Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 17, 27 April 1900 — KA HAKU OPIO O Kakelamaina [ARTICLE]

KA HAKU OPIO O Kakelamaina

'0 bea keia, a o mea keia,' wahi a ko kaua kamaaina; Tke ai kaua i kahi ame kahi. Malihini oe, malihini au, Kamaaina kauai ka luiu lima ana. Kuleana oe ame a'u i ka aha nui." "Manao au, he mea pololei kau i hoike mai la ia'u, e kuu kaikamahine," v,-ahi a Mr. Kilelona i pane axu ai imua o Miss Kileiona, a ninau aku la hol oia iaia, "Ua ike anei oe ia Lede Belle Kalenui?" "Aole," wahi a Miss Kiletona i pane mai ai. "Me he mea 1-a, aole au i lohe mua ia inoa." "Ua halawai au me ia ma Glaoourts, a e hai aku au ia oe, ua hoeleu ia ko'u makemake iaia. 0 ka mea pilikia, aole au i hoolaunaia aku me ia; noiaila, ina e loaa ana ia oe ka launa ana me ia, maikailoa. Makemake au e hookamaainaia oe me ia, a e lilo nohoi ia i hoaloha nou." "Ua pono ia, e Papa," wahi a Miaa Kiletona i pane mai ai i kona makuakane, me ka olelo ana iho hoi' iloko ona. "Heaha la hoi keia o ua luaui eei o'u? Ua lilo ka paha kana mau hoohihi ana ia Lede Cholmersi' A, ia wa, ninau mai ai oia ia Mr. Kiletona: "Owai nei Lede Chalmers, e £apa, ua mareia anei ia, a i ole, aole paha ia i mareia i ke kane?" "He wahine-kanemake ia ē noho nei i leeia wa. Eia nae, he wahine opiopio loa no nae ia. Aole paha i loihi loa leona noho pu ana me kana kane, a o ka make no ia o ua kane nei ana. 0 ko'u lohe, he mau wahi mahina kakaikahi wale no ko laua o ka noho pu ana." "Pehea; nana ponoi no nae paha i hai mal ia oe i keia mea?" "Ae. He loihi paha ka maua manawa o ke kamailio ana ;a iloko oia wa a maua I kamailio ai i hoike mai ai oia ia'u i kei?. mea. Nolaila, ke loaa ia oe lea manawa pono o ka hui pu ana me ia, oia kou wa e apo aku ai ia manawa me ka hakalia ole." Ua hooia aku la hoi o Miss Kiletona no keia mau olelo a kona makuakane i kamailio mai ai iaia; a hooiai? 10-i iho la hoi ia, \ia manemake ua ta.ikuakane nei ona e loaa ona wahine nana e noho "Aliiwahine" kona hale, a o ka mea hoi i oleloia, i kahiko nani no ka nohona home. He mea oiaio hol, ua halaw;ii iho la o Miss Kiletona me Lede Chahmers, a ua lilo laua 1 mau hoaloha maikai i kalil ame kekahi. I ka hoea ana mai hoi o ka ahaaina o Meina Male, kekahi o na ahaaina i aeia ai e Miss Kiletona ame kona makuakane e hele aku, ua hoomakaukau iho la laiia no ka hele ana aku ilaila. Oiai hoi, he kanaka makemake-mau no 0 Mr. Kiletona i kana kaikamahiee e komo mau oia i kona mau aahu uani apau o kela ame kaia ano, nolaila, ua kauoha aku la no oia iaia, e haua pela. Aka, he mea makehewa nae ia olelo a ua Ona Miliona nei i kana kaikamah ine, oiai ua ike mua oia ia mea. 0 ka aahu o ua Emopera Wah'.ne nei 1 aahu ai ma ia wa, a pela hol me na mea hoonai maluna iho o kona ohvi kino, he mau mea ia i kupono loa no ka hele ana aku ma ka papa ahaaina a ka Moiwahine Poo Aupuni. Aia ka lei pohaku rube ame ke diimana ke hoowehiwehi la nialuna ona. 0 kona aahu hoi, he lole Eilika hooluu eleele ia i miloia me na lopl s!lika p?tila makalii 1-oa; a he ku i ka nani ke ano o ko lakou hoohanaia ana me ka maiau loa. I ka hui ana o keia mau hihimanu apau me ke kulana hiehie a nani

