Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 7, 16 February 1900 — ai Fiva Eleele ma Maui HE EHIKU POE I MAKE. PUHIIA I KE AHI NA KAUHALE O NA PAKE MA KAHULUI. [ARTICLE]

ai Fiva Eleele ma Maui

HE EHIKU POE I MAKE. PUHIIA I KE AHI NA KAUHALE O NA PAKE MA KAHULUI.

Ua hoea mai la i Honolulu nei ka lono «hoopioleke noanoo mai Mju: m2i, ma fra Poaeno o ka pu!e i hali, aialu •na mi'i o ka mokuah; Knuai, ua '.aha ae 3a ka mai Ahu'.au Fiva x.a Kahaiui. Ua heoiaio ioa ia mal ksia lono, mamuli o ka loaa ana mai o kekahi mau puupuu io i laweia no.oko nra.i o kekah.s Pake I haoohuaiia, ua Jooa i ka mai huhoni'ka ma Kahului, 1 ka Papa Ola ma Honolulu nei. Ma ke a£iiabi iho, ua e kauka Hopemana, napapaa aniani i hoopipilila ai keia mau a-aa, a ua lkeia na ano--ino o ka ma'i ahulau. I ka maopopo pono ]oa ana o keia mea i ka Papa OJa, ua haal-ele koke iho la o Peresid«na Wood o ka I'apa Ola ame kauka Garrin ia Honolalu nei, traluna o ka mdkuahi Kauai, no Kahulul, ma ia po Po«ono no. NA MAKE I LOHEIA MAI. O ka lono i ioaa mai i Honolulu nei no ka nui o ka poe 1 mane, a i huoiia hoi, i mak'e lakou . ka mai ahoteu. he eha ko lakou nui. He elua lapena, a he elua Pake. Ma ka wa i haale'e aku ai ka mokuahi Kauai ia Kahului a hoio mai ia no Honolulu nei, hookahi Pake ma'i i hoofeaawa!eia ma kahi kaawale loa. A o ka'hale ana i noho ai a uela pu hoi me na ha'e ana i kipa aku ai, ua pau 2 Ve puhiia i ke ahi. O Kauka Armitage, ke kauka i laweiawe lapnau maluna o keia poe apau i pau aku la i ka make. 0 ka mea kupaianiha, oia ka hikiwawe laa o leo Lakou wa o ke kaa mai ana. He wa loko'e wale no, a make. 0 kahi noho 0 kauka Arrifage, aia ma ke taona :>oroi o Wailuku. l'a pna o Kaihulul i ka hoomiluia. 0 hahi i hoorohoia ai keia Pake i hoohuoiia. miieko o kekahi papai hale kiklpu o Kahu'.ui. līO^ry.\ PILI OIHANA IA MAI KA MOKI'AHI KAUAI E KO MAUI POE I HONOLULU NEI. Mamuli o ka i ana ua I*ulaha ae ka ma'i bubonika ma Kahului aa ma'ama koke ia he halawa.i e na poe koi'kol 'o na "Waieha" ma Kahului, ma ka Poaono. Feberuari 10, a hoohelo iho la lakou he oleio hoahoio aka lakn hana e hana ai. Ua kohoia o Mr, Geo. Hons e lakou i E'.ele no lakou no ka launa ana mai me na L«na Annnni ma Honolulu nel. KE KUMU I LAHA Aī KA MA'I MA KAHULUI. Ua mimo wa'.e ia, o ke kumu i laha ai ka ma'i nhulau 'xamu!i ia o na 11kana a na Pake i loaa aku ai ilalH inarr.ua iho 0 ka la "Kono'hi," aneane mn:hina i kaa hope ae nei. Ao-Ie hoi i wehe kokeia keia mau pa--37» ukana, mal ka wa i loaa aku al a hoea wale mai i kekahi mau la, ma■mua koke iha o ka Ia "Kanoh'." Ua oleloia. na ka mokuahi "Ka'audina" i lawe ?ku 1 keia mau ukana ilai'a. Mamuli o keia mea i hoimaopopoia «e la I n!u mal ai na hooranao ana o ke>;ahi no kela poe luina o Ka'au<lina i make emoo!e ai i kahi wa i IlHl-a l'! n'o;) nku nei. HULI HOI MAI KA PERESIDENA 0 KA PAPA OLA. Ma