Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 52, 29 December 1899 — KEIA AO KELA AO HE KAMAHAO O NA KAMAHAO. [ARTICLE]

KEIA AO KELA AO HE KAMAHAO O NA KAMAHAO.

Uriuh ia ' no hr. h I!.<>IIA.<A /JOA7 / 1 V" h-i I.Alll'l ĪIAWMI. Nana aku la au i ua maka hoopaliaohao o ua kanaka kamahao lua ole nei, a ia wa i ike iho ai au i ka hooholo ana mai o kekahi manao uwila iloko o'u, a ia wa i pane aku ai au iaia: "Ke haawi aku nei au ia'u iho iloko o kou mau lima, a e hana mai oe i na mea apau au i manao ai he mea ia no'u e pono ai. Ke haav/i aku nei au i ka u mau paulele ana maluna ou, aka nae, aohe i maopopo ia'u ke kuipu o ko'u haawi ana aku ia oe i keia paulele ana; o ka'u mea nae e ike nei, eia kekahi mea ke koi mai nei ia'u e hana au pela. "He oiaio, aole kaua e ike ana i ke ano e hoohana ia ai ka mea huna pohihihi nana e hoonee nei i na onou ana a na popo manao e haawi manawalea ia ana e ko kaua mau uhane. Ke ole au e kuhihewa ke ike nei oe me ka hoohewahewa ole i ka mea hiki ke hanaia e ka uwila kanaka-makua iloko nei o'u maluna ou?" "Ae. Ua pau ko'u kanalua no ia mea." "Ua pono. Aole liuliu mai keia la aku, a ike no oe i na mea apau a'u e hana aku ai nou. . Aia a.hiki mai ia wa e ukali mai no auanei na hoike e hoopan loa ia ai kou pohihihi. E hai aku au ia oe, o ka mana i loaa ia'u maluna o kekahi poe e ae, elike no hoi me ia a'u i hoike aku la ia oe, aole ia he mana o kekahi uhane hoonohonoho, a ole hoi no kekahi uhane mai ka po mai aka, o ka uhane akamai mai ka ka Meia Ike mai e noho mana ana maluna o na kanawai o ka uw-ila, Oia ka inana nana i haawi mai i ka ike a'u e law.elaW e nei. 0 na la\yelawe ana a'u» e ha#.-

wi; aXu at ia« oe,. mam.uli; ijo, xa, q, na ka03)Wai: o. ka a.k.ea : ka.nia.i. i ; ole ia> e ko. ke> ao> t a. np. oe>. O) qsi W;6a, a.])an... h.e- <#. ljtoo§POiOyou.o> aiKii i; iWi lahpih nohp w<t- % ihwm» wKk hph. & o, ke. ii lk<*i& WWi ij* ii 1 uftik * 4iii lkO» lfk"vtm H 'ihW) iiWW» O, l&Jfc<Wi., Hik m&8&. i Wi M «L <m. Jft lkspre 'i 9B3Wi <t> M W&ii 4itWi 'kWik «. Q> «KH «M tofc '$&h : wil w-a '£ &H ii ik(&t Wo'kō IhWMiINAHi WM ii *e wohalia hmāhima ap&u. i & 4re)lfefe ae Ik, •&■ =l : fto 4 ; ka weki o kii! Wāi "e loaa ana kona lctiianA 4 kapaia.; « 'ka'kon he hailaia M, 0 keia m&u mea apau i ikeia <ii lea loli ana <%na , mea kino, he mau mea wale no ia i "hoea mai noloko mai o na i kapaeia, a i hoomahuahuaia aku paha kekalii mau kanawai. Ua hiki ke kapaeia na kanawai o na mea kino materia, a pela pu hoi ifte kekahi mau kanawai e hoopuni ana i na rnea kino uhane i mea e hiki ai ke laiina na mea kino materia me na mea kino uhane. Penel e maopopo ai: Ua kapaia na kino kana- j ka i launa ia e na mea kino uhane, he poe midiuma, oia hoi, he poe haka. Ma ka hapa nui o ka manawa e hoomaluleia ana ke kino kanaka, oia hoi, e hōololiia ana kekaki mau kanawai maa I mau i ua kino la, a kapaeia ae hoi mai ] iaia ae, no ka manawa, a ma ia kulana e hiki ai ke hoolkunaia mai na mea'kino uhane, a ua kapā iho la ko ke ao nei, he uhane noho kela uhane i hoopili mai la i k'a mea kino. 0 keia kuljftia nae o ka hoololi ana i ke kino, he wehe : wale ana no ia i ka ipuka e loaa mahuahlia ai ka ume uwila mahuahua ana ilokō o ke kino k'ainaka i hiki ai ke kuikahi pu ka uwila e hoopuni" ana i ka Meā kino uhane, a loaa "hoi ka launa j ana mawaena o kekahi ame kekahi, j a lilo ke kino o ke kanaka i auwaha e j hoike mea kino uhane i ka make- j make i kdiia aiooia e ke kino materia; aka, aole niae no keia kulana hana ka oihana lapaau i loaa ai ia'u, a e hoohana' aku ai hoi au maluna ou. Nola- | ila, e hoi oe me ka manaolana maikai, a, e ae mai hoi oe ia'u e.ukali aku ia oe a hiki ika puka. Ke. launa nei kuu manao, aohe ikaika uwi\a hou aku nana e kaohi ia oe mai kou hele hou ole j ana mai ia nei nei."

