Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 50, 15 December 1899 — ELO W LOHIA Ke Aloha o Kuu Makuakane Ke Aloha o ka'u Mea i Aloha ole ai, [ARTICLE]

ELO W LOHIA

Ke Aloha o Kuu Makuakane

Ke Aloha o ka'u Mea i Aloha ole ai,

Ke Alii ame ke Koko Makaainawi.

(L'ai-iuia >: HOOIH'MAHIHHIE) "E loaa auanei ka maha o kuu'uhane. ina e ike ana au ia oe, e kuu lei aloha. e maieia ana oe me kekahi kanaka waiwai nui a kuonoono hoi. O oe. e kuu keiki. ka'u mea i aloha loa ai. Aohe o'u noonoo nui no'u iho," wahi a ka Ela i pane mai-ai i-kana kaikamahine. "E hai aku ana kaua iaia i ka la apopo no keia pilikia o kaua," i pane aku ai o lanatia i kona luaui makuakane me ka olelo ana aku nohoi, "1 keia wa la, he mea pono ia oe, e Papa, e hooluolu. O ka hora 2 keia o ka wanaao. 0 oe ame a'u ke auamo i keia pilikia. E pili niau aku ana au īa oe i ka'u mau kokua ana apau. Nolaila, e Papa. e hoi oe e hiamoe a e hooluolu iho." "E kuu lei, hookahi a'u mea i koe e hai aku ai ia oe. 0 ka palapala i loaa mai ai ia'u no ka mea e pili ana i ka moraki o ka.hale nei. mai a Haremano KuUiru.se mai no ia. Ua hoike pu mai nohoi oia ia'u. e kuu kelki, no kou aloha ia'u nei i kou makna e hoike akw ai oe iaia i kou kulana oluolu ame ka lokomaikai." "E hana aku ana au ia mea imua ona. a mai hoiwhopo oe. e Papa no ia mea." "lle ona miliona keia kanaka opio. He oiaio he kanaka ia i nele i ke koko alii. aka, he kulana nae kona i like ka hanohano me ko ka mea i loaa lie koko alii mai ka po maL Aole hiki o\a ke nanaia aku ma ke «no he kanaka haahaa oia." "E Papa. ina iu> ua U>aa iaia ka waiwai apau o keia ao." wahi a lanutia i pane aku ai imua o kona makuakane me ke kulana lia'aheo, "e ku mau ana no ia n\.\ ke kulana haahaa nt> kt>na nele ana i nei n\ea he koko alii; a i kuu ilihune ana, ua alii no au. nokamea. he koko alil ko'u mai ka po n\ai. K hana aku ana au i na hana oluolu apau imua ona. aka, aole uae e hiki ia'u ke ike ole iho, he keiki oia na ke kanaka ! makaainaua wale no." Alaila. kulou iho la ia a honi iho la i kona iuaui makuakane. haawi iho la i kona aloha iaia. a hoi aku la ia no kona ruu\i. laia i hi>ea aku ai iloko o kona rumi ua haule iho la kona mau kuli maluna 0 Ka papahele. a uwe iho la oia me ka ehaeha Kx\ o kona naau. Ike tho la ia. he wahine opio ilihune loa ia. O na nani apau ana i kaana ai me ka haaheo i na wai a hala ae. ua IHo iho la ia man mea i man mea ole iaia . Aole ia e hiki hou ana ke haaheo 1 ka naui ana i kaana ai i na wa i hala ae. Hoomaopopo iho la ia. aoie liuliu loa kana noho pu ana aku me kona luaui maknakane niaioko o ka home nani i hanaia ai a i malamaia ai oia a nni. a kuewa akn laua mai ia wahi aku. Me na waimaka e hiolo iho ana ma ko laua mau papalina, e haaleie iho ai laua ia wahi. O kahi a laua e hele aku ai. o hea ia ia? Aoie oia i ike. O kahi waiwai hookahi ana e haiihali pu aku ai me ia. ma ka la e knewa aku ai ia ame kona luaui makuakane, oia ka nani e haiamn ana maiuna ona; a ua ike nohoi oia ia mea. I kela wa hoi i hoaiaia mai ai kona noonoo no ka Haku Ravenakuta. Hoomaopopo iho la ia, ua makemake kona makuakane e mare oia iaia. Oiai hoi, ia e noonoo ana no ua Haku la, ia wa oia i pane ae ai iloko ona: "Aole oia wahi lihi makemake iki i keia Haku Opio. He mea oiaio nae, ma ko'u hoomaopopo aku i kona mau ano apau, ua hoohihi ioa oia ia'u, a ua punihei maoli no oia ia'u, aka, aole nae o*u wahi makemake iki iaia. Aole anei o kekahi kumu nui o kona makemake ana mai ia'u, mamuli nohoi ia o kona manao ana he wahine waiwai au? He aloha maoli anei kona ia'u, a i ole, no ka waiwai paha. o kuu makuakane kana mea i manao nui ai? Ke mnao nei au ina e lohe maopopo ana ia no ke ano o Ko'u kulana e noho nei i keia wa me he mea Ia e hoopuka mai ana ia i kekahi mau huaolelo hoolana manao wale no, a haalele mai oia ia nei nei." Ike iho la ia me ka maopopo loa, he wahine ia i ulu ae iloko o na moeuhane palaualelo a waiwai ole hoi. I kekahi la ae, ua hoomaopopo iki aku la ka Haku Care, oia hoi, ka luaui makuakane o lanalia, i kekahi mau mea e pili ana iaia iho ame kona waiwai imua o ka Haku Havenakuta; a, o ka mea wale no i loaa mai iaia mai ua Ravenakuta nei mai, oia na olelo e hoike ana i ka nui o kona kaumaha no ka pilikia i loaa iaia ame kana kaikamahine. I kekahi la mai, ua hoike mai Ia ua Haku Ravenakuta nei imua o Haku Care, mamuli o kekahi hana pilikia loa i haiia mai iaia mai Ladana mai, ua konoia oia e haalele iho ia wahi. A oiai ua Haku Ravenakuta nei e holo ana ma ke alahele e moe ana no ke kulanakauhale o Ladana ,aia o lanatia ke nana aku la iaia me ka hoowahawa- j ha nui o kona mau maka, a piha pu no- I