ke k->k::biaka P.opk hi nel. I huli f>oi mai ai ka Peresi<Una o ka Papa 0>a, oia o Dr. Wooel, a ua hoaia mai oia ! ?a la-ha io ana o ka mal ma Kahu]ū!. Ua wa'.ho aku oia la Kauka Gārvin i Kahului i luna nana nui no na han-' o k? kbi f>' i ki ma'i. PUHIIA NA KAUHALE 0 KAHULUI O ka hale i ikeia ai na make ahulau t holkeia ae nei maluna, he mau wahi fcale kakaikalii wale no ia. Ua kauaaa ia k.e kul , n' , k3uliale 0 na Pake ma Kahului e puhiia i ke ahi. Aneane he 200 ka nui o na Pake, lapana ame kekahi poe Hawa'l i hoiholia aku i ka "Pa Heihei LIo" 0 Kahului. 'Ua hr:omaemae laau ea ia lakou «pan, a loaa na aa'hu hou. Hoonohoia na k : °i e Ti*la<Ta ia lakou. NA POE I MAKE 0 MAUI. He ehiku ka nui o ka poe I make. La Sabati. Feb. 4. 0 ka ma'i mua fceta. He Pake o Ah Tong ka inoa. Ua kii ia aku o Kauka Ar33itage e nele e ike i keia Pake, malo-ko o k?ka;hi balē hoīoi hle, Ua kaa ma'l mai oia mai ka la 30 mai 0 lanuari. Ma ka wa 1 loaa aku ai oia i ke kauka ma ka la 4 o Feberuri. ua ikeia he 104 ka nui o oa degrere o ka w«la o kona k'no. Ua na anoano o ka a-l. Ia la no make oia. O ka lua o na make, he Pake no ia, a»ai loko mai no oia hale holol hookail no, nona ka inoa o Tung Yuen. Ma ke ahia'hl 0 ka la 7 0 Feberuari, ike o Dr. Armltage ia.'a e noho ana no iluna. A he ano ona a poniuiu koa. K!ekie ka pli ana o ka flva. Ka wela o koua kino. ua ol aku mamua a'ku o 104 d«gere. O ke ko!u ame ka lia o na make, ihe ■wahine lapana aixe kana bebe 0 eJk>l» wale no mahina. Ike ke k°uka ia iaua ma ka po o ka h 6 o Febaruari. Ia po no, make ka bebe; a ma ke kakah.iaka nui ae, make ka makuahiae. Aole nae i maopopo ko laua kumn i make ai. He hoohuoi wale ia no, ua make laua i ka mai Fiva E'eele. He eha launa ole ko ka makuahine ma ka opu, a he fiva ikaika nohoi. O ka elima o ka poe i he Pake o Ah Ming ka inoa. Ikeia ola 0 kaaka Armitage *ma kona la i loohia ai i Ina ma'i, oia "ka la 7 o Febrmnri. O ka ikaika o ka wela o kona kino he 105 4egere, a he li kona ili. Ekolu wale no !a o kona ola ana, a make oia. Ua ikela ka lia-hal ma ke kapakapa, a he eha hol keia ha-hai. E luai mai ana ia. O ke'a ka Pake nona mai ai ka a-ea i hoounaia mai ai i Honolrlu nei. O ke ono o na poe I make, he Pake 00, o Aih 9am kona inoa. Ikeia oia e Dr. Armitage ma ka la 9 o Feberuari. O ka ikaika o ka wela o kona k'.no he 100 degere. He anoano pehu ma ka eoao akau o ka a-i, a he eha hoi ke pa Bftn i ka lima. Make oia ma ke kakahiaka nui o ka la 11. (Ua kahaia ke kino o keia Pake e 7>r. Garvin imua o ka Peres:d e na o ka Paipa Ola, ame na kauka o Wai'.uku. Ikeia, ua kona ake nlau. a ua . pehu nohei. 0 ke a'ke «ama hema, ua eleele a pa'.ahe. Ua ikeia ka ma'l Iloko ona.) O ka £hiku o n<a ma'i, he Pafce no. ] Ua make oia ma ke awakea o ka la 1 U. Ua ike ka Peresidena o ka Papi ! Ola a<me kauka Garvin he mau ha-hai j jna kona mau kapakapa. I