Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 51, 22 December 1899 — Page 1

Page PDF (1.24 MB)

This text was transcribed by:  Daniel Mcsweeney
This work is dedicated to:  keiki o Hawai'i

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Nupepa Kuokoa

 

Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii.

 

@@@ xxxviii HELU 51 HONOLULU. POALIMA DEKEMABA 22 1899  NA HEL@  @@@@ 278@

 

KE KENEKULIA IWAKALUA

ALANA O POPE LEO I KE ALOHA MAKAHIKI

HOU A PUNI KE AO NEI.

 

NA PULE MESA LEHULEHU MA KA PO O

KA MAKAHIOI HOU.

 

POPE LOE XIII

 

WASINETONA Dekemaba@ Ma @ Aupuni Katolika Roma, a puni@@ @ nei @ @ maka ana ke Ken@@@ @@@ ma ka waenakouu a ka  @ ka la 31 o Dekemaba nei. 1899 @ me na @ @ o ka @ @ mana. @ ana hoi i ka makahiki @ Makahiki hemolele @ @ akea ana ka @ @ @ ka Pope @ e @ ia ka Pule Mesa ma ka waenakouu o ka @ maloka @ @ @ apau a puni ke @ @ a oia hoi ka @ @ ka @ @ Dekemaba nei. @ @ @ @ @ @  loa i @ @ @ @ @ @ ka Ekalesia @ @ pule mesa @ @ kekahi kahuna @ ka Ekalesia @ @ @ @ @ @

     @ @ @ @ @ @ @ @ @ ina @ @ @ maloka @ @ @ mau @ @ ma hiki @ @ @ @ ia hana @ @ o ka wa paha @ pau ai. ke hoike mai nei keia hana a ka Pope i kona @ nui e @ohia laulaha iloko @ ke ao @ apau ke @ @ me ka @lelehoi ma ka apo ana aku i ka @ Hou. O kekahi mea ano nui hoi ma keia olelo kauha@a a ka Pope oia ka hooholo ana o ka Ekalesia Katolika Roma @ aia ka hoomaka ana o ke Keneteria Iwakalu ma ka la 1 aku o Ianuari. 1900 aole hoi ma ka la 1 o Ianuari o ka makahiki 1901. A @ na olelo @ @ ka olelo @ @ @.

     @ i @ @ makahiki @ @ @ @ @ @ @ hoi hoo2 mai ia me @ @ @ ke @ @ @ aku ia @ ka pomakai no ke ao @ @ wehe mai @ @ ke @ @ @ @maikai @ @ @ @ hoi na @ @ a @ @ W @ kakouHooia@ i @ @ @ @ @ @ hoi @ @ @ @ mahope@ @ @ @ @ @ @ @ @ @ nei@ @ o Pope Leo XIII @ @ @ @ Dekemaba o keia makahiki a pau @ @ me ia la @ @ ke makahiki @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @

@ @ @ @ @ @ @ @ @ @ akea ia ana a ke @ @ @ @ @ ka @ @ e @ @ @ hoi imua o ka E@ hem@lelewaiho akea ia mai i @ @ mesa me no ka La @ o ke @ ia ana (Feast of @) ma @ @ wale no a i @ hoi (@ @ ana ma ka walu o ka la mai kekahi @ @ @ aka) no ka la Karikimaka. O kekahi hoi, Ke haawi aku nei ia i ka pomaikai kuikawa i na @ haipule e lawe i ke Komuni@ @ ma ia manawa hookahi no ma ka wa paha e ku ia ana ka pule mesa a i ole ma ka wa paha e pau ana.

 

Ke Aloha o Kuu Makukaukane

 

Ke Aloha o ka’u Mea i Aihoa ole ai.

 

Ke koko Alii ame ke Koko Makaainana

 

( @ HOOULUMAHIEHIE )

 

MOKUNA IV.

 

     I kekahi kakahiaka ae, mahope iho o ka pau ana o ka aina kakahiaka, ua kauoha mai la ka Ela i kana kaikamahine e hele aku e halawai pu me ia, oiai, ua makemake ia e kamailio pu @ ia ma kekahi ano nui.

     I ka hoea ana aku o na kaikamahine nei imua o kona makuakane, a ma kona wa hoi i noho iho ia maluna o kekahi noho e kokoke ana i kona luaui, ia wa i weheia ae ai kukai ka mailio ana mawaena o ka makua ame ka keiki.

