Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 5, 2 February 1900 — KE KINOWAILUA I KE KULU AUMO [ARTICLE]

KE KINOWAILUA I KE KULU AUMO

MOKUNA 111. KE ALOHA HOOPALAIMAKA —KA OPU PUNALUA. Aneane paha hookahi hora mahope iho o ka loaa ana mai o ke telegarama i hoikeia ae nei i ka Haku Opio o Ketawina Hale, a\a hoi, hoea ma.i la o Gilibeta Moneka i ka Roiala Hotele, a ua kuhikuhi koke ia aku la ia i kekahi tumi i hoomakaukauia nona elike me na kauoha a ka Haku Opiō Kelawina. laia i hoea ai maloko o kona rumi, ua hoomakaukau iho la oia iaia iho. Ua komo hou iho la oia he paa lole hou oia hoi, he kuka puapuamoa ame na paikini nohol apau oia kulana aahu i maa mau i ke komo ia ma na manawa ike maka hauohano apa.vv. I kona makaukau pono ana, ua kauoha &ku la i kekahi kauwa e alakai aku' iaia no ka rumi o ka Haku Opio ame kana wahine. I kona hoea ana aku ma ka puka me ke kauwa nana oia i alakai aku ia wa i kike pa-iua aku ai ua wahi kauwa la ma ka puka elike nohoi me ke kauoha a ua Gilibeta Moneka nei. * Ia wa i weheia mai ai ka puka, a ike aku Ia ua hoahanau kolea ka Haku Opio, o ua Haku la ao ia ona i wehe mai ai i ka puka, a apo mai la iais£ me ke aloha, ka hauoli ame ka puuwai hamama o ka oluolu a waipahe maoli. I kinohi, ua mana*> loa ua Gjlibeta Moneka nei, e ano e ana la na helehelena 0 ka Haku Opio ma kona wa e ike mai ai iaia, ma ke ano hoi e hoomanao ae ana la oia i ka olelo aelike no ka mare 1 hanaia ai e ia me kona kaikuahine, oia tioi o Silivia, a o ka aelike boi i uhaKiia ai e ua Haku Opio mamwU 0 kona huhu ana ia Silivia i kekajii wa 1 hala lilo ae mahope, aka, ua hoopahaohao loa ia nae kona noonoo i ka ike ana aku i ka mohala maikai o na helelielena o ka Haku Opio ma keia wa mua loa o ko laua halawai a»a.

"Hauoli loa au i ka ike ana ia oe e Gilibeta," wahi a ka Haku Opio i pane mai ai, me ka haawi ana mai i kona lima, a olino ae la nohoi na hiohiona o ka hauoli ma kona maw onohi oaaka. Komo aku la laua iloko o ka rumi, a ma ia wa no i maau hele aku ai na maka o ua ilibeta Aloneka nei maloko 0 ka rumi hookipa me he mea la he mea kana i makemake nui ai e ike aku ia wa, eia nae, a hala kekahi mau sekona o kona hana ana pela ua hoohuli koke ae la ia i kana nana ana, a kau hou maluna o ka Haku Opio a pane aku la ia. "E kuu Haku, ua hoopih-a loa ia kou poe hoaloha me ke pahaohao, aka, e iawe aku nae oe i ka'u mau hoomaikai ana no keia kulana i laweia ae nei e oe. Ma kou mau ano apau e hoike mai nei imua o'u, he mea hiaio he kanaka oe i hoohauoliia kona naau no ke kulana materemonio ana. i lawe ae nei, nolaila, e ola loihi loa oe ame Lede Ketawina iloko o ka hauoli ame ka pomaikai. Ua haawi mai nei nohoi o SiIWla i kona aloha, ia'u uou, a. ua makemake loa oia e ike i kona kaikoeke, a l kona hakn kaikuaana hoi. 13a hauoli loa ia oia no keia mare ana ou, e kuu haku, a ma ia wa hookahi no nae ua hoopiha loa ia kona naau me ke pahaohao