Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 51, 22 December 1899 — Ke Aloha o Kuu Makuakane Ke Aloha o ka'u Mea i Alhoa, ole ai. [ARTICLE]

Ke Aloha o Kuu Makuakane

Ke Aloha o ka'u Mea i Alhoa, ole ai.

h< K'<>k ) Alii (une kr Koho }fnka'iinana.

i h'ak.iuln » WH)VLVMAHIEHIEj MOK UNA IV. l leokahi kakahiaka ae, mahope iho > l<a pau ana o ka aina kakahiaka, ua ; -iuoha mai la. ka Ela i kana kaikamae hele aku e halawai pu me la, ua makemake ia e kamaUio pu m '' 'ia ma kekahi ano nui.

Ika hoea ana aku o ua kaikamahine nei imaa o i-'nna maknakane, a ina | kona va hoi i noho iho ai malnna o kekahi noho e kokoke ana i koua luaui. ia wa i weheia ae ai na kukai kai mailio ana mawaena o ka malena ame ; ke keiki. "E lanalia, e kuu lei aloha," wahi a . iki Ela nei i pane mai ai i kana kaikaniahine. "Ua hoouna aku nei au ia oe e ( huipu me a'u i keia kakahiaka no ko'u makemake e kamailio pu kaua jio kekahi mea ano nui. Ika po nei, mahope j iho o kou hoi ana aku i kou rumi, ua | kamailio pu iho la au me Her. 3 mano Kuluroke no ka mea e pili ana i ka pilikia o kaua. Ua hoakaka aku au iaia i ka nui launa ole o kuu pilikia, a, aole nohoi au i ike i kahi e loaa ai ia'u ke (lala no ka hookaa ana aku i ko'u aie iaia. Aole-hoi iaia wale no, aka, i ke- j kahi poe eae nohoi he nui. I kona j

• »ne aa.j ī kuu :a..i ui " '• aioha no' i. rr- he r. 1:. ae ia' niaiioko .:k i ... ke': a ponoi." "Hauolī !oa āu. »- ■ k,, ; ana i keia mea ma: a oe inai.." -vnhi i lanaīia i pane ak: j ;• -n?. makuakane. "He o:ak.. ua hoik* o aku keia kanaka opi.; ūnana ī kona aloha malkal ia r r;.;pr.." Aole oluolu iki oka noonoo un Ela ne'; no keia pane hoonm.mea ?.'Me a lanaiia. a. ano hooma«:po; o ok :.:.-i i i-.a waiwai nui o ka V>a.-. :na rir.i : ua manao maikai m?A i oi .o m.\k<iainan:i m:>i; ik:t. h'.in:; ' f/a no nae ia i ke kam«l:':o : na: "Mamuli o- kona h.:«-Xr uaa ~r.i :i'a i kona manao aloha : 'ioike aka ai au iaia i na mea apau e -.;ii ana i ko kaua noho ana o keia wa. hoik» u)iu noiioi au i keia niai; r.:-a .-pau ;.i ,Mr. Grautley; a ua hooia .-a.i: ia.ua a i - iaa, e hoao ana laua i >vhi e pau r.i knu inlikia. I keia ahlKh : naal-Ie iho ai 0 Mr. Grantley ia an' : . a hoi aku oia 1 Lailana. l"a nonoi :.k-a hoi : : i > flar?mano -Kuha-oke •: "oho :ki >ae kaua na elua puie: a se mai V:iō .a. N'olaila. e lanaiia. aka oo i kou ano oluolu iaia. ōiai krr.a r,iau la . uoho pu ana me ka::a." "E papa. ua hoik* ak-i no : ; ia moa i.iin. a ua ike no <>frt ;ne;. ' unhi a [jnur.iu. "Ae: e hoao oe e aMki-aku imua ona ī na aie,t e hoohauulīia ai kona nooaoo. E hoonianao oe. hemau >ekah\ e Uaaaia ana e kekah: ] c.e malalo T.?.ie no o na loina paa ma-oli., mo ke kuaiuhi* ole ana o ka "vaip>ahe tune Ha o[riuiu lioi i aiu raai Wjofeo iaar o ka pnuwai. <> keia aao hana. Aapaia he haiia pamal.jo. a n-1»? >ioi ik a. uhane m • ulunuiiiieoie i -va:;vLie vīakv Ma ka'u hoomaovQpo> ma k<? >:zm> o kau e k&malLlo» maī. :a'u e pili ;ma ia. Efaxensitt» KuJ.ar-j-k-\ oia. iho :a \ou

