Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 12, 23 March 1900 — Ka Pua Lilia o Faran [ARTICLE]

Ka Pua Lilia o Faran

MOKUNA VI. HOEA 1 KE ALAHELE HL'NA-IKE I NA MAKA 0 KE AI.OHA. | Aohe a kaua ljoololoiahi'i hou ana iho, e kuu makamaka heiuhelu, n>a keia hoomaka hou ana aku o ka kaua moo'.elo. Ua ike kaua ma ka helu o keia nioo!elo i puka ai ma ka la 2 aku nai, ua hoea aku ka Naita Opio Hugo me kona a'.akai ma kekahi ahua pohaku, ka'ai hoi a Hasana i o'.elo mai ai iaia, ua hoea aku la i ke alahele e kamo aku ri laua. no ka hoomau ana aku ma i:a ua huakai hele no loko o ke kulaiakauhale o Nike. He mea oiaio, ua iho aku ?a ua Alakai Fidei nei mahope aku uohoi o Hugo. O keia alahele a laua e iho aku nei, aia ia iloko o ka pouli. Aole hol i liuliu, hoea aku la laua I ka papaku o lalo, a ma keia wahi i kamailio mai ai ke*alakai i ka Naita Opio i ka olelo ana mai: "E kuu haku, maanei kaua e kali iki ai no kekahi wa pokole."

Lohe ae la o Hugo i ke koele pakolu ana a kekahi mea i ki-ke ia aku ma I kekahi pani hao, a ia wa i nakeke ae ai kekahi mea elike me ke kaulahao e hoholo ana ma ka aoao mai maloko; a hemo ae la kekahi pani jjuka. I kela wa i ike aku ai o Hugo i ka maamaama ana mai a kekahi malamalama. Hoomaopopo iho la ia, he malamalama no ia no kekahi ipukukuī. Ma ia wi hookahi nohoi ike aku la ia i na kanaka Fidei elua, a o laua hoi na kokookolu o Hasakini e ku mai ana. Huli mai la o Haaekini a olelo mai la i ka Naita Opio, oia kona wahi e komo ai i na aaihu o ke kauka Tureke, a kanaka Mahometa hoi. Me ka eleu loa, komo iho la ua Naita Opio nei i ka paa lole a v Hasana i haawi mai ai īaia, a 1 ka paa ana, ua like loa ae la kona mau ano apau, me ko kekahi kahuna lapaau Mahometa. Alaila, pane mal la o Hasana ua Naita Opio nei: I "0 kela ka hoomaka ana o ke alahele huna e hoea aku ai liaua nolokō ponoi o ke kulanakauhale o Nike. Ma keia alahele e alakai ia aku ai oe, aka, mamua nae o kou hele ana aku, ua kauoha mai o Haaakini, ko makou haku, e pono e hoopaaia kou mau maka me kekahi palulu ,maka. Pehea la, e ae ana anei oe e hanala ae pela, elike me ke kauoha a ko makou haku; a o ke kanaka hoi i aie nui i kou lokomaikai?" I "Pehea la, ina e hoole aku ana au ia hana?" wahi a Hugo i ninau aku ai i ua Fidei nei. "Alaila," i pane mai ai o Hasana, "e pono au e kuka kamailio pu me ko'u mau hoa nei, a hooholo iho hoi makou ina paha ua lawa kau olelo hoohiki e haawi mai ai imua o makou, no ko makou kapae ana ae i ke kauoha i haawiia mai e ko makou haku?" "E o'u mau hoaloha," wahi a Hugo i pane 'aku ai ia Hasana. "Aohe o'u wahi lihi manaoio iki, e hana mai ana oukou i kekahi hana ano e maluna o'u, a 1 ole, e kumakaia mai ana paha oukou ia'u; nolaila, ke ae aku nei au ia'u iho e paluluia mai ko'u mau maka elike me ka oukou i manaō ai he pono. O ko oukou hana ana mai pela maluna o'u, oia no ko oukou hooko ana i ke kauoha a ko oukou haku, a oia nahoi ko oukou lawelawe pono ana mai ma na hana e pomaikai ai au." No keia pane a Hugo i hoike aku al imua o Ha&ana, ua hoike mai la ia i ka maikal o kona noonoo, a piha mahalo hoi no ka Naita Opio. Nolaila, ua nakiikiiia mai la kekahi kahakahana lo!e silika ma kona mau maka, alaila, lalau mai la o Hasana i kona lima, ame ka olelo ana mai: "E hahai mai oe ia'u, a mai maka'u iki oe no kekahi mea, oiai eia oe iloko 0 na lima o na kanaka i lilo i poe hoa'loha oiaio nou." Ma ka wa hoi i komo al oia i na lole a Hasana i haawi mai ai laia, ua haawi pu mai la no o Hasana iaia i kekahi pahi kaua-Damaseko i mea e hiki ai iaia lee pale no kona ola iho ma kela ame keia wa e lele poi po ia mai ai oia, a mamua ae hoi o ka wa e loaa ai he hiki ana ia Haeana ame kona mau hoa ke haawi aku i na kokua ana iaia. He loihi keia he!e ana a ua Naita Hugo nei me kona mau alakai, ma kekahi wahi o ua alahe'e honua uei a lakou i he'e aku ai. Weheia ae la ka palu'u i hoopaaia ai kona mau maka, a ike iho la ia eia no lakou maloko o ke alahele honua, a ma ke kumu hoi o kekahi alapii e moe ana iluna. Ike ae la ia ma ke poo o ua alapii nei ma ka aoao maluna. he pani puka. I nei wa i huli mai ai o Hasana, a nlnau mai la I ka Nalta Opio: "Ua hiki no anei ia oe ke ike pono, e kuu haku?" "Ae, aohe o'u pilikia ma ia m6a." "Alaila, e hoomaopopo loa oe i ke ano o keia alapil a kakou e pii aku ai, alaila, hahai mai oe mahope o makou. E hoomaopopo oe, a hoea kakou Muna, ma ia wahi kakou e hele aku ai a hoea aku kakou I ke alanui e komo aku al 1 ke kulanakauhale o Nike. E hoomanao hoi oe, ma kela wahi e oleio Iho oe, ua haalelela aku nei e kakou ka Naita Karlstiano nona ka inoa o Hugo e kiai ana i kona mau aahu ma ka tpuka a kakou i komo mai nei. A ) oe l keia wa, ke hele aku nei ia ma ke ano he Kauka Mahometa. Mai poina oe 1 , keia mea ano nui loa. Mai manao lki oe, ke hele nei oe ma kou ano he Naita

