Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 25, 22 June 1900 — KA TELEGARAPA UWEA OLE. [ARTICLE]

KA TELEGARAPA UWEA OLE.

Kia ke Telf > garapa uw»-a oI«.* ma Ka- i waJf nel I kc!a In. M iluna mai o ka Aukekulia i hiki mai ai na mikini hoohana o kela mea ano hou. a i ka Poaono iho nel i kuu mua ia ai ka uwila me na lono hou. a na ka eheu o ka makani i ahai aku a hlki i ka pahu hopu ma Kalmukl. He elua hora 1 malamaia ai »> keia hoohana ana a hook-le olelo ana nial ka Haie Mana Hooko aku a hiki l kahi hoolulu ma Kaimukl. Ma ka hoike a na loea hoohana o keia mea kui>anaha, ua maikai ke kahua ame na im>a paahana, a ua manaoia, iioko o « kolu pule mal keia wa aku, e hoomaka ai na hoolele olelo ana mawaena o na moku o kakou nei. Ia va e hiki ai ia kakou ke kamailio me ko Hilo, Hawaii a puni, Muai, Molokai ame ko Kauai. KAKAIKAHI NA MAKAIKAI. He kakaikahi loa ka poe i hele ae e maka'iku'l i keia mea kupanaha i ka uuina ia I'oaono nel ma ka pa'lii, mainua pono Iho o ka Hale Mana I-looko, (lolanl Hale). I'a kukulula na mikini muluna o keka.hi o na awai i kukuluia »i no ke pa'i kii ana i ka Poaha aku, a mal kein wiihl mai 1 hooholoia ai kokuhl uwea keleawe a hiki i kap iko o kekahi pou hae maiuna o ka upaku o lolani Hale, a hookui me kekahi kui wlniwinl. Na keia uwea ame keia mea winiwlni e houluulu l na «Uale o ka makani i hooneeia mai mai Kaimukl mal, a hooholo loa i ua mau aieale la a hiki I ka pahu oleln. M«hope koke iho o ka hora 12 ka makaukau ana o ua mau meklni nol ma Ko lakou wahl, a ma Kaimuki. I ka makaukau unm ua ikeia aohe ka he lawa o ka uwila o na mekinl no ka hana I makenl, ola hoi: ka hoao ana, nolaila, ua noiia aku ka oluolu o kekahi keonimana, T. L. Grant ka inoa, e hookulia aku ka uwea o ka meklni me ka bakale uwila t) kona kaa uwlla v I ka hapalua ponoi o ka hora 12 ua hoike mal o Mr. Bowden. kekahi o na loea.

iia makaukau na mea a pau. HOOLELEIA NA 01.KL.0 MUA. "Halo! owal ko waho o laila?" wahl a ka loea l ninau aku al ma ka uwlla. Ua lete aku keia mau olelo ma na eheu o ka makanl a loaa ka pahu houluulu ma Kalmukl lioko o na sek.>na pokole. A o llke me ka "Nehe ana a ka noe 1 na paii Mo be pakaua la I kaupoku Pela J ahalia mnl al K» pane me ke kapaliii j meklni ma keia kahua kike oi f U>, % aole no i lluliu ke kaiila ana o£ a pane, ua loaa mai ia keia pane: "^ a 0 Mr. Gear *a ne». Aia anei o Mr. ; Cross maiaila?" i ninauia mai ai. Me ua hlohiona hauoli i huli ae ai na loe« e hoohana iha l ua mekini hookaiakupua nei, a holke mai i ko laua hauoli no ka lioiopono o ka hana i makemakela. Mahope aku o keia manawa, "ua pinepine ka leie ana o ka omaka uwila mai ka uwea aku, e leleie ana hol ka man&mana kike olelo me ke kapalUl loa. O keia Iho la ka maka mua loa o ka hoohanala ana o keia ano telegarapa ma ka Hema o Mauna Pohaku. Aole ma Kapalakiko a wahi e ae hol ma ka Hema o la Mauna kaulana. Eo no la IlAwaii. HOOKAHI VA NAAUPO. He wahl oleio e elemakule kal Ikeia aku I ka hele ana ae a hikl ma kahl e hoohanaia ana na mekini. Nana pono * pau. hemo kā papale. holol I ka hou 0I» lae, a I mal: ,r He keu kela aka hoopunipuni! Aole hlkl l kela mee ke hoolele I ka olelo me ka uwea ote! K n&na kakou I kela mau uwea e hoie U ma kela aoao o kela pou « ku mal li 1 iuna. Na keia uwea e lawe nel I kl mea I telegrarapala e kekahl meaok<M ma kela aoao o ka hale. Aoie polole 0 ka keia mau mea hoopunipunl." Us weheweheia aku ke aoo o ka hana am 1 ua wahl elemakule la he ole lae Ka bl livl mal. Hookahl ua naaupo! KITKALA IA KA I.ONO HOO UNAIA Al I KA WA E HOOMAKA AI NA HANA. Mahop« Iho o ka makaukau ana o k mikinU ua' hlkl mal la o Col. wlll * Plehee. no ke kual ana ma ke ku4al