     “E Ianatia, e kuu lei aloha,” wahi a ua Ela nei i pane mai ai i kana kaikamahine. “Ua hoouna aku nai au ia oe e huipu me a’u i keia kakahiaka no ko’u makemake e kamailio pu kaua no kekahi mea ano nui. I ka po nei, mahope iho o kou hoi ana aku i kou rumi, ua kamailio pu iho la au me Heremano Kuluroke no ka mea e pili ana i ka pilikia o kaua. Ua hoakaka aku au iaia i ka nui launa ole o kuu pilikia, a, aole nohoi au i ike i kahi e loaa ai ia’u ke dala no ka hookaa ana aku i ko’u aie iaia.  Aole hoi iaia wale no, aka, i kekahi poe e ae nohoi he nui.  I kona @ ana i kuu pilikia ua hoike @ @ eia i kona aioha @o’u me he mea la he keiki ia maioko aku @ @ ponoi.

     “Hauoli loa au, e papa i ko’u loke ana i keia mea mai a oe ma@ wahi a Ianatia i pane aku ai imua e kena makuakane.  “oiaio, ua heike io aku keia kanaka opio makaainana i kona aloha maikai ia oe e papa.”

     Aole oluolu ikio ka noonoo o ua Ela nei no keia pane hoomeamea wale a Ianatia, a ano hoomaepope ole nei i ka waiwai nui o ka loaa ana mai e na manao maikai mai ke kanaka opio makaainana @ @ la no nae ia i ke kamailio @.

     “ Mamuli o kona @ ana @ @ i kona manao aloha i hoike aku ai au iaia i na mea apau e pili ana i ko kaua noho ana o keia mau mea apau @ Mr. Grantley: a ua hooia mai laua a i lua, e hoao ana laua i wahi w nau ai kuu pilikia.  I keia ahiahi e haalele iho ai o Mr. Grantley ia anei, a hoi aku oia i Lanada. Ua nonoi aku hoi @ ia Hermano Kuluroke @ noho iki oia me kaua na elua pule: a @ ae mai hoi ia.  Nolaila, e Ianatia e hoike mau aku oe i kou ano pu ana me kaua.”

     “ E papa ua hoike aku no @ ia mea iaia, a na ike no oia ia mea @ wahi a Ianatia.

     A@ e hoao oe e hoike aku imua ona i na mea e hoohauoliia ai kona noonoo.  E hoomanaooe, he mau hana kekahi e hanaia ana e kekahi poe malalo wale no o na @oina paa @ maoli, me ke komohia ole ana o ka waipahe ame ka oluolu hoi i @ mai @loko mai o ka puuwai. O keia ano hana na kapaia he hana pamai@ a nele hoi i ka uhane ulumaheihei @ waipahe oiaio. Ma ka’u hoomaupopo ma ke ano o kau e kamailio mai nei ia’u no ka mea e pili ana ia. Heremano Kuluroke, oia iho la kou @. E@a no au ke ike nei ia oe ke paa nei @ oe i ke ano @ @ kaua a na mana mau aku nohoi oe ia Mr. Kuluroke @ ma kona ano ke kanaka makaainana @ @ @ a he mea @ hoi kena @ ulana waiwai a @ ia oe.

     “ E papa @ @ @ e hoike mai nei @ @ @ mai nei oe @ @ @ @ @ @ mawaene @ @ nei @ @ oia @ hoi ke alii @ @ makaainana hoi oia.  Ke ku nei au @ e ka’u ku@ @ @ @ @ e nana aku ai iaia @ hoi @ ma @kaia @ makaainana @ @ @ ai @.  Ma kei mau @ @ i @ ia mana @ @ @ @ @ e hook@ @ @ @ @ @ aku @ me ke @ @ waiwai @ @ @ nei au@ @ @ e @ i ka @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ .

     @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

     “@@@@@@@@ kau mau @ @ @ @ e hoo@ nui mai i @. I kekahi wa ke @ aku @ @ e kamailio mai ana ia’u @ @ keia ma i okoa iho la au iloko @ @ noonoo me ka nalu nui ana a@he ka @ wahi aloha ia’u iloko o keia pilikia @ a’u e auamo hoomanawanui @ oiai hoi @ lana kuu manao ma @ la au e pakele ai eia ka aole.”

     “ Aole hiki ia’u ke kapae ae i ka rula o ka nohona o ke alii ame ka makaainana.  Ina e wawahiia na paku apau e kaupale ana i na’lii e noho lakou ma ko lakou wahi iho, a o na makaainana hoi ma ko lakou wahi iho, alaila, e alahula ana ka poino mai o a o, o ka aina. He poe makaainana kakou apau. no laili, e hoomau aku ana no au i ka pulama ana i keia mau rula kaupale mawaena o ke alii ame ka makaainana.”

