Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 31, 2 August 1900 — Hawila ke Koa A IO E Magarita ka Ui. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Hawila ke Koa A IO E Magarita ka Ui.

Aole arel hf- moa hiki. ia 'i k* noon c,j o iho u keia manu Vu!- itira a. kakou e !ke a!t- ia no k** .\loha r-'»-jna o!e a ua k i :r.ea sol .» kohu pon al kona kaunnu ana, o?a a me 'a. o 'aua waU: no kai ike ia nana nwa'i. Aka nae. e na makamaka. o ke'a ke kanaka kaj a ulaula nan-i ka o!ot > a kakou 1 ike nr.ua a«? nei. o kona moa he n;ea huna ia i keia va; noiaiia. ellke me kana oleio, j»ela kakou e oi« 'o Iho ai, he mea huna kona inoa l 'k••• i w*a.. aka, e hiki mai ana no nae ki wa e ike la al oia, a pau ae ko kako 1 kuft':hewa. Ela nae ra ninau e hoea mai nel, auhea la ka hol o Hawila? Aole a;irt oia no keia U1 o Peresia? Kahaha! Kal no hoi o ka wahine ia a Malnval!a a kakou I Ike ae nei. Auhea ka hol? Auhea hol, ke ike ae ; a r.o hoi kakou. he elua no kanaka no iaua na inoa manu pahaohao i kop aole i kakele i ka laua mau pua. Aole ar.ei ala i waena o laua o Hawila kahl 1 hoekepue ai; pela paha. Oial ela kn olelo a ka mua, "o ko'u inoa he mea uohiMhi la i keia wa" a o ka elua hoi, o la ka manu Kaupu, he.mea I Iko ole ra kora inoa' 1 kela wa. Arola!la. auhea la.ua Hawila nei? o ka moa maopopo wale no 1 koia wa, ,ila o'a 1 kela wa, ka mea ana e hiki ai iala ke olelo lho, owau no nme ka'u aloha poina ole o niaua wale no kal ike i kpia hana noeau. Nolaila, o na makamaka hoonipo o keia nanea hoonaueue puuwal, aohe a kakou mea 1 koe e ulolohl ai, aka, e nee aku kakou imua. A pau ae la ka ulele noeau ana a ka inanu Vuletura o mauna Slnal, ia wa kahea la ae la ka Inoa o ka Olall o na Kal. Akahi, alun, akolu, aha, me ka ellma, ua helu ia; a o ka eono a me ka ehiku ua kapae ae la ka a!aala he hee no kalull. A ua hahal aku la ola ma ka meheu 0 kona mua, ola hoi ka Weli o na Pae Mauna, Mahope aku hol ona, o ka NaUa Atneberose o Sikile. O kana mau pua mai ka helu 1 a ka 6, ua pau wale no 1 ke ku ma ka onohl o ka maka pipi. O kana pua 7 hoi, ua ku no ma ka ho ullona he 1-hapawalu Inlha ka„ewa ikl ae ma! ke kiko waena mai. Kahea ia ae la ka inoa o ka Aeto o na mauna Pirene, a oill mal la nohoi o ia a ku ana imua o ke kahua lealea, me kona nanaina i piha mau i ka hiehie. Awala akhi aku la oia, ua ku aku la no 1 ka mino l makemake ia. Holu e lua hou aku la oia, a o ka ekolu hoi la, ua ku hou no. Pela no hoi kana ulele ana, a hlki i ka helu 7 o kana mau pua, huli mai la kona alo I hope, a o ke kua hoi i kahi o ka hoailona. A e llke hoi me ka ka # letle Peresila ame ka kona hoa l hana ai, pela no hoi oia l hana aku ai, me kona puana pu ana ae hoi "kiina ia aku ka onohi pohlhlhl, ka piko hol o ka lanakila." A l ke ku ana ak uhoi o kana pua. pane ae la oia: "He elua wale no maua i ike i keia hana akamai. Owau no ame kuu aioha kakia i ka iwl, elua no maua." O ka hope loa ola no ke Kaupu o na Ale. B like no me ka kona mau mua i ha na al pela no ola l hana aku ai. Hele na hoi a ka 7 o na pua. pane ae la oia, "Kiina la aku ka onohl i huna ia, ke kiko waena hoi o ka lanaklltt" A i ka wa hol i ku al ua pua !a. ua puana ae la nohoi oia:: "He elua wale no.maua I ike i keia hana akamai. Owau no ame ka'u aloha, alua no maua.'