Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 5, 2 February 1900 — KO KA HONUA PIOO NUI [Illegible] Afrika Hema Ko Ka Hikina [Illegible] [ARTICLE]

KO KA HONUA PIOO NUI

[Illegible] Afrika Hema

Ko Ka Hikina [Illegible]

NEE NA PELEKANE NO ML'A. Eh oike ana he lono mai Spearmaris Farm māi (Natal) i ka kawa mak a hora 10 a. m. o ka la 38 o lanuai'i, 110 ka a'e ana aku o na koa o Kenerala Lyt,leton, me kekahi batari pukaa ma kela aoao o ka muliwai Tugela, ma ka Poalua, lanuari 16. Ua au aku na Pelekane iloko o ka wai i hele a hoea i ko lakou mau puhaka. He elua wale no mau manawa i ki mai ai na Bua i ka lakou mau pu ia lakou, a hoi aku la lakou noloko o ko lakou mau auwaha eli. Ua nee aku na Pelekane me ke akeakea hou ole ia ana mai. Ma ka hora 6:30 p. m. kau aku la laleou maluna o kekahi mau puu. NEE O KENERALA WARREN. LADANA, lan. 21.—He wa pokole wale no mahope iho 0 ke kulu aumoe o ka po nei, ua hoolaha mai la ke Keena Kaua i kekahi lono i loaa mai a Kerterala Buller mai, i kakauinoaia ma Spearman's Camp, ahiahi o lanuaii 20. "Ua komo aku la 0 Kenerala Clery me kekahi hapa o na koa 0 Kenerala Warren iloko o kekahi hoouka kaua ana ma keia la, mai ka hora 6 a. m. mai a hoea ika 7 p. m. Mamuli o ka maikai o na kipu ana a leona mau puali pukaa, ua hiki iaia ke nee aku no mua, me ka lawe pio ana mai i keka"ni mau puu i nohoia mai e na enemi, rio ekolu mile keia nee ana.

"Eia kekahi o kona poe koa ke noho nei ma na Wahl i lilo mai ia lakou, o ka hapa nili nae o kona mau koU aia no mamua, "Aole nui o na poino. Aneane 100 poe i hoehaia i hoihoiia mai ma ka hora 6:30 p. m. Aole i maopopo ka.nui o ka poe i make i keia wa." UMI HORA O KA HAKAKA ANA. Spearman's Camp, Jan. 21, hora 10:20 p. m—Mahope iho o ka hooukaia ana o kekahi kaua hahana loa ma ka la inehinei, ua nee aku la o Kenerala Hart ame Kenerala Clery no mua he 1000 i-a. Ua hoomau mai na Bua i ke kipu ana ma ia po, aole nae i panai aku na Pelekane i ka lakou mau kipu ana. I keia kakahiaka i hoomaka hou mai ai na Bua i ke kipu ana me ka ikaika loa. A ua kipu aku nohoi na PeleKane me ka eleu. Ua kiolaia aku la na poka nahu iioko o na auwaha-eli o na Bua. 30,000 POE KOA PELEKANE I HOOKUEMI HOPEIA MAI E NA BUA. LADANA, Jan. 24, hora 6 a. m.—E holke ana kekahi lono mai Pretoria mai, ua hooukaia kekahi kaua nui no na hora he kanaono. Ma ka Poaono aku i hoao ai na Pelekane e hoonee maiia lakou iho ma ke alahele no ke kokua ana i ke kulanakauhale o Ladysmith. He ekolu na manawa i hookuemi hopeia aku ai na koa Pelekane he kanakolu tausani ko lakou nui malalo o Kenerala Buller ame Kenerala Warren, me ka nui o kap oino. He kanaha ka nui o na "pu-kuniahi" a na Pelekane i komo iloko o keia hoouka kaua ana.

Ladana, Jan. 24, hora 2:15 a. m.— Ua hoolaha hou mai nei ke Keena Ka<ta i kekahi lono i loaa mai a Kenerala Buller mai i kakauia ma lanuari 23, hora 6:20 p. m. "Eia no o Warren ke paa nei i ke kulana i lilo mai ai iaia elua la i hala ae nei. Aia mamua aku ona, ma kahl he 1,400 i-a, ke kulana o na enemi, ma ke komohana ae o Spion Kop. He wahi kiekie ae ko ka enemi i hoomoana ai mamua o ke kulana o Kencrala Warren, nolaila, ua aneane hiki ole ke ike maopopo aku i ke kulana o na enemi. O ke alahele wale no e hiki ai ke hookokoke aku ilaila, aia ia ma kekahi mau hiohiona pali oneone a ahuwale nohol. A o na puu e hoomoana nei o Kenerala Warren, he mau puu kahauia lakou o ko lakou ku ana e hiki ole ai ke hooukala aku na pukuniahi. Aka. eia nae makou ke kipoka pahu aku nei i ke kulana o ka enemi. nohoi na Bua ke kipu mai nei ia makou me na pu Creusot ame kekahi poe pu e ae. Ma keia hoonee kipu ana, eia ma ko makou aoao ka pal?kaua, oial, ela kā makou mau pu ke kii nololei aku nei i ko lakou mau auwaha, a o ka lakou mau kipu ana mai ia