     Ua hanu kaumaha iho la ka Haku Care no keia pane oolea a kana kaikamahine.  Ua olelo iho la nonoi oia ilkoko iho ona, ina no oia ma kahi o Heremano Kuluroke, aole no ia e hoihoi ana i na hana a Ianatia, a he mea ole kana mau hana oluolu Puanuanu e hana mai ai imua ona.

     Ia ahiahi, haalele mai la o Mr. Grantley ia Karumabe Hale a huli hoi aku la ia no Ladana. Mamua hoi o kona haalele ana iho i ka Huke Care, ua hai mai la ia i kona @ maoli, aole ia i ike iki i kahi @ @ ia he kokua iaia no na paona dala he 10,000. Ua hoike mai la oia imua o @ Haku nei aohe wahi e kaa ai kona mau aie apau.  O ka mea maopopo wale no, e lilo aku ana o Karumabe Hale e kaa ole ana na dala a ke kaikunane o Ianatia: a. aohe hoi he wahi e hookaaia mai ai na paona dall he 200,000 i la ia ilok@ o ka lua eli dala ma Mekiko.

     “ He mana mai ka lani mai, oia wale no ka mea nana e hoopakele ae i keia pilikia ou, e kuu haku,” wahi a ka loio i pane mai ai i ua Haku Care nei.

     I ka hala ana aku o @ Loio nei, @ noho iho la ua Haku nei o Karumabe Hale me ka nui o kona kaumaha ame kona lu@luu. Ua noho iho la ia i kela an@ keia la moloko o ka rumi palapala. A ma kela wa ame keia wa a kana kaikamahine e ike ai iaia, na loli ano e loa ae la kona helehelena.

     Ua hele mai la kona kino a wiw@, hahaka pumaiia hoi kona mau maka, aiai laukea mai la kona mau helehelena, a he ku mauoli no i ke ano e na helehelena o na Haku nei ke ike aku.  I kekahi la a na kaikamahine nei i komo aku ai, a halawai pu me kona luaui makuakane, aia hoi, me na waimaka e hiolo ana ma kona mau papalina, pane mai la ia imua o na kaikamahine nei ana:

     “ E Ianatia, aohe loihi o ko’u mau la e ola aku ai.   Aole oei alohamai ia’u a nolaila, aole au e loihi iho ana me oe.  O ka hilahila e kau mai nei maluna o’u, he mea hiki ole ia ia’u ke hapai hoomanawanui aku.  I hookahi a’u nonoi hope loa ia oe, e kuu lei, enoonoo mai oe no kaua.”

     “ E papa heaha la ka mea hiki ia’u ke hana aku?  nele mai la no ia oe i ka makua, nele nohoi au, kau keiki. Heaha la ka mea hiki ia’u ke hana?”” E wawahi oe i kela hau puanuanu e ku la me he kia hoomanao poina ole la iloko o kou umauma no nei mea @ alii a @ makaainana. He wa kela no ka pilikia, a e kapae ae oe ia mea.”

     Pehea la e hiki ai ia’u ke hana pela. Aole a nei hoi i lawa o Heremano Kuluroke i ka’u mau hana oluolu apau i hana aku ai iaia iloko o keia mau la ana e noho pu nei oia me kaua?  Heaha la ka’u mea @ hana aku ai?”

     No ka keiki makaainanana nei hoi, he mea oiaio ua komohia ka hoohihi ame ka makemake iloko o kona naau no ka Lede Ianatia. Ua kauuia ka auoano o ka makemake iloko o kona houpo, a ke pii mahuahua ae la ka ulu ana o ke aloha iloko ona no ua Lede Opio nei: aka ma ia wa hookahi no nae, aia no ia ke hoomaopopo la, ke ku la laua ma na welau mamao loa i kahi ame kahi.

     E hana ana nonoi o Kuluroke i na hana e loaa mai ai he maliu ia ana mai e @ Lede Opio nei, eia nae, he ole ka maliu mai o ua Opio nei o Karumabe Hale.  Me he mea la ua ike no o la@ i keia mau hana a ua makaainana ona miliona nei.  I kela wa ame keia wa a ua makaainana ona miliona nei e hoike aku ai i na ulumahiehie @ @ ua Lede Opio nei oia kona wa @ aku ai iaia iho a ku-mamao aku a mai ua kanaka makaainana nai @ @ mai nohoi @ manao hoonau@ i kekahi wa iloko o na opio makaainana nei no na hana puanuanu a  @ @ @ ka o oiwi ana i hoo@ aku ai.

