Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 49, 8 December 1899 — Page 3

Page PDF (1.33 MB)

This text was transcribed by:  Paka Westin
This work is dedicated to:  Awaiaulu

NUPEPA KUOKOA  DEKEMABA 8, 1899.

 

NO KE KULANAKAUHALE NEI.

 

Na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame na Puupaa ma Honolulu.

   Ua kamaaina na poe heluhelu o Honolulu nie ia mea.  I kinohi ua hooulu ae na pioo he nui.  Hala ae la ne @@le, a hala ae la he pule, hooki iho ia @@@ pahaohao ana a na kanaka maikai o Honolulu, a hooholo iho la lakou, he olaio no na mea i olelia mai e ko lakou poe makamaka.  O ka laau lapaau i kakooia elike me na Huaale a Doan no ke Kikala Hanenee a no na Puupaa @ ko kakou poe kamaaina, e lilo koke ma ia i laaau lappau noho hale.  E ni@@@ aku i kekahi kanaka o Honolulu @@@ heaha la ka mea e oia ai ka maa'i o na puupaa, a o ka pane maopopo mai auanei, o na "Huaale a Doan no ke Kikala Hanenee ame na Puupaa."

   O Mr. Charles Coney o ke Alanui Cy@@mere o loko o keia kulanakauhale, oia kekahi o n apoe he lehulehu wale i loao i na Huaale a Doan no ke Kikala Hanenee ame na Puupaa, a ua loaa iaia ka pomaikai.  Penei kana i hoike mai @ no ka mea e pili ana i kana mea i @ke ai nona iho:

   "He kalaiwa kaa ka'u hana i na makahiki he nui i hala ae nei, a he hana hoi keia e loaa ai no i ke anu ame ka eha, mamuli o ka waiho wale ana o ke kino i ke anu ame ka weia, ame ka lele mau ana ilalo a pii anai luna o ke kaa, aole e ole ka loaa o kahi mea i ka ma'i ma na puupaa.  Ua loohia iiho la @@ i ka eha ma ke kikala no kekahi @@ loihi loa, a no ko'u ake loa e kaa@@@ aku nei pilikia maai a'u aku, ua @@@@ iho ia au i na laau palaau he nui @@le, aole nae he loaa iki ke kumu o @@ ma'i.  Hookamaainaia mai ia nae @@ no na hana ana a na Huaale a Doan @@ ke Kikala Hanenee ame Puupaa, a @@ loaa mai ia kahi ioia mau mea ma ka palekuai Laau Lapaau o Hollister.  Ua @@ iho la au ia mau mea, a ua nui ka pomaikai i loaa mai ia'u, oiai ua ola mau kikala me ke kupaianaha loa."

   E kuaila ana na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame na Puupaa e na poe kuai laau apau, a e hounaia aku ma ke eke leta ke loaa mai ke kumukuai.  He 50 keneta no ke poho.  O Hollister Drug Co., Honolulu, na Agena kuai nui no ko Hawaii Pae Aina.

   E hoomanao i ka inoa Doan, a mai lawe i kahi mea e ae.

_______________

 

   Oko makou helu elua kela o keia mahina o Dekemaba nei.

____

 

   Eia mai no ka makou mau moolelo ekolu ma ko makou helu o keia pule.

_____

 

   Eia mai ma keia pepa ke koena o ka maikai a na Elele Hawaii i Bosetona.

_____

 

   Ua loaa mai ka lohe la nei, na haawi @ mai ia na Pilipine i na Amerika.

_________

 

Ma ka Poakolu nei i ku mai ai ka mo@@@@@ Alaameda no Honolulu n ei me na @@@ hou mai na aina e mai.

______

 

   Ma ka po Poakolu nei i malamaia ai @@ Aha Mele Kokua i na Lepera o Ka@@@ maloko o ka inakini o Kaumakapili.

____________

 

    Ua hala aku o Mr. W. H. Coney, mea kakau o ka nupepa "Bulletin" no ka mokupuni o Kauai, no ka hooluolu ana no kekahi wa.

_____

 

   H@@ maimai ko ka Mea Mahaloia S.H. Kalamakee o Waialua, i kela mau la aku nei, a ke manaolanaia nei no nae, e loaa ana no iaia ka oluolu.

_______

 

   He papa himeni o ke "Anu o Kaala" ke hoohaihai pua lehua ana ma ka Poaono aku nei i hala, ma ka Hotele Haleiwa, Waialua.  Ua lohe mai makou, o ka inoa o ua hui himei la o "Haleiwa Glee Club."

