Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 52, 29 December 1899 — KA MAKAHIKI 1900 [ARTICLE]

KA MAKAHIKI 1900

He mau hora kakaikahi waīe no i koe a hoea aku kakou i ka hui ana me ka hoomaka ana o ke Keneturia Iwakalua o ka Era Karistiano, ina e laweia ka hoonohonoho Papa Keneturia a ka Pope o Roma i kukala ae nei, a i ae laula ole ia hoi e ko ke ao Karistiano apau. Me ka nana ole ana i ka pololei, ame ka pololei ole o keia hoonohonoho keneturia ana, no keia wa, e lilo keia hoonohonoho ana i hoike ia ae la, i kumu alakai no ka makou kuKulu manao ana o keia wa. O ko makou manao nui oia no ke kamailio ana ma ka mea e pili ana i ka makahiki 1900. O ka poe e ola ana i keia wa. a e ola ana hoi ma ka wa e hoea mai ai ia makahiki, e loaa ana ia lakou na kalheaia ana me na huaolelo "Happy New Year," oia hoi, ma ka namu Hawaii ana ae, "Hape nuia." Ma ka wa e pae mai ai keia kanaenae aloha a hauoli i ke kanaka, e ike iho ana ia, ua kaalo mai oia ma keia huli mai o ka pohaku mile i hoailonaia me na huapalapala ame na huahelu—"A. D. 1899"— a ua hehi oia ma ka pohaku mile hou o ke au o ka manawa, o kona ola ana maluna o ka ili o ka honua, a o ua pohaku mile hou la, oia no ka A. D. 1900. Ke ku nei oia ma ka paepae o ka heiau hou e komo ai oia e alana i na mohai hou e laka mai ai ke Akua hooulu pdmaikai, a o ka Puuhonua hoi e maha ai na auwe ame na kaumaha. Ke ku nel oia me ka makaukau apau, elike me kanaka koa e hele ana i ke kaua, e paio aku i ka paio maikal no ka pono o kona noho ohana ana» a noho hale hoi, e loa-a ai he kuonoono. Ke ku nei ke kanaka i noonoo pono e "\ ola honua" i kana mau mea e hana ai no keia makahiki ae, i pono ai oia a pono hoi kona noho ana. He mea makehewa paha ia makou ka hookuapapanui wale ana aku i ka olelo, ma keia wahi, no ke alahele naauao, a ke kanaka e hana ai ma keia makahiki ae; aka, aole no nae he hewa ke hoike aku makou i kekahi mau hoakaka i kupono ke noonooia e kela ame keia kanaka e makee ana i kona pono iho, a oiei keia: Aohe hewa ke lilo na haawina pakalaki ame na haawina i loaa ia oe iloko o kela makahiki, i mau kumu alakai nou, ma ka hooponopono ae. He mea maikai no kela ame keia ohana Hawaii ka hooikaika ana e hoemi i ko lakou mau HIo o ka nohona home, a haule iho malalo o ka huina dala e loaa ana ia lakou ma ka hana iioko o ka pule hookahi: a e hooi aku hoi i ka nui o na loaa ma ka houluulu ana, a Uoiiiili ana hoi. E kapae loa i ka noho aie ana i ka hai ina e hiki ia oe ke hana pela; a i ole, e hookaa i kela ame keia au e aie aku ai. E kiai mau me ka makaala i ka pono o kau hana, a e hana hoi me ka paupauaho ole, ame ka hoomnawanui. E hoomanao pu hoi, o ka makahiki 1900 e h<Sea mai ana, aole ia he makahiki e hele mai ana a iu helelei wale mai i na haawina o ka pomaikai i kela