     I kekahi kakahiaka nui maikai a ka@ k@ wa hoi a ka makani @ @ @ @ huihui mai ana mai @ mai o na @ ua olelo mai la ka Haku Care i @ kaikamahine e lawe oia ia Mr. Kuluroke i ka holoka ma ia kakahiaka, Ua lilo keia i mea maikai i ka noonoo o ua kanaka opio nei,  Aka he mea e nae ke poniuniu @ kona p@ i kona lohe ana aku ia Ianatia e pane aku ana imua o kona luaui makuakane: “E papa @ hauoli maoli au e hele pu aku me  Mr. Kuluroke i ka holokaa i keia kakahiaka. He oiaio he kakahiaka maikai mauoli io no keia. The air is fine and bracing. Aka o ka pilikia, aohe o’u wa kaawale i keia kakahiaka, oiaio e paa loa ana ko’u manawa apau i keia kakahiaka i na hana o loko nei o ka hale.  Manao au, e ka la mai ana no o Mr. Kuluroke nei ia’u no ka hiki ole ana ia’u ke hele pu aku ma ia?”

     “Aka e imi nonoi oe, e Ianatia i mea e hiki ai ia oe ke hele pu aku me Mr. Kuluroke nei.  Aole anei e hiki i na kauwa ke lawelawe i na hana o ka hale nei ma kou wa e kaawale aku ai me Mr. Kuluroke?”

     “ E papa, he mea pono ia’u ke laweawe kino maoli ma kekahi mau ha na o loko nei o ka hale: na hana hoi e hiki maikai ole ana ke hanaia e na kauwa lawelawe.”

     “Eia hou no ua kaupale alii nei a ua kaikamahine nei ke imi apa hou mai nei.  He keu wale no keia a ke kaikamahine paakiki nui wale.” wahi a ua Haku Care nui namunamu iho ai iloko ona, me ka pupuku koikoi ana iho o kona kuemaka.

     O Mr. Kuluroke hoi keia, ua hehee iho la kona hauoli apau ia wa, a ua haawe iho la nonoi ka luuluu ame ke kaumaha maluna ona, Ke ike la ia,

(E nana ma ka aoao elua)

    

KA HAIOLELO A BRIGHAM H ROBERTS

 

IMUA O KA HALE O NA LUNA MAKAAINANA.

 

@uhiia mailoko mai o ka P.C. Advertiser o Dek 15. 1899

Wasintona. Dek 5. Ma ka wa a Brigham H. Roberts i ku ae  ai e haiolelo, ma ka pale ana iaia iho imua o ka Hale o na Lunamakaainana i keia la, ua hoouna aku la ia oia i ke pakaukau o ke kakauolelo o ka Hale, a ua heluhelu nonoi i ka pala hookupa Amerika, ooiai hoi ia i olelo ea ai, he mea pono ke hoakoakaia @ ae na pepa apau i pili i keia kumuhana kamahao imua o ka Hale.  Alaila heluhelu mai la ia he mau olelo noloko mai o ka Buke i kapaia “ McCreary on Elections,” ka mea e pili ana i ke ke@hina hana kue pupuahulu i ke kohoia ana o na hoa o ka Hale.