______

 

   O Kauka Maina paha ke kauka mua loa o loko nei o ke kulanakauhale e lawelawe aku ana i kana oihana lapaau iloko nei o ke kulanakauhale me ke kaa "otomobile."

___________

 

   Ua kauoha mai nei o Komisina Kuikawa Hatawela mai Wasinetona mai e holo aku o Peresidena Dole ame Luna kanawai Frear no Wasinetona, aka, na kaulualia nae ka aeia ana aku o keia kanoha.

_________

 

KOMISINA HAWAII I PARISA.

________

 

   Ua lilo o Hon. Wm. G. Irwin, kekahi kamaaina kuopoono loa o Hawaii ne i Komisina Hawaii no ka hoikeike Nui o Parisa e malamala ana ma keia makahiki ae.

________

 

Aole he mea i haohaoia ai e ka poe i kamaaina loa me na haaawina maikai i loaa i ka LAAU HOOLA KUNU A KAMALENA, ke ike iho lakou, eia na kanaka ma kela ame keia wahi ke hookani nei i ka lakou mau mahalo ana ho no lakou inu ana i keia Laau Lapaau makai loa, a ma ka hai ana hoi i ka pomaikai i loaa ia lakou mai keia laau @@@, no ke anu inoino loa i lao i keia @au, no ka ma'i numonia i aneane e loino mai iloko o k e kino, a i ahoolaia @@@, ame ka nui o na keiki liilii i hoopokeleia e keia laau mai na ma'i homai a kunu kalea hoi.  He laau waiwai nui keia, a maikai nohoi.  E kuaila ana eo na poe kuai laau apau.  O BENSON SMITH & CO., Kaupalenaia, na Agena @@ Ko Hawaii Pae Aina.

 

HE MOOLELO WALOHIA

NO NA

MEA HUNA POHIHIAI EKOLU

______

 

Ke Kanaka uhai holoholona opio, owai ia?

Ka Wahine opulepule i aha ina?

O Hurama ko'u inoa, Owai ia?

 

________

 

He Nanei keia i Kakauia e Syirauus Cobb, Jr. kekahi o na Kanaka Kakau Moolelo Kauiana loa o ke ao nei; a i unuhiia mai hoi e HOOULUMAHI@ H@E, mai ka olelo Beritania mai a i ka Olelo Hawaii, no ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii.

 

MOKUNA XIV.

KA HANA MALOKO O KA ULULAAU

 

    Ma ka wa i ala ae ai o Hurama i ke kakahiaka nui, ua iho koke aka la ia iloko o ka rumi kuke, a malaila oia i hoomakaukau iho ai iaia iho no ka hoi ana aku i kai o ke kulanakauhale a oiai oia e hoomakaukau ana iaia iho, ia wa i komo mai ai kahi wahine kauwa me na helehelena ano e loa.  I ko ia nie ike ana aku i keia nanaina ano e maluna o ua wahi wahine kauwa nei,  ia wa oia i ninau aku ai i ke kumu o kona ano e ana.

   Ua hoikee mai la hoi ia me ka pihoihoi nui no kona ike ana i kekahi mau kanaka ekolu iloko o ka ululaau ma ia kakahiaka.

   "Ehia ka nui o na kanaka au i ike ai?"  Wahi a Hurama i ninau aku ai i ua wahi wahine nei.

   "He ekolu walee no poe kanaka a'u i ike aku nei," wahi a ua wahi wahine nei.

   "Pehea ko lakou mau ano ma kau ike ana aku nei?"

   "Aohe hiki ia'u ke hai aku ia oe me ka maopopo loa i ko lakou mau ano, oiai e pee ana lakou iloko o ka nahelehele ma ka wa a'u i ike aku nei.  Ma kau hoomaopopo lihi ana aku nei i ko lakou ano, he mau helehelena inoino ko lakou, a e noke ana lakou i ke kiei amee ka nana ana mai ia nei nei.  Ma ko'u manao o keia no ka poe kanaka a'u i ike ai ma ka la a kuu haku opio i hele ai e kanu i ke kanaka ili-ulaula."

   Ua makaukau pono loa ae la hoi o Hurama, a ia wa i olelo aku ai oia i ua wahi wahine kauwa nei:

   "Auhea oe, e hele pu ana oe me a'u i keia kakahiaka, nolaila, e hele e aku oe a mahope aku nei hoi au, aka, alia nae oe e hele aku.  Pehea la ua ike no anei kou haku wahine i keia mea?"

