'u i hele mai la ia i keia wa.

Aka, i hoea hou'mai la au ia nei e hui hou ai me oe ainO ka huipu aua hoi me ka hoaloha o kaua nei, a e kamailio pu hoi kakou ma kekahi mea ano nui a'u i makemaiit »1 e ike i kona mau ano apau, a he mea hoi ia i pili ia oe ame a'u nei. Nolaila, e ae mai oe ia'u e M6nasiū X>urana," wahi a Aliee i huli ae ai a kamailio aku la ia Durana* "e hoolauna aku v«u ia'u iho imua ou, me ke kali ole ana a na George au e hoolauna aku ia'u ia oe." I I kela wa i pane mai ai o Durana me ka piha pahaohao loa o kona noonoo i ka ike ana mai i'ke Kauna-wahine de Berene; "Pehea la, he mea oiaio anei ka'u e ike nei i'keia'wa. o Kauna-wahine de Berene io no keia e ku mai nei imua o'u?' Ua ae aku la n-)i o Aliee imua o ua loio nei me ka olelo ana aku nona kana huakai o ka hoea ana aku ilaila, ia hoi ua makemake loa oia e loaa mai ona olelo ao e ai kekahi hana ano nui loa.ana i makemake ai e hana aku, aka, aole nae ona makemake e liana aku i ua hana la ole e maopopo mua i iaia kona.holo pono ana. "Aole paha wahi kupono e ae e kamailio ai k'au.a no keia h'ana," wahi a Aliee i pane aku ai imua o ka loio elike la me keia walii, • i kamailio ai kaua mo Ka Uoolohe nna mai lioi o Geors;e nei i ka kaua mea e kaniailio ai, a malia hoi he manao kona, alaila ua hiki no iaia ke kamaiHo mai a hoike mai hoi i kona manao r.ia kekahi mea i like ole ai kona noouoo me ko kaua." I keia wa i noho iho ai ka Loio Durana a pela nohoi o Aliee ma kahi kokoke ika moe o George o moe ana. Ua unuhi ae la o kona poli ae i kekahi palapala a haawi aku la ia Durana. me kona oreĪQ ana aku hoi"IS ike ihQ, ana oe maloko' o kena palapala i kekahi mau niea ano nui loa e pili ana ia'u auve kou hoaloha nei." Mahope iho o ka Durana heluhelu ana i na olelo apau o loko o ua palapala la. ia wa oia i liuli ae ai a kamailio aku 1a ia George i ka olelo ana aku: "Eia ma keia palapala ka olelo iiooia a ke Kauna ele Herene no ka mea e pili ana nona anu ke Kaunawahine nei. Ua maopopo loa ia'u ua ae ke Kauna e okiia oia me kana wahine nei a e lioihoi mai hoi ia i ke keiki a ke Kaunawahine nei, ina nae e loaa aku ana iaia kekahi puu elala e hoopauia ai kona pilikia. Ma ko'u manao, aohe a "kakou liana i koe o hana aku ai. aka, 0 ka haawi wale aku no iaia i kana mea 1 makemake ai. 0 kekahi mea ano nui loa ka hoi ana i hoike mai nei maioko 0 keia palapala jia kona ae ana e haawi i keia mau waiwai apau i ke keiki a olua. He hana maikai loa keia a ke Kauna i hana ai. Mamuli hoi oka ioaa ana aku iaia o ke <iala e hoopauia ai kona pilikia, ua noloiia ka inoa maikai ole e kau mai ana maluna o kana keiki, a pela pu hoi me ke Kauna-wa-hine nei, a ua maemae loa laua a i elua. Nolaila, o ko'u manao maoii i keia wa, oia kela. owau maoli no ke hele aku ana e ike a e huipu me ke Kauna, a e kamailio pu hoi mana no ke ano e hooponoponoia ai ke oki." No kela manao a ka loio Durana i hoike mai ai imua o Aliee ame George ua ae like iho la lakou apau he mea pono io loa iaia ke hele aku e ike a e hui me ua Kauna ae Berene la. I ka holo ana o keia manao ia lakou apau, ia wa i hoomakaukau iho ai ua loio nei e hele, aka, mamua nae o kona hele ana aku. ua kamailio aku la o Aliee iaia i ka i ana aku: "Mamua o kou haalele ana mai ia maua, he mea pono ia'u ke haawi aku ma kou lima i kekahi kikoo dala Banako no ka huina o elua miiiona hapaha Farani, a e olelo pu aku hoi oe iaia ina aoie i lawa kona mau makemake apau, alaiia e hoike mai oia ia oe 1 ka nui o na mea ana i makemake ai a manao no au e hiki ana ia'u ke hoolawa aku ia huina dala ana i makemake ai. E oluolu nohoi e Monesiu Durana e haawi hou mai oia i palapala ae like | ma kona aoao, e ae ana oia e haalele ihoiaFarani nei a holo aku oia i kekahi i wahi o ke ao nei; aia nohoi i kana wahi e makemake ai e hele aku; i Kina paha a i Amerika paha. Ma ka la ana e haalele iho ai ia Farani nei a kau aku oia iluna o ka moku, oia no ka la e loaa aku ai iaia ka huina dala ana-i makemake ai. Ua manao au e loaa aku ana no iaia he huina dala mahuahua e lawa ai kona ola ana ma ka aina.mlihini ana e hele aku ai."