Ia wa i haalele pu iho ai maua ia loko o ka rumi nani, kahi hoi a maua i kamailio pu ai, a' komo aku la maua iloko o ka rumi hookipa, ka rumi mua hol a'u i komo mua aku ai. alaila, hele loa aku la maua no ka puka komo. Ia maua hoi i hookokoke akii' ai i ka puka komo ia wa i huli mai ai o Heliobas, ame ka miuo aka ana ma kona mau papalina, pane mai la oia ia'u: *'.\ole anei i hoopahaohao aku. ia oe« ua. hana a keia puka komo ma ka wa au i komo-mai ai iloko uei?" "Ua hoopahaohao io ia no ko'u 1100uoo." "&». Aole ooe waie uo ka. mea mua toa i komohia ko pahaohao uo ua. hana £k. keia Jfethi paai puka, he u.ul loa. i3t.o ia piM i iwopa mai ai waftOt h* pihi ao ia. koaa wai » kaomiia ai. e keaaeo koke aaa paauL a» wu hookaHl aohoī. * kaat aw o

ua hoea mai kekahi mea m.iwaho. Ma ka wa aia mea e komo loa mai ai iloko nei, e hehi ana ia i kekahi ki uwila hou ma kela huli maloko nei o keia v.ahi, a oia ka we e kani ai kekahi bele kahea iloko o ka rumi o kuu keiki lawelawe. a ma ia wa nohoi e pani hou aku ai keia puka a paa. I ke kani ana o ka bele maloko o ka rumi o ke keiki lawelawe, oia kona manawa e hele koke ae ai iloko o ko'u keena no ke kau-

oha e haawiia mai ana e a'u, no ka mea e pili ana i ka malihini kipa mai. Nolaila, ke ike-mai la oe he wahi mea paahana pili akeakamai wale no keia. Elike nohoi me ka hana ana mawaho mai pela no e hanaia ai maloko aku nei, a e nana mai oe." Ia wa ike aku la au i kona hoopa ana aku i. kekahi pihi keokeo poepoe ma ka aoao maloko aku nei o ka.ouka, aia hoi, hamama koke aku la ua puka nei. Ma ia wa-puka aku la au i waho, a hamai la ua kanaka kupaianalia nei ia'u i ka lima no a'u i paa-ai i kekahi mau minute mamua aku( a loaa ai ia'u he hoike kupaianaha me ka leo oluolu loa pane mai la oia ia'u: ■ "Good-bye, mademoasela. Ke.-ole au e kuhihewa, ua pau paha kou manaō hoomaka'uka'u no'u nel i keia wa?" Ua akaaka aku la au iaia, me ka olelo ana aku nohoi: "E kala mai oe iav\ no keia mea, a e hai aku au ia oe, he oiaio ia'u e noho ana iloko o ka vumi me ke kali.ana o ka hoea ae o kekahi mea imua o'u, no ka hai ana ae hoi ia'u no ka mea e pili ana i ke kanaka nona au i hoea mai ai i Parisa nei, a i ole ia, o ka hoea kino maoli ana ae hoi o ua kanaka la imua o'u. aia lioi, ua komohia iho la iloko o ko'u noonoo ana ka hopohopo ame ke kanalua nui nou, a manao iho la au e haalele ia loko o ka rumi hooleipa a hoi aku au nia ke alahele a'u i hele mai ai, me ko'u waiho ana iho nae i wahi palapala na ka mea nona keia hale, aka, mamuli o kou hoea, kolc,e aiik ua hoopauia ae la ia manao kanalua iloko o'u, ka manao hoi a'u : e olelo aku : a.i ia oe, he mak-a,u ; io np- ia q'm 5a oe. A&a,. 110. aple., paiL lpa ia nia.n<ip. ifiai; a'u ; Oi lfca. oio4;Q. inaiO)i>. Kji; u i ! QM:.. Qi«i M l »^ i i; lkeijit ! mM' tek Wk !fk Wk 'KWMi l>iWWh i& ; k>i !k ; k 'Wkk'h <Wk ; k fck4ilk% l?k"m 'i 'kk 0) % Wk'i ;k'Tk : k ! Wi l i lftt>. itirt>h 'Wki'kki Wih 'kk W\ hWH#* Wk 'kk tiWi '<*) :?tf>."