ūk-.i i rr.»« ke kuleana a hanohano h'ii o ka hoouna mua ana i ka maniio ma k.'ia anailono hookalakupua | m;'.j kahi mokupuni a i kahi. I kona | ku ana maī ma kahi i hoomakaukauia | ai nona. ua kau mai na hiohiona o ke kanaka i hoonaukiuki ma ka hoomaopopr»ia ana aku, he oiaio ka» ua hoonaukiuki io ua ona Fisher, no ka uuk\i loa o ka poe e hiki ae malaila no keia kiulala. He mau $ekona i hala ae raahope iho o keia kilohi ana iho i ke anaina ua poha mai la'kona leo ninau: "Heaha ka haawi? E3a! | Heaha hoi ka oukou haawi no keia hanohano nui i ike mua oleia ma Kapalakiko a ma na wahi e ae a pau o ka Hema o na kualono kaulana o aMuna Pohaku?" Mumule loa aohe leo koho. Xo keia mumuie loa o na wahi auna kanaka, ua pii ke kai i ua kaaka ne), a i mal: "Ea! heaha hoi keia o oukou? Aole loa ka oukou e koho mai ana? E hoomanao iho oukou, he hanohano keia e komo ana ma ka moolelo o ka aina nei. E hoike mai i ka oukou kumukuai a mai hopohopo no keia wa hanohano loa, o kahi no keia koe, aole e loaa hou aku he \va e like me keia." "$10." wahi ;v kau wahi mahaoi 1 alali ae ai. "A oia ka hana ana" wahi a ka luna kuUala. Ia \va no hoi 1 omaka mai ai kona mau helehelena a kau pono mal na hiohiona kanaka maikai, aohe hoi e like me ka mamua koke iho o ia, ka ! hele a leleiona, i ka ua mea he pokeokeo ke $50 ana i uku ai no kona hanohano ponoi iho. Mai ka $10 ua lele ino ke koho ana 1 ka $15. $20 a niai Inila mai a i Ke $30 paa. No ke koho oleia mal, ua pii ino ke kai, a hoomaka ua Fisher nei e kau i o a i o, aohe nae he loaa aku o kana mau mea i manao ai e koho mai hol a kiokie ae. Wahi ana: "Ea! aohe i iooa iho nei ia'u leuu $50, ma keia hana hoohanohano inoa, a pehea hoi oukou e ku nana kil wale mai nei. Oia iho la no Ullkou la? Ao)« a kiekie ae?" t • Ma keia wahi ua hu ka aka i na wahi/ kauna makaikai. / HOOLILOIA NO $30. j "Ae, ua hiki hi" wahi a ua Fishc/nei I hooho ae ai, me ke ano hoka maf<l no. "Ina i makemake kekahl mea i * a l* a ~ nohano e ioaa laia no kekahi/ AU ' nft i oi ae, aohe e ioaa ana iaia, n/* a rnea ua lilo no $30, Vale no ia V Hnette." ' I ka paii ana. ua iho ma /u ow * ***"- er mai kona kulana n,ai< a haule ilaio. Mahope iho o k"* a manawo ua loheia aku.kahi mea/ on;311 ana 1 ; ia Burnette no ka ' loaa ,a,a « , aohe nae kela i U* e 1 Uft mau dala : II lia aneane ho/ a oI mah °P e iho ka ! noho ana o i,V anaka e nana ai i ka hana/™ ° ua m!kini hwlole oleio la, \yw<?hewehe mai no hoi o Mr. Bowcler ke ano 0 hoōhana .sna. I ka pau / la ua weheweheia a pau, no ka lawe/. aku 1 Hawail. | q k e iahua mau ma keia kulanakauhale, / kukulula ana ma Kaimuki. 