kanaka ame keia kanuka h.»op ;l '-. ... i ka hana, a he laulau wale lU - r" lakou me na laulau kaj»a. a ku ;/ t • o ka waiwai. AoL\ H»> \ howa loa ia. E hoomanao pu ia hoi. ke , hewa ka makou koho una i ua .. ka inanawa e nee ne: a puni ke a / 0 koia maka.hiki ae, ln» uiakaliik: hakoko aku ai kaknu ka ■; > . no na pono he nui. ka pono ka pono a ka i'a, ka pono o ki . .. ka pono o ka noho lahui an.i pono o ka noho aupuui ana. E ninaninauia inai pnha an.m ana anei k.ikou? K u-.'K* an;i akou i ka aahu ole? H nel«- .m. kakon ina mea apau e oUi.)i!i a r ; hona amo ke ola ana? K ana anei he kaua maiuna v> k i E oi aku ana anei ke ooieo o im ; t ' aua mai ka Mai Ahulau n-aw.i,. Kil kakou? 0 keia anei na kumu -< k ■ lo ana, e komo aku ana kakmi , kahua hakoko ikaika i keia mak.i ; ae? I hookahi a makou pane. e nan t n . ouli e lele pioo nei ma na inui .> R . ke ao nei mau noho aupuni aua. v lt ka wa e oni ai na mana nui o k- . nei e haluku iloko o ke kiowai ahi o' k . noho pioo ana, elike me ia e ik- ia ak. nei kona aleale ana, oia ka wa »» hao: • ai ko ke ao nei mau hale-papaa -> ; wa ai ka nohona o na lahui panaik • ke me kakou nei. Nolaila, e noho me ka naauao. t . hoomanao i ka makou e hoike aku n» 1 keia kiekiena hope io-a o keia ow o ke au o ka manawa i hoailonaia lv. a kikoo aku i ka hlpuu makahiki ke kuahu hoi no na keia mau kaiia- n ana a makou i hoike ae la. Ma k» wa hookahi no nae. ke lana nei ko nv» kou manao. e hoohuli mai ana k.. k Akua lokomaikai e haawi mai u H • Waii nei i na haawina pomaikai a;>.v e ola ai o Hawaii La"īui. o holomu;. o Hawaii Aupuni, a e loaa ai i k.:. ame keia oiwi o ka aina he hv»o!>. u po ana, aia he Akua i k.i l.ini ,i t. mau waiii .Jiona e hoonani a !\■- naia ai Oia ma ka Honua nei. Ke paipai nei makou i ko m.ik" i :i kamaka oiwi o ka lahui hookalu. K k kakou apau maloko o na luakim 1 1; olaaia no lehova ma keia uit»kahūi f a e loaa no ia kakou ka lehova nu hoopomaikai ana mai. E heU> k.' Ka ristiano Hoolepope i kana puh- i Ima hanau ai oia, pela nohoi ke Kari>tuii; Ae pope e hele ai i kana puie iho M keia mapuna olelo, ke haawi ak s makou i ka makou AI.OHA MAKAHIKI HOl ia oukou apau, e ko makou mau H. loha nme na makamaka. iloko i> i mōkupuni apau o ko Hawaii Pae An. HE E OLA AI KA LOl.it Penei ka olelo a Mr. H. N. \Varn- : Kearney: . "lloko o 1894, ua loohia iho la k.; aoao hema i ka 1010. l T a hīki ia < ■ ke hou mai i pine a konio iloko iilo hoea i ke poo, aole ioa au e ike ana ka eha. Aole hiki ia'u k-* haua i kahi hana, a ua waiho aku la au ilai; 0 kahi moe. Ua paa iho la kuu ni. nao, aole loa au e hiki ana kt* iio >! i oiai ua pau ia'u na ano laar, i■. i apan i-kn hanaia. a pela pu noi; •! na kauka he nui ioa. A maho(» ; nae. ua konoia mai la :>u hoa" ; Huaale Akala a or. \Viiliam> :. > :: kanaka nananakea, a me' kc kak.in.. iua nni no au i hoomaka ai •• a. ; mau huaale la ma Septemi>*T ak:: : • 1 hala. Mamua hoi o ka pau au i • • poho huaaie mua ia'u, ua lioouum ia au e ike i ko'u oluoiu loa ana ma ka wa hoi i pau ai na huaal* " ' poho aono ia'u i ka ai ia. ua nalowa ■ ioa aku ia kuu ma'i loio niai au ak a oiai o ka eiua mahina keia o ka p.; ana o ka'u ai ana i na hnaale o ke pot hope loa, aole loa au i ike i ka hoi h' nnn mai o ua mai la." Mai ka Advertiser mai. Axtell. NAia iloko o na Huaale Akala a J» W'illiainn. ma ke ano panaiki. na h nahuna waiwai nui e haawi aua i k oia liou ame ke koko maikai loa, a hnnla liou ana hoi i na aa-1010 1 h •< nawaiiwaii nui ia. He mau laau puh.. oie keia no na mai elike nu> ka 10. < motor ataxia, 1010 hapa, St. \ n Manee, ke seiatien. rumatika naiuiu, na ho{>ena mai o ka 111:1: garipa, kapalili ka lioupo. na h- i« h- • na nananakea, ame na :na'i apaa kane ame na whino. Aole e kuaiia ana na Huuah' Aka. • Dr. \Vill s ams no na kanaki iianai.a'hma ke kakini, a ma ka p^!\. aka, aia waie no lākou maloko o * owiii. E loaa no ma na hale kuai i u lapaau apau, a i ole, e kauoha mai Dr. Williams Medicine Company, S«-h--neetady, N. Y. f>o keneta n<> k< \- G poho no $2.50.