* # Alalla, haawl ae la na kanaka i na hoomaikai ana no na moho i kau like ka lakou mu kiln pua ma na anuu a pau. Oiai na kanaka e kuupau ana l na hauwawa ana a ko lakou mau leo, aia hoi he mau onohi maka poni uliuli e a du ana mawaena o ka puulu o ka poe e hoao hou aku ana ma ka helu ekolu n na manawa. mi hele ae ia ua mau onohi maka nel «oawaena o ia poe, me he mea la e hull ana ola 1 kana mea 1 makemake ai e ike, eia nae aole Ja I loaa iaia. a wa hoi i hohola iho ai na eheu o ka uanaina kaumaha maluna o ka mea nona ua mau onohi maka la, a i& wa oia i hakoko iho ai me kona uhane noo«oq Uoko ooa: Ala la k* koi ihea ka'u mea i aioha aU " ■ * JB:.lta mea nmiiai mawaena o na ilahea la oe I huna la aku ai. B ua hiwa nei a ko'u naau? Abfe an6i oe I kapa mal l«*u he manu nunu AhiU? Ka mea hol aoh« kia manu e hei A eia ka o oe « kuu aioha ke ahiu aku ana mal ia'u aku. Aoie aeei he oialo ka*u I olelo aku ai, 4

\ l*a Hke oe me ka Ac«talope ahiu? j Aohe hol pa-waina e komo aL Ano e kuu aioha, rna.i ho<:<Kuu mai ' ;a"u K kakaiahili ia «» ka mea b** r.ani k"U »» ka'u niea i ahjha. " t * h'»r*yr;: ri mai ia'a ī na. wa ap*u I A i r,a la \:r\ i hooiohe mua oe i kuu i»-}. _ \ E lik>- m*- ka r?<jiomona i hea aku ai: Ekomo niai e ka'u m<-a i aloha ai > īloko o kona kihapai. E ai ia I ka hea o kena kihapal, ! na no la ua maalili kuu eha." Meha i hola na I»>o hauwaiaau o na >; ' kanaka, a eia ka ieo o ka liamuku ke kaiahea nei: | "Ano, e hoolohe mal e ka Moiwahlne o ka NanL na'iii hoi o ka aina. na Nalta, Kavalia, na lede ame na keonimana. "Ke kukala hou aku nei au imua o oukou a pau ua kokoke mai kakou i ka hopena o na lealea o kela la. Oia hoi ke pau keia hoao helu ekolu hou ana aku mawaena o kela poe eha e ku nei īmua o kakou, alaila, o ka hookuu ia no la o na hana o keia Ja. "Nolaila. e hoolohe mai oukou e na moho lanakila, ka poe hoi i kuieana like ma keia hookuko hou ana. Ai'O, e hoolohe mai i ka Inoa mua"— "Alia." i hooho mai al kekahi leo mai luna mai o ka aleo. "E kali iki." kela wa i nana aku ai ka Ilamuku aia hoi o ka mea nona ka leo,\>la no o Sir Naita Kolomela Genoa. /'E ke kial o na hana o keia la" wahi hou a ua Kolomela la i pane mai ai, a hoomau mai la hoi I ke kamailio ana: "Mamuli o ke kauoha a ka Moiwahine o ka Nani, ke holke aku nei au ia oe. man-ua oe o kou kahea ana i ka inoa 0 kekahi o ra hoa paio e ku nei i keia wa, ua makemake ia oe e hele ml e hala,wai me ia." Ia wa haalele ka Uamuku 1 ko na wahi. Hele aku la oia a pii aku la a hiki ma kahl a Makalika e noho ona.A kamailio mai Ia hoi oia iaia: "I kahea ia aku nei oe, e hai ao i ka olelo kukala imua o ke akea, penei ke ano: Oiai o na moho e ku nei i keia wa no ka paio ana, he poe wale no lakou i komohia iloko o na apona ana a nei mea he aloha, oiai i kela ame keia manawa a kela ame keia o lakou e kl ai 1 kana-pua hope m na hoao mua ana iho nei elua, e olelo mau ana lakou, o wau ame ka'u mea I aloha ai kai ike i keia hana noeau; nolaila, ua makemake la kela ame keia