Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 6, 9 February 1900 — NA MEA HUNA POHIHIHI EKOLU [ARTICLE]

NA MEA HUNA POHIHIHI EKOLU

MOKUNA XXII. HB MAKA NO A HE MAKA —KA HOHUHUĪ NA MAKAU A NA LAWAIA I WAILUA. Ma ka wa i komo mai ai o Roswell Iterkley iloko o ka "holo" o ka hale e Sir 01iva oia ka wa 1 ikeia aku ai o T)iok Nolan ame ekolu o kona mau hoa luina e pii mai ana makai mai o ka muliwai. a noho iho la lakou ma kahi hiki ai ke lohe mai i ,ka leo ina lakou e kaheaia aku ana. Aole no i nele ka ulu ana ae o kekahi manao hoohuoi iloko o Berkley, ma kona wa i komo mai ai iloko o ka hale o Sir 01iva, mamuli o ke ano nana pono loa aku o na maka o na kauwa o loko o ka hale iaia. Eia nae, mamuli 0 kona hoomanao ana iho, he hoaloha kahiko loa o Sir 01iva nona, nolaila, ua hoopau ae la ia i kona hoohuoi. I kona komo ana mai ike mai la ia 1 ke ku ana aku o Sir Oliva me kekahi "kanaka kulana nanohano, a hieh'e hoi. a ma kona hoomaopopo ana iho, me he mea la ua ike iki oia i kona mau helehelena. Nolaila, i kona hele ana aku a haawi aku la i kona lima akau o ke aloha ia Sir 01iva, a īa wa oia i ninau aku ai iaia: "E, owai hoi keīa keonimana?" "E ae mai oe ia'u, e hoolauna aku au ia oe e Mr. Berkley, i kuu hoaloha nei, ia Haku Hurama." "Pehea? 0 Haku Hurama keia!" wahi a ua Mr. Berkley nei i hooho ae ai, me ke pihoihoi nui, oiai ua ike maopopo aku la ia i ka oiwi kino nui lahalaha maikai o ke kanaka uhai holoholona. "Ua poina anei oe ia'u?" wahi a Hurama i ninau mai ai īa Mr. Berkley e leu ana me ke ano pioo o kona mau maka. "E Sir 01iva, heaha keia?" i huli ae ai ua Mr. Berkley nei a ninau ae la ia Sir 01iva. la wa pane mai la hoi o Sir 01iva: "Eia ke ano o keia, he wahi hana ka Haku Hurama nei i makemake ai e lawelawe pu me oe. Oia ame kekahi poe hoaloha e ae ona. I mea hoi e pono ai keia hana, ua makemakeia kou hoea kino ana mai ia nei. A ei ae keia keonimana i makemake e loaa na launa ame na kuka kamailio ana me oe; nolaila, ē Mr. Berkley, « hoolauna aku au ia oe ia Orlando Hurama." "E na diabolo o ka pouli," wahi a Mr. Berkley i hooho ae ai me ka leo nui ame ka piha hehena nohoi, iaia i Ike aku ai i ke kanaka opio ana i manaoio loa ai ua make, a i ole, aia la ia ma kahi kaawale loa mai Viriginia aku, a huli ae la ia a olelo aku la ia Sir 01iva: "E hookuu mai oe ia'u!" "Pela iho," wahi a Hurama i pane mai ai, me ka hoomau ana aku hoi i ke kamailīo ana. "Alia oe e awiwi e haalele Iho i keia wahl, oial he wahi hana ka'u i makemake ai ia oe, & ke pau ia wahi hana f< ua hiki no oe ke hookuuia aku." Nana aku la ua Mr. Roswell Berkley nei maluna o Hurama, a mahope nana ae la ia Orlando >y »a puai ae la ka halkea pu ma kona mau papalina, haaluīu ae la hoi kona kino, a noho iho la 1a maluna o kekahi noho. A hala kekahi mau sekona o kona noho mumule ana, ia wa oia i pane aku ai imua o Hurama me ka pupuahulu nui: "E hoike mai oe ia'u i kau mea i makemake ai. E wiki." "E hoike koke ia aku ana imua ou ka hana i makemāke ia ai oe e ike a e lohe i keia wa," wahi a Hurama i pane mai ai, alaila, noho iho la ia maluna o kekahi noho. "Owai kou inoa e nei kanaka e hoao mai nei e noho mana mai maluna o'u? A ina hoi o kou inoa oia o Haku Hurama, elike me i-a i haiia-»mai nei ia'u, «ilaila, aole au i maopopo iki i kou wahi kuleana e kamailio mai ai ia'u?" "Owau io no ka Haku Hurama. 