Imakou, aoie nui oko makou poino. E hoau ana makou e iawe pio mai i keia wahi." HEKAU KA MANAOLANA 0 NA PSLEKANE MALUNA O KF NERALA \VARREN. Nu loka, Jan. 24, (Auina la). —E hoike ana kekahi lono mai Ladana mai i ka nupepa Tribune, penei: Ua hiki ole ia Kenerala Buller ke olelo ae, ua loaa iaia he lanakila maluna o na Bua ma ka hoouka kaua o ka po La Sabati nei, ma. ko na Pelakanē iele kaua ana ma ka eheu ioinohana hema o na Bua, a o na hoike i loaa mai Pretoria mai, ua lilo na hooikaika kue ana mai a na Olelo E, ma ia hoouka kaua ana i mea no lakou o hauoli ai. O kahi mea maikai wale no i keia ma ka aoao o na Pelekane, oia ka uuku loa o ka heluna o na poino ma ko iakou aoao, a ua lawa keia no Im hoomama ana mai i na manao uluku o na kanaka Pelekane, a e hoike mai ana hoi keia, malalo o na alakai noiau, a akahele ana a na alihikaua makaukau a noonoo pupuahulu ole e kapaeia ae na poino nui hewahewa vale, mamuli o na lele kaua pupuahulu ana. 0 ka papa hoike 0 na poe i hoopomoia ma keia hoouka kaua ana, aole no ia i nui, ke hoohalikelikeia ae me ka nui o ka heluna koa i komo iloko c ke kaua. 0 ka hapa nui loa o ka poe poino, na' liikoa ame na koa, ua hoeha laniiahi a mama wale ia no lakou s ;Eia nae na koa ke ao nei i ka fciia elike me ka na Bua, oia ka pee ana iiiahope o na pohaku nunui a ki aku i ka lakou mau pu. Ua lioike ae kekahi kanaka Pelekane ma Aferika Hema i kona hoomaopopo ana, aia ka hilinai nui a paulele loa ana a na koa Pelekane maluna o Iv3ne-)ala-Warren. A ua ike na Olelo E ia mea, a ua olelo lakou, o Warron ka Alihikaua oiaio. He kanaka haipule kela, a ua like loa no ia me Kenerala Gordon. HE KULANA PIHOIHOI. Ladana, Jan. 24, hora 2:45 p. m.—Ua hoomaopopo loa ia, ina e lawepioia ana ke kuiana o na Bua, alaila, aia waie no ia mamuli o ka lilo ana aku o kekahi mau ola hewahewa.

E hoike ana hoi kekahi lono mai Pretoria, i kakaiiia ma ka Poalua, Jan. 23, a makeia lono i maopopo ai keluhi mea e pill ana i ka mea i loheia mai ai ma ka Poakahi, lanuail 22. O keia lono i ioaa mai na Bua mai, ua hoounaia ae ia i ka Assoeiated Press ma ke ahiahi aku nei. j "He eha a he elima paha na mana*ya j ma ia Ia hookahi i hoopiha hou mai ai na Pelekane i kahi o ko lakou mau | koa i pau i ka maluhiluhi me na koa hou. 0 ka nui o ka poino ma ka aoao 0 na Bua a hoea i keia la, he hookahi kanaka i make a he elua i hoeha iki! ia. He maikai na manaolana oko makou poe kanaka. ! "0 Kenerala Botha ka alihikaua wii 1 keia wa. Ua hoounaia aku o Kenerala Cronje ma kekahi wahi okoa aku. A e hoike ana nohoi ia lono hookani no na mea e pili ana i ka nee ana o ke kaua ma Colenso. "Hookahi pu nui (Maxim)*a na Bua i "poloke" ae no kekahi manawa, a ua paa hou no i ka hanaia. "Ke ikeia aku'nei ka pioloke o na koa Pelekane ma ko lakou kahua hoomoana ma ka akau. Ua ikeia ak.-i na kanaka e ki ana i kā lakou mau pu me ka hooponopono ole ma na wani he nui." KELA AME KEIA LONO. E hoike ana kekahi lono kuikawa ma Laelana, ua nui ka poino i loaa i na Bua. Ua kuai aku nei na Bua he 750,000 paona io pipi ma Kikako. Ua laulaha hou ae ka lono no leo Europa komo ana mai e uwao i ke kvua na Aferika Hema. Aip. no na Bua ke oni paa la ma ko lakou mau kulana ma Coiesburg. He elua mau regimana koa Inia waoli e hoounaia mai ana i Aferika Hema. Eia ke hanaia mai nei ma Pelekane he mau palekaua kaohi poka no na koa 0 Ua hopuia ka mokuahi Farani, ka inoa o Garonne, e na Pelekane, n;a ke kaikuono o Delagoa. Ua hoike ae o Emepera Wiliama o Geremania l kona kaumaha no ka nui 0 na poino o ka poe Pelekane; a ua mahalo hoi ia i ke akamai alakai kaua ana a na Bua. O kalii noho o Kenerala White ame Hunter nia Ladysmith ua nahaha liilii 1 ka poka-pahu ana Bua. Ke ake loa nei ka Aha Kuhina o Enelani e loaa mal na lono hauoli 110 ke kaua ma Aferika Hema mamua ae o ka noho ana mai o ka Ahaolelo. Mamuli o ka hoowahawaha a makemake ole 0 na Bua i ke ano o na hoonee kaua Europa ana, ua kakaikahi loa na kumuao koa Europa mawaena o lakou i keia wa.