pakahl o lakou e hoike i ka mea ana i aloha ai ma o na hua piapa la e lawe ia mai ana a kukuluia ma kahi kokoke i ka hoailona maka pipi bulu. A penei ke ano o ka hoike ana. E li ke me ka nui o na huapalapala iloko o ka inoa o ka mea ialoha ia ai, pela ka nui o na pua a ia mea e ki ai a ku pakahi kela ame keia hua piapa o loko .o ka inoa holookoa. Ai hookahl hoi pua e ki ia i ka maka o ka pipi bulu i 1-6 iniha ke kaawale mai ke kiko waena mai o r ka hoailona. ; ' A o ka mea e hana ana pela, alaila, iaia e loaa ai ka makana mua, a me ka helu elua hoi o na makana, o la ka lel daimana a'u e lei nei i keia wa." Aola ka'u i makemake ai e hoike aku oe imua o lakou ame ka lehulehu holookoa." Kunou aku la hoi ua Uamuku laa* a hull hoi aku la oia a ma kona wahi a holke aku la i ka mea a Makalika I hai . nlai ai iaia. ' I ka lohe ana o na kanaka i keia mea, ua nui loa ko lakou hauoli, oiai o lakou f no hoi kahi i makemake>e ike owai la na ipo hoomahie nana i hawele a paa ,pono ko lakou mau puuwai, e ka lakou i puana mau ae ai. ! No ka lede Peresiia nae, aohe mea e olelo ai nona, oiai i o Ia honua no hai e oia i kana mea I aioha al, a oia no hoi o Malavalia. I E na makamaka, he hana akamai keia na Makalika, no ka mea ua ake ( loa oia e ike ia Hawila, aka nae, aole oia e ike la Hawila, aka hae, aole oia i ike ia Hawlla, aka nae, aole oia i ike aku iaia, nolaila, noonoo wale Iho la no , oia ina aia ka mea ana i aloha ai i wa- , en o keia poe eha e ku nel no ka al hoopau, laila, aole e hiki iaia ke huna iho I ka mea a kona naau i aloha af. mao na hua piapa ia, ina nae he aloha io kona, i ua mea la. 4 Ao' kekahi hoi, ua noonoo iho la o Makalika, Ina aia io o Hawila mawaena 0 keia poe, alaila, e ae anel hoi oia e lilo aku ka makana lei daimana ana 1 haawi mai ai laia, mamuii o kona hooko ole ana i kana kauoha. ( He mea oiaio, he hana imi «^m^i' waie no keia na ua Makalika nei e makemake ana e ike i kana mea i kau nui ai. Aka, heaha ka mea e ike ia ana? ■ Kia. I ka lohe ana o Hawiia i «eia leo kukala o k* liamuku ua komo koke : iho la ka Ike ioloko ona, a oleio iho la ola: | ! Nni a» hoi kou akamai e ua hoa neL Manao ana paha oe e mau loa iho ana hoi ko'u huna la'o iho, l pulale e teal nel hol oe e holke e ae au i ka noa huna t kaua, ka mea hol au ame ; I oieh> iho nei, owau ame lea'u aioha | o maua wale no kal ike i keia mea. t \ Aka. heaha la auaaei hoL e hoika aku nna no hoi paha au I hooko ia ai kou makemake, a i wawaia ae no hol 4 kaua ma k£ia mua ibo, nani wawa ia

ana no la» nau co 1 boaJa mua mal ne-J." ! Mana«& oie. ua lawe ia ae la ka i-apa. hua paiapala a kain;Juia mai la ma kahi kokoke ! ka hoallona nulu pipi. A o ia nohol ca hua }-a?apa!a a p.,-.u he 25 ma ka olek> Kema. oia hoi ka j A. B, C. D. E. F. G. H. I J. K, L . M, * N% O, P. Q, R. S. T, U, V, W. X, Y, z. , A peeei hot e hoor.ohoncxj-.o La ai:

A e hoOmunuuia e na makamaki, na Kolomela keia papa hua palapala I hoomakaukau malalo o na kuhikuhi ara a Makalika. A maanei auanei kakou e Ike ai i ke ko o ka makemake o ua manu nunu la'o Rokenekai a me ka ole. Aka, pehea la auanei o Hawila e ha na ai? E hoike maoli ae ana no anei ia i na hua palapala o loko o ka !noa o Makallka, i mea e $ke lea loa ia mai ai aia ka ke kinaunau ke kau la maluna o ia inoa, ka mea hoi e noho mai la he 'Moiwahine no ka nani? E kali |Ui ho kakou a na ke au no o na kakele ana o ka kakou moolelo e kuailo mai ia mea pohihihi, i huna ia iloko o kahi ike ole ia i keia wa. "Ka lede Peresiia o Peresia, ka moho o Roma. Imua no ka ianakila o kou aoao,"-wahi a ka Iiamuku i hooho ae ai. ! Ia wa'hele mai la oia imua, a ma kahi o kona hele ana aku no kahi e hoolele aku ai oia i kana pua, ua hele mai la oia a kamailio mai la i ka Ilamuku: "Mamua o ko'u lawelawe ana aku i ka'u hana ua makemake loa au e kamailio me ka leele maikai nana mai nei keia kauoha, o ia hol ka Molwahine o ka nani." ' v Ae: wahi a ka Ilamuku. "A e alaka! aku au ia oe imua ona." Alaila, alokai ia aku la ua lede Peresia la a imua o Makalika, kamailio aku 1 hoi oi: 'E ka Molwahine o ka nani. O kau kauoha ua paa ia mea iloko o ko'u puuwai a e hooko aku ana no hoi au. Aka, he mea makehewa rae paha ia' u ke hoike aku ia mea ma na hua palapala maoli e kau mai Ia ma kahi i makemake ia, oiai ua hai po hoi au i k Ilamuku o ka la i ka inoa o ka mea a'u i aloha ai. a i anwara heie ma« nei hoi au mai ko'u aina mai no ke aloha iaia. 0 ua mea la a'u i a1oV»a ai oia no o Ma1avalia. a ua lohe wpie *ol au nona. eia o'a i "Ronm nei me ka NaUa Eleeie 0 Hokenekai. A nolaMa. i hele mai nei au e nonol aku ia oe e hookuu ia mai au ma' loko mai o keia hoao hou ana, oiai. ua ike iho au aole e hiki ia'u ke imi i ke kulana kaulike e loaa ai i ka'u pua ke ku ar»a ma kahi 1 makemake ia e kou hanohano. ; A ina nae hoi no ko'u hoon'ha ae i ka marawa lealea e kokoia nei, alaila, e hana aku no au. Oia hoi. o ka inoa o knu aloha a walho ae i ke akea, a o kn'u mua nohoi a rr»a kona wahi e ku aku ai." "E ka hoahanau" wahi a MakaHka. "ua pono kau roi: aka. malalo nae o kekahi kumu nui. e hiki ole ai ia'u ke ae aku e hookuu ia oe. A'a a hu 1 hou kaua, alaiia, holke aku au ia mea ia oe. Nolaila, e oluolu e hele aku a lllo 1 alakai no keia hoao hou ana, malia e ike ana oe I kau mea o ka iml ana mai nei. Huli hoi aku la ua lede la a ku iho la ma kahl e lawelawe aku ai oia, a puana ae la hoi oia: "Ke ike ml oe e kuu aloha i ka inopo kaua, mal manawa ino iho hoi oe. ( A ina eia oe me a*u i keia wa e pee mai nei iloko o ka pohihihi: alaila. ao le ia he mea no'u e hewa ai ke hoike ae no ia inoa o kaua. A i na hol o oe o kaua ke lanaklla a na i keia !a. po-po-po-no kaua la oe. a ina hoi he mea e ae, a he kane nae hoi o ko kaua hale kipa ka hoi ia." Ia manawa, o kona lena mal la no hoi ia i kana pana, a hookuu aku !a 1 kana pua no ka papa pla-pa e kau mai ana mamua. Aia hoi leie aku la ka pua a ku aku la ka hua palapala M, e paa ana maluna o ka papa hoonohonoho. Alaila, hoolele hou oia i ka lua o kana mau pua a ku aku la ka hua A. a o ke kolu, I ka pia-pa L, a pela hol ka eha maluna hou o ka A, o ka ehiku i ka L, o ka S i ka I, a o ka elwa no hol o kana mau pua maiuna o ka A. A i k& hookuikui ana I keia mau hua a pau. e loaa ana ka Inoa holookoa o Malawalia. A he mea maopopo, ua