0 ka'u mea i makemake ai e kamailio pu me oe, oia no ka mea e pili ana i kou I hoahanau." J I kela wa i puai ae ai ka ula ma ke | kumu o kona mau pepeiao, a noho iho la ia me ka mumule a pane Jeo ole. "Makemake au e ninau aku ia oe," wahi a Hurama i kamailio mai ai, me ka hoomau ana hol i ke kamailio ana mai. "Ua hoomanao no anei oe i ka hana ana o kou hoahanau i kekahi palapala kauoha, ame kona haalele ana ana hoi ia Viriginia nei no Enelani?" "Oiai, o ua palapala hooilina la ko'u wahi kuleana e paa nei i ko'u mau waiwai apau, nolaila, aole hiki iki ia'u ke poina ia mea," wahi a Mr. Berkley i pane aku ai, me ke ano hooioi. "A ke ole au e kuhihewa, aole loa i hoi hou mai kou hoahanau i Amerika nei?" "Aole, ua make oia ma Enelani." "A ua hoomanao no anei oe i ke kumu i make ai o Sir Wallaee Berkley, kou hoahanau?" la wa i mumule iho ai ua Mr. Berkley nei, iaia i hoomanao ae ai i na olelo a Hurama i hoopuka mai ai iaia; aneane hookahi pule i hala ae, no ka mea e pili ana i ka hakaka lua. "Mamuli o kou lohi loa," wahi a Hurama ī pane mai ai, "alaila, na'u ponoi no oe e hoike aku ia mea. Ua haulehla iho o Sir Wallaee Berkley kou hoahanau ma ka w-aha o ka pu a Vincent Gilman. Aole anei?" "Ina he oiaio ia mea, heaha iho la la ia oe?" j "E hoolohe mai oe, ua hana ko hoa- i hanau he palapala kauoha no konal

raau waiwai apau, a e hooili ana hoi i kela mau waiwai ona maluna ou, ua lilo kela palapala kauoha maloko o kou ]ima, i palapala e kono ana ia oe e lawe i ke ola o ua hoahanau nei ou, niai mahope koke iho no. ua hoouna oe ia Vincent Gilman e imi i rnea e julu ai he hakaka mawaena ona ame |Sir Wallaee Berkley. sla ka wa i hoi mai ai o Gilman, ua hai mai la ia, ua |make o Sir Wallaee Berkley iaia." | "He wahahee kena, he oieio hoopuinipuni loa kena. He mau olelo hakui epa eleeie wale no kena i mea no'u e hoopilikiaia ai. Aole loa he mana maluna iho o ka honua e hiki e hooiaio mai i kena mau olelo." "Pela paha kou manao," wahi a Hurama i pane mai ai, me ka hoomau ana mai nohoi, "nokamea, o ke kanaka nana i hana i ua hana la, aole ia ke ola nei i keia wa. Aia kona mau iwi ke waiho mai la iloko o kela mau ululaau e ku mai la. Ma ka wa nohoi a Gilimana i hoi mai ai, ua hai mai no oia ia oe, ua haalele iho kou hoahanau ma keia'ao he wahine a he keiki. Ua hai pu ia mai nohoi ia oe, ua hoea aku no 0 Sir Wallaee i Enelani, a ua mare oia i kekahi wahine, oia nohoi ka wrahine.i alohaia ai e ia mai kona mau Ia opiopio mai. No keia mare ana, ua hoike