   "Aole o'u manao ua ike oia i keia poe kanaka, oiai o kona ala ana mai la no ia, a, aole nohoi au i kamailio aku nei iaia no keia poe kanaka a'u i ike aku nei."

   "Ina pela e hele kaua, e koo mua ae nae hoi au e ike i kou haku wahine.  E puka e aku oe mamua, a mahope aku nei au."

   Ua haaleleiho la kahi kauwa wahine ia loko o ka hale kuke, oiai hoi o Hurama i komo mai ai iloko o ka rumi hookipa, a halawai iho la ia me Moragiana.  I ka ike ana mai o ua wahine nei iaia nei, aole oia i hoike mai i kekahi helehelena ano e a uluku paha, aka, nana mai la nae ia iaia nei me na hiohiona aloha, a ninau mai ia hoi:

   "Auwe, mai ke kulanakauhale mai nei nae paha oe?"

   "Ae;" wahi a Hurama i pane aku ai," mai ke kulanakauhale mai nei au."

   "A pehea la, ua ike nae paha oe i kuu keiki?" i ninaau mai ai oia ia Hurama me kona ku ana ae hoi ilina, a hele mai la a paa mai la ia i ka lima o ke kanaka hahai holoholona.

   "Ae; ua ikee au iaia, a he olelo kana o ka haawi ana mai ia'u e lawe mai au ia oe, oia keia, ua haawi mai oia i kona aloha ia oe a nui.  He maikai nohoi kona oia kino, aohe ona pilikia."

   "Aka; nokeaha la oia i haalele mai ai ia'u e like me keia ke ano?  Aole i kana mai ka loihi o keia hele ana ona?  Ea, e hai mai oe ia'u, no keaha la oia i haaalele mai ai ia'u?"  wahi a Moragiana i ninau mai ai imua o Hurama.

   "He hana kana maloko o ke kulanakauhale, a na keia hana i kaohi iaia mai kona huli hoi koke ana mai i ka hale nei; aka, ua hai mai nae oia ia'u, e hele mai au a hoike aku ia oe, he maikai no ia, a , aole e liuliu loa, a hoi mai no ia."

   "Alaila, ke mau nei no ka ke aloha o kuu keiki ia'u ea?  A e hoi mai ana no ia e malama ia'u?  Ae--e hoi mai paha ia e malama ia'u.  Auhea aku auanei hoi ko'u wahi i koe.  Aohe.  Aole liuilu ko'u ma  la e ola aku ai, a hele aku au ma o--ae--hele aku au ma o, ma keia aoao o nei olaana, e imi ai i kona luaui makuakane, ka'u mea i aloha ai.  Aka nae, o ka olelo iho la no keia a kona makuakane, he aloha oia ia'u a olelo mai nohoi oia ia'u, e hele ana no ia a hoi mai, eia nae, aole oia i huli hoi hou iki mai i o'u nei.  I kona hele ana, me kona aloha ia'u, wahi ana i hoike mai, ai ia'u, aole loa oia i hoi iki mai, a pela nohoi ke keiki ana ame a'u e hana mai nei.  He hana lokoino ka kona makuakane i hana mai ai ia'u, a heaha la hoi ka inoa kupono o ka hana a kuu keiki e hana mai nei ia'u?  Lokoino kona makuakane iau, a lokoino pu nohoi oia ia'u.  Lokoino---lokooino--aloha ole nohoi."

   I kela wa i palulu ae ai ua whine la i kona mau lima i kona mau maka, a uwe iho la.  Aole hiki ia Hurama ke hookaulua hou iho i kana ku ana ma loko o ka rumi hookipa, a, ua haalele koke iho la ia ia loko o ia wahi a puka aku la iwaho, a hele aku la ia mahope o kahi wahine paelee ee hele ana mamua ona.

   I ka loaa ana aku o ua wahi wahine paele nie iaia nei, ia wa oia i kamailio aku ai iaia, i ko laua hoea ana mawaho o ka pa, e hoomaau oia i ke ku ana ma ia wahi, a hiki i kona ike ana iaia ua komo oia ilokko o ka ululaau, a ma ia wa oia e hoi aku ai no ka hale.  O ke kumu nui o ko ia nei kauoha ana i ua wahi wahine paele nei e hana pela, oia kona manao ana, ina he mea kekahi e ku ana ma ia wahi, aole o gilimana ame kona mau hoa e aa ana e lawe koke i ko ia nei ola oiai he maka kanaka kekahi e nana aku ana ma ia wa.