I"'k &toi ] )h m'i W»i ; tfi : . ♦i wft : Trc/pe 'Ō 'kōwa mn ■& fw>hrii ua 'h'Mi iwoi la >a'u 'me a ipHhā 'mk : ma o 'ko'ii !ttiāti a'no a l pa I ti. Xia 'kft hauoli ke o'pno;pu •maikai la iloko o'u. G ka. eeii tnatiiehie ana o ko'n nooP-00, aia. ia me a*n ia wa. oka mama maikai hoi o ko'u kino ke ike la au ia mea me ka hoohewaheka ole. Me ka awiwi nui au e hoi nei a hoea aku la i ka hale o ko'u kamaaina. I ko'u hiki ana aku hoi i ka hale, loaa iho la ia'u he palapala mai kuu hoaloha mai, oia hoi o Mrs. Everard. E hoike mai ana ōia ia'u i na inoa o kekahi mau hoaloha ona e noho ana ma Parisa ia wa, a, aia lakou maloko o ka Holele Grand kahi i noho ai. Ua hoouna pu mai la hoi oia i kekahi mau palapala hoolauna ia'u i ua poe hoaloha nei ona: Aia hoi nia ka hope o kana leta, e hoike mai ana oiā ia'u no ka mea e pili aiia ia Celini, kuu hoaloha Ifcalia. 0 na huaolelo ana i hoike mai ai oia no ua hoaloha nei o'u, oia keia: "Mai Ka la au i haalele iho ai ia Italia paha o ko.kii no keia ana i hoomao Rafaela Celini iwaho nei. Aole ona launa hou mai me makou. O kahi kauwa wale no ana ka mea ikeiā aku, a ma ona la makou e lohe mai ai, .o ke kumu nui ka o kona ike ole ia ana mai, oia kona paa .loa ana i ka hana i kekalii kii nui no ka nui e malamaia ana ma Parisa. Ua olelo māi hoi ke kauwa a ua hoaloha kupaianaha nei o kaua, he kii ka keia aohe ona luā o ka nani ma ke ao nei apan. Nolaila, e hele malu aku ana au e ike iaia iloko 0 kona keena hana, i hiki ai ia'u ke hoike aku ia oe i na mea apau e pili ana 1 nei kii ana e hana nei i keia wa. Malia uaha o ko kii no keia ana i hoomaka ai e pena? Mai keia yfa a^u a hiki i ka loaa hou ana aku o ka'u palapala ia oe e mau no kaua, e kuu hoa, iloko o na hipuii poina ole a ke aloha. •'Owau iho no keia o kou hoa." "AMY."

Ua kakau iho la au lie i>alapala i ua hoaloha nei o'u, a i ka pau ana oia hana a'u. ua haule aku la au a kamailio iho la me kuu haku hale. He wahi wahine eleu keia ma kona mau ano apau. I ka'heīe ana a he elima minute ae i koe. alaila. kani ae ka hora umi, ia wa i hoi aku ai au e hiamoe elike me ke kauoha* %ka, mamua nae o ko'u moe ana ua haule aku la au iloko o ke kapu wai auau mehana, me ko'u hooko ana nohoi i na mea apau, a Helioba% i hoike mai ai ia'u, oia ka hana ana i na wai o loko o.na omole elua ana i haawi mai ai ia'u.