waiho wale lo ae la imua o ke akea, ka inoa o ka ipo a ua lede oplo la i aloha ai. ? A o ka mea I koe o ia kona ki ana aku i kana pua a ku ina kahi he 1-6 Iniha ke kaawale mai ke kikowaena roai o ka mak pipL 1 kela manawa 1 ku iho al ua Iede oplo la, me ka haka pono ana hoi o tK«a mau maka i kahi o ka hoailona r me kona mau maka l kahi o ka hoailona nw» kona hookakaiahele ana hoi I ka maka o kana pua. Alaila, kau ae la oia I kana pan® a ki aku la hol i kana pua. \

L*?ī-e aku la. hoī uap ua ia a ku ma kahi o ka maka ps>i bulu. a hoike nmi ke kar,aka kiai ua ku aku la ka. pua a ea Fer«?*:la la. ma kahl h«" 1-2 ;riha ke kaawale mai ke kiko waeoa ma L A huli.hoi rcai la oia no kona waht iloko n*;* hot o na m&haio o ke anaira kanaka e huro mai ana. Alaila. kahea ae ia hoi ka Ftaniuku I ka ine-a o ke Kaupu o na Ale o ia ka i niea laia ka manawa. i la wa hele mai la hoi oia. ki aku !a 1 kana mau pua maluna o ka papa hoonohonoho a kakou i ike ae nei. 0 ka nui hoi o kana mau pua i ki aku ai he 5. a o t>a huapalapala hot i ku aku ai ia mau pua oia ka RAVILA. A ia wa t hoomaopopo Iho al ka lehulehu o Havila ka Ipo hoomahie nana i polena i kona puuwai: aka, o Makalika nae ame na hoaloha ponoi o Havila ua hoomaopopo iho ld lakou aole he mea okoa e ae ka keia kanaka aahu .uiaula i hoike mai, aka o ka inoa ponoi ro ia o ka mea i olelo ia ka Naita Eleele o Rokenekai. a e hoike mai ana hoi aole o?a ma kahi e aku. aka, eia no oia i ke kahua iealea kahi i ku ai. A o kana pua hope hoi. ua ku aku la ma kahi he 1-7 iniha ke kaawale mai ke kiko waena mai o ka hoailona. 1 keia wa kahea ia ae la ka inoa o ka Aeto o r>a mauna Pirene. Hele mai h n'a a ma kaW e lawelawe aku ai 1 k.nna mau hana. Pial o'a e ku ana a mmua ae hoi o Vor>a lnipu ara iho a paa ae l kana ia wa o?a i kamailio iho ai: la hoi. Ano e kuu aloha, eia no au Ve raa rei i ka hooh'ki a kaua, o ia nau hol au a na'u hol oe." I kela wa lera mai la oia i kana pua a eku la a o ka nui o kana mau n»a i ki aku ai he 7. a ua ku aku la v»ol J>?kou a pau maluna o 7 mau hua palapala. o ia hoi ka PEREKIL a me ka A, a oia no hoi ka inoa o ka ui o Peer?la a kakou i ike ae nei. « A o kana pua hope hol. ua ki aku la o'a a ku aku la ira kahi he 1-5 iniha ke kaawale mai ke kiko waena ae. A'a.wa oia i huli ae al a hoi aku la i j kona wahi, a aia hoi na onohi maka o j ka ul o Peresia ke nana mai la iaia me ka piha pahaohao, nune iho l hoi oia iloko ona: • . | j "O kuu MalavaVa io no paha keia?" A poha hou ae ia ka leo o ka liamuku a kahea aku la oia i ka manu Vuletura, 0 kona manawa ia. Hele mai la ola a ku iho la ma kahi mau e hoolele ia ai na pua, a hoomaka aku la oia i kan hana. j Ae hoomanao kakou ena makamaka, o keia ka moho hope a o ka lele no ia I kuahu pau hoi na hana o keia la. I keia wa lena mai la ua manu Vuletura la i kana helu'l a hookuu aku la, oia, a pane ae la hoi, "E ka mea pohihihi—haina ia kou inoa." A ia wa ku aku la kana pua i ka huapalapala C., a hooho ae la nu mea apau i keia hua o ka piapaHelu elua hoi o kana mau pua i hoolele aku ai, pane ae la oia: | "E ka mea huna—nohea koU nalowale ana?" j Aku aku la hoi ia pua