loa no keia hana a kona kaikunane haku i hana ai. Ua makaukan loa ia e haawi mai i kana mau hoomaikai ana i kona haku kaikoeke. v ' Ua hoike mai la na helehelena o ka Haku Opio i ka 110 keia uaau olelo a Gilibeta Moneka i pane aku ai imua ona. "Manao au e lilo ana o % Bernice ame Sillvia i mau hoahanau, kaikuaana a he kaikaina, he mua hoi a he. muli, me ka oluolu loa i kahi ame kahi, ke ike laua ia; laua iho," wahi a ua Haku 0pio nei i pane mai ai. "E kuu haku, owai la iwaena o kou mau hoaloha i moeuhane mua iloko o na makina ēono i i\a\a ae nei, t laaieia ana oe i ka wahine i keia wa?" wahi a Gilibeta Moneka i pane aku ai. "Ua maopopo loa ia'u o keia mare i hanaia ai e oe, e kuu hakji, he mare ia no ke aloha pukalaki i hoea ae iloko ou, a ua like loa keia mare.ana.ou, me ka moolelo o kekahi alii waiwa.i loa i mare ai 1 kekahi wahi kaikamahine ilihune. Mai noho oe a huhu mai ia'u no keia māu olelo a'u e kamailio aku nei ia oe. Ua ike no oe, i kekaHii wa, o na kaikamahine anp ole nohoi ua lilo lakou i poe makahehi ia e kekahi poe kane opiopio noonoo pono ole. Aole hoi oia wale no, aka, he poe inoa ole nohoi lakou. Ua hoike ae nei oe ia maua ma kau palapala i hoouna ae nei, he kaikamahine hanai a hookama keia na kahi kahunapule o Sana Kiiidea. Malia paha o kau wahi kaikamhanie no keia a kekahi kanaka lawaia oia wahi?" Ua lilo keia mau olelo a Gilibeta Moneka nei i mea hoehaeha loa aku i ka noonoo o ka Haku Ketawina. Ua ike o Gilibeta i keia kaumaha ana. o ka Haku Opio, a, ua akaaka malu iho la ia iloko iho o kona naau me ka hoonaaikola ana. No kekahii manawa loihi iki I pane ole mai ai ua Haku Opio nel i kona hoahanau koiea, a maliope kamailio mai la oia:

"Ke llte nei au, ua alakai hewa aku na olelo o ka'u leta \ kakau aku ai ia olua, nolaila, makemake loa au e waele e aku l a pau keia kuhihewa iloko ou mamua ae o ko'u hoolauna ana aku oe ia Lede Keta\viua. A.o\e o'u kanalua iki, ua hanauia mai oia mailoko miu o kekahi o na koko koikoi loa o na iii o Peiekane. E hoike mai ana kona mau ano apau i keia mea imua ou. Aole nohoi oia i hanauia ma Sana Kilidea. Ua haiia mai ia'u, i kona wa opiopio loa i laweia aku ai oia ilaJla e kona luaui makuakane maluna o kona mokupuni elike me Silivia moku ke ano. O ka inoa o keia keonimana oia no o Kahema (South). Ua hoolimalima oia i ka wahine a kela kahunapule o San& Kilidea no ka hanai ana iaia 119 kekahi manawa i aelikeia e ia am§ laua. Ua waiho aku oia ma ko laua lima i kekahi puu dala mahuahua loa 1 -uku no laua a i mea hoi e pau ai kekahi mau hemahema e pili ana i ka malamaia ana ame ka hanaiia ana oke keiki. Ua hooia aku nohoi oia imua 0 laua, ma ka wa e pau ai ia ma-naw-a. i. aelikeia ai e \akou e kii aku ai oia i ke keiki; eia nae, mai ia wa mai a hiki mai nei i keia aole. oia 1 hoi hou aku. Ua manaoio loa o Rev. Guailana ame kana wahine ua make keia kanaka, ka makuakane iioi o Lede Kelāwina."

