Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 23, 8 June 1900 — E KA LAHUI. [ARTICLE]

E KA LAHUI.

Oiai, eia kakou iloko o ke au i oleloia, "he au malamalama," mamuli o ka loaa ana he poe i makaukau i na ike lehulehu o keia au hoolmua, ame ia lehulehu o na ike holomua, ke ike nei ka oukou kauwa haahaa nei, ua nele kakou, ka lahui Hawaii, i na moolelo Oiaio e pili ana i ko kakou hookumuia ana, ame na mea e ae a pau i ma'amaia i ka wa kahiko. Mamuli o ka loaa ana o na manao ikaika no ka malama a makia ana i ko kakou "ano lahui"—ma ka olelo, nohona, a pela aku, nolaila i manaoia ai e kono aku i ka lehulehu e kilohi iho i na mamala olelo i hoikeia ae la— a i kapaia "Ka Mookuauhau o Hawaii" O oukou e na elemakule kahiko kai ike i ka oiaio ame ka ole. Aka, i mea e loaa ai ka oiaio, e oluolu mai ko makou poe makamaka heluhelu, e hoouna mai i nei mea apau a oukou i ike ai ua pili i ko kakou moolelo kahiko, mai ka hookumu ana, ka nohona i ka wa aikapu, a hiki mai i ka ai noa ana. K olelo mai nei kekahi poe, he mea waiwai ole ka imi ana i na mea huna o ke au popopo. Ke olelo aku nei makou, e ka lahui, "He lahui naauao kakou mai kinohi mai—a ua oi aku kakou i na lahui e ae appau. He mama, he ike, a he makaukau ma na hana a pau." E ninau miai ana kekahi, no ka aha la ka kakou i nawaliwali ai? No ka palaka, me ka luheai a nanea. Halele wale ka mahiai i kana mala, no ke kukahekahe ma na kihi alanui. Pela hoi ka lawai i kona auwaa ame kana upena—i hele ma na hale "kamau kiaha" e lu wale ai i ka waiwai i loaa. Na keia mau hana l hoonawaliwali i ka ikaika imi a hoohana a no keia lilo nohoi o ka makua a lilo nohol ke keiki i keia mau hana hoomake i ka uhane, ua lilo ke ohohia i na ike i haawiia mai ai e ke Akua i mea ole.

O ka manao, aole ia he mea loaa ma ka buke wale no. He mea ia i loaa ma ka imi ana ma na wahi apau. Hoomka ka naauao ma ka home. Ina ke kanaka e hooholo a hooko e hana i na hana apau me ke akahele, e ikeia ana no me ka hoomaopopo ole oia mea, ua mikioi a naauao kana hana ana. Aole e ike ana ke keiki i ke kamailio ina aole e ao ia e ka makua. Pela nohoi kakou. No makou na opio, ke ake nui aku nei e loaa ka naauao i loaa ia oukou, aole nae paha hoi e hiki ana, ina oukou e umoki mai ana a paa na ipu maemae a oukou. A ma ia hana ana e manao ana anei oukou e ola ana ko oukou inoa. Kainoa, o ke kanu i ka anoano ka mea e loaa mai ai o ka hua? Nolaila, e kuu lahui! Eia na kolamu o ka oukou Kuokoa, ua hamama no na mea apau e naauao ai ka naau—aole ma ko kek ino wle, aka ma ko ka i hanuia iho iloko o kaoku a pau loa. Ina ua pololei ole ka ko kakou makamaka i hoike ae la e kala mai, a e oluolu hoi e ohike mai i ka mea oiaio. Ina aole ka hewa, aole loa e liloia ana ka pono. L. H.