o ua Emepera Wahine nei o ka Ui, aole hiki ia Mr. Kilelona ke uumi iho i kona haawi ana ak ui kona mahnlo i kana kalkamahine no kona ui ma ia ahlahl. Haalele iho la laua i ko laua hale, a hol'o aku la laua no Meina Hal?, kahi e akoakoa ae ai na ui ame na nani apau i kaulana loa ma Ladana. Oiai laua ma 'ke alahele ai.i hoi, ua huli mai la o Mr. Ki]etona nei a kamai.io mai la i kana kaikamahine: "E hoomanao oe, he makeniake loa •au e lilo'oe i hoaioha no Lede Belle Chalmers; a ke ike oe iaia i keia po, o haawi oe iaia i ke pookela loa o kīiu mau hooleaau olelo ana, a—e hoike aku j hoi oe iaia, he manao makahehi kou iaia i oi aku i ko ia mea lie hoaloha wale no." Ua lilo keia mau olelo a ua makuakane nei i kana kaikamahine i mei maikai loa iaia. I ko laua hoea ana aku i ka Meina Hale, ua hele a hookui na hihimanu a ka ui i ka maka-hA. Ma ka Miss Kiletona hoomaopopo iho, me he mea la o laua ka hope loa o ka poe i hooa aku ma ia ahiahi no Meina Hale, a o ka mea oiaio noh<ii ia. 0 iaua io no kn hiki hope ma ia ahiahi. E hoomanao oe, e kuu makamaka holnl»€lu.' o keia hale e naawiia n<ū keia ahaaina, oia no ka hale noho o ke DuK-wahine o Kakeiamaina ame kana keiki maloko o ke kulanakauhale 0 Ladana. A.ua haawi nohol ua Dukewahine la i keia anaina paiua uo ka hanohano ame ka hoolauna oiuolu ana mai hoi ia Miss Kileiona ame kona makuakane. Mahope iho o na hoolauna ana ame iva liookipa ana i haawiia ae e na mea apiau, ua hele aku la na kamaaina mo na malihini kipa no ka papaahaina ono 1 hoomakaukauia me ka mikioi loa a maikai loa nohoi. O ke Duke Opio o Kakelamaina ka mea nana i lawe aku ia Miss Kiletona no ka papaaina, oiai hoi o Lede Valenetina i kukui lima pu mai ai me Hale, kekahi o n«a kanaka ui o loko o ka puaiikoa kiai kino o ka Moiwahine. Oiai hoi na mea apau e noho ana maluna o ka papaaina, aia na maka o ke Duke-wahine o Kakelamaina, i kela ame keia wa, ke alawa la no maluna o Mias Kilelona, ka Emepera Wahine hoi o ka Ui. ' E olelo ana iaia iho: "He keu maoli no keia a ka wahine ui lar uan ole ma.i, o ka wahine keia e hanohano ai ka nohona hom© o kekahi kane 0 ka wahine kupono loa keia na ka'u keiki. I Mahope iho hoi o ka pau ana o ka j ai ana, ua hoi hou aku la na mea apau j iloko o ka rumi hookipa, a malaila la- | kou i noho lho ai me» ka hookuu ana j ae i na hookaau olelo mahiehie ana ma j waena o lakou. Oiai nae na mea e ae apau e lilo ana i ke au a ka olelo, hookahi mea kino i haawi i kona noho ana ia wa, ma ke ano ua hamau loa oia aohe ona. wahi leo pane iki ma ia wa, a, oia no o Miss Kiletona. Ia wa naej e hoohaliu mau ana nohoi ia i na kiei ana a kona mau onohi maka maluna o Sana Alahana, a ua hooi ioa ia aku hoi i kona ul ame ka nani o kona mau helehelena i keia wa i ko na wa e ae apau > niamua aku. I kekahi wa me he mea la Ua ikeia aku la ka pohina ana ae o kona mau onohi maka i na waimaka,! a e hoohuli ana nohoi oia iaia iho i kahi e me ke komi ana ae i kona hai- j naka i kona mau maka, me he mea la he < hana nui ka kona houpo e hanal ana ia wa, alaila, e huli hou akn ana no 1a a nana aku la i ke Duke Opio. Oiai hoi ua Emepera Wahine nei o ka 1 Ui e noho ana ma ia ano, ua hele ma! la ke Duke Opio a noho iho la ma kona I , aoao, a olelo mai la: ! "Mai hoea mal nei hoi la nei o Lede Layard e paina pu ai me kakou, eiaI nae ua loaa iaia kekahi pilikla, a oia ke kumu o kona hikl ole ana mai nei. I Ua hoouna mai nei no nae oia i kekahi i palapala i ke