ajxr>. ke ik- kx e«?\ X<?- paa o.yL m> oe- t ke is? ahi. > u. ua mna aun ifeu, ns>h.oi ia. Mr. Kalur»>~ am. StcKcx juojj. h± kĀ2aJm csa*aaisa-a-i. as> b:: j. LW 2KŪ.-e-.-: sci aa. a fcze"::o:i- v »i •;..=_ " E aaaiuū: -::KI U«l-> » v atKfe- rna>B- n»t ~c-cīa>c- ssai a>*i w-.. iiE. E'j> ~;V o?s ay?L ««£• ~-L a£« »>ia. ā?* j.t_ i. >- •j£ii_ ai-?- ia tDrt it£ e-as?-ii££l -T*-' _J_ -:-J- e- -rrttt.-% £ā£ot ii — *> Vofc*3is. Tc«fggj;fTOm -rr: aaii »l. % «« Jiam: cr""..r£s. i lou ii sar>>a> AŪE waa3L i \«J- ?al-r J£2lS3L<s- i«e«S3c.Fltt uiit 333i i iiīi. y ~-e »&» artr: r c?na ._ n. 4ĪE.tL. iKi »? x:al T" IS. 38l :• ■xaraci£ i«- i-T *;•-' : *i ; ~ iKET»īs£. ecr. - a.~"x ' _WiV i_T-tf 5 £E nt' «•• -_■• ii 3rKE*-īrP "tr- . 5 S LHT"A?CS ictcngfcT _ li. JS. <s ; i:nia. a>t.s, a S 3£^i£ S":AI ® ; £a3L:i& ?aa«- . īr>-,-. kiikfr- ! "Ina X'"&ei -r- .a^ki. £3» «o» ; ir_i. «J3» "■£. HCĪft <»» ■£ Ī53»j jiS2i2£ -m-an i t J'~ r-~warXi. 2 ;-*3, fe-!haS>f. aia :z c~ * saaßaafiō ' ~rcmi iyg ia"Ti 3 is&oa ; ībo ia aa il'aku <0 3es'e leooaeo we ia | nalu Btn .an.a. ai'he ia '&ū T*33stjßĪoHa. j ia~n iioio a jHlīiaa siū « *u- ; imo bcw>m23ta.*aiiTil a-ei, a»ā t ®a ; ]3Da ixra maiiao zlz o»a la aa e aī. €-ia ia aok>,~

| ~Ao!e inkī ia'n >.*> iapae ae i ia mla j o ta nohoiia o ke rJii ame ma'Kaai- { nana. lua,e na pakn apan e i Kaupale anai nalii « noio lakou ma ko | lakou waM ilio, ao im inakaalnaiia hoi i ma ko lakou wahi iiio. alaila, e alalwlaana ka poino mai o a o, o ka aina. He poe makaainana kakou apan. Nolaila, e hoomau akn ana no an i ka pulama ana i keia mau mla kaupale mawaena o ke alii ame ka makaainana." Ua hanu kaumaha iho ]a ka Haku Care no keia pane oolea a iana kiiKam3hine. l T a ,ole!o iho la nohoi oia [ iloko iho 096. ina no oia ma kahi o Heremano.Kuluroke, aole no ia e hoihoi ana i na hana a lanalia, a he mea ole kana mau hana oluoln puanuanu e hana mai ai imua ona. Ia ahiahi, haalele mai la o Mr. Grantley ia Karumabe Hale a huli hoi aku la ia no Ladana. Mamua hoi 0 kona haalele ana iho i ka Haku Care. ua hai