1 hoohanala ne! maloko j ka hai/o Mr. Gea D. Gear, Loio. Ata a p3* ka hale o/ka Htii, ulaila, hoihoiia wdlaita ka iWkini. Ua kukuluia iho jei ka pou o l«la, he 200 kapuai ka lo.a. Mai Kaimuki Iku e lele ai a i Lanai. E lanaia ana nihoi i kahua ma Molokai, Maui ame H»vaii. He hiki no ke hooleleia ka ohp tnūl Kaimuki aku a i Mahukona, pna ka loa he 12Ā mlle. ( Aka, i kinol e hooleleia ana mai na wahi hooluliaku. Aia hoi a ponopono} loa iho na lahana, alaila kuu laitfa i' ka loa. I HAUOI/O LUNA NUI CROSS. ? Ua loa o Luna Nui CrO<s; l ka holopop oaa "nana o ka hul nna i' hoomanawiul M a ku iho la, iloko o ua hoollollihe »ui. j Wahi aTI: He nui na hoolloilo i I waihoia mS la i me na hoohoka i ko'u ! wa i hapalal keia kumuhana." "Ua henehene'ui au *na Nu loka a maanei : no hoi ia'» i 1' niai mahope iho o ī kuu holo ana i hui me MareOni. ke ku- i pua nane> kelpea nui i hana. Oleloa | mat au. aole | e hiki i ka Hul a Mar- •. eoni ke hook» na aelike hana, a aole! ka e hiki ke paiajaa mekini a oukou \ 1 ike iho laJk»« «a makou ka aka i! keia ia, a li° hoi o ekolu puie mai ■ keia wa akJiis« auanei oukou ia ma- ! kou malunsp» na iono a ou- 11 kou l meew** mua ole aL Ilokw hol j: oia wa e l3*aka al na hana pili i ka | ■ oukou maf h ana kalepa a pela aku: j a e hui n<f ,cou me Laaai. Maui. Mo- \ y lokai Kauāl iloko o | na minutp kole - E kukulula aku a- • na hooka** 0 hoolulu ma kela ame kel« lku P uni * RO ka mea ' hikl loa ke na wahi e ae o ka mo* kupuni |k*la wahi ma ke telepona. A ina m hoomoela ana 1 uwea tele« gtirapa j n ® e ae o na mokupani a hir* kahua hoolulu e kukuluia ana* h# 1 l»oonui lilo wale no ia." i k tidPna na loea i hoounaia mai < , nei e a 3>JarcoiiJ no eono paha' > mah!t| Ikela ka holopono loa o ka lakoup* mamua o ko lakou hul! hol ' ana.pi&halola nei ka Hui a Marco-! ni nJ hoolco PoM*! ame ka maikai o kaP u He mau mahina aej ne |Jr Bowden hihi ana m&anei. a i oia e T. 8. V. JPletts j Hohbs, a he po« like wal» loihi ma keia olhana na (

Knelani. a iv-«t Kr,r<>p t «. N«;s fc ;4 ik • „ karaka. KK A?s"> ) • ' KA HANA ANA. H»- mva paakiki loa o ka v»*ht--\Yf-he ana aku ia oukou e ka U-hnh-hu. no ka mea, o ka poe i ano lawelawe ikī i kekahi hana o keia ano i ao paha. o lakou ke hoomaopopo iki ana. Ma na hoakaka a Mr. Bo\vden i o na kiu hanu mea hou a makou. pn» i no ia: "He liko loa ka hoolele ana o ka 100 mai ka waha mai o kekahi inea a i ka pepeiao o kekahi, me ka hoolole ana o ka olelo ma keia mea hou" wahi a Uowden. "Ina eku kokoke mai kekahi mea a kamailio me ka hawanawana. o lohe ana oe, aka, ina e neenee aku ana ua mea la ma kahi mamao iki. e hoonuiia ae ana ka leo, i loheia. A i kaawale loa aku ka mea e walaau ana. alaila e h<>onui loa ia an ka leo. A pela no ka hana ana o keia mea. Mamuii o kau wila i holo maiuna o ka uwea i hooholoia a hiki i ka piko o ka pou kiekie, a mai iaiia aku lele i ka makani ea i kapaia, 'he ether.' hr ea makani, a i ka wa i lele ai i koia ea makani, ua hoonioniia keia ea, a hoomaka e aleale, e like ine ka aleale ana 0 ka wai, a pela e leale ai a hiki aku i khi i hooleleia aku ai, a maiaiia e ohi--5a ai ma kekahi mekini houluulu olelo, a e like no me ka aleale ana, pela no ke anuunuu o na kike ana ma ka mekini e I like me ka paea ana o ka leo. he nalie- | nahe a lie nunulu a ptla aku. O keia iho la ke ano o ka nee ana o ka "klo, Ka uwiia la e lawe nei. A loaa kuu ipo i Kaimuki Haawi ke aloha mukimuki. Kiki aku oe, no'u ia. 0 ka wehewehe ana aku i nn men pīīi 1 ka mekini, he niea paakiki ioa ia, aohe hiki ke hoomaopopoia e na poe ike ole i na loina o ka uwila. (He paa I!i--lii ia i na keiki oiwi—Xo ka ike no i ke au noho haumana. Aohe no he paakiki loa, koe keia o lsa hunaia o lilo ka ike.) HOLOMUA MA NA V.