   Ua hooko aku la kahi wahine paele i keia kauoha a Hurama,  u aku iho la ia, oiai hoi o Hurama i auamo ae ai i kana pu, a helee aku la no ka ululaau.  iaia e hele ana, me he mea la ua paa pono kona poo ia wahi na maka he nui. ame na pepeiao hoi he nui, oiai, e noke mau ana ia i ka hoolono i na ano nakeke a halulu ana e lohe ana, a ma ia wa hookahi nohoi i huli aku ai kona mau onohi maka a nana aku ma kahi a kona mau pepeiao i lohe aku ai i ka halulu, me ka makukau ana ae o kona lima e kaulona ae i kana pu no kahi ana i makemake ai e hoouna aku i ka elele ahai ola i hahao ia iloko ona.

   Eia nea, aole loa he mea i halawai mai me kona pepeiao e kono ia ai oia e hoohana aku i kana pu.  I ko ia nei hele ana a komo iloko o ka ululaau ma ke alahele maa mau i ka helia, a hele aku la nohoi keia a hala iki aku iloko o ua ululaau la, ia wa keia i haalele iho ai k ke alanui, a komo aku la keia iloko o ka hihipea o u ululaau la ma ka huli akau o ke alanui.  Hele aku la keia a pili mai la mahope o kekahi kumulaau nui, a malaila hoomaha iho la ia, me ka huli ana mai no nae o kona mau maka a nana mi la iwaho o ke alanui hele.

   Aole paha i hala ae he elima minue o kana ku ana malila, ia wa i ike aku ai keia i ka puka ana mai a kekahi kanaka mailoko mai o ka ululaau ma ka aoao hema mai o ke alanui.  Ike akau la ia o Gilimana ua kanaka la, a e paa anaa ia i kekahi pu  raifela ma kona lima.  E noke ana hoi ia i ka nana ma o a maanei o ke alanui, a o ke ano o kana hele ana, he awiwi no ia, aka, he akahele maikai no nae.  O ka hele ana nohoi a ke kanaka makaukau i ke kipu, a e hoohalua ana i kana mea i makemake ai e lawe i kona ola.

   I kela wa i kupu ae ai ka manao iloko o Hurama e ki koke aku no ia i ua kanaka la no ka mea hoi nana oia i kimai i ka pu ma ka po mamua iho, oiai oia maloko o ka pahale o sir Olivia Mineta.  Ke ike aku la keia i ke ano o ka paa ana o Gilimanaa i kana pu, oia hoi aia  ia ma ke kulana makaukau no ke kaikai koke ana ae a hoopili ae i ke kipoohiwi.  O kona lima akau e paa ana i ka ai i ka pu, a o kona lima hoi e paa ana mamua pono aku o ke kiko i kulaiiaa mai a kikii pau.  Ma ia wa i komo mai ai kekahi manao iloko ona he mea pono iaia ke hoonele i ua kanaka puuwai eleele la i ka mea paahana pepehikanaka ole.

   Ia wa i hapai ae ai oia i kana pu, a kaulona plolei aku ka ma ke kiko o ka pu a Gilimana e paa ana, a ia wa oia i ke aku ai i kana pu.  Poha ae la ka leo kani o ka pu raifela a Hurama, a owe ae la iloko o ka ululaau, lana koiaweawe ae la hoi ka uwahi poepoe o ua pu ia iluna mawaena o na lau laau.  Ua loheia ae la ka leo hooho auwe o Gilimana, a ike iho la ia i ka oni anna o kana pu me ka ikaika me he mea la e olepeia kau ana maikolo aku o kna lima, ike pu iho la nohoi oia ma ia manawa i ka o maeele ana mai a ka eha i kona mau lima a manao loa iho la ia, u ku mai la ia kona lima, eia ka auanei aole.

   Ike iho la ia ua olepe pu ia ae ka ke kikko o kana pu, a ua nahana hoi ka laau, oia hoi ke kumu o ua pu l ana o ka oni ana, a o na papana i nahaha oia na apana i hoomanuheu ae i kona mau poho lima, a ua plaekana nohoi kona kino holookoa, aole i hoopoinoia.  Ia wa oia i huli ae ai a nana aku la ma kahi ana i hoomaopopo ai oia kahi ana i lohe aku ai i ke kani ana mai o ka pu i pakele mahunehune ai kona oia, a la wa oia i ke aku ai i ka hele ana mai- ke kanaka uhai holoholona me na maka e nana pono mai ana iaia.