     Ano e na keonimana,” i hoomau aku ai o Mr. Roberts,” o keia ka olelo hoakaka a kekahi kanaka nana ka buke i lilo i mea alakai (authority ) iloko nei o keia aina.  A ina na pili aku ka rula o ka Hale o na Lunamakaainana no na hana e malamaia i ka nane-ihi-kapu o kekahi paio kue koho balota ana, aole anei he oi loa aka ka nene-ihi-kapu o ka rulala, ma kona malamaia ana, ina he kue koho balota i hooiaio ole ia ( protest ) ka mea i waihoia mai no ka lawe ana i ka hoohiki.  Ke nee aku nei au ma ka noonoo ana i na kumu hoopii i manaoia, ua lawa ia no ke apono ana i ke kumuhana a @ keonimana mai Ohio mai( Mr. Taylor ) i olelo ai, he kumuhana malahine keia a pela hoi kuu hoaloha ma keia aoao ( Mr. Richardson o Tenesi )i hoike ae nei, he keehina hana keia i loaa ole kona like ke keonimana mai Ohio mai i kana kumu hoahewa a kue hoi ia’u maluna o kekahi hoike aha-hookolokolo, i ikea ia ai i ka wa he umikumamalua makahiki i hala ae nei ka wa hoi a makou e hakoko ana maluna o ke kumuhana no ka Mare Lehulehu oiai hoi e ku ana o@a he Aupuni Teritori ka wa a’u i ae ai i ka hewa mikamina i hoopiiia ai au.  Me he mea la, ua poina ke keonimana i kekahi mea maopopo loa, oia hoi keia, mahope mai o ka la i ku ai ka moolelo aha hookolokolo i pili i keia kumuhana, he elua wa i loaa ai ia kakou na kukala huikala a ka Peresidena ( o Amerika Huipuia nei l.h.) a i pili hoi i na kanaka i hoo@eleia ai i ka pono koho balota mamuli o ke Kanawai Edmunds-Tucker a ke keonimana mai Ohio mai, o hoike ana na hoopii iki ia au imua o ka A@a, a i oie ia ua hoahewaai paha au no kekahi karaima o kekahi ano ma kekahi wa, mahope mai o ka olelo kauhaua huikala a ka Peresidena o Amerika Huipuia i kukala ai.  Ua poina nonoi ke keonimana i ka mea maupopo @ mahope mai o kela aeia ana e au e kela hewa mikamina ana e kuhikuhi nei ua hoohoio iho la ka Ahoolele Nui nei ke kanawai e hoomana ana i ke Aupuni o @ e kukuku ae i ke kulana Aupuni Mokeaina.  A aia hoi maloko e kela kanawai he mau olelo e hookupono ana i na makaainana apau maloko o kona mau palena iho e lilo kakou i poe kupa ( citizens ) no Amerika Huipuia a na ha@ia no@oi kela Kanawai ma ke ano e hoo@@ loa ana i na mea akeakea a hookuia i komo iloko o ke kanawai a Edmunds-Tucker.  Ua poina nonoi ke keonimana i ka hoomanao ana na aponoia ke kumukanawai o ka Mokuaina o Uta e ka Peresidena o Amerika Huipuia ame kona poe hoakuka, a, ua aeia o Uta i mokuaina iloko o Amerika Haipuia, a, ua auamo ae oia maluna iho ona i na koikoi apau o ke ku ame ke noho ana he Aupuni mokuaina, me ka hoakaka ana hoi maloko o kona Kumukanawai i na kanaka w noho ana maloko o kona mau palena i kupono no ka lawelawe ana i ka pono hoi no na oihana aupuni, ma ke ano he poe kupa lakou no loko o ka lahui holookoa.

     “ O ke kumu hoopii elua, i manaoia ua pili ia i ke kupono ana o ka hoa mai Uta mai, aia no ia maluna o kekahi afidevita ame kekahi mau pepa e ae a paa ia nei e ia.  Ua olelo ea nei ke keonimana mai Ohio mai, mai ka makahiki 1889 mai, he kanaka haihai kanawai hopaakiki loa au iloko o ka Mokuaina o Uta.  Ina he oiaio ia mea alaila, e ninau aku au, nokeaha la au i hoo@ @ @ kekahi ana i @ kanawa@  He @ ma@popo loa aole la mea ma@ o ka makemake ole ana o na kanaka o Uta e hooke aku i ke kanawai.  Aia ka lawelawaia ana @ kona mau kanawai iloko o na lima o na kanaka Mormona ole, na kanaka@ aole o lakou wahi lihi hoihoi iki i na kanaka o loko o ko’u manaoio hoomama.  O na mikini paahana apau o ke kanawai ana no ia iloko o na lima o ka poe i hookohuia e ke Apuni Federala Pehea la au i lilo ai i mea haihai kanawai i hoopaakiki a pakele iho la hoi au i ka hoopaiia ana e ke kanawai?  Nolaila, ua kukulula na kumu kue a ke keonimana, aole maluna o kekahi moolelo aha hookolokolo ma@ aka, maluna no ia o na afidevita ame na pepa i hoolakoia aku iaia e na kanaka.”

     Ua hoakaka ae o Mr. Roberts ma ke ano nema i na palapala hoopii e ka koo ana i kona kipakula ana mailoke mai o ka Hale.  I kona hooki ana ka olelo ae ia o na hoa o ka Hale e kohe ana ma aoao kokua i kona hoon@ ana i hoa no ka Hale aole lakou i koho ma ka aeae kokua i ka Mare Lehulehu.