no ke kahua kaua. 0 kou poina ana i kou ano kauka, oia kou hookomo ana ia oe iho iloko o ka pilikia. Ina hoi e hookokoke mai ka pilikia ia oe, alaila, mai awiwi loa oe i ka unuhi ana ae i kau pahikaua. E hooikaika oe e kaohi iho ia Ge ma na ano apau, malia o loaa ia ce he wa pono e halawai mai ai oe me a'u. Maopopo aku la anei ia oe ka'u mau mea i kamailio aku la ia oe?" j "E manao ana anei oe, ma ka wa e hookokoke mai ai kekahi poino ia'u, he mea pono ia'u ke manao iho, aia no oe ma kahi kokoke loa ia'u, e hiki ai ia oe ke haawi mai i na hoopakele ana?" "Ae, oia maoli no ko u manao," wahi a Hasana i pane mai ai. " E hoo manao oe, owau auanei ke kanaka e hikl e hoopakele ia oe mailoko mai.o kekahi pilikia e hookokoke rqai ana ia oe, oiai oe maloko o ka ha!e e ike aku ai oe i ka leile au i aloha a4. Nolalla, e pii oe, e kuu haku, e ukail aku oe ma- J hope o kuu mau hoa, a mahope aku nei | hoi au." I ka hoea ana ae o ka Naita,Opio iluna o ke alapii, oia hoi i kona puka ana ae iwaho, ike iho la ia e ku ana ia mahope o kekahi mea i iike me ke kuahu kona ano, a ua hoomalamalamaia hoi r keia wahi aha e ku nei me kekahi maiamalama nani loa o kekahi mau ipukukui. Ia wa lohe ae la ia i ke kamailio ana mai a Hasana iaia i ka i ana mai: |