   I kona kokoke ana mai i kahi ana e ku lomaloma ana, ua pane mai la ia iaia:

   "Aha, e Gilimana, eia hou no oe ma keia huakai makaikai iloko nei o ka ululaau?"

   ua o mai la ka weli o ka makau iloko o kona houpo i kona ike ana aku i ke kino nui nuinui o ke kanaka uhai holoholona, aka, aole nae i emo, ua paau ae la ka makau ame ka hopohopo i hoea ae iloko o ua wahi gilimana nei, ame ke ano hoonana nohoi, pane aku la no ia me na huaolelo kikooia:

   "Ahe, o kau loaa iho la hoi ia o ka maau hele ana iloko nei o ka ululaau o ka powa malu ana i ke ola o kela ame keia kanaka e hele ana iloko nei, ea?  Na ka poe puuwai hohe wale kena ano hana, o ke ki malu mai i ka pu.  Aole pela au e hana ai, ina au e makemake e ki i ka'u pu i kekahi kanaka elike me oe, e halawai ana no au he alo a he alo me ia, aole hoi au e pee malu iloko o ke opu laau, a ma ke kua e hou mai ai i ka pahi, elike me kau hanaa i hana mai nei ia'u.  laki nae au i ka nui o kou hawawa a ike ole i ke kipu, a no ia hawawa hoi ou, ua pakele ko''u ola, nolaila, o oe auanei ka'u luahi no keia hana powa au."

   I ke kokoke iki ana mai o Hurama ma kahi a Gilimana e noke aku ana i ke kamailio aku iaia, ua ku iho la ia me ke kaalele ana iho o kona ma lima maluna o kana pu, a nana pono mai la hoi kona mau maka ia Gilimana, a mahope akaaka ae la ia, a pane mai la oia ia Gilimana:

   "Manao anei oe, ina o oe ka'u i manao mai nei e ki, e hala ana kuu poka ia oe?  aole.  aole au i ki maai nei ia oe, aka, o ko pu ka'u i makemake ai e lawe i kona oia, a e hoolilo hoi iaia i mea ole oiai ua ike au o ka paa ia ana o kekahi pu e ka lima o kekahi kanaka puuwi hohe  wale e like me oe ke ano, he mea ia e lilo ai ua pu la i mea e poino ai ke ola o ka poe puuwai eleele ole.  O ka'u e hai aku nei ia oe e gilimana, ua loaa pono oe ia''u i keia wa, aole loa oe e pakele ana mai a'u aku.  Nolaila, e oluolu oe, e hai mai ia'u i ke kumu nui o kou hoea ana mai nei iloko nei o ka ululaau i keia kakahiaka nui?"

   Me ka wiwo ole iho nohoi o ua wahi Gilimana nei, pane aku la no ia:

   "Aole o'u manao iki he wahi kuleana kekahi ou e ninau mai ai ia'u i ka ninaau e like me kena ke ano?  O oe anei ka haku, a i o le ia, o ka ona paha o loko nei o keia ululaau?  Heaha nohoi kou kuleana o loko nei o ka ululaau?  O ka'u mea e hoomaopopo nei, oia keia, ua like no alike ko'u kuleana iloko nei o ka ululaau i keia wa, a i na wa e ae nohoi apau elike la me kou."

   "Pela no.  Aole o'u hoole aku i kou kuleana ma ia mea," wahi a Hurmana i pane mai ai mua o Gilimana, me ka hoomu ana mai nohoi i ke kamailio ana mai:  "aka, e hai aku nae au ia oe, ina ua hoea mai nei oe iloko nei o ka ululaau me kakahi manao powa eleele iloko ou, alaila, e auamo ana no oe i na hopena oia hana."

    Oiai, o Hurama i kanailio mai ai ia Gilimana, aia no oia ke hoopiha hou la i kana pu, ano ia mea i ninau kau ai o Gilimana iaia:

   "Ea, e manao ana no anei oe e kihou mai ia'u i ka pu?  wahi a Gilimana i ninau aku ai ia Hurama, a la wa nohoi ua wahi Gilmana nei i lele aku ai imua, me he mea la e hoopu aku ana oia ia Hurama, eia nae, ia wa i hooho mai ai o Hurama:

   "E kuemi koke aku oe i hope.  Ma ka wa e pa mai ai kou lima maluna o'u, o kou wa no ia  e make ai.  Ano, e hai mai oe ia'u, owai kela mau wahi kanaka au i haalele aku nei mahope ou, a ke ole au e kuhihewa ma kahi kokoke loa i ka hale o Moragiana."