mai :;■! i kon.i : i.aol- ;.i i ike ik: i k:>lu a: ho koku:i iaia no n.i i'.aona uai.i iie '.".(M"'. l'a h.oike mai ?a oin iiuua <> i:a Haku nei aoh«* wahi v kaa ai kon»: mau aie apau. O ka mea maopopo \va:e no. e'lilo aku aiu\ 0 K:inimahe H:i>: e kaa ole ana na dala a ke kaikunane o lanalia: a. aohe l«oi lie wahi e hookaaia mai ai na pa- ' ona lala lie i'ūu.im m i i M j :1 ilok.» o !*.: flna eli <laia ma M-kiko. "He mana mai ka lani mai. oia wale vo k.i inoa nana e hoopakele ae i keia pilikia ou. e kuu haku." walii a ka Loio ji pane mai ai i ua Haku Care nei. '' I k:i hahi nnn ukn oua Im'io nei. un iioho iho la ua Haku nei o Kannuahe Hale me ka nui o kona kaumaha ame j kona hiiiluu. Ua noho iho la ia i kela an|e.keia la maloko o ka nimi palapala. 1 A irm kela wa ame keia wa a kana kaiklwiahine e ike ai iaia. na loli ano e ; loa. ae la kona helehelen.i. I T)a liele mai la kona kino a wiwi. ha- ! haka ]>u mai Ja hoi kona maumaka. aiai laukea muj la kopa mau holeheler.A, a he ku maoli po i ke ano ē na holehelena o na Haku nei ke ike aku. 1 kekahi !a a ua kaikamahine nei i koph> aku ai. a halawai pu me kona luaui ; makuakane. aia hoi, me na waimaka •: hiolo ana nia kona hiau papalina, pa-ne mai la ia imua' o ua kaikamahine nei ana: "E lanaua. aohe loilii o ko'u mau la e ola aku ai. Aole oe i aloha mai ia'u, a nolaila. aole au e loihi iho ana me oe. O ka hilahila e kau mai nei maluna o'u, he hiki ole ia ia'u ke hapai heomanawanui aku. I hookalii a'u nonoi hope loā ia oe. e kuu'-lei." <> noonoo mai oo no kaua." . "E papa. heaha la ka mea hiki ia'u hana aku? Nele mai la-no ia oe i ka makua. uele nohoi au. kau keiki. Heaha la ka īhea hiki ia'u ke hana?" "K wawahi oe i kela hau puanuanu e. ku'la me he kia hoomanao poina ole la iloko o kou umaunia no nei raea he alii a he makaainana. He wa keia no ka pilikia. a e kapae ae oe ia mea." "Pehea la e hiki ai ia'u ke hana pela. Aole anei hoi i lawa o Havemano Kuiuroke i ka'u mau hana oluoln apan ī hana aku ai iaia iloko o keia mau la ana e noho pu uei oia me kaua ? Heaha Ki ka'n mea hoire hana uku ai?" No ua keiki makaainana nei hoi. he m*a oiaso ua komohia ka hoohihi ame ka r>aXemake iloko o kona naau no ka lanaiia. Va kauuia ka auoano »> k-A makemake iloko o kona houpo x a ;»īi mahnahua ae ia ka ulu aoa o ke aloha īloko ona uo ua LeUe Opio ueii aka. ia wa huokahi uo uae. aia uo t«e hooiuaopopo la. ke ku la laua ma aa welaen aamao Joa i kahi ame