Duke-wahine e hai mai I ana e hoea mai ana no oia ia nei i keia ahiahi. ( I "E kuu haku, owai la keia Lede no|na ka inoa au i hoike mai nei īa'u?" wahi a Miss Kiletona i ninau aku ai i ka Haku Opio. j j "0 keia noho\ ka wahine opio a kaua j i kamailio ai i kela ahiahi aku nei. Oia : i nei no o Lede Nela, he kaikamahine ohana na kuu makuahine, a i noho a'o ia ai e kekahi wahine opio nona na he- ) lehelena i hiki ole ia'u ke holoi ae I mailoko ae o kuu puuwai." | la wa i hoholo ae ai he ula ohelohelo ikaika loa ma na papalina o ua Miss | Kiletona nei, aole hoi i liuliu ua hai- = | kea pu mai la kona- mau helehelena, i a, aole nohoi oia i pane aku i ua haku opio oei. | Ma keia wa iho, i hoea mai ai o Lede Valenatina ame kekahi poe e ae, a hoomaka iho la lakou e kamailio ma na mea he nui e pili ana i kekahi fea e haawiia ana ma ia mua kokoke iho. Alaila, hele ae la ka lakou mau kamailio ana ma na mea e pili ana i na aha mele. I Ma ia wa aia o Miss Kiletona ke hakilo pono loa la ia Lede Valenatina ma' | ke ano o kana kamailio ana ame na I mea n o apau e pili ana iaia oiai ia e noke mai ana i ke kamailio mai iaia me ka eleu nu i .Hoomaopopo iho la 0 Miss Kiletona ma ke ano o na kiina olelo ana a ua Lede Valenatina nei no ka Haku Opio o Kakelamaina, ua lilo I maoli ka Haku Opio i mea makahehi nui ia e ua Lede nei, a ia wa oia i olelo iho ai iaia iho: I ."He mea oiaio ua ike au i kau mea huna e kuu hoaloha opio. 0 kau mau hoohihi ana, aia no ia maluna o ka Haku Opio o Kakelamaina. ! I kela wa pane mai la ka Haku Opio j i>a Miss Kiletona: j "Aole anei ou makemake e himeni mai o Lede Valenatina ia kakou? Me ka mino ana mahiehie ana iho o Miea Kiletona ia wa i pane aku ai oia 1 ka Haku Opio, ua makemake loa oia e lohe i ka Valenatina himeni ana. , Ma ia wa koke no I hele aku ai ua Le- ! de Opio nei i ka piano me ka ukali ia I ana hoi e ka Haku Opio no ka hooponopono ana i ka pepa leo mele e hoo- , kani a e himeni iho ai ua Lede nei. Aole i liuliu u kani ae la ka me ka nanahe maikai loa, a poha koke ae Ia hoi ka leo o Valenatina, me ka puka ana ae o na huaolelo maopopo loa: "Hoea mai ka mahina o Mei, Hoea pu mai la no ka liko Aloha; Opuu ae la ia, a mohala hoi, A puia ae la kona aala, he Aloha, He aloha ia no ka makahiki hookahi He hiwahiwa nae ia no ka mau loa. Ua mau ma ka paa ana, ua mae nae ma ka ike ana; A hoea.mai ke kau o ka Hooilo, j Ko aku la ke anu me ka huihui' Aohe a'u aloha, ua hala ' Hookahi no nae makahiki a nalo aku Ku au i ke kokala a ke aloha, | Aohe nae ia he eha he nani no Aka, o ka eha nae ina he eha kekahi |

He kahiko no ia no kuu puuwal, Ahe ohu hoi no kuu nui kino apaa. Ua lilo keia mele a Valenatina 1 mele mai ai me ka maikai ioa i mea koouaueia ai na puuwai he nui o na poe e hoolohe aku ana iaia. Aoie nae paha he mea i oi loa ak'i ka elweha welenia 0 kona naau elike me ka Haku Opio. I ke!a wa i ala mai ai na hoomanao ana iloko ona no Naomi, ke aloha hw 1 nlohaia ai e ia iloko o hookahi makahiki wale no, a o ko iaua kaawaie no ia. O Miss Kilelona hol keia ua noho iho la ia me ka hookuoo ana iaia iho. oiai nae na noonoo tfalohia e hoonaue ana i kona nui kino apau. Mahope iho hoi o ka VaJenatlna himeni ana me ka piha mahalo loa ia, ala hoi ua hele mai Ia kekahi kaikamahine hapa Sepania a hookani iho la i ka piano