   "Nawai i hai aku ia oe, he mau kanaka kekahi a'u i haalele aku nei malaila?"

   "He keu oe a ke kanaka lapuwale nui wale,  He keu nohoi oe a ke kanaka hoopunipuni," wahi a Hurama i panae mai ai me ka leo nui, me ka hoomau ana mai nohoi i ke kamailio ana, "heaha la kou mea hoike ole mai ia'u i ka mea oiaio.  Ua ike au he ekolu oukou i hoea mai nei iloko nei o ka ululaau i keia kakahika, nolaila, e hele aku ana au e huli i kou ma kokoolua."

   "E hele aku nohoi oe e huli, owai  auanei ka mea i papa aku ia oe no kou hele ana aku e huli i ua mau kanaka kino makani la au i olelo mai la." 

   "O ko'u manao maoili ia i keia wa."

   "A e loaa ana kau?"

    I nei wa i anehe ae ai o Gilimana e hele aku, a haalele iho ia Hurama, eia nae, oia ka wa a  ke kanaka uhai holoholona i kahea aku ai iaia, me kona hele ana aku hoi  a paa aku la ma kona kipoohiwi akau:

   "Alia hoi oe e awiwi aku i ka hele ana, a haalele mai ia'u.  Mai manao oe e hookuu aku ana au ia oe e hele  oe ma o a maanei o loko nei o ka ululaau ma ko'u wa e noke ana i ka huli i ou mau kokoolua.  O ka m ea mua a'u e hana ai, oia ka imi ana i mea nou e auwana hele hou ole aku ai."

   "E lawe koke ae oe i kou lima mai kuu kipoohiwi aku," wahi a Gilimana i hooho ae ai me ka leo nui, a ma la wa nohoi i unuhi ae ai oia i kakahi pahi mai kona kaei ili ae.  Me ka eleu loa hoi, i kuemi hope mai ai o Hurama, ame kona lima akau i haawi aku ai oia i kekahi puupuu ikaika ma ke poo o Gilimana, a hina aku la ia ilalo, alaila, unuhi ae la ia mailoko ae o kana wahi eke ili e lewalewa ana ma kona aoao he may maawe kaula ili dia, a me ia mau mea noke iho la ia i ke kupee i na lima ame na wawae o Gilimana.  Ua opea ae la ia i kona mau lima ma kona kua.

   I ka  pau ana o keia hana aia aa ua Hurmanaa nei, i a wa i hapai ae i i ke kino o Gilimana, a hoopili aku la iaia ma kekahi kumulaau ame kekahi kaula ili nui, hauhoa aku la oia i ua Gilimana nei a paa i ke kumulaau, me ka hooku pololei ana ae i kona kino iluna.

   Ua noke ae la hoi o Gilimana i ka olelo ino, me ka oni ana, ame ke noi ana mai nohoi ia Hurama e hookau aku iaia, eia nae, aohe wahi mea o Hurama a hoolohe aku i kan noi mai.  Aka, lalau iho la ia i ka pahi a Gilimana hele aku la, me ka olelo ana mai hoi ia Gilimana:

   "Eia au ke hele nei e huli i ou mau  wahi kokklua, a e noho oe maanei a hiki i ko'u wa e hoi hou mai ai maaanei, a na'u no e hookuu ae ia oe mai keia wahi makia ou a''u i hoopaa iho la ia oe i ole oe e auwana aku iloko nei o ka ululaau, a nalowale aku paha oe."

                                                                                                                       Aole i pau.

 

KOKO HOWAI.

_____

 

   Oia ka mea huna iloko o ka hapalua o na ma'i i ikeia o ke kino kauaka--ka rumatika, ka opu-ohao, ka alaala, na ma'i o ka opu ame ke akepaa.  O keia mau ma'i apau, ai ko lakou kumu mai loko mai o ke koko.  Ua hiki no ke paleia ae keia mau ma'i, a ua hiki hoi ke hoolaia ae mamuli o ka inuia ana o kekahi laau e hiki ana ke hoolako i na materia e loaa i ka ikaika i ke koko.  O na Huaalo Akala a Dr. Williams no na kanaka nananakea ka mea hiki ke hoomahuahua i ka maikai o ke oia hou a he maikai nohoi.  E hooikaiku ana nohoi lakou i na aa-lolo, a he mau laau lapaau kupono lou ia no na ma'i he lehulehu.