ika hua O. | Ekolu, puana ae la ia, "E ka mea i ike ole ia, mal hoomau aku i kou pee ana," a ku aku la ia pua i ka huapalapala L. 1 Aha. pane ae la ia. "Ua pau ke pohihihi." A he U ka tnea ! ikeia aku. j Alima, oili hou kona leo. Ikea k& mea huna. A he M ka hua i ike ia aku. j Aono, kalahea hou ae la kona leo, "O ka mea i ike ole ia mamua, e ike la ana oia i keia wa." O ku aku la i ka hua ,pi-a-pa B. Ahiku, poha hou kona leo, "Ua pau aku la, ua ikea ia ae la, ua hala ke pohihihl, ua nalowale ole ka mea huna, a luaikuailo ia ka noa a maua." Aku aku la ia pua i ka hua palapala A. | A Ika hoohuihui ana ae i keia mau hua a pau e loaa ana ka hua olelo COLUMBA, a o kona ano ma ka olelo a kakou nei a ka Hawaii he Manu Nu|nu." | A i keia wa i huli mai ai ua manu Vuletura la a pane mal la imua o ka Ilamuku: ! "Na ke pohihihi e hoohanau ika mea huna, a na ka mea huna hoi i hoopuka mai i ka ike ole ia ana. | Nolaila, ua naiowale oia, auaku ma !kahi o ke pahaohao; aka, i keia wa, e ike ia ana no oia a e ko hoi ka olelo a ka elele, i hoike mai ai ia oe, o kona inoa e hoUae ia mai ana no ia ia oe. Nolaila, e ka llamuku maikai, owau no ia, ka mea i kinohl ma ka aahu o ka elemakule a kou mau maka i ike ai. ka mea l olelo iaia iho o ka Naita Pahaohao o ka Lua Huna Waiwal, ano, o ko'u inoa I kelawa, a l ike ia ai hoi au ma ko'u aiml ka Naita o ke Kapa Kila Eleeie. Alaiia, huli ae la oia imua a pane aku la i kana pua hope loa, a he oiaio ua ku aku la m khi he 1-6 Inlha ka mao mai ke kiko waena mai o ka hoailona. A o kona wa ia i wehe ae ai i kona aahu uiaula a me na mea hoanoe e ae a pau e k&u ana maluna ona, a waiho oko ae la hoi kona nani a pau imua o ka lehulehu. a ike mai ia hoi iakou oia no ke keiki opio n&ni t Ulo ai ka makana mua, ka mea hol nona kai ne* o ika Naita Pahaoh&o o ka Lua Huna Waiwal. A laia hoi i wohe ae ai i kona nani a

va!ho ana Imua o na maka o na mea a pau. ta w r»o hoi ka Aeto o Pin ne a me ke Kaupu o na ale 1 wehe ae ai i ko laua rrau aahu uiaula. a waiho ana ko !aua mau helehelena maoli lmua o na mea apau. I kela. «a i ike aku ai ka UI PeresiJa me na malea hoihoi I kana mea i aioha at, oia hoi o Malavalia„ a oia ho» ke 'kanaka kapa ulaula l kapa iaia iho, o k Aeto o n Pun Ptrene. Ai hoi ma kona aoao akau e ku ana o Oto Beriana* ka mea hoi i kapa laia iho o ke Kaupu o na Ale. Aia no hoi mamua pono o laua ko laua haku, o ia bol o Hawlla, ka mea i olelo ia 0 ka manu Vuletura o mauna SinaL I keia manawa i ku mai ai o Makaiika me ka nani ulumahiehie e papahi ana maiuna ona, kamaiiio mai la oia ma ka nlnau ana mal i ka Ilamuku: 1 "Ua makaukau anei oe e holke :.iai i kau hoike?" Ae: wahi a ka Ilamuku. E ka Moiwahine o ka nani, ka haku wahine nona ke kuleana ma ka haawi ana i na makana o kei ia. Mlalo o ka mana o ka'u olhana, ke hoike aku nei au. ua 1110 ka makana i ka manu Vuielura o Mauna Sinai. | "A ma ko'u aoao hoi ke haawi ae nel ae nei au i ko'u mahalo i ka lede Peresila o Peresia ka mea i hookaawa mai nei iaia iho ī hoa paio ma ko Roma aoao. He mea oiaio, aole hiki ke kan;t!ua ia kona makaukau a me kona akomai, a ina paha ia'u ke kuleana o ke i.a'l puu