Ua wehe ae la »u i ka umoki o ka omole Helu i v a niuiui. aku la au i, ka wai" o»ua omoilūa. iloko o ka wai mehana., Ike ; U»> la. au i ka baila ana ae o wai. la,' O, Wu wa lioi ia i w-ehe-wehe ae ai» i. ko'u lole, a komo aku ia iloko o. ke tabu wai. I ka uhi aaa ae o ka wai a paa ko'u kiuo holookoa, nxe» he aah\% mahan'a la e uhi aua i ko'u kiuo. he laa. ole ka olu ame k;-\ maik&i o ko'u kiuo. he mea la ke ike la au ia wa l ka uaholo aku o kekahi uiau mea maiioko aku o ko'u kino uxe ku awlwi uui, a waiho mlaelae iho aua i ko'M poo, ka uuu\u«u\ auw na wahi apau o ki>\* kina ka maiua ame ka i ku i ka o\woXw icv maoli. tuai la ku'u uoonoo. t pan aa!\ u aua iloko t> ao ai he wai lani. ua u\ai la au m<vUoKu uuu u

ua kiowai nei, ka mea hoi a'u e olelo ae ai. he kiowai lani." I £o'u ku ana mawaho o ke ipAhi, l'iuli aku la au a nana hon aku la au i ki wai a'u i auau ai. aia hoi. me ke pahaohao ike aku la au ua pau kona haila ana. e lana mai ana no ia elike mp ka nie:; m'au o nei mea Ue wai maoli a.wai mehana paha. Ia wa i hoomaopopo ilio ai au he wai uila ka ka'u i ninini aku ai iloko o ua wai la i omoia ae ai ka uwila. e s ko'u kino me ke koe koena'ole: na kefe uwila i hoeu ae i na hnawina nani a'ii i ike ai. H'» oiaio. he lua ole ke kamaliao o na liana a ka uwila. Ia wa i lalau aku la au i ka lua o ka omole laau. Aohe mea ano nui a keia laau o ka hoike ana.ae i ko'u mau maka. Inu-ae la au. aole au i ike i kekahi aiio e. Alaila, mahope iho o ko'u hooponopono ana ia'u 110 ka hoi ana aku e hiamoe, he oiaio, ua haule'aku la au i kekahi hiamoe kulopilipo. MOKUNA VII. ZARA KA POHAKU WAILIULA. KE KEIKIALII IVANA O Rl T SIA.

I ko'u ala.ana ae i ke kakahiaka. ike iho la au ua haalele mai la na hoonipoa*ana a lea nalulu elike me ka mea maa mau ioa ia'u. 0 ka hu'i keia ame ka elm 1 maa mau ai au i ka ike ana i na wa he nui ua haalele mai la lakou i ko'u kino. Ia wa ala ae la au, a i ko u nana ana aku i ka \nvati, ike ilio la au o ka hora umikumamalua ponoi ka ia oke awakea. Aole i kana mai ko'u pihoihoi nb ke awakoa maoli ka hoi o ka'u hiamoe ana, a manao ihP la au ua hele hewa ia paha ka'u wahi wati, nolaila, ala mai.la au niai ko'u wahi moe mai, aahu ae la i ko'u kapa huluhulu heopumehana, a hookani ae Ia i ka bele kahea no ke kauwa lawelawe. I kona .hoea ana mai ia wa i ninau aku ai au iaia ina paha o ka hora 12 io uo ia. 'Mino aka niahiehie mai la ua wahi kauwa wahine nei a paue mai la:

"Aole au i kala kahiko i noke mai nei i ke kikeke i ka puka a no ko'u lohe ole ana i kekahi pane mailoko ae nei, ua hooki iho la au i ka'u kikekeke ana. Ma ia wa no nae, i pii niai ai o Madame Denise, a oia kai komo mai iloko nei o ka- nuni, aka, i kona ike ana i ka niaikai ame ka oluolu o kou hiamoe ana, aole oia i hoala aku ia oe, a olelo mai 1 oia ia'u, minamina loa oia ina e hoonilikia ia aku kou hiamoes maikai ana." Ua hooia mai la hoi o Madam« Denis i keia mau olelo a u.a wahi kaikamahine nei ma kona wa i; h.oea ipai; ai ilpkp. o kuu ru.ini, niahope iho, o, k : a haalele ana mai o ke- kaikamah-me lawelawe ia'u. Ua, koj»Qi i.ho, la ; a ; u ; i kftPft np> ka, q. i| Hp'u; ka, li k& mM P> HMIWW' li#ik ■i.u, ij na lia'ui iil>p) »P)% Wi H&Wi >i l:wpbpv atoi kk mii ] mu\ ift#Jj % $ hQWWWfcQ> !a#> lfb Q) ift£lfr 'Wik $ WWiH Wkīi i'UUh. wMH?) Wik'i J W> 'ik P> ! l?B<KtlW?>X^fr. i}W, p> Ik'k \W»JI!P!>'& $ ]WWfr Wk'i Wk WWi kk Kk IWWiMi s»#fk'k <t\ Ikk WNWi »ii?WkV) Q)%. •k il-k % W) if!Ōfi m ih'(Vi., 'kk 'kk m\k >kVi 'i bmt>k <tit* : k'i Wk'k ■[ ! k*. 'hMWiWk >ti/d 'i tek : k Wki »,'-k ; IA ati. '6 -kk \-f j ki k kk f e I h'k l ttk i'lW'k^