!E hauoA ana. o iaa hAoa e Una m»l ai Iw maliu ia aua uo&l * aa Liwie' Oiuo aei «»ia aae. b* ©I* fca s onlit£ aa£ o ua Opio net o Ksurumab« ' he mea lau ua ite» ao o laaida i &»ut oiau hana a ua mafciat- ; :~na ooa aiiliona a<?L l kela wa ani« i-> ; :i. a tti oaa tuiliona ~f--Ē -*■ ioiSv aku at r na uiumaiiit?hw ater. o Opi.* awī. oia kooa *i v •• ai iAhi. ULO: » kuHnanka» - r " - -f>r ma» m nwtitaa : i Scefta&i ma &»&» o> m ma- - Sus&£aaacft aa» aa ban& pwaawiama & J 3DK£ OMOA £03l t 3&£ \&L I 1 !t.»ftfcritā fefc?fcfc&Baft?k ani A i jj ltee 9i &&. %»jbuc BKS- ' 5 -aaai <r ?flfc-3»S3«aa)b*> bntgteaB «iaS 3ffi* ®a£ 3 maa -?» aa. aao«k Mas ftk i! jat Kiaa Ci£3v I Saam tettlUßwftiSaw * law <»31 sn )Jr. KaaaeoK» i tea ?wtokaai 3sa ia F% fik» a awa arosßcs2 a 3a m&am&a ®«k. 3*4. ABou i»ca « ®*fe Sa 9MK&SBU&3(fi .»> Ī*WCS 5 3c«a i&k* aa&a&n i& lamatia. e 3sa»e a&n a®* ln«ai o te«B3i laoao m2%pna3ia»e: pa|sa, «a. &aa»® 2*ao--15 3® -e 2i«3e jwa atoa 38» Mr, Kiahimie S fca lvoiofcai 3 keia. 3jaSci&iaica. H« ©&»©, ! iv? maiiai m*ō!i $0 ao Ike&i The .alt īs fiz& &i}-d Afca, oka pililna, «alie feaa"ralft 5 k»s. lraifealsīaka, niai e paa loa. a»a lro'® mansva apj»u i *;o3a ka'kahiaka 1 na feaß& o !oko r>ei o lia liale. Mauao au, o 3cala mai ana 110 <1 Mr. Kulurokte nei ia*o no ta hild o?e ana in'n ke hele pu alm me iar' " Aka. »:■ iiui nohoi oe, e laaaiīa i mea e hiki ni ia of ke help pu aku me Mr. Kuluro=f» nei. Aole anei e hiki i na kauwa ke lawelawe i na hana o ka hale uei ma kou wa e kaawale aku al me Mr. Kuluroke?" "E papa, he mea pouo iā'u ke laweawe kino maoli ma kekahi mau hana o loko nei o ka hale; na hana hoi e hiki maikai ole ana ke hanaiA e na kauwa lawelawe." "Eia hou no ua kaupale alii nel a ua kaikamahine nei ke imi apa hou mai noi. He keu wale no keia ake kaikamahine paakiki nui wale." wahi a ua Haku Care nui i namunamu iho ai Ifoko ona. me ka' pupiiku koikoi ana iho o kona kuemaka. 0 Mr. Kuluroke hoi keia, ua hehee iho la' kona hauoli apau ia wa, a ua haawe iho la nohoi ka luuluu ame ke kaumaha maluna ona. Ke ike la ia,

lole mamuli o kā ]i)ilikia maoli i na iana o loko o ka h.ile, ke kumu o ko .analia ae o. : e >:i)a e hele nku i ka hookan n;a ia kakahiaka. aka. mamuiī .0 ia o kona hoo\valuiAvaha maoli »aia. .ioomaopopo iho la iiohoi ia, aole o anaiia i hopoim iki i kona ano ma;aainana. He meu oiaio nae. aole o lanatia 1 īana i na hana e hoike ana he nuau loowahawa'na maoli kona ia Mr. Kuiuoke. 110 kona kulana makaainana. .ole oia kulana leana i hoike ai; aka, ) ke kulana 110 o ke alii i ka maka\nunz, a o ka makaainana hoi i ke ilii v Aia nohoi ma kona ftiau kamailio na me Mr. Kuluroke. ka maeinae o na elo ana ame ka piha oiuolu 110. elike o me ba mea e hanaia ai e kekahi mea ufakee i kona kulana alii, a he kaaka makaainana lioi kona hoa kamaio.