Me keia mau olelo hoj)e a Aliee i pane aku ai imua o kr. Loio Durana. haalele iho la ua loio uei i ka halo a hele pololei aku la ia no ka hale o ke Duke Berene. Aka, mamua nae o ka haalele ana iho o ua Loio Durana nei i ka hale, ua kii mua aku la ia i kana wahine ame ka laua leaikamahine a hoolauna mai la ia laua me Aliee. He mea oiaio ua hauoli loa oAliee i kona halawai pu ana me ka ohana oluolu a maikai hoi oka loio. Nolaila, ua noho iho la o Aliee me ka wahine ame ke kaikamahine a ua loio nei, a hoohala iho ia lakou i kekahi manawa okoa ma ke kamailio ana iloko o ka rumi hookipa. Maanei, e kuu makamaka heluhelu e hai aku ana au ia t e, aohe kela he wa- | hine e ae au ame a'u i ike ai e noho j ana ma ka liale o ke Kauna de Berene, aka, o Aliee hoomanawanui no ia. Ma keia hana ana i hana ai ua hoike mai la oia i kona manao nui loa e hana i na mea apau e hookoia ai kona makemake, oia hoi kona kaawale mai ke Kauna de Berene mai, a l>ela pu hoi me ka hoilioiia ana mai o ka hua o kona puhaka iaia. Ano e huli ae kaua a nana aku ia Durana ma kona wa i huipu ai me ke Kauna de Berene. Ma ka wa i hoea aku ai ua loio Ouiana nei ma ka hale 0 ke Kauna, ua hoike mai'la ua Kauna nei i kona hauoli i ka halawai ana me kona loio, oiai o noonoo ana uohoi ia me ke pihoihoi nui o kona noonoo no ka mea e pili ana i ka palapala ana i kakau ai . a ua puka ae hoi ka manao iloko ona i ka nui o kona lnipo i kona ae wale aua e kakau i ua palapala la me'kekahi hooia kupono ole i loaa mai, iaia mai ka wahine i hele mai ai e halawai pu me ia, a nolaila ua mihi nui kona noonoo no keia hupo nui i lianaih e ia. Aka, i kona loho ana nae i na mea apau mai a Ourana aku, akahi no a hoopauia kona kanalua. a oliuo mai la hoi na helehel'ana hauoli miiluna ona. Mahope iho oka Durana hoakaka ana. i na mea apau iinua o ua Kauna de Berene nei. ua ao mai la ia e kakau 1 kekahi palapala hooia elike me ka Durana i hoiko aku ai imua ona. Ua kakau ia iho la keia palapala a paa, a hooiaioia iho la nohoi e Durana. ia wa i haawi aku ai o Durana i ka hila kikoo hanako no elua miliona hapaha Farani. I kekahi la ae. ua laulalia loa ae la maioko o ke kulanakauhale o Parisa ke kaa ana o ka aie o ua Kauna nei, a ua nui ka hauoli o ka poe i olelo ho poe hoaloha lakou nona. He mea oiaio hoi, ma ka wa i kamailio pu ai o Durana me ua Kauna nei no ka mea e pili ana i ka hana ana i hoea aku ai imua o ua Kauna la. ua lioike aku no oia imua ona, aoho mea , e ae nana e kokua ana iaia, aka, o kana wahine no ia o Aliee. Ua hoike aku la nohoi ia imua ona, o ua wahine la no ia ana i ike ai oia ma ke kakahiaka o ia la. 1 ka lohe ana o ua Kauna nei i keia mea ua kahe mai la kona mau waimaka ma kona mau papalina, a olelo ae la ia me ka walohia: "He mea oiaio, aohe hoaloha e ae o ke kane i ka la ) kona popilikia, aka, 0 kana wahine wale no. Ona poe e ae apau i hoolilo ia lakou i poe hoaloha nona i na wa o kona popilikia ole ana, he poe hoaloha lakou na ka ai ame ka ia, ame ka hanohano." I ka hoea ana mai o ka ia e kau ai ke Kauna de Berene no ka holo aku i ka aina e, ua loaa aku la iaia ma ia la he 500,00 hapaha Farani. A ua au aku la oia i ka aina o Ameiika, a ma iaila ua komo oia i ka oihana kahunapule Katolika Roma, a ua noho oia ma ia oihana a hili i ka heoluolu ana o kona kino iloko o ka opu o ka honua. Mahope koke iho no o ka hala ana o ke Kauna, ua waitio koke aku la o Loio Durana i ka palapaia hoopii oki mare a ke Kauna-wahine de Berene.. Mahope iho o ka hooloheia ana o ka hooki no kekahi wa pokole loa, ua aeia ke oki mare, a ua kaawale ua Kauna-wa-hine de Berene nei mai ka berita mare i mai kana kane mai. j He mau la mahope mai ua maiela ae la o George me kana aloha, a o Robata | hoi me kana ipo. Ua noho pu nohni o Rikeke hoopono me laua a hiki i ka hooluoiu ana o kona kino. I E kuu makamaka heluhelu, ua hoea mai la kaua i ka hopena o ka kaua mo- [ olelo, a me ko'u hookaumaha hon oie ana aku ia oe ma na olelo he nui, ke haawi aku nei 'au i ko'u aloha ia oe, me na manaolana ana, e aloha oe i kau kane me kou naau apau, ina he wahine oe; a ina hoi oe he kane, mai noho oe a hana elike me kela Kauna de Berene Ike aloha ole i kana~wahine. A ina hoi oe he mea i mare ole ia, alaila, e malama i ka maemae apau o kou kino, elike me George. Pau de la keia. HOOLALEAKAUAKUKALAHALE.