Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 13, 30 March 1900 — NA HOAHANAU EKOLU A I OLE HAWILA, KE KOA, MAKALIKA KA UI [ARTICLE]

NA HOAHANAU EKOLU A I OLE HAWILA, KE KOA, MAKALIKA KA UI

' ac ll'> >Ci.ri *»<a i A 9 u '< a < i v

Ma kela wahi o £a kaui e kuu Dīaiu.QQaka heiuhelu, e huli ae ai Laua. a XiOQ.ii..o iii uo koaa mau hoa xalihiDi, a peia aoi me ka Ui liaekalika. I ka pau ana ae o ka Haw.ia hiaie-. «1 aaaa, oa baawl aiu ia c.a i kt gi.a a kona hoa i kamaiho pu al, me koua •lelo aoa aku hoi iala: j 'Ea; ua heokoia ko kakou aiake-aia-tee apau. Ua ike aku aei kikou i aa fceieheI«oa ui o ka ilanu Nuau Aā.uj a oukou i oieio mai nei ia'u; a nolaila, 1 ma keūa wiil aku hoi ea, ia ua kiioeoi a kakūu. A e au,i oial oa he*e nohoi au a piupauaho i! kē aluiia i ua Manu Nunu Ah.u n-i.. He mea oiaio, he ahiu no ka manu i ka ka o ke ah.u, aka, k€ ioaa nae ke kia manu akamai aana oia e kapi.i papo )ehua aku, aole e ole ana paleaa paa la e ke kepau a ke akamai." Ua hlo keia mau ol«> ana i hoepuka aku al tm*ua <y kona mau hoal.Iia ma lihjii 1 mea maikai 1 ko Liaoii inau nooaioo. Ia wa hoi I eleu kzk? ae al' kikou i na hookaua'heahe kaha.ha! una a ko lakou mau k.leo kani; a, ola.i h3i ; lakou e kuu pau ana i na hiaa "noiil aowelo" a ko 1-akou mau k.Lo, aia hi!;| ike h-ou ia aku ia ka Ui Makai ki, •> .:u! hou mai auia ma ka puka an.ani, a e| paa ana hoi ola ma kona mau l.ni.i ia: va he owiii lei'rooe. Me ka mino a-' ka ma2Ljchle ana .ho hoi ma kona juu> papaiina, ia wa oia i pane mai ai ka waipahe lua oie o kana kaaiai,io ana mai: "E na keonimana maikai, e ae mai ko oukou oluo.u* e lawe anu i ka'u mau hoomaikai ana no ka oukou mau leo himooi makana waie i -haawi mai nei ia'u i keia ahiahl, a ma na aianawa e ae nohoi h-e nui i kaa hope ae nei, oiai hol ko'u luaui makuakane i kaawale aku ai i ke kulajxakauiiale o Homa. No oukou ko'u maliaio a nui. Ua lilo ka oukou mau hoohiwahiwa ana maJ a'u me ko-oukou mau leo himeni ame na l©£y kani oluoiu o ka oukou mau pila, i 'mau mea e hoohauoil loa ia ai au. Nolalla, ke hookuu aku nei au ia oukou, e n keonimana malkai, no ko oukou hoi ana aku ma ko oukou mau hom«, me na m.maolana a-na hoi iloko o'u, e halawai hou aku ana no kakou mā keia mau mua iho.' Aka, mamua o ko oukou haaiele ana mal ia'u, e ae mai oukou ia'u i hoo-' kahi a'u wa-hi huaoleo i koe, a hoo-1 kuu aku au ia oukou, a oia hoi keiaJ Eia au ke paa nel ma ko'u iima he' wahi papahl lel roke, a oia hol ka'u wahi mtakana e haawl aku ai 1 ka opio' noan ka leo kamahao loa nana i hoohikilol mai la'u r a me kakou no paha apau, oiai akahi no kakou ap.iu a ioae he leo me keia ke ano, o ka iike loa o kona kani ana elike me ka leo o ka manu siliviano. Nolaila, o kela ka'u vrahd makana iala, olai nohoi ua aie| nui au iaia no kona hoonaue ana maij i kuu puuwal. E ka oplo malihini ej e kii mai oe i ka owili lei ililo i mea. holk© no ko'u aie nul l kou lokomai-; kai. eK lana nei hol ko'u manao, e halawai hou aea uo au me oukwu ap iu ma keia mau mua aku iloko o na ulumahiehie o ko oukou mau Ieo hiaieni, a o k& ol aku hoi, o ka leo i heiuia kona mau anuunuu a&a me ko na manu o loko o na waolaau." Ia wa i kahea mai ai ua Manu Nunu Ahiu nel o RokeaekaI ia Hawila, ola koi ua hoomaopopo loa mai no oia i kona mau hiohiona waipaiie apau. He xoea oiaio, aole hikl i ka kaua h.wahiwa ke hookananuha iho i nei mea maikai e haawiia mai ne4 laia, ka ui mahiehle hoi &na i manao mua ole ai e toaa ana lala i keia ahiahi. Nolaila, tta hele aku la ia'a malalo pono o ka puka aoiaoi m Ui Makalika nei e ku ana, a ia wa hoi 1 kiola iho ai oia i ka owiii iei roke ana e paa ana, oia hoi na lima o ke "kia-oianu" e mohata ae ana malalo. Ma ka wa hoi a Makaiika i hookuu iho ai i ka paa ana a kooa mau lima I ua owIU lai nei, ia wa oia i paee iho ai: M 0 ka hiapo mad keia o ka'u makana ia oe, e ka Oplo kamahao» O oe a- ( mxtei ame kuu papahi lei rose ke kuka pu no oa haaa ma keia mui aku, mawaeoa ou ame a'u. Aloha oe." Ua ili pono mai la ka haule ana mai o u* owiU lei nei & kaupooo ma ko. Hawlla mao M-oaa. Aiaila, me ka hau-| oli a«i kalkai maikai ae 1& ia i ka lei? & k« aioha & hool iho ia. A olelo iho bod oia ma keia wa ana e hoohi>k> aoa I ke aia o ua papahi iei eei ma oa aa-loK> o koaa poo i hiki ke hookaokoa ae i ke ala o na pua rose mai ke ala mai o na pua e ae, penei: **0 ke ala o ka rose He al« huihul onaoa; Aka, aohe oo oae !a i ol aku, I k* ala o ke Aloha." ftooicaiirel kuwiH fcooW «a»ifta«oa Iho i ka pafM&l lei l liaa*

y.:a iho ai e ka Ui Miin.ika, ua ha h-;. xai ia Sa a aaUawi; A - m m Loa. a la wa i hui maoiī Iho ai lakou me ia nei, a hooMio mai 'u aoi lakou ia a n€i i hoaloha oiaio o'.a ao iak>u l>i mea maikai waie do ia i io ',a ne. eia ana i ol*lo wAe ibo ai ;x&o iho eea. o ka ieaa ana o hoiieha be aui he a;aJtaī na ii. iho hoi o ko ia n?i hoo'.auna paa.aii ia &ia aie ua p„e -via n«i gzj, ua huii ae ia keia i hei dku ia no koaa home i ka iu o n i p: U, kaiia puoio ioa ma ki L'i Makalika mai, ka puo.o hol kaueaa ia mai ai iaīa e ua Ui nei, ol aea Aeaa hea kuka aj aa hana ma waeea ona ame ia, ia mau mua mai. Pehea la e līlo ai kela owiii iei roie i hoa kuka no na mea huaa poaihihi t ii»jA,aUa.o.v.>*a ana mawaena o iaua, he niL»au ano nui ia na kaua e nx>noheohuoi waie iho ai t e kuu makaxaka | he.uheiu, aka, e koke ia aku ana I no nae ia mea imua ou ame a'u. I ka hoi ana o Hawiia a hi<ci i ka j haie o ka hora 6 no ia. I koaa hik 1 ana aku i ka hale, e aia mai ana no koLa mau kaikuaana me ko lakou iu- ! aui makuakane. Aoie hoi keia i ki- ! pa aku maloko o kahi rumi hookipa uuku a lakou e ala aaa, a ua hoi ioa aku ia no ia noloko o kona wahi rumii. I kona hoea aaa aku iloko o ua wahi keena nei ona, hauLe iho ia keia I ne-ho maiuna o kona wahi noho hoo.uoiu, a hoomaha iho ia i ka maopa o ke ala iea i huli hoi mai ai oia. A i kx le-aa ana iaia o ka maha, ia wa I iaiau iho la oia i ka owia lei ro.e r I Makalika i haawi a:ai ai iaia, a nana 1 iio ia me ka nalu nui aua hoi o koaa ' i kahi e hiki ai ua iei ia ke | ū'.o i hoa kuka nona ma na mea e pii. ; &na no na hana mawaina ona ame ka | ei <nana mai ua owili lei nei, eiike m». ! na oieio a ua Ui'nei i pane mai ai iaja. | Oial hol ia e noke ana i ka nana po- ! no mai kahi piKO a heea i kahi piko |o ua iei la, ia wa oia i ike iho ai ! i kekahi mau apana pepa e kuku ap ana mawaena o kela am? keia pua rofs i kuiia ai ma ua owiii lei la. Ua iiio iho la keia .ke an'a ona i mea hoopahaohao mai i kona noonoo, a, ia wa o;a i ninau hoohuoi ai iaia iho, "Hoaha la hoi keia mau apanapana pepa e paa nei xtawaena o keia mau pua?" No kona piha hoohuoi loa 110 ke ano o ka.ia mau apana pepa ana i ike iho ai, ua w?h.e.wthe ae la ia i na pua rose apau o ua lei la, elike hoi me ka nui e aa puarose, pela ka nui o na apana pepa. I ka hemohemo ana ae o na pua ruke a hemo ae la hoi na apana pepa i waho, la wa i ike i-ho ai ia, he mau huaoko ke kau ana maluna o kela ame keia apa«a pepa. I kon<a nana ana iho hei ma kekahl aoao o kela ame ke'.a apana pepa arua 1 paa ae ai ike iho la i ia, u»a heailona wal? 1a no ua mau apana pepa la me kekahi m»au huahelu; , nolaila, ua imi pono iho la oia 1 na | hs2lu hope, oia ka helu 15. Ua nana j iho la oia mai ka apana pepa helu 1 i mai a hoea i ka apana helu iō, a ike ! iho la ia i keia -mau huaolelo maopopo: | 'E 'ka Opio maiihini, he oiaio, ua ! hoohina mai kou leo kama>hao I ke kupaa o ko'u puuwai. Nolaiia, ua eha au ia oe, a o oe wais no auanei ka ol- ! wi naoi a'u e nana aku ai ma keia I mua aku. I keia po hora 8:30. ina! 1 hiki ia oe ke hele icino ae cda ka mu-j i liwai maluna o kekahi waapa, a pae ! mai oe ma kekaiii waihi o ka muliwai (e ulu ana kekahi kumuiaau wiiou. Ala' ! ma ia wahi, ua hanaia he ala-anuu po- 1 j haku. Malalo ho 1 ! o kela kumu laau' wilou e hoonohono ai oe ame a'u ij ka papa hana o na hana e iaweiaweia 1 aku ai mawaena ou aaie a'u; aka, e hoomnao nae oe 1 keia, e hana ana kaua 1 kel-a hana, aole no ka pono o!e ame ka maemae ole hoi—aole. E hana ana hoi kaua i keia, ma ke ano e kuka ana kaua no ko kaua mareia ana ma keia mua aku. Ke hiki. "MAKALIKA." I ka ike ana o Hawila i keia ntau oielo, ua lo'.oku iho la ka "henewai oiu lawe maiie" o ka hauoli iloko o kona houpo, a ia wa oia i puana ae ai: j •'U, he oiwi oe i oleloia, he Manu Nunu Ahiu, aohe kia-manu e hei ai; aka, keia hore, ua maopopo loa ua komo pon mai la oe ik>ko o ka'u popo pua o ka hohei ana ia oe. Ae, ke kauoha mai nei oe la'u, e hui au me oe ma ka hora 8 ame ka hapa o keia ahiahi. Heaha Ia hoi, e hui lo no au me oe ma ia manawa. E hooko aku ana au 1 kau ko poloai. a o oe nel ame a'u e kauHke ana kaua maluaa 0 ka papa koaane e hoooohonoho po- | no ia ai na hana mawaena ou ame a'u. Auwe, o ka mare ka aawina m&emae 1 hookumuia e ke Akua maJoko o ka mahlnaai o Edeoa; a oia baawtna hoi okahi nohoi ka kaua e euka ai a» ke ia wa e halawai ai kaua. He malihhii oe, a he malihini hoi au, a e hui mali--1 hini ana kaua malalo o na lala o ka la(su wllou, aka, hookahi no o kaua kamaaina. oia ke aloha. | Auo. e huii ae kaua, e kuu makamaka heluhelu, a nana aku ia Makaiika, oiai eia e noho hookahi ana maioko o kona rumi mahope iho o ka hoi ana mai o Hawila, ka mea nana I hoohlna 1 ke kupaa o ua Ui nei o Hokenekal j laia i hull hoi mai ai mai ka puka aniani ana i haawi iho ai i ka papahi lei roke ia Hawiia* ua hele ae ia ia a pamua o kekahi huhui pua e kau anal

rr.i!t;iia o koea pakaakaa, & hoal !ho .a Oii i ua boke paa la, me koaa paaaa -ea ae nolioi j keia maa ) "0 kou ala oaaoaa e keia boke /m, ;:a aalohia ioa aku ia mūi a'u aku nei, aia kou waai ke '.aoaaiama r:e; ija uaai naua au i hookupou.i mal, nea maaua aku aei. ua haaa mil na . Ui 0 kau kiaapai pujt e hoomake i n 1 ■<■ u.uku i hoopihaia ai ko'u uoupo, aka, ua haia ko iakeo muaa. a ua ;aa k3piUii k3"u puuwai i na haaa a k&U opio; a he mea oiaio hoi, ua h.o 3u i pio eaea. Aka, pehea ia aoi e s:ki ai ia'u ke kapae ae, oiai, ua ike ku-xika aku aei au i koaa naai waipihe, a oa kai.i aku hoi koaa ui ka--nahao i kuu puuwai. Ea. e ka hora 3 ame ka hapa o aei ahiāhi, e w;ki mai :e. niū.ia hoi, eia ka wa a'u e papa ieo pu ai me ia. A iaa hoi e hiki oie mai *na oia ia maaawa, alaila, aoie ka paha eia j mailu mai i ka'u i hoike sku ai .aia ma ka owili lei a ke aloha? E hamai aaa aeei oia i aa haawina o ka hoowahawaha ia'u nei? Aole—aoie peia ka kuu uhane e hawanawana ae oei. Aka, e hoea mai ana no oia me ka 'aala o'.e." Mahope iho o koaa puaaa aaa ae i keii mau huaoleo, ua hoioholo ae la oia iloko o kona rumi, me ka hookuuwelu ma iho hoi i kona mau owiii lauoho uliuli lipolipo, a maawe lupalupa iho ia ma kona kua ame kona mau kipoohiwi. A ha a hoi kekahi manawa o kona hooholo ana, ia wa huli ae ia ia a nana ae la i ka uwati o loko o kona keena, aia hoi, ike ae la ia 0 ka hora 7 ia ame ka hapa, a hooho ae ia ia me ke pihoihoi: "Auwe no ka hoi, hookahi ka makahiki okoa a hiki mai ka wa e halawai ai au me ia. E ka manawa e, nokeaha .a oe e kaohi nei ia'u ame ia." Eia hoi i keia hora 7 ame ka hapa, ke hoomakaukau nei o Hawila iaia iho. Ua komo iho .'a oia i kona paa lole o na kanaka hooulu mahiehie o Ila.ia. He o!e wawae ano boiu kona e komo ana i heie a pili pono iaia, he pakana ulaula maiuna iho, i apo ia ae e kekahi kaei iii maikai loa. He koloka mahana iho hoi mawaho e uhi ana i kona kino v paa maikai; he wahi papaie muouou me kekahi hulu manu ioihi kai omau ia iho ma ka aoao o ua wahi pap.iie muouou nei. Lalau iho la ia i kana gita, ka piia hoi nona na kaula i kamaaina loa i kona mau manamana lima, a hii niai la iaia. Alaila, haalele iho la ia i kona rumi me ka ike ole mai no kona mau kaikuaana ame ko iakou makuakane iaia. Hele mai ia ia a hoea ma kapa o ka mu'iwai, e iana mai ana no kahi waapa lawe wahie o lakou, kau aku la keia a nee aku Ia ia no kai 0 ka muliwai, ma ke alahele hoi e hoea aku ai oia :io ke kahua e hoonohono pono ia ai ka papa hana mawaena ona ame ka Ui Makalika. I ka hele ana hoi a kani ka hora 8 ame ka hapa, aia hoi, hoolana ana keia mawaho pono mai o ka "hale kakeia 0 Mnmiona. Malaiia keia i hoolai iho ai. Huii mai la ia a nana pono mai ia 1 na paia 0 Mamiona Kakeia, ma kahi hoi ana i hoomaopopo ai, oia no ka huli 0 ka hale i ku ai na rumi o Makalika. A i kona hoomaopopo pono ana I keia mea, oia kona wa i hiipoi pono ae ai 1 kona hoa alo i ke ehuehu a kau pono iluna 0 kona umauma, a 0 kona manawa no ia i hookanl mai āi i ua gita nei ana. Ao'.e hoi i iiuliu kana hookani ana, ia wa i hemo mai ai kekahi puka aniani, a oili mai ana ka Ui Makalika, me kona kiani ana mai hoi i kona hainaka, e pae loa aku ia no ka malu wilou 0 Mamiona Kakela. Emoole hoi, hekau ana ko ia nei wahi waa ma kahi 0 ke kumu laau wilou e ulu ana, Lele aku la keia iuka, me ka hoopaa ana iho hoi i kona wahi waapa, alaiia, noho iho ia keia malalo o ka malu pouliuli o ua wahi kumulaau nei, me ke kali ana o ka hiki mai o ka haku-wahine nana ke kauoha. laia nei e kali ana me na manao kupikipikio e hauiani ana iloko o koaa houpo, aia hoi ua hoomohala maikai ia ae Ia kona noonoo i kona iohe ana aku i ka nehe ana mai o kekahi lole siiika, a ia wa i apoapo ae ai kona oili 1 ka hauoli, o u«r Ui nei keia o Kokenee hele mai ana e like me kana kauoha. I keia wa hoi, ua aka ioa ae la ka mahina /Oia po, a ke hoomalamalama iho la hoi kona mau kukuna opiopio maluna o ka ili o ka aina, He mea oiaio hoi, "Ua maemae ka pua o ka hala„ ma ke ano 0 na hiona e hoalii ana ma ia wa. E pa kolonahe loa ana ia wa he wahi malanai makanl, a ma ka hoomaopopo iho, he kiu noho waokele no ia e hoonawe malie ana i na lau laau. E halai lana malie loa ana na ale aplipii o ka muliwai, koe wale no ka hoonioni iki ia aaa ae e ke kehau o na kuahwi. <. Hele mai la hoi ua Manu Nunu nei 0 Mamiona Kakela, a mawehe ae la i na maawe wiiou e kuu welu, a ike ma( la hoi oia i ka noho aku a ka Opio nana oia i hooninlau me ke pahaohao loa, a pane mai la oia: "E ka Opio malihini, mamua o ko'u iuakaha ana aku ma kou anaina, e hoo- | manao i ka'u l hai aku ai ia oe, oia hoi, 0 keia hui ana o kaua, aole ia no ka ponono ole a maemae oie nohoi; -aka, no kaua haawi ana ia i na kuka oluoiu ana no ka hana e hiki ai ke hookoia kekahi manao waiwai nui. oia hoi keia manao a'u i hoike aku ai ia oe maloko o kuu owiii lei roke a'u i haawi aku ai ia oe, oia ko kaua mare ia ana, ina ia he mea e holo like ana mawaena ou ame a'u. Ua lele mahaoi loa aku nei paha keia mau o«eio a'u imua ou, aka, e hiki anei hoi ia'u ke aua iho i ka me aoiaio a kuu uhane i hoike maopopo ae ai? Nolaila, e malama oe ame a'u I ke kapu laahia o ko kaua mau kino, oia hoi, o oe nau iho; a owau nohoi na'u iho, a hikl 1 ka wa pono e alanala ai oe ame a'u ma ke kuahu 0 ka materemonio. a lilo oe na'u, a pela hol au nau. Aka," wahi a ua Kunu nei i pane hou ae ai, a hoomaha iho la. a liuilu hoomau hou mai la oia I ke kamailio ana. "Ae, ke hookuu aku nel no nae au na kou noonoo maikai no ia e hooholo iho i ka mea po&o ke hanala ma keia kuka oluolu a maiihmi aoa nohoi mawaena ou ame a'u. Na kou leo i hookamaaina mai ia oe la*u nel; a na kuu wahi papahi lei roke hoi, i holke aku ia oe i kuu ake ana e hooiaio loa ia ko kaua kamaaina ana i kahl ame kahl iloko o ka hala ole ame ka. maemae nohoi. Nolaila, pehea kou maaao no keia?" Aole hoi i pulale koke aku ua "kiamanu nei o na wao laau o Ualia no keia ninan a ka Ci Makalika o Mamiona Kake'a i ninau mai ai laia, oia ma ia wa ua kaoml iho la ka Ilihia 0 na hua"oleio a ua Ui nei i hoopuka ma! ai, i kona houpo, a me he mea la ua hookupoollla ae kona aoonoo, a maopopo o'e hoi kana mea e pane aku ai, aka, a hala kekahl mau hekona o kona noho ana me ka pane ole, ala hoi, hookuu ae la ia i kona kileo e hookaai ae i na mamala olelo elike me keia: ■ M Bka lede malkai, aole i ioaa ia'a

ka maikiakaa i keia *i e hiki &i iii'a ke aku i bJt;ai kupoao ao' kaa muAa i wīii3o> a»jti nei w'u. | i[i ko'u aiiUiao. ui 01 *oa asa ;ouo.| j *ja z>ohj aioi niai ila.o aei ehke ao-1 lioi eie au e a.jho titu o.ai o! &_u kauoha• jau uiāi uet au i j>uu a! ka wa.i uo ki atu i " ras ae nki ie- ? u wi.ai hoane, ka mei hoi a'u e oe.a : ae ai. o aa kau ha»e Hiiiuai-Uu ke»a o ka lier«te:a aii.eko o ka o| SjsuL 3JUaao au, o koa aoao ā-ui ai.it | i i..i.0 ae», a hoekaai hoi sj kaua kia-| na pa aaa i na aiea i ao-j ko ou aaie a'u ae,, a a.a u. wi ho. el ūiki ai ke ike do iho i k-\i a-u aui aaie a-u ikt o na aiea ; anke-i make ia e kaua, ao kekaiii ame kekahi,' oia ka wa t ni.topo±,o ui iji*u v«;' ua loaitu aaie na laā.u e hooaee la ai na| hoio aaa o ko kaua mau moku. Ma ia huua ana auanei a kaua. e hiki.ai ia! ka kiola aku i aa mea i ku ole ii ko kaua hoihoi, a aialama iho hoi ; na' āaawiaa i hoohihi ia e kaua. a he Wjii— wai nui auanei ia nau aaie a'u. Mauaoi au, o ko'u hoike oie ana aku ia oe i' haina no kau ninau i ninau mai nei ia'u oiai no oe i ka eheu lau wi.ou kahi i ku inai ai, a eia hoi au iloko poaoi oj kahi »aa o ka hale au i kauoha a: ia'u! e au mai i keia anu nui, aoie au 1 hewa; a, ina hoi e hoopaakiki loa ana oe i ke ku mai maiai.a, aiaiia, e noho oe me ka maiuhia, a e hoi au me ka ehaeha nui o kuu naau, no kahi a'u i heie mai ai mamuii hoi o ko leo." "Ua pono oe, a ua hewa hoi au," wahi a ua Ui nei o Mamiona Hale i pane mai ai me ka leo awiwi, a hoomau mai la nohoi i ke kamaiiio ana mai. "E ka*a mai oe ia'u, no keia hewa nui launa oie mai a'u i hana aku nei imua.ou. Ano, mai huhu mai nae hoi oe ia'u ke nee | aku au a pili ma ko aoao." j Ia wa no i paiepale ae ai ua Ui Makalika nei i na laia wiiou e luhe iho a-; na, a hele mal la ia a noho iho la ma ka aoao o Hawila. Ia wa i noho mu-j miile Iho ai kela ame keia o ua mau Opio nei, me he mea la ua lele pioo na uwi.a maikai o ko iaua mau noonoo, no kahi ame kahi. Aole o Hawila i pane aku ia Makalika, a pela nohoi oia iaia nei. Aka, a haia kekahi mau minuie o ko laua noho hamau a pane leo o.e ana, oia ka wa a Makalika i hoomaka mai ai i ke kamai'io ana mai ia Hawila: i "Aoie au i ike i kou inoa, a pela no paha hoi oe i ko'u inoa, nolaila, aole paha auanei kaua e hiki ana ma ka hoomaka mua ana o ka hana o ka papa i hoonohonoho hana a kaua elike me ka'u i hoike e aku ai ia oe, ke hea aku, a ke hea mai hoi, i na inoa o kela ame keia o kaua? Aka, manao no nae hoi au, aole nohoi e iiuUu loa a hiki oe ame a'u ke ike mai ia'u ma ko'u inoa, a pe.'a hoi au e ike aku ai ia oe, a no keia manawa, e ae mai oe e ninau aku au !ia oe. Pehea la auanei e weheia ai ka papa hoonohonoho o ka kaua mau hana, elike hoi me ka'u i kauoha aku nei ia oe?" ■ ' I keia wa i hoike maopopo mai ai o Hawiia i ko na inoa imua o ua lēele. opio nei, me kona Olelo ana mai nohoi iaia, he mea makehewa iaia (Makaliwa) ke hai aku i kona inoa iaia, oiai ua ike mua no oia i kona inoa. Mahope iho o keia mau kamailio ana a laua, ia wa i hoomaka iho ai laua i na kamailio ana no ka hana ano nui loa i hoohoio like ia e laua, aka, mamua nae o ko iaua hoomaka ana o. wehe i na hana o ia manawa, ua pane aku la o Makalika: | (Aole i pau.)