No ka piha hbonaukiuki loa nohoi o Gilibeta, ua noke aku la'no ia i ka olelo hoinoino no ka wahine nana i kaili aku i ka. waiwai ame ka hanohano mai. a laua aku me kona kaikuahine a ua'komo loa nohoi ka manao hoonaukiuki loa ia ai oia, ua manaoio loa oia he wahine o Bernice 1 nele i ka ui ame ka walpahe o kona mau ano. Aole oia i heluia ma ka aoao o Silivia, kona iaikuahine. 0 kela ame keia huaolelo ana i pane aku ai imua o ka Haku Opio like ia me kekahi pahi koholua e 'kikoni āna i kona puuwai. I kela wa nana iho la ka Haku Keiawina i kana «L olelo ma,i Va oia ia Gi\ibeta: ; ' "0 manawa paina awakea keia, a 6ie au e kuhihewa, ua makaukau o ;Lefle Ketawina e halawai mai me kaua |i nei wa. Nolaila, e kala mai oe ia'u,, a e kii ae au iaia." ji I ka hala ana aku o ua Haku nei, a ku iho la o Gilibeta, ia wa oia i kai;mailio iho az iaia iho: ' "Aha. Ua eha aku Ia oe i keia mau huaolelo a'u i kamailio aku la imua <ju. Mawae.ua o ke kihapai o na pv\a rose au i manaolana ai, oia kou wahi e hooluōluia ai me ka maikai, aia hoi, Ua kanuia. aku la e a'u na kumu kaka'laieA'e pau ai ou mau 'lima i ka deke e nei kanaka lapuwale. E kuhi ana au he kanaka makee keia i ke koko alii o ka aina, aole ka. Heaha la hoi ke ano o nei wahi leaikamahine koaka 0 kela wahi mokupuni kuaaina haaleIe loa i maka eleele loa ai hoi keia kauaka i ke alolia? Laki maoli au i ko'u hoea ana mai nei ia nei, a lilo hoi ia'u ka ike ame ka hoomaopopo mua ana 1 kona ano." I kela wa i hemo mai ai'ka puka o ka rumi a ka Haku Ketawina i komo aku ai, a puka mai la hoi ia me Lede Ketawina e paa a e hilinai ana ma kona lipia. Elike me ka puka ana mai o kekahi malamalama nui olinolino, a hulali ae la i na maka o ka mea e nana | aku ana ma kahi a ua malamalama la i poha mai ai, pela iho la ke ano o ka nani lamalama o kahi pupu-kai makainae o na ae one opiopio o Sana Kilidea Ailana i mohala mai ai imua o na j onohi maka o Gilibeta. Ma ka Gilibe- I ta hoomaopopo iho, aole paha he wahine maoli ka ka Haku Ketawina e 1 paa mai ana kona lima, o kana koho j maoli ia wa, he anela ia mai ka lani . mai e halihali a e haawe ana hoi i ka | malamalama hiwahiwa apau o ka ui. O na manao hoomahuakala apau iloko ona no ka nele ana o Bernice i ka ui i like aku me kona kaikuahine, ua he- i hee koke iho la ia mea iloko ona e li- i ke me ka h.ehee aua iho o ka h.au-paa 1 puanuanu imua o na kukuna olino o ka la i ke awakea laelae. Auwe ka nani, wahi a ua Gilibeta nei i hoonae malie iki ae ai. Aole oia i ike i kekahi ui mamua e like me keia ana e ike nei. Aole ma Inia kona aina hanau, aole nohoi ma Pelekane ka aina o kona mau makua. Ike iho la ia, aole loa i lihi launa aleu ka nani ame ka ui o kona kaikuahine me ko keia nani ana e ike aku nei maluna o Bevuice, ka oiwi a ka Haku Ketawina i kaena ai, ka Opuu Momi o ka Moana Atelanika Akau. Ua ku ilio la ua Gilibeta nei me ka maopopo ole o kana mea e hana ai. Ua hoopioo loa ia kona noonoo ia wa. Ua haha hewa kona noonoo ma na paia poeleele o ka houpo i hoopukalaki ahiuia ka otti ana a ka manao. I ole w-ale ai no i haulehia ai ka Haku Ketawina tna ua wawae o keia wahi kaikamahine no kona ui maoli io no, wahi a ua Gilibeta lalau nei i olelo iho ai iloko iho ona. Ma ia wa, e aahu ana o Bernice, oia hoi o Lede Ketawina, i kekahi aahu i hana maoli ia no ka papa-aina. He lole ailika hooluu hakeakea ia. He hamama ko ua lole la i hanaia ' ai, a ua waiho wale mai la ka papa umauma aiai o Bernice me kona ui apau. Aia hoi ma kela umauma e oaka mai aua he \?ahi opuu ūaimana \ omauia aku i kekahi pohaku gula i hanaia ma ke ano eki haka, i hoopaaia ae i kekahi lei gula makalii. E kau ana ma kona kua, me ka hoowaiho' wale ia ana ae o ke alo, he koloka hulu manu.