Hooi.-ahi puie i hala ae. a lee mau la io ko Kuluroke nolio ana ma Kai umebe Hale. R ike mau ia anh oia e hai *i.a i kana mau kokua ana o kela mo kofa ano i ka Haku Care. Ua jli ae* la hoi kona kulana i keia wa, ;• hoi, ma kahi o kona kamailio hoo!U inahiehie ana elike me kana i nana i i na la i kaahope ae, ua kamnilio mai i ia me ke kuoo. He kakaikahi nohoi :ona manawa e kamailio pu ai ine ia. r a hoomaka mai la ia e malaiua i»ke •apu alii o ua kaikamahine nei. a ua ke hoi oia i keia ano hana a ua keiki nakaainana nei. A mainuli hoi o kona ili mau me kona luaui' makuaUano. :ona kokua iaia ma na mea e hooiuoluia ai ke ano o l'ona nolio ana, ua K;omaka mai la 3ca nln ana o ka īna"«ao paulele iloko o lanatia no ua kana'ea onio ninkaainana nei. Oka paulele •i hilinai maluna ona, oia ka lanatia i 'aawi aku ai iaia; aka. o kela kaupale ln a mnkaainana. aia no ia k.> ku mau 'a niawaena ona ame ia. Ua hoomaopopo iho la nohoi ia. o hoao mau ana kona luaui makuaknue e hoohele a e hoohalawai pu iaia m- Mr. Kuhnoke. He mea e ōluolu loa ai ua 'uaui nei ona ke ike mM oia iaia o linMiioln pu ana me Mr. KuHiroko ma ka •nakaikai ana i nā kii o loko o ka ruii iioahu kii o loko o ka iiale. O keia ka v.t i hoon).!!:a mai ai o koir : - v.-ahi ' s hi hoihoi iki. e pilipiii-aina aka mo ':e ka:!ak;i makaainnna. Ma ka va o :nai ai r,;« k.nn'ka '.uakaai'aana "oi a-hoakaka i:iai i kekahi ir.r«;i niea imua ona rae ko kaoo, ko ike iho ]-\ ia ho kanaka naauao nuioli ka o Mr. Ka'Hoomaopopo iho la ia. he kawaiwai oia. ;i ho kanaka nunuao hoi. Hookahi no howa. walii ana i nalu iho ai iloko onu. ho kanaka .nakaainana oia.

Ua lilo na lioakaka'naauao kuoo ana a -Mr. Kuiui'oke o' waiho mai ai imua ona i mau moa makemake loa ia e k:. M;i iia moolelo hoonnnea lillii a pokonoko hoi. ho kou kona m'akaukan iha ri maa mea: a o ka moa oi loa aku iioi. -.-lo ia-ka mai na 01010 koaka mai kona ~\ur n.-helohe nuu'. Ma na kai|::ii:!i:a oi'.i aiieaknmai, a oihana naauao ao •'pau. ra hiki ioa ia r. Knlui'oko ke kamailio me ka hupo 010. lle'inea mnopouo. ho kanaka liuli i>alapa!a ia. Mko Kulurok<s aoao hoi. l<o ik' la ia ko ano hoonoonee kokoke iki mai la ia ua nnuiu nunu ahiu nei o Kamn.aho Malo, :: ko lioownloa mai !a ia i ka maan lu.-lo maik ii ana ma na olelo •'mikolololehua" a ia 10 i. Nolaf'a, u;o ka roe;i)i nui ]}!)oii"ii iiiiii ao la keia i ke au o ka ia nei kai,:.ūlio ana ma ko kamailio uua no'ia m- a lr- iiii'.vu ku!m->. oliko mo ka liana ana a ka poo o loko o ko koko aiii. I v,:; e ole!o aku aua in imua o lana'ia, i ku no nei moa he alii i ka loaa o na kanaka na lakou e hapai aku, a e malama lioi i ko lakou mau kapu; aka, ina e loaa ole ka poo na lakou e mnlanv<, i keia knnu. ra lilo iho la k° ulii ana o na-alii la i mo:i noanoa v,nle. Ua lilo kein olelo a ua kannka on:: niiliona nei i pahu pono ae ai ia lanaiia i mei nona'e pioo ai: aka. ke ike la uae ia ma ia wa hookahi iio i kn oialo miio]i o ua mau olelo ln.