ana i na makana o keia la, uole auanei au e hoonele ana i ka hooholhoi ana ak ui kona makaukau ma ka haawi ana aku hoi i kekahi makana aka, aole nae o'u kuleana ia mea. Ke haawi e nei no hoi au i ko'u mahalo i ka Aeto o na Mauna Pirene, a pela hoi me kona kokoolua, ka manu Kaupu o na ale. Aole hiki ke kanalua ia ko laua makaukau, a he mea pono no hoi ke loaa pakahi ia' laua he makana. : "A me keia mau huaolelo ke hooki nei au i ka'u hoike, a waiho aku hoi i ka Naita Pahaohao o ka Lua Huna Waiwal, ka mea i huna iaia iho maialo 0 ka inoa ka manu Vuletura u Mauna Sinai a o kona inoa hoi ka Naita o ke Kapakila Eleele." I kela manawa i huro ae ai na kanaka, me ka hoopuoho ana ae hoi i na huaolelo a pili ana i na hana hoopahaohao a Hawila r e like no me ka Kakou i ike ae nei, e na makamaka. Mahope iho hoi o ka hookl ana o ka Ilamuku i kana mau ulelo, ua ku mai la o Makalika a pane mai la: "E ka lede opio, ame na keonimana. E oluolu oukou e hele mai a ma ke kuinu o ke alapii nei." Ia wa hele aku la hol lakou a ku iho la ma kahi a Makalika i makemako ai, a o kona wa ia i haalele aku ai i kona wahi e ku ana, a iho mai la a halawai me Hawila ma, a kamailio mai la hoi oia: "E ka lede ame na keonimana. Ua hooko oukou apau i Ka mea a'u i kauoha aku nei, a ua hoike mai hoi oukou 1 ka mea a ko oukou mau naau pakahi i ii'a ai, a i kaunui ai hoi o ko oukou mau hoa noho home ia o keia mua aku. "A o ka mea o oukou el ilo ai na makana elua I hoolaha ia aku ai imua o oukou, oia ke keonimana i kapa ia o ka Naila o ke kapa Kila Eleele, o ia no hoi ka mea nana i ahai iho n#»i ka makana mua, oiai kona hakoko ana maialo o ka aahu aem na helehelena o kekahi elemakule."—A maanei i mino aka iho ai ua Ui Makalika la. "Aka, mamua ae hoi o ko'u haawi ana aku i ua mau makana la i ka mēa o oukou i kuleana maluna o ia mau mea, e ae mai oukou e pane mai 1 ka'u mau ninau. A oia keia: "E ka lede Peres.la. ke ike nei anei oe i kau mea i aloha ai, ka oiwi hoi nona ka inoa a na hua palapala a kau pua I hoikeike mai ai?" Ae; wahi a ka lede Perekila: "Ka ike ne! au laia. a e.a ka auanei oia no kela.Aeto kamahao a'u i hoohuoi mua ai." A mino aka hou iho la ua manu nunu ahiu la o Rokenekai: alaiia. huli ae la oia a ninau aku ia ia MaiavaJla, ka Aeto o na mauna Pirene: i "E ka Aeto pahaohao— Aia ane! imua o kou mau onohi maka ka mea a kou naau I hoohiki ai, nau hoi ia a naim hoi oe? "E ka Molwahine o ka nanl, ke Ike nel au iaia, a d kuu Pen»«ila aloha no ia mai kukulu mai c Hpresia," a haule Iho la kona mau waimaka Pane hou mai la hoi o Makalika: "Ae ua tke ia ae ta ia, a ua maopopo hoi olua i kahi ame kahl. * Alalla, huil ae la oia a nlnau a* la la Oto Berlana. ka mea nona ka Inoa ke Kaupu o na ale. "Pehea hoi oe e keia keonimana, ke lke nei no anei hol oe 1 kau mea 1 aloha air* Ae; wahi a ua Oto Beriana nei! pane mai ai. eK ike nel au i kuu haku, ka a'u I olelo iho ai he aloha la na'u, aln, o ka mea olalo nae, aole na'u i& he okoa no km m«a i kuīe~ ana i luma mau aoao apan. o ka mafa> \ m wak\iho oo ka'u i kona maiuhii." , i 1 .

A iki ho la kana aka. a hoi i aka, rrāno iho la ko Makalika miu papastr-a