mai nohoi oia ia oe ma lea palapala. "Hele pela. He keu kena a ka olelo wahahee loa. Aole loa i loaa mai ia'u kekahi' palapala oia ano. Aole ioa oia 1 kakau iki mai ia'u. I pane aku ai o Mr. Berkley, me ka hoomau āna aku nohoi: "Aole loa i mare wahine kuu hoahanau. Aole loa oia i mare iki me kela wahi wa'hine pupule." I kela wa i puka mai ai ka huaolelo pupule mai ka waha mai o Berkley, oia no ka wa i lele aku ai o Hurama a paa aku la ma ke kani-ai o Mr. Berkley, a paa iho la ia me ka ikaika loa, a hoopuka aku la hoi oia i ka olelo me ke oolea loa: "E ke kanaka lapuwale. 0 Moragiana, oia no ka wahine a kou hoaljanau, a oia hoi ka wahine a'u i aloha loa ai me ko'u puuwai apau. E hoao ho\i oe e hoopuka mai i kena mau huaolelo au i hoike mai la ma kou mau lehelehe lapuwale, a o kou wa auanei ia e lilo ai i mea ole iloko o ko'u poho lima. 0 oe ponoi ka mea i imi e laweia ke ola 0 kou hoahanau. A i kou wa hoi i lohe ai mai a Gilimana mai, ua pupule ia o Moragiana no ka nui o kona aloha 1 kana kane, ua manao oe e hoolilo iaia i wahine inoa maikai ole imua o na maka o ko ke ao nei, a ua manao pu nohoi oe e make oia i mea e hookoia ai kou makemake «leele." I kela wa i hookuu ae ai o Hurama i kana paa ana i ka pua-i o Berkley, a hoi aku la ia a ma kahi e ku ana o Orlando me ka piha haohao loa no na mea ana i lohe aku ai ia wa, a no ka paaia ana hoi o ke kani-ai o Berkley. Ua noho iho la nolioi o Mr. Berkley ilalo, a noho pu iho la nohoi o Orlando. Ma kela wa me ka weo ana o na maka i ka ula-koko o ka inaina, pane mai la o Berkley: "He keu oe a ke kanaka wahahee nui wale. .Aole loa i mare kuu hoahanau i ka wahine. Ina paha oia.i mare i kela wahine au i hoike mai la, nokeaha oia i huna ai i kona inoa ohana ponoi mai kela wahine mai?" "E hai aku au ia oe," wahi a Hurama x pane mai ai me ka olelo ana mai hoi: "Aole loa i huna kou hoahanau i liona inoa ohana mai ka wahine mai i mare aku ai. Mahope iho o ka hele aea ana aku o kona noonoo mai a iaia aku, ua poina loa oia i ka inoa ohana o kana kane. Aka, aole nae ia he mea e hoole ia ai ka oiaio o ka mare pono ia ana o kou hoahanau iaia." "He mau olelo wahahee wale no kena, au i hoike mai la. Aohe oiaio," wahi a Mr. Berkley i pane ae ai. " Mamuli o ka palapala kauoha a liooilina hope loa a kuu hoahanau i haawi mai ai ia'u, ua pau loa mai kona mau waiwai apau māluna o'u. Aole loa he mea nana e kaili aku i keia waiwai mai a'u aku." "Aole anei oe i ike, ma na kanawai o Enelani, ua lilo i mea ole ka palapala kauoha a kekahi kanaka i hana ai ma ka wa i mare ole ai oia i ka wahine, a i ole, ma ka wa paha i make ai kana wahine mua, a mare hou hoi oia i wahine, a hanau hoi ka laua keiki?" "Auhea ka mea hoike e hooiaio mai ana ia mea. Aole loa e hiki ia oe ke hooiaio mai i keia mareia ana o kuu hoahanau i kela wahine. O kekahi nohoi, ua pupule kela wahine." "Aole i pupule kela wahine i keia wa. Eia no kela wahine ke ola