Ma keia wa o ikeia ae la na hooh'ana •ana mawaena o lee koko-alii an'e ko koko maknainana. e hoomopopo iho ai, ka mea hehihelu. aia ua iuau opio 7101 ma ke kulaaa paio 01010. 110 ka maueo ;}))?! o kela'nme koii o bi>a V ko huui mau kulana iho. l : a maliu iki mai la lioi o lanatia ma ke .kamailio ana ia Knlpioke. Aolo lioi'elike me ko ka \vu mamiiii. I kekahi aliiahi hoi, noho iho ia o H;iremano Kului'oke 1110 ka Haku Care maloko 0 ke keena heluhe.lu buke. a u i lilo ioa laua i ke kamailio ma Uoknhi mea ano nui loa. Ma ia la. ua ike o lanatia i ke ano e loa 0 kona makuakane, a ua lilo ia i mea maikai ole ai kon» noonoo. "Healia la hoi keia mea ano nui loa a laua e I;amailio mai la iloko o ka rumi hp])il)e]u buke? "wahi a lauatia i ninau iho ai iaia iho. Aole lioi i liuliu. puka pupuahulu mai la l?)))a mailoko mai o "vfa rnmi la. a. ike aku la ia me ka hoohuoi nui ana o kona noonoo. i ko laua nana ole ana mai iaia. "Heaha 1a hoi keia?" wahi ana i ninau iho ai iloko iho ona.

Aia mahina o kona makuak^11 e he nanaina hi-o, a ano liuluaa plhoihoi; aka, he ano mohala nae ka nanaina o kona mau maka i keia wa. aoh« lioi he ano hailepo elike me kn na wa i hala ae. Nana aku la 'hoi ia ia Mi'. Kulnroke, he ano pihoihoi no kona. a me he īuea ]a nae e kali ana oia i keknhi mea ano nui } noonooia'e ia, a i raakemakeia lioi e ia. I ka nau ka lakou pqina ahiahi. ua olelo mal la ka Haku Care. i kana kaikamahine, he makemake oia e ike iaia maloko o kona rumi heluhelu buke. I "ka haawi ana aku o ua kaikamahine nei i kona pane i kona makuakano, ua nana pono mai la o Hiemano Kuiui'oke iaia. Va haahMe iho Ia hoi lakou i ka rumi aina, a hoi aku la lakou a noho maloko o ka rumi hookipa. \'a noho iki iho Ut hoi ka Haku Care a hoi loa aku Ja ia m>h>lio o konn rtimi heluhelu buke. Oiai hoi i noho kokoolua iho ai o Tanatia ame Hai'pmano Kuluioke, ua kn ae la *ia kanaka makaainana nei iiuna. haleh 1 iho l.i i kona nolio. a hele aku la ia a ku iho la ma ka aoao o lunatia. l'a lamalama pu ae la hoi kona mau hiona apau e ka ui e ulupuniia e ka pioo ame ke pihoihoi O lanatia hoi e noho ana no ia maluna o kona jioho me ka kulana hiehie a pioo ole hoi. (A keia pule a°.)