me ka himeni ana nohoi. ua mahaloia nohoi oia. Ua kaahe'e keia kulana himeni iwaena o ka poe ike himeni apau i akoakoa ae ma ia ahiahi. a ua maikai nae wale no na klina l&o mele ana mea <apau. 0 ka hope loa o na poe i konoia e himeni mu ia ahlaiii oia no o Miss Kiletona. Me ka hiehie launa ole ame ka haaheo nohoi i piha kona mau aoao apau l ka ui ame ka nani, ua ku ae la ua Emepera nei o ka Ui iluna, a alakaiia aku la oia e ka Haku Opio no kahi e ku ana o ka piano. Ma na ano apau he kulana hiehie a ui maoli no ko ua Emepera Wahino nei o ka Ui e ku aku ana imua o na mea apau e nana mai ana iaia. He mea oiaio nohoi na kona Ui maoli no i kaili mai i na mahalo ana a ke anaina maluna ona mamua ae o kona himenl ana. 0 ka Haku Opio keia o Kakelamaina, 0 ko lakou mau pepeiao, a o na huahehe ana o na manao mahalo o ka lehulehu. I ka ike ana o ua Miss Kileloni nei 1 ka paa maikai ana o kona kulana himeni, oia no kona wa i himeni ae ai me ka lua ole oka nani o kona leo. Ia wa no i meha pu iho ai o loko o ke anaina, oiai ua lilo iakou npau i ka nani lua ole o ka leo e poha ana Uoko o ko alkou mau pepeiao, a o na huaolelo o ua liimeni nei ana i mele mai ai. oia keia: "He momi ke aloha na ke aloha, Aka, ke hainaia ke aloha, Aohe mea eha elike me ia Ua ike au i ka hana a ke aloha, A ua lei au i kana ukana makamae Iloko o ka waimaka ame ka ehaeha. Ua eha au i ka hana a ke aloha, Ua kuewa i ka ala makamaka ole, Hookahi no makamaka me a'u o kuu waimaka i ke ala loa Hoea aku au i ka hale a ke aloha Manao e pono wau ilaila, hainaia ae no e ka waimaka Ku no wau a kuewa hele i ka inea 0 ka aina He aloha ka'u aia i hopo He aloha ka'u aia i kuu alo Oia ame a'u kai ike i ka hana a ke aloha. Ua eha au i ka leo—eha a eha io no Alawa ae au a nana ae, e ninau ana laia, E kuu aloha e, pehea au? Ku mai ko kino paa ko leo He aloha ka kou i ka hapa-aekona Kai no mai ka mau loa a ka ma»i loe Ke aloha a kau i berita aJ. Kau aku ka manao maluna on, E nalo la hoi kuu hilahila i ke aloha ; Kuu waimaka e hanini ana, Aole nae oe i maliu mai, e ke aloha 1 Aka, he leo ka'u i lohe aku Jha pane ana mai me ka nahenahe, It will be all right. Au aku au o ke kai loa, me kuu )ei a-i e lei ana Kuu lei ia me kuu aloha, ke aloha i ka hapa sekona A hui au me ia, a o!a me a'u E haluku auanei na nioau ana, owai oe a owai au? He kanawai x*aa ko kaua, kaawale oe e ke aloha Kaawale hoi au a na'u iho no au. Adios—adios e kuu aioha. I ka pau ana o keia himeni ana a ua Miss Kiletona nei, ua hlolo koke iho la kona mau waimaka m*a kona man papalina, oiai hoi e hiolo aina na waimaka o na poe e ae ma ko lakou mau papalina no ka piha i ka walohia no ke ano o na huaolelo o ke mele i himeniia aku imna o lakou. E kuu makamaka heluhelu, ke ike nei oe me ka hoohewahewa ole 1 ke kaona o keia mele i himeniia e ka Emepera Wahine o ka Ui, ka mea nohoi au e koho maopopo iho ai, aohe keia he wahine e ae, aka, o ka wahin« no ia a kaua e alualu nei me he wailiua la la no Mana. O ke Duke Opio kela, aole hiki iaia ke umi iho i kona mau waimaka, ua ala koke mai la hoi na hoomanao ana iloko ona no Naomi, a hooholo loa iho la no ia, aohe no kela he wahine e ae, elike no me kana i hoohuoi al, o kana wahine no ia o Naoml. O ke Duke-wahine kekahi o Kakelamaina i hoopihoihoi nui ia i kona lohe ana I na olelo o