hoi kona naau i ka hoonaukiuki. "E lilo keia a'u i ike iho la i keia la." Hnhi a lanatia i kamailio iho ai iaia ilio," i haawina e hoonaauaoia mai ai au. lna paha oka la aku la i nehiuei, he la ia e loaa mai ai ia'u keia mau waiwai apau mai kuu luaui makuakane mai, he mea maopopo loa, aole e haalele mai ana kela kanaka ia nei nei; aka, i kona ike ana, he wahine nele au. a he ilihune hoi, afa hoi, ke haalele mai nei oia ia'u ame kuu makuakane. Ua maopopo he kane oia la na kuu waiwai, aole hoi na kona aloha ia'u. Aka. ke hauoli nei nae au i keia hora, ua ikeaia ae la ke kane n»a ka loaa a ma ka 'waiwai. i He elua la mahope mai o ka la 1 haalele iho ai ka Haku Ravenakuta ia Karumabe Hale, aia hoi, i ke kakahiai ka o ke kolu o ka la, loaa mai la i ka Haku C'are, he palapala inai a Mr. Ku- ! luioke mai. Maloko o ia palapala e j hoike mai ana ia e hoea mai ana ia | ilaila ia ahiahi iho. Haawi mai la ia i ua palapala Ia i kana kaikaiiiahine ! me ka olelo aua mai hoi: ; "E hana aku oe i na hana oluolu apau imua o Mr. Kuluroke, oiai o ko'u ola ame ko'u pilikia, aia no ia iloko o na lima o keia kanaka koko makaainana. t "E Papa, mai hopohopo oe uo ia mea," wahi a lanatia i pane.aku ai i kona luaui makuakane. "Ua.makaukau au e hoike aku imua o Mr. Kuluroke, he opu alii no ko kau kaikamahine nei, e ike ana hoi i ka inakaainana | elike me kona kulana makaaiuana. me \ ka noonoo pu ana hoi kekahi i koua I kulana kuonoono. " Mauao nohoi an. o I ua kanaka opio la kekahi e nialama I pono iho ana i kona kuiaua iho maioi ko o ka poai iku i kmia auo makaai- ' nana." I "E kuu keiki." wahi a kona luaui i ! makuakane i pane nmi ai, "ma ka lnvi pa hope o kau mau olelo,. ke hoike niai j nei oe i kou ano hoowahawaha' iaia. E iioomanao oe. e kuu lei, o keia kauaka opio. au e kuawili mai nel.'he kunaka makaainana, he.ona inilioua oia i keia wa. Aole o'u manao. he nui loa na kanaka o Euelaui nei i oi aku ko lakou waiwai iuiua o kona. A e hoonia* nao iho oe. e kuu kaikamahine, Ue mea nui nei mea he ilala i ioaa mahuahua 1 kekuhi kanaka. Heaha ka wulwai ke koko alii iloko nei o kou luakuakaue i keia la o ko luua pilikia? Auhea lioi ke alii hanau <> ka aina nel i keia wa i hele mai a haawi inai i ka lima kokua ia oe ame a'u? Nolalla. e kuu keiki. e akahele oe i kou kamailio ana ame ke ano kau hookipa ana m'a'i ia .\lr. Kulumko ka inea iaia k«» kaua o!a ame ko kaua make." "E Papa. o ka ona iniUona auei ka mea e liU» ai kekahl kanaka l keoniuiA' na? A i ole, o ka waiwai anei ka n\ea e lilo ai keUahi makaainaua haahaa i aIU? Mauuo au, aoh> hlki ia mea he i>na mlliona ke kuai l ke kulana alli, koko alii. iuoa alii a hanohano ulii hol, Malla paha e loaa ana ka uaauao i ka makaainana, ka walwai i ka makaaiuana nohoi ia auo poe. aka. o ke alii elike me ko'u alii ana. aole loaa ia uiea ia ka ona mUiona. Aole." "Pela no: ua pololei iu uo kau » kamailio mai nei ia'u. e kuu lei. aka. uo ka mea e lcK\a ai u\ oe ame a'u ka palekana. ka maha hot ame ka hauoti. e kapae ae ana au i ko'u kulaua alii, a i v a»a akn au i kahi e loaa mai 'ai ka niea e kvia ai ia'u ka palekana. Ke toaa ia kana keia maha, oia auanei ka mea e hoihoi hou ia mai ai ia kaua, ko kaua mau waiwai apau. O ka mea i aneane e lilo mai a kaua aku. e paa hou ia ana ia mea e ko kaua mau Uma. 0 ko kaua noho alii hou ana m&luna o ko kana man waiwai oia ko kaua ku hou ana ma ko kaua mau wawae me ke oolea. E pau ae ana kuu hllahila. 1 keia hora a'u e ku a e noho nel imua ou, e kuu keiki, ina e waihoia mai na makana nani apau o ke ao nei, & mawaena o lakou he huina dala i hoea aku kona nui i ka miliona. e lawe koke ana au i ka millona dala!" "Poor Papa!" wahi a lanatia i pane ae ai me ka piha aloha launa ole o