A ua haku ia keia koloka me na hulu aeae loa o na manu punua 0 na ana 0 Kilidea. A oka mua loa keia i ike ai 0 Gilibeta ia ano kapa. Ma ka wa i koKuKe loa mai ai laua raa kahi a Gi\ibeta e ku ana ua pau ae la ke ano pioo iloko ona, a ma ia wa hoi i pane iho ai ka Haku Opio ia Lede Ketawina: "Bernice, e ae mai oe ia'u e hoolauna aku au ia oe i kuu hoahanau hookama, o\a o Gilibeta Moneka, B Gilibeta o ka'u wahine keia, o Lede Ketawina." Me ka mahiehie launa ole e mohala ana ma na helehelena apau o Bernice haawi mai la ia i kona lima me ke kaulua ole iaG ilibeta oiai hoi, ua kanaka hoonaukiuki nei i kana kane i lalau aku ai i ua lima la o ka wahine iana i hoinoino ai, a paa iho la me ka nanahe maikai o kona noonoo. Aka, elike no me ke ano mau o na uhane i uluhia ia e na noonoo huwahuwa a lilili nohoi, pela no i ulu ae ai iloko 0 Gilibeta he noonoo eepa hou, a oia keia. Ua ike iho la au i kou ui ame ka nani, waW ana i olelo iho ai iloko iho ona, aka, pehea la ka nui 0 kou koena ano kuaaina haalele loa, maluna o ka papaaina o kau kane, oia ka mea a'u e hakilo aku ana ia oe. I ko lakou noho ana iho ma ka papa aina, a hoomaka iho la lakou e \āwe ae i na mea i hoomakaukauia i mau mea e hooihauia aku ai ka ikaika 0 ko lakou mau kino, aia na maka o ua Gilibeta nei ke nana la ia Bernice. Ke naki\o wale \a no ia i ke o kana okioki ana i ka io pipi, ke kii-iana iho o ke o i ka apana uala kahiki, ka lawe ana ae o ka apana palaoa a. leomo iloko 0 ka waha, ame na mea: e ae he nui i ku malalo o na loina paa rula, aole loa 1 loaa iaia hewahi unahi hopkahi o ka hewa ma ko Bernifce ;aoao, alīa, ua ha>naia na mea apau e fia„Ui nei o Sana Ki\idea me ka maiau loa ame ka hiehie nohoi, ine he mea la o na loina 0 \xuoxl o ka papa-aina, he mau mea lakou i hanau pu ia niai me ia i ke ao nei. Ua hoka iho la ua Gilibeta nei ma keia maliele ana i mahao ai e loaa ona kinaupnau iloko o Bernice. Aka» aole i pau ka imihala ana a. ua Gilibeta nei oiai, loaa ole ae Ia iaia he'mea nana e nema ai i ka Lede Kelawina ma na mea e pili ana i na lawelawe hana ana i na mea o luna 9 ka papa-aina, ua hekau aku la kona manao imi hala ma na .hookaau oielo maa mau ana 0 luna loa O kona leo ua lilee ia me ka 1 eo kani maikai o ka ekolu a eha paha minute o ka Bjernice noho mumule ana, ia wa oia i nana mai ai ia Gilibeta me kona nani nui mino aka iho la ia, a hoomaka mai la oia e kamailio mai iaia me ka waipahe loa. 0 kona leo ua like ia me ka leo | ua like ia me ka leo kani maikai o ka j manu ka moaleaka a kani o maikai no- j hoi. A wahi a Gilibeta i o\e\o iho ai iloko ona, ua like ia leo ana e lohe ana me kekahi melodia maikai loa e hoene ana i kona pepeiao.