   Mai ke Journal, Carterville, Mo, mai.  Penek ka olelo a Mrs. Joseph M. Evans o Carteville, Mo:

   "Elua makahiki i haia ae nei, loaa iho la au i ka ma'i pehu kumu niu ma ka wawae hema, a olelo mai la na kauaka, aole au e oia na.  Olelo mai lakou, he mea phihihi loa ka loaa ana o kekahi laau lapaau e loaa ai iaa'u ke oia loa ana.  Aneane hookahi makahiki okou ko'u wahiho ana i ka ma'i a o ka hapa nui o ka mamanwa iluna wale no o kahi moe e waiho ai au.  Ua hoolilo aku la kuu kane he $300 no ko''u lapaaula ana, o ka hopena nae, aohe wahi pomaikai i loaa maai ia'u mai na lawelawe lapaau ana mai a na kauka.  A ke oi loa aku la ko'u pilikia.

   "Koi ikaika loa mai la hoi kuu kaikunane e hoao au i na Huaale Akala a Dr. Willams no na kanaka Nananakea.  Ua hooko aku la au i kana koi, me k hookananuha no nae o ko'u manao, amo ka manaolana nui ole ana hoi e loaa ana la'u he wahi pomaikai, aka, o ka hopena nae a'u i ike ai, he lua ole ke kamahao.  I ke poho mua no, ike iho la au i ko'u maikai, a mau mai la hoi ko'u maikai.

   "He eono mahina o ko'u ai mau ana i na huale, a malama maau no au ia ma mea iloko o kahale, a, e makemake ai, a haia ka makahiki a oi mahope mai.  O ka hopena, aole o'u ike hou iki he wahi ano e like me ko ka wa mamua."

                                                                                                            MRS. LUE EVANS.

   Kakauinoaia a hoohikiia imua o'u, he Notere no ka Lehulehu, a keia la 12 o  Okatoba, 1898.

   WM. B. WOLCOTT, Notere no ka lehulehu.

   E kuaiia ana na Huaale Akala a Dr. Williams no na Kanaka Nananakea e na poe kuai laau lapaau apau, a i ole, e hoounaia aku no ma ke eke Leta, ke loaa ma ike kumukuai, oia hoi, he 50 keneta no ke poho, a he 6 poho no $2.50  9aole keia mau huaale e kuaiia ana ma ka puulu, a i ole ma ka haneri paha).   E kauoha mai ia Dr. Williams Medicine Company, Schenectady, N.Y.

______________________

 

   Ua hala aku o Mr. Gulstan K. Poepoe no kauakanikehua o Hilo, Hawaii, ma ke Kinau o ka Poalua nei.  I hele aku nei ia ma ka oihana haiolelo Euanelio.

______________

   Aole e liuliu a ku aku kekahi hotele nui ma ka inoa o "Kapiolani Hotele" mawaho ae nei o Kulaokahua.  He eono hale ke kiekie o nei hotele.

___________

 

   Mai poina i ka nana ae i na leka e hoomanao ole ia nei e kekahi poe maloko o ka Hale Leta o Honolulu nei, elike me kt mea e hoolahalia aku nei ma ka pepa o keia la.

__________

   O ka nui o na make iloko aku la o ka malama o Novemaba noloko nei o Honolulu, he 111.   O ke pookela loa o ka nui o na make, o na keiki liilii loa o hookahi makahiki a malalo mai.  O ka helu elua aku o ka nui o n make, oia ka poe mawaena o 20 ame 30 makahiki, he 21 ia poe.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

E 102

 

G. DIETZ.

 

HE MEA HANA WATI AKAMAI A PIHA NOEAU LOA.

 

Alanui Nuuanu, Helu 417,

 

   Aia ma ke Alanui nuuanau, mauka iho o ka Halekuai Pipi "Central Meat Market."

 

KAKELA ME KUKE

 

(KAUPALENAIA)

______

 

Poe Kalepa ma ke Komisina,

 

A HE

 

Poe Lawelawe Kopaa.

______

 

AGENA.