Ua lawe pioia ka moku kiapa Geremania nona ka inoa "Marie" i piha me ka palaoa no ke Aupuni Transvaal. Ua ae o Enelani, aole e hoopilikia aku i na moku Geremania ma ka akau aku o Aden, a ma ka hema aku hoi o ke kaikuono o Delagoa. Ma ka la 16 o lanuari, ua hoea aku o Kenerala Warren me 11,000 koa, ma kahi he 17 mile mai ke kulanakauhale mai o Ladyemith. E hoike ana ka mea kakau o ka \upepa "Chronicle" o Ladana mai Berusela mai, aia ka huina nui o na icoa Bua i keia wa ma ke kahua kaua, ma kahi o 85,000 a 90,000 poe kanaka. He lono kuikawa kai loaa mai Roma mai, ua nonoi ae nel o Peresidena Krueger i ke Aupuni o Amerika Huipuia e noho hoomalu mai maluna o Transvaal ame ke Aupuni Alani Kuokoa. E hoike ana kekahi lono mai Ladana mai, he 72 pu nunui, 3710 poe koa kaa me 2,210 lio e haalele ana ia Enelani no Aferika Hema. E hoike ana ka mea kakau o ka nupepa London Times toai Cape To»vn mai, aia ka manao aloha o na kanaka Olelo E apau ma Aferika Hema me i a kanaka o na Repubalika elua. E hoike ana kekahi mea kakau nupepa, no ka nui o na poinoo na Bua ame na Pelekane, mai ka hoomake anam ai o ke kaua. Ma ka aoao o na Bua ua hiki aku ko lakou nui i ka 6,425, a o ka akahi-hapakolu paha o lakou, ua pau i ka make ma ka hoouka kaua ma Ladysmlth. O ko na Beritania hoi, ke huipuia ka poe make, hoehaia a lkwe pioia, me ke komop u ana

o na poe poino o ke kaua o ka Poaha, ua hiki aku i ka 1.987. na' liikoa ame na koa. KAU MA KA AMANA LI KANAKA. BRANDON (Manitoba), Dekemaba 27.—1 keia kakahiaka i liia ai o Miss Emily Hilda Blake, he kaikamanine kauwa na Mrs. Robert Lane, no ka hewa pepehikanaka. Ua lawelaweia koia hana me ka malu loa. Kakaikahi loa ka poe i ike i kona liia ana. He 22 wale no ka nui o kona mau makv hiki, a ma kona wa l hele aku ai no ka amana li kanaka, ua hele no oia me na kapuai oolea. 0 ke kumu o ka liia ana o keia wahine, mamuli ia o kona pepehi ana i kona hakuwahine, oia o Mrs. Robert Lane o Brandon ma ka la 5 aku nei o lulai. Ua loaa aku o Mrs. Lane me kekahi poka ma kona umauma, a ua hoopuoho ae hoi keia kaikamahine, ua kiia kona haku i ka pu e ke kanaka makilo (tramp). Mahope mai nae, ua hopuia oia, a ua hoike ae la ia nana io no i lawe i ke ola o kana kaikamahine. Ua hoike ae oia i ke kump o kona hana ana pela, oia hoi, kona aloha loa i na keiki a Mrs. Lane, a ua hewa oia i ke aloha o ua makuahine la i kana poe keikl. Ua ae ola i kona hewa imua o ka Aha.