*AIII A PATT. »1« Uwea ole, nie ka holopono ioa ■ r d ma Amerika lluiiMiia no hoi, ma na aekai o ka Akekmika, ua loaa pu ro ia haawina. A o ka makamua loa iho la keia o ka hoohanaia ana ma ka Homa nei o na kualono o Mauna Pohaku. I kela mau maka'.ii!.] aku nei. ua hoaoia ma ke kai \vncr.a o i't!rkar.t > , r.orra hoi ke kowa ht , r ;0 m:!e. M.> ia walii he 100 wale 110 kapuai ke kiekie o iv.t p-u. a ua ioaa nae ka holopono o nu l.ana. I j keia wa ilio r.ei, ua lona l t e mau liooponojiono hou i na niekini, a ke hoou-' naia nei ka olelo mai Chelmsford, Enelani. a i Wtmeraux, Farani. 100 mile ka mamao, nie ka pou oia kiekie hookahi | no. Ua iTceia ka holopono loa o keia ' teiegarapa i kela Kau heihei aku nei, o | na moku Amenka ame ko 3Snelani. KA WAIV»'AI NUI () KELA MEA NO I-lAWAII NEL 1 ka wa e hui ai o na mokupuni o ka- | kou nei ma keia mea kupanaha o ke ko | ana ka hoi ia o nam ea i upu mau la ai i na kau a kau i hala! E like meka pii nui mau o na oihana kalepa, mahiai a pela aku, ma na wahi a pau a puni ka pae moku, pela no i ulu nui mai oi ke ake nui ia o ka telegarapa, i inea e hiki ai ke hoopokoleia ka manawa e kali ai i na nu hou, kauona waiwai kalepa, a ano eae a pau. I ka wa i hala aku, ua kali na poe a pau he umi la no ka pane o kahi leka anon ui loa, a he nui na manawa i poho ai ke dala mamuli o ke kali'ana i ka moku e hlkl ai ke au i ke kai loa. No ka nui o ka poino i loaa i kekahi 0 na poe kalepa o kakou mamuli o ke kaii ana i ka moku, ua hoaoia e hoomoe 1 uw,ea telegarapa i na makahiki 1 hala. a ua poho waie ia manaolana, ro ka holopono ole o ka hana i hooialaia. He umikumamalua ae nei makahiki i hala. ua hoao o E. O. Haii & Son ma e hoomoe I uwea telegarara ma na kai o nei. O kahi apulu aikala a Kipikona, Hokukaua Hawaii KAIMIIiOA. kahi muku nana i lawe i ka uwea keleawe, a o Bartholomew ka mea nana i hooinoe. Hoomoeia ka uwea mai Hana-, uma aku a hiki i Kalaeokalaau, mala- j ila aku, hoomoeia mauka a hiki i Ka- ! luaaML.mai laila oku ma ke kai a hi-! ki i Mauir holo mauka a hiki ma kela huii mao e nana ala ia Kawai». au hou i *e kai pae i Mahukona. Hookahi no i manawa i hoounaia ai ka lono. moku I ka uw ea mawp,er>a o Molokai ame Oahu nei. Fkoiu manawa i pahonohonoia ai, | he ole ka paa. Mal Ja wa mai a hiki I kela wa, ua nui ka hoaoia ana e hoala hou !a ohe ne he ki o ka i"a i ka | niaunu ekaeka. ! Mamuli o ka maalahi loa o keia ano hou. nola'la paha i holopono loa ai o ka F. J. Crc*ss hoohana ana. Nani ka holomua I ikeia. Ke wawa nui loa ia mai nei e keia la e hul «ku ana ka. ka Aoao Kuokoa Home Rula me ka Aoao Oemokarata I noho makua'lii ?a e Kauka Makalu. Ina pela io ana alaila, ua omoia lse "Kuokoa" o ka "Home" a ua "Rula" ia ke "Kuokoa" o ka "Aoao Kuokoa Home Rula" e*:ekahi Hui Hawaii Hoopukapuka Dala o'ioko nei o keia ku- ■ lanakauhale, Aoie nae i uka. aole ! o, 1 aole I na-e. aka. aia i ka iae o Kaolo. Q ka ike kilokiio ia o ko makou kilokilo o "Namaka-o-ke-ahi." I