2736-tf

 

Ka Hu Al hao  me Aina o Oahu

 

MAI A MAHOPE AKU O IUNE 13, 1898

 

 

 

Manawa Holo

 

 

 

   WAHI HOOLULU

   (Mai Honolulu aku)

 

 

 

                                                            A.M.                A.M.                P.M.                P.M.

Honolulu                                             7:10                 9:15                 3:10                 5:10

Manana                                               8:07                 9:48                 3:43                 5:50

Wili o Ewa                                          8:37                 10:08               4:08                 6:10

Waaianae                                             9:27                 10:58               4:43                 ---

Waialua                                               .....                   12:00               5:38

 

 

 

   WAHI HOOLULU

   (Mai waho mai a i Honolulu)

 

 

 

                                    A.M.                A.M.                A.M.                P.M.                P.M.

Waialua                       .....                   6:12                 ....                    2:39                 ....

Waianae                      .....                   7:12                 10:09               3:55                 ....

Wili o Ewa                  5:50                 7:47                 10:59               4:32                 12:45

Manana                       6:15                 8:07                 11:34               4:52                 1:10

Honolulu                     6:50                 8:40                 12:15               5;26                 1:45

 

                                                                                  

   G.P. DENISON

               Luna,                                                                                 F.C. SMITH

                                                                                     Luna Kuai Palapala Holo

 

Metropolitan Meat Co

 

(Hui Kuai Pipi Metropolitan)

G.J. WALLER, (Waia)  -  Luna Nui

 

108 Alanui Moi.

 

______

 

Poe Kuai a Hoolako i na Moku

 

ME

 

Na Io Pipi, Hipa a pela'ku.

 

E loaa mau ana na Manu ame na Kamano i hoohu'ihu'iia iloko o ka Hau.

 

Makepono ke Kuai i na I'o Pipi maanei.

 

TELEPONA HELU                                                            -                                        -     45

 

Ka Ayer Laau

Hoomaemae Koko.

(SARSAPARILLA)

.     .    .

 

   E hoomaemae oe i kou koko me ka Ayer Laau Hoomaemae Koko (Sarsaparilla), o keia ka laau pahu'a ole o kona ikaika hoola.  Kkupono maoili keia laau no ka ma'i alaala, ma'i Heha PUha, ma'i Aai, ma'i Kuuapuhi, ma'i Puupuu oolohu, ma'i Kane pohaha, ame na ma'i no apau e ulu mai ana mailoko mai o ke koko ino.  He kupono loa nohoi keia LAAU HOOMAEMAE KOKO A AYER no ka ma'i nalulu (catarrh). rumatika ame ka rumatika pehu.

   ma ke ano he laau hooikaika kino ia, aohe ona lua.  E kokua ana ia i na mea paahana o ka opu ma ka hoowali ana i ka ai, hooikaika i ka hana ana a ke ake-paa nawaliwali, hooikaika hoi i n aa-lolo a hoomailo ana a ka ma'i.  Ua ike na kauka lapaau ma na wahi apau, he Laau maikai loa keia Laau Hoomaemae Koko a Ayer.  He laau keia i loaa no loko mai o ka pa'ipa'i mae ke kawili a hoohuihui naauao ia ana o na laau hoomaemae koko a hooikaika kino ikaika loa.  aohe laau hoomaemae koko eliko me keia, a i makemake nui ia nohoi elike me keia.

 

Ka Ayer

      Sarsaparilla

    Hoomakaukauia e

 

DR. J.C. AYER & CO.,

Lowell, Mass., U.S.A.

__________

Oia ka Ma'i Awa- *

   awahia o ka Opou i na  Huaale a Ayer

___________

 

No Keaha                          I HOOKAWELEWE

                                               LE LOA AKU AI OEI KELA

 

ANU, KUNU

AME

____                                                     PUU EHA?

 

______

 

   ua kaulana loa ka LAAU KUNU A AYER (Ayer's Cherry Pectoral) iloko o na makahiki he aneane 60, ma ka hoola ana i na Ma'i o ka Puu ame ke Akemama, ke Anu, ke Kunu, ka Ma'i La Grippe, ame ka Ma'i Maia o ka pale Akemama.  He ono keia laau ma ke inu ana, a he oiaio ke ola.

 

AYER'S CHERRY PECTORAL

______

 

Na Medala Gula mai na Hoikekike Nui o ke Ao.

 

Mai lawe i na Laau Emi i Hoohalikeia me keia.

_______

 

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.