0 na olelo a Bernice i hoomaka mai ai a kamailio mai ia Giiibeta, oia kona hoike ana mai i fca malihini o'ka hapanui o na mea ai a lakou e ai ana ia wa mai na mea ai m;aa mau iaia ma Sana Kilidea. Hoike mai la ia, %o ka manu punua koala o kona aina, ka i'a makamaka hou o ke kai iluna o ke ahi lanahu, na lau-nahele opiopio i wili maikaiia iloko o na wai hoomikomiko he nui, ke ala o ka limu (lipoa) noho kahakai o kona aina. Ua lilo keia mau oieio a Bernice i kamaiiio mai ai i mea na ko Gilibeta noonoo e mahalo loa ai, a e piha haohao ai nohoi no ka nui o ko Bernice makaukau ma ke kamailio ana ma ka papa kiekie o ka ike olelo i maa mau loa mawaena' o ka poe o ke koko alii. A na ia mea i hookomo iki iho i ka manao ana iloko ona, he wahine io no o Bernice i hanauia mai noloko mai o kekahi koko alii koikoi 0 ka aina. E ka mea heluhelu, e kala mai oe 1 kou mea kakau moolelo no keia mau mea i hoikeia ae la. E hoomanao nae oe, e ua makamaka heluhelu nei, o na mea keia e hoike ana i ko Bernice kulana maiau a ka enemi e noke ana i ka imihala e loaa iloko ona. Ma ka wa i pau ae ai ka lakou paina ana, ua hoeu koke ae la no ka Haku Ketawina no ka hoi ana. Ua hoomakaukau iho la lakou no keia huakai. Kau ma ke kaa-ahi oia auina ia, hoea lakou i Ladana. Mai laila aku hai ia aku la ka lono ma ke telegarama eia ka huakai a na Haku o Ketawina Hale ke huli hoi aku nei no ka home. Aole nafe e hoea aku ana ua huakai ia ilaila a hoea i ka la hope oia pule, olai e kaulua iki ana ka liuakai no ke kulanakauhale o Ladana no ka hoomakaikaiia ana o Lede Ketawina ma na wahi kauiana o ke kulanakauhale Iloko o keia pule hookahi o ko lakou noho ana ma Ladana, he elua manawa a Gilib?ta i kakau palapala aku ai i kona kaikuhine, a maloko o keia paiapala, aole loa oia i hoopuka iki aku i kekahi olelo hoino ana no Bernice, aoie nohoi oia i awaha wale aku i na olelo mahalo nona. a waiho malie no oia ia mau mea na Silivia ponoi no e ike iho ia mau mea, a oia no ka lunakanawai e hoopuka i~ na olelo hooholo elike me kana i manao ai he pono. 1 ka hoea -ana aku i ka la mamua iho o ka la e hoea aku ai ka Haku Ketawina me kana wahine no ko laua home, ua hoomakaukau iho la ke kuene nui o Keiawina Pa i na njea apau e liano-

hano ai ka hookipa ana mai i ka Haku Opio ame Lede Ketawina. Eia nohoi keia mau hoomakaukpu ana apau ma-' lalo o na kuhikuhi ame na alakai ana a ilivia. Ua makaukau na mea apau. Ua lolie na kauwa ame na hoaaina o ICetawina Pa i kekahi ia ae e hoea aku ai ko lakou Haku ame ko lakou Hakuwahine hou. Ua nune nui ae la kela ame keia mea mawaena o ua poe kauwa nei, a pela nohoi me na hoaaina, no ke ano o keia wahine a ko lakou Haku Opio e hoi aku nei. I kekahi la ae, o ka hora umi paha ia, ua ike ia aku la na kanaka o ka aina me na wahine ame na keiki a lakou e hele mai ana iloko o ko lakou mau aahu nani like ole no ka hookipa ana aku i ko lakou mau Haku. A i ke kani ana ae o ka hora umikumamakahi, ua ikeia aku la kekahi kaa e hukiia mai ana e kekahi mau paa lio palua e 'hoio mai ana ma ke kuia mauu nene, a ma ke alahele hoi e hoea mai ai i Ketawina Hale. Ma ia wa ua komo iho la o Silivia i kona aahu nani loa, a e ku ana hoi ia ma ka lanai o ka hale e huli pdno ana i kahi a ke kaa e holo mai ana. Aia na manao pono ole apau ke haluku la iloko ona, a e hookanaaho wale ana no ia ma ia wa. He la poino a weiiweli loa ia nona. He la ia ana i olelo ai, ua kauia oia ma ka papa kiekio Joa o ka hoowahawaha ia ame ka hiiahiia nohoi. Oiai ia e ku ana me ke leali lioomanawanui ana o ka hoea mai o ke kaa o ke i haalele mai iaia ame ka wahine kuaaina o kekahi mokupuni mehameha, hoea mai ia o Ragi kona kahu hanai Inia, a hawanawana inai la ma kona pepeiao "E, auhea oe, e kuu hanai, mai hoomahuahua waie oe i ka nui o kou naauauwa wale :ana no keia popilikia .1 kau mai inaluna o kakou i keia wa. E hoomanawanui. E hiki mai ana 110 ka la e ku aku ai oe i ka moku. Eia no aku e ola nei kou kahu lianai. Ua ike no oe eia ia'u ke ki o ko kaua pomaikai. Aole o ka mea i hala, ua hala aku la ia. 0 ka kaua hana pono wale no i keia wa, o ke kali hoomanawanui. Ua oleioia ma ka aina o Inia, kahi ou ame kou kaikunane i hanauia ai. He wa ko kela ame keia pua rose e haaheo ai i kona nani, a hoea mai no ia i kona mae ana."