     “Ke olelo nei au he hana hanohano wahi ana i olelo ae ai @ oleloia ana au ma keia hope aku ma Uta owau ke mea i ku ma ka papahele o ka Aha Hana Kumukanawai o Uta no ka hooki ana i keia ninau Mare Lehulehu Aole au e paio ana ma ka aoao ka koo i ka Mare Lehulehu.  Ua make loa ia mea.”

     I ka pau ana o ka Mr Roberts ma@ olelo ua haawi aku oia i ka mah@lu

@ Mr. Taylor ame na hoa o ka Hale @ ko lakou hoomanawa@ui ana mai iaia.  A ma kona wa i noho iho ai maluna o kona noho ua haawi na hoa o ka Hale iaia i na mahalo ana.

 

HE HANA MANA MA MIKIGANA

Hiki ke Olelo Mahope iho o ka hala a ana o na makahiki he @ THE YPSILANTI COMMERCIAL. YPSILANTI. MICH.

     He lehulehu loa na mea i keia @ he mea ia he mau hana mana, @ @ he mau mea wale no ia @oloko mai @ na kanawai o na mea kino a @ ka hoohanaia ana hoi oia mau k@awai e hiki hololea ana ke wananaia ka hoea ana mai o kekahi hopena.  Ua ike maopopo ia keia mea maloko o kekahi ohana kuonoono ma Mikigana i keia wa ke koko iho la, a, aole hoi @ mea @ @ no ka oiaio ana o keia moolelo @ ai na hooiaia hoi ia e Mrs. Harriet Begole o Ypsilanti Mich. Ka @ hoahanau a Mr. Joshua Begole ka mea i noho Kiaaiaa ma Mikigana ma @ 188@ @ @ ka olelo a Mrs. @.

     “Ma ka 188@ na @ iho la au i kekahi mai ikaika loa a iloko o @ wa ua paa loa iho la ko’u @, a @ hiki ole ia’u ke @ aka @ @ hawanuwanu wale no @ @ @ @ @ makahiki @ @.

     Ua lapaaula hoi au e na kau@ @ elima ka nui no ko makou wahi@ a mahope iho ua niau aku @a i ke@ poe kauka akamai o N@ @ @ mai hoi @kou @ @ ko’u mai@ ka hai pu ana mai hoi @a @ @ @ ia ka aoao @ @ @ @ a e ka aoao akau @ @ wale no @ @ @ makahiki i @ ai @ i ka mai aku ikaika @ @ ka opu a @ makahiki i @ @ @ nei i @ @ ai au e @ i @ @ @ a Mr. Williams no na kanaka @ @.

     Ua hoop@ ka pilikia @ kuu @ maikai mai ka ko’u ame @ @ loa hoi @ @ mai @ ia’u @ @ @wale e i like mai a e aka. @ @ ma a’e po@ @ i ai ai, a @ Novemaba @ aka nei i hala i @ @ loa ai au me kuu @ @ kamanawa @loa iloko o @ @ makahiki @ @ @ wa @ @ @ @ makahiki a eia @ @ a’u kuu @.

(Kakauinoaia)

MRS. HARRIET A. BEGOLE

     Hoohikiia a kakauinoaia imua o’e keia la 19 o Mei 18@@ ma Ypsilanti Mikigana.

     JOHN P. KIRK

     Notere no ka Lehulehu

     He laau puhili ole na Hua@le a @ Williams no na kanaka Nananakea no na mai locomotor a@axia @olo kapa St. Vitus dane@, Saialika, nuralagia, rumatika nalulu na ma’i mahope iho o ka loaa ana i ke garipa kapalili ka houpo, nananakea @ helehelena ame na ma’i apau o na kane ame na wahine.

E nana noka wa-hi. E kauiia ana me na poe kawili laau apau.  He 50 keneta o ke poho.  Eono poho he $2.50 Dr. Williams Medicine Company, Schenectady, N.Y.

     Eia ke waiho nei o Mrs. Kekai o Honouliuli, Ewa, ma ka moe ma’i maloko o ka Halemai Moiwahine.  Lana ka manao e loaa ana i ka palekana.

     He anaina himeni hoomanao “ La Karikimaka” ka na haumana o ke Kula Sabati o ka “Ekalesia o Iesu Karisto @ Hoonohonoho Hou ia” maloko a Ariona Hale, ma ke ahiahi o ka la apopo.  He mau haiolelo me na himeni.