"0 keia.wahi au e ku.nei, oia no ke kuahu o ka haie halawai o Haruna ai Rasida. He wahi kapu a hoano loa keia. Ina e ikeia ana kekahi malihini niaanei, he make wale no kona hope. Aka, e Hugo o Varemanadoa, ma ka hanohano o ka oihana koa au e paa nei, ke manao nei au, e hooia mai ana no oe imua o'u, ao'e ioa e puka mai kou waha aku na hoike ana no na mea a kou mau maka i ike ai ma keia wahi? E hoihoi ae hoi oe i kou noonoo apau ma ka h-ana a kaua i hele mai nei, a ma ia mea wa!e no oe e hoomaopopo ai. E hoomanao pu nohoi oe, e nalo loa iloko iho ou na mea apau au e lohe aku ana mai a'u aku." Ua ae aku la hoi o Hugo, a ia wa i kamailio hou mai ai o Hasana: "E kuu haku, e hai aku au ia oe, o keia wahi hoano au ame a'u e ku nei i kela wa, oia hoi ka Heiau Laahia o Haruna al Rasida, aia no ia malalo o na kiai ame na malama ana a na kahuna i li!o i poe hahai i na a'o ana a ke Kaula Hasakini, kou hoaloha. Aohe i ikeia keia mea e na kanaka o loko nei o ke kulanakauhale o Nike, koe wale no makou, ka la:hui e noho ana malalo o Hasakini ka Laahia. A ke hai aku nei hoi au ia oe, mai keia wahi aku kaua e hele ai no kahi e ike aku ai oia ia Gereturuda. E hoomanao pu lho i nohoi oe, oiai e paa ana kuu poo maluna o kuu kino nei, owau no kou palekaua ame kou puuhonua. 0 ka hua o keia.po, oia o 'Ahu Bekia.' E hoomanao mau hoi oe i ke kaikaina o ka makuakane o Mahometa, ke Kaula, alaila, aole loa oe e poina i ke ki e hemo ai na pani puka o ke alahe'e au e hele aku ai. Nolaila, e kuu haku, e he!e kaua." I keia wa, huli ae la laua nei a hele aku la ma ka aoao akau o ua luakinl Mahomeba nei, ioaa aku la he wahi pani puka, a malaila laua i puka aku ai, I a hoea ana i kekahi wahi alanui olowi o loko o ke ku'anakauhale. 0 Hasana ame kekahi o kona mau hoa ke hele pu nei me ka Naita Opio, oiai o ke kolu o na Fidei, ua noho aku la no ia mahope, ma ke ano I koa kiai no ka wehe koke ana I ka puka o ua hale halawai nei, ina e ikeia ana kekahi pilikia e kau mai ana maluna o ke koa opio. Ua hoonoho iho la o Hasana i keia kanaka I mea e hoomama loa ia ai na hana e hiki ai iaia ke hoopakele i ko lakou hoaloha oiaio, ka mea hoi a lakou i nana aku ai, oia no ko lakou hoola. Hele aku la lakou nei ma keia wahi alanui o!owi, a hoea aku ia i kekahi alanui akea i piha pu i na kanaka apau e he!e ana I o a ia nei. Hoomau aku la no ka lakou nei he'le ana a hoea i kekahi hale nani. i like loa no kona ano apau me ko kekahi ha'ealii. Mianei hu'i mai la o Hasana a hoike mai la I ka Naita Opio; o ka hale noho ia o Emira Abu Hasa, a hoomau mai la nohoi ia i ke kamaiiio ana: "0 keia ka hale a kaua e komo aku ai, a eia ia nei kahi i hoopaaia ai o Gereturuda. E hoomanao hoi oe, aia iloko o kela ame keia ha!e o na luna aupuni apau o loko nei o ke kulanakauhale, ua paa wale no 1 na kauwa lawelawe noloko mai o ko makou lahui. 0 kela ame keia huaolelo *a'u e hoike aku ai ia lakou e lilo no ia 1 kanawai maluna o iakou. Ua hoomaopopoia e na mea apau o loko o keia ha.'e e hoea mai ana ia nei kekahi kahuna lapaau no ka ike ana i ka wnhine Farani, a, o oe hoi ua Kauka la. Nolaila, I ko kaua komo ana aku lloko o keia haie a hookuu hookahi aku hoi au ia oe, e hoomanao mau oe, aia no au ma kahi kokoke aku ia oe, oiai kou wa e noho ana maloko nei o keia hale; a ma ko'u wa e ike ai i kekahi pilikia e hookokoke mai ana ia oe, e hoIke aku no au ia mea ia oe." Ia wa komo aku la lakou nei ma ka puka o ka pa e hoopuni ana 1 ka uale I hoopaa pio ia ai o Gereturuda, ka Pua Lilia o Farani. Ma keia wahi, haalele mai la ke kokoolua o Hasana ia laua, a he:e aku ia ia he wahi okoa; a hoomau aku la nohoi laua nei i ka hele ana. Komo aku la laua nei iloko o ka halealii, a ma kela ame keia wahi a la-

ua nei e hele aku ai e kunou mai ana na koa kiai apau imua o kona alakai, a hoomanao iho ia ka Naita Opio, o na kanaka keia o ka Elemakule Poohina 0 na Pae Mauna. Komo aku la laua aei ma kekahi "holo" uuku, he wahi hoi ia i kaawale loa aku nmi na wahi 1 hoonohoi-a ai na koa kiai, ia wa i hoea mai ai kekahi kanaka, a kamaiiio :ho la me Haeana, ma ka olelo a ka Naita Opio i lohe ai ia Hasikini e kamailio ana, i ke kauwa maioko o ka "Mahinaai o Edena," a o ka olelo nohoi ana i lohe ai e kamailio ana o Hasana me kona mau hoa. Mahope iho f| huli mai la o Hasana a kamailio mai la iaia nei: "Ano, e kuu haku, ua hoea mai nei kaua i kahi ou e ike aku ai i na maka o ka wahine au i makemake loa ai e ike. E akahele, e makaaia a mai hopohopo, o ka'u kauoha ia ia oe. Ua hoonohonohoia, e keia hoahanau o makou na kiai he nui no ka hoomaopopo ana i na pilikia o keia huakai au i hele mai la. E hoomanao mai hoike e aku oe I kou mau heleheiena oiaio i ka Lede a kou puuwai i makemake ai, me ka loaa mua ole ana aku o kekahi hoo-' maopopo ana mai a oe aku, ma ke ano, he mea pono iaia ke noho hamau a hoike ole ae hoi i kona ano e, oiai he nui na kiai e hakiio nei iaia i ka po ame ke , no. Ke ole au e kuhihewa aia oia mahina o kahi moe i keia wa, ma ke ano ua ma'i ia oia; a oia hoi ke kumu o kou hoea ana mai la ia nei I keia po ma kou ano o oe kona kahuna lapaau." j Aoie i pau.