"E Ragi," wahi a Silivia i huli ae ai a pane ae la i ua wahi luahlue Inla nei, a kahu hanai nohoi ona ame Gilibeta. "E hookomo oe i ka hua palapala 'k' maloko o ka huaolelo 'mae' au i hoopuka mai ia, alaila, loaa pono ka mea a'u i maleemake ai. 0 ka huaolelo 'mae' 'aole ia i lawa no ka mea a ko'u naau e kuko nei no kela wahi wahine 0 ka 'make' oia ka huaolelo poloiei. Ua ike no oe e Ragi, 6 ka 'mae' e hikl ana no ia ke ola hou mai; aka. o ka 'make,' aole loa he mana ma ke ao nei ke hoihoi hou i ke ola iioko o ka mea i loaa ia haawina. Nolaila, mai hoohuikau oe i keia mau huaolelo eiua. 0 ka'u kauoha ia oe, e Ragi, mai haawi oe iaia i ka hua 'mae' i kela wahi kaikamahine puana; aka, e hahao oe iloko ona i ka hua 'make.' " I nei wa i haalele mai ai ua wahi wahine Inia nei ia Silivia, oiai ua kokoke loa mai la ke kaa a ke hoomaka nei hoi na kane, na wahine ame na kamalii e huro no ka hoea ana mai o ka huakai alii. Aia o Silivia ke onoonou ikaika ae la i ka hookanaia apau e ulu ae me ka ikaika iloko ona, i kakooia ai oia ma ka hookipa ana mal i kana punalua, wahi ana 1 olelo iho ai iloko iho ona, iame ke kane hoi a laua. Aia iluna o ke kaa he eha poe e Ikeia aku ana, elua kane a he elua wahine. 1 ke kokoke loa ana mai hoi o ua kaa la, ike maopopō ia aku la ka Haku Opio Ketawina ame Gilibeta Moneka, ame ka helehelena o kekahi wahine maliliini. Ma ka hoomaopopoia ana aku nae ma kona ano ame ke kulana 0 kona aahu, he wahine lawelawe ia no ka Le<Je Ketawina e noho ana ma ka aoao o,ka Haku Ketawina, 0 keia wahi wahine lawelawe, o Fafine kona inoa, ahe kaikamahine Farani ia. He piha eleu a makaukau ma kana hana 1 hoolimalimaia aku ai oia. Ma ke kulanakauhale o Laelana i loaa ai oia i ka Haku Ketawina. A iloko o ka pule hookahi o ka noho ana o ua Haku Opio la me kana wahine malaila i noho ai ua wahi Faflne nei me kona haku wahine opio, aua pili paa maoli kona aloha iaia. Ua lilo maoli kona aloha iaia, a ua lilo kona haku wahine imea nui loa iaia. Eia ke kaa ke holo mai nei ma ke alanui e hoea mal ai i ke alo o ka halekakela. Ua haalele iho la o Silivia i kahi ana i ku ai, a huli ae la ia a komo aku la noloko o ka rumi hookipa, a noho iho la, me ka uluku launa ole o kona manao. Kokoke e a ke ahi o ka lili ame ka huwahuwa. (Aole i pau.) Nui ka poe e hoohune mai nei ia makou i nupepa "Kuokoa" puka la; aka, aole ia makou ke ki kaulana o ka hale o Davida, ka mea i oleloiā, Nana no e wehe, aohe mea nana e pani; a nana nohoi e pani aohe mea nāua e wehe. Ke hana hou ia nei ka hale hotele nona ka Inoa "Honolulu Hotel," ma uka ae nei o Peleula, ma ka p& makai iho o ka pahale o Kuhina Kapena.