Vr*iWfi£ ihō <0 kō i'i Wik'kk'ulei'ii ank liō kft 'p&H'hii awak£k, •& i Nlaho'pe : iho oka 'ii&li.-'&M <6 1 feA' s ti -ai ■&'<*&■ ua haalelo ihrt la au i lea aWi 1 oan naaee etflōiti eiaoin cifttVyr> fwyp la au no ka Hotele Grand e halawai imi ana me na, 'hoaloha o kml hoaloha \lrs. Everada. He mea oiaio, i kou hoea nm» aku i ka hotele, a uinau aku la no kahi e loaa ai ua mau h'oaloha nei o maua, ua hoolanna koke ia aku la no hoi au me ua poe nei. He ekolu no ko lakou nui. Ua loaa iho la ia makou na launa oluolu ana me ka fnaikai. Ua ho%e mai la lioi o >|rs. Kalote oia hoi kekahi o ua mau hoaloha nei o kuu hoa. ua liaiia mai oia e Mns. Everada, he ike au i ka hookani piano, a he loea nohoi ma na mea mele, a ia wa i lilo aku ai ka makou kamailio ana ma ia mahele e pili ana ia'u. Ua hoala mai la hoi lakou i ka manao, oia hoi, he mea pono ia'u ke haawi i wahi aha hookani niano hooiaulea, i hiki ai ke hoakoakoaia mai na wahi kauaka Beritania e noho a'na ma kekahi mau hotele o Parisa. Ua lilo keia*mea i mea na makou e aka ai no leo lakou hoopaakiki loa mai e ae aku au g wehe au i ua wahi aha hookani piano nei a makou, a no ko'u lioole ana aku hoi, me ka'hoike ana aku ia lakou. aole au i hiki mai i Parisa nei no ka huli ana U)mea e hookaulana ia. ai ko'u inoa mw ia mea he hookani pila, aka, ua hoea mai au ilaila no ka imi ana i ke ola o ko'u wahi leino. *

KE KAA UWĪLA 0 HONOLULU NEĪ. Ma ka huli hoi ana mai o Mr. C. G. Ballentyne, ka lunahoohana nui o ka Hui Kaa Rapid Transit ame Aina o Honolulu nei, mai Amerika Huipuia mai, maluna mai o ka mokuahi Warimu o ka la "Sabati" nei, i loaa mai ai kekahi mau hoike e pili ana i ke kulana hana no na kaa oia hui, oia hoi, ei ae ma ke alahele mai ma ka Lae Hao, he elua paha mau moku i piha i na ukana ame na lako e ae o ua Hui la; a iloko paha o eono pule, a elua mahina okoa no paha, e hoea mai ai ia mau moku i Honolulu nei. Ke hoomau la nohoi na hale hana o Nu loka i ka paahana ana i na mea i makemakeia no keia Alahao uwila o Honolulu nei. E hooholoia aku ana na kaa o keia Hui ma ka papa helu ekahi o ka maikai ame ka maemae, i like no me ko na kaa oia ano ma Amerika Huipuia. E hiki ana i keia mau kaa ke pakaia a paa iloko o ka wa pokole loa, a hiki ole i na kulu paka ua elojelo ke komo ,iloko. E hiki ana i na oliua ke puka aku a ke komo mal hoi ilq|o o ke kaa, ma na pooelua o ke kaa, mamua mahope, me ka maikai, ma ka fl(aua; a ina ma ka, wa malie, alaila, ma na aoao uo 0 ke ka,a e komo mai ai, a e puka aku Aia ma na poo o ke kaa, he keena me na pani aniani. a malaila e puka ai. a e koma al na ohua, ma ka wa ua. l'a mauao loa ia, aia ma ka hapa hoo keia makahiki 1900 ae e paa pono foa ai he umi miie o ke alahele i loaa 1 keia Hui. a ma ka ha»» waena Uoi o ia makahiki ak\i (lSdi) e paa īoa ai ua mile he 21 aia aiaihao. \ia ka la apoptTl*wao, iKkomaUa 30, e ku iuaii ai ka «aokuahi Hon&Koug -M«* v u uo Houohilu uti iuai ke • i Kou\ohana" mai. a uiau loa aku m» K<»P«U»HiHo.