nei me kona mau noonoo maikai apau i hoopilikia ole ia. Eia no me ia i keia wa kona mau noonoo maikai apau elike me kou ame ko'u nei." "Aka, e lilo no kana. mau olelo i mau mea ole ia'u nei," wahi a Mr. Berkley. - "Pela io paha, aka, o keia mea auanei a'u e hoike aku ana ia oe i keia manawa, oia auanei ka mea nana e hoopau i kou pohihihi." Ia wa i nanao iho ai o Hurama i kona lima iloko o ka pakeke o kona kuka, a unuhi ae la i kekahi owili pepa nui, alaila, huli ae la ia a kamailio ae la ia Orlando: "0 keia ka mea huna o loko o/ka pahu o kou makuahine, a me he mea la ke hoomanao la no paha oe ia mea. Alaila, huli ae la ia a hoike aku la imua o Mr. Berkley me ka olelo ana aku: "Eia ka palapala mare o Wallaee Berkley, ka baroneta, me Moragiana Chester. A ke kau nei no ke Sila o ka Ela o Bosetona, oia hoi o Sir Thomas Warren, me ka inoa pu hoi kekahi o ke kahunapule nana laua i mare. Aole anei keia he mea hoike lawa pono nou?" ! He mea maopopo loa aohe mea a Berkley e pane mai ai ma ka wa ana j i ike ai i ka palapala mare i hoikeia ! aku ai imua ona. A oiai hoi ia e noho j mumule ana, ia wa i huli ae ai o Hurama a kamailio mai la ia Orlando. "Ke ike nei oe i keia wa i ke kolu o na mea huna pohihihi i pill i kou ola ana. Ano, ua pau loa ae la i ka ikeia e oe na mea huna pohihihi ekolu." [ Alaila, huli aku la oia a kamailio aku la ik Berkley. "E ke kanaka puuwai eleele. Aole loa oe e lawelawe hou aku i kau mau hana powa, a puuwai eleele maoli nohoi. E hai aku au ia oe, o ka make au i manao loa ai oia ka make e alanaia aku ai o Orlando nei, oia no ka make e kau mai ana maluna ou. Eia iloko o Jcou puuwai kahi i hiaa ai o ka manao powa a omokoko, a nolaila, he kanaka

kupono ole oe i ke ola hou ana aku maluna o ka ili nei o ka honua. Ua imi oe i mea e make ai keia kanaka opio, a ua imi pu nohoi oe i mea no'u e make ai. Ua hoao oe e kuaiia aku ! ke kanaka opio nei i kauwa kupaa i |Aferika; a ua hoao nohoi oe e lawe malu mai a paa malu hoi i kona ma'kuahine ma kou lima haumia; aka, e hai aku au ia oe, iloko o kau mau hoao ana apau e hookoia kou makemake eleele, aole loa i ae iki ke Akua no ia mau hana au. Ua hoopakele ke Akua ia oe a hoea mai I keia wa, i mea e hiki ai ke hoikeia ae kau mau hana eleele apau, a e haawiia aku hoi oe iloko o na lima o ke kanawai." Me na onohi maka hehena, a okaka--1 a kunahihi hoi i ku ae ai o Berk)ey iluna, hooho ae la ia me ka leo nui: "Aole loa oe e ike hou aku ana i na malamalama o ka la, e nei diabolo." Ku ae la ia iluna me ka hikiwawe loa, a lele mai la imua ma kahi a Hurama e noho ana, a hopu mai la ia i ka palapala mare a Hurama e paa ana ma kona lima, ame ka hikiwawe loa hoi, kaili aku- Ja ia i ua pepa la mailoko aku o ka lima o Hurama, a ma ia wa nohoi i unuhi e ai oia mailoko ae o kona poli i kekahi pu panapana, a kau mai la imua o Hurama me ka pane ana mai: j "Ano, e make oe e nei kanaka lapuwale!" ! (Aole i pau). I