ka himeni a Miss Kiletona i mele aku al. Oia kekahi I hoonaueia me«ke aloha, a ua haloi mai nohoi kona mau waimaka ma kon-a mau maka. Ua hoonana ae Ia ia i kahi e hiki ai iaia ke hoomaopopo i kahi ana i lohe ai i na huaolelo e like me ka Mies Kiletona i mele aku ai, aole nae hiki iaia ke hoomanao, oiai i>a uhi la ka pouli maluna ona. He mea oiaio he wa kela i polpu ia ai na mea apau e ka manao aloha walohia no ke mele i meleia aku e ka Ernepera Wahine oka Ui. Mahope iho hoi o ka mohala hou ana mai o na nanao mahiehie maikai o na mea apau, ua kulike mal la na kane ame na wahine a hele mai la lakou a lulu lima pu iho la me Miss Kiletona, me ka haawi ana mai i ko lakou mau mahalo kiekie ana nona, me ka olelo pu ana mai nohoi aole loa lakoij i lohe i kekahi walohla loa elike me ka lakou i lohe ai ia po mai iaia aku. A nala kekahi wa pokole o ka noho ike ana o na mea apau no ke kaana ana i ka lokomaikai o ke Duke-wahine o Kakelamaina, ua hoi aku la kela ame keia mea no ko lakou mau wahi iho„ a 0 ka iakou kam-ailio nui oia no ka mea e pili ana ia Mi96 Kiletona ma ke ano oia kekahi o na wahine ni loa i ikeia ma Pelekane, a oia nohoi kekahi o na wahine leo maikai loa i ikeia ma Pe'ekane, a oia nohoi kekahi o na wahine leo maikai loa ma ka hlmeni a lakou i lohe ai. } Amaka wa hoi i noho kokoolua iho ai ke Duke wahine me kana keikl, ia wa i hoomaka mai ai oia e kamallio mai i kana keiki me ka olelo ana mai hoi iaia: "He mea kupaianaha maoli ka hoi ia'u i keia po i ko'u lohe ana I kekahi mele hiki ia'u ke hoomainao i na olelo me he mea la he wahine keia i ik® a i hoomaopopo pono i kekahi mea kuna 1 hana ia e a'u ame oe e kuu keiki Ke hoomanao nei au i kekahi wa loihi Joa i hala ae nei hookahi ponoi walē ao wahine i lohe me kona mau pepeiao i

na huaolelo welenia i hoopukai'a ai e ; a'u imua ona ame oe nohoi; aka, aole nae hiki ia'u ke olelo aku ia oe e kuu keiki, o keia wahine, o Miss Kileiona, i oia ua wahine la. He pohihihi loa ia i, kuu noonoo ana. Pehea la kou manao. e kuu keiki? 0 kekahi ka hoi a'u e hai aku ai ia oe, aole loa au i lohe i kekahi wahine leo maikal nui wale elike me kela Miss Kiletona, a ma kona mau 1 ano apau, aole oia i hemahema iki i na : haawina e hookupono ana iaia i wahi-' ne na kekahi alii hanau o ka aina nei,! elike Ia nohoi me oe, e kuu keiki." ! "E Mama, auhea oe. 0 kou pahaohao no keia wahine, o ko'u pahaohao ; nohoi ia. Me he mea la ma ka'u hoo- j maopopo iho i kekahi wa ke nana aku | au maluna o kona mau helehelena, ua ike mua au ia mau hiohiona. Aka, oia! nae au e noonoo ana ma ia ano, ua ho- \ ēa mai la kekahi noonoo iloko o'u me ( he mea la ua kuhihewa au ma ka'u ho-, omaopopo ana. He oiaio kau i hoike, mai nei, e mama, hookahi io no wahine i ike i kekahi 0 na mea huna i īke ole ia e na maka o ke ao nei, aka, aole no o'u manao o ua wihine la keia. Ma-' lia paha ua lohe keia wahine i kela mo- j olelo weliweli e pili ana ia'u ame ka, wahine nona ka inoa i hookapaeia ko-! na puanaia ana maloko nei o keia hale' ama Ruka Kakela nohoi. E mama, ao- j le hiki ia'u ke hoike maopopo i ka mea | pololei a ko'u noonoo i hooholo ai 1101 nei wahine. Owai la ia? Oia ka ninau nui a'u ame oe, e mama, e noonoo ai, i a e pono ai hoi ke ike me ka hoohewahewa ole." Owai la ia? 0 Naomi 110 anei keia? Owai la? (Aole i pau.)