Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 49, 8 December 1899 — HE AUPUNI MAIKAI. [ARTICLE]

HE AUPUNI MAIKAI.

0 ko Aupuni maikai, he mea ia i iini nui ia e kela ame lahuikanaka, i hoopomaikai nui ia e ka malamalama o nei mea he naauao. Ke makemake nei ke kanaka mahiai ia mea, ke makemake nei ke kanaka luina moku ia mea; ke makemake nei ke kanaka waiwai ia mea; a ua pau loa ua mea apau i ka makemake ia mea, he Aupuni maikai. O ka iini no keia o ke kanaka Hiwaii o keia la, a, oia hookahi no*ka iini o ke kanaka Hawaii i na la i hala ae, a i hala lilo loa aku nei. 0 keia nohoi ka iini ame ka makemake o ke kanaka mai na aina e mai. a i noho a kupa ia nei.

! Aka, hookahi nae mea pilikia nui iloI ko o keia iini i makemakeia, e ke kanaka Hawaii, no ia mea he Aupuni maikai, oia ke ano o kona hoohan.i rna i kahi e loaa ai ia mea iaia. | Inala i hala lilo loa aKU nei, aia ka mana o ke kukulu ana a hoopaa nna i keia mea he Aupuni maikai m-ilnna o kona aina hanau, iloko o kona pohelima. Oia ke alii, ka haku ame Ke konohiki mana nui ma keia hana. Mai Hawaii a Niihau, e paa ana na kanaka Hawaii i keia mana ma ko lakou lima. 0 ua rcana la, oia ka mana hookohu Kuhina a luna Aupuni koikoi e ae :loS ko o ke Alii Hawaii, ma ka aoao o ka j Noho Alii o Hawaii; a ma ka aoao lioi ' o na makaainana Hawaii, ka mana ko!ho balota. I ka hui ana o keia mau mahele elua, ua lilo i kino mana hookihi iloko o na Hawaii. Aka, ma ka wa i hoohanaia ai keia mana e ke Alii Hawaii ame ka hapanui ioa o ka lahui Hawaii e paa ana i ka mana koho balota, nia ka aoao o ka malihini hou i komo mai i Hawaii nei, kapae ae la i ka leo uwalo a kahea aku a na Hawaii kuonoono maoli o Hawaii aina, a e hoowaiwai nui ana hoi ia Hawaii Aupuni me ko lakou mau leumuwaiwai nunui, ka leo hoi e uwalo ana e ku like na Hawaii maoli me na Hawaii ili-keokeo no ka pono o ka aina, ka po--110 o ka lahui, ka pono o ka waiw.ii, ame ka palekana o na pono ame na pomaikai e ae o ka aina, i mau ai he Aupuni maikai ,ma Hawaii nei, aia hoi, ua paleia mai ia leo, a ua hooloheia ka leo e alakai ana ia Hawaii lahui (ka hapanui nae) no ka hoea ana aku i ka pahu hopu o ka laweia aku o ka mana ! hooponopono aupuni mai ka Hawaii aku. j Aka, iloko nae o keia ninau, oia lioi, ke Aupuni Maikai, ua ikeia ke kulike ole ona noonoo ana o na aoao elua. O ke Aupuni maikai, wahi a na Hawaii e alakaiia ana e ka aoao i kapaia, o Hawaii no na Hawaii, ua manaoio no lakou he Aupuni maikai ka lakou e hana ana. A o kekahi aoao hoi, ua manaoio lakou, o ke alahele e loaa ai he hoiomua i na oihana kuloko o ka aina, e hoomahuahuaia ai ka holomua ame ka maemae o na alanui, na uwapo ame na , hana aupuni apau o loko nei o ka aina, | mai Hawaii a Kauai, oia na hana e hoonee ana i ke aupuni e olelo ia he maikai. Ua kue keia mau koi like ole a keia mau mahele o loko o ka lahui, i kahi ame kahi. Ua oo keia kue ana | mawaena o laua, a ua hua ae la ka ! hua, oia hoi, ua kailiia ka mana Aupuj ni i noho mana ia ai e ka Hawaii a lilo mai iaia akif. I mea e loaa ai keia mana, oia hoi, ka mana koho balota i ke kanaka Hawaii, he mea pono iaia ke hookupono i kona noho ana ame kona mau ano apau me ke kulana noho Aupuni o ke au hou i okomoia aku nei o Hawaii. E haalele ke kanaka Hawaii 1 kona makee hoopupu ana i kona nohona o na au o na Kamehameha, aka, oke au Amerika—nohona Amei'ika — hana Amerika (ma ke ano Aupuni) oia kana e hoomaamaa a e hoonaauao iaia ! iho. O ka mea nui o ka loaa iaia he kuleana e paa ai oia he mana e komo pu ai oia ma na hana hooponopono kuloko o keia au nohona Aupuni o keia »nua aku. Ua maopopo ia makou, aole pono ke haawiia keia pono i na Hawaii i like ole ko lakou mau manao no ka nohona Aupuni hou ana, oiai e lilo ana no auanei kela mana ma ko lakou lima i mea hoopilikia i na nee mua ana o na hana e loaa ai he Aupuni maikai. Nolaila, he mea pojio ke noonooia ke ano o ka haawi ana i keia mana iloko o ka lima 0 na leanaka Hawaii. Ke kamailio nei makou elike me keia, aole no ko makou makemake ole e loaa j i na Hawaii apau keia kuleana hooponopono kuloko i na hana o ko lakou aina iho; aka, i mea e loaa ai k>e kaa-, na ame ke kanana pono ia ana o ka poe kupono mawaena o na Hawaii e komo ma ia kuleana. 0 ko makou iini nui nae e loaa mai keia Pono i na Hawaii I apau i hiki ai ia lakou ke komo koke iloko o na hana o ke Aupuni hou o Hawaii e ku a e loaa mai ana ma keia kau e noho mai la ka Ahaolelo Nui o Ameri- | ka Huipuia. I * KA lINI A NA MAKUAHINE HE NUI He lehuiehu loa na makuahine i loaa na keiki i onawaliwali ia ke ola i iini nui e loaa iaia ke kino ikaika a oolea 1 elike me ka bebe Ilikini. Ua hiki loa i kela ano makuahine ke hana i mea e i ioaa ai ka lakou poe keiki ke kino ikaika a maikai hoi, ina e pau ana ke koe iloko o ke kino o ka hoomaemaeia aku mailoko aku o ke kino, a oia nohoi ke kumu o ka eiwa hapaumi o na ma'i e loaa ai na kamaiki opio. E pau ana keia pilikia i ka Laau Uikini Hoomake koe. No na makahiki he nui i lawelawe ai na Ilikini i keia laau lapaau i mea e ikaika ai a e oolea ai na kino o ka lakou poe keiki. 0 ka mea i loaa ai ka ■ pono i ke keiki a ka ululaau, he mea , nohoi ia e loaa ai ka pono i ke keiki o j ke au malamala.ma a e ola ai nohoi ia. 0 keia ka hana a nei laau lapaau iloko o na makahiki i kaa hope ae nei. E loaa ana no ia oe keia ano laau ma ka hala-kuai laau.lapaau.no ka 25, kenet. E makaala nae e loaa mai ka mea maikai a oiaio hoi. He mea makamae loa ke ola o nei mea he keiki, e pono ole ai hoi ke pauaka wale ia. I HOBRON DRUG CO., na Agena no na Laau Kikapu Ilikini, Ua lrocfunaia aku mai ka Banako o Bihopa Ma, he huina dala o 75,000, no ka Waihona Aupuni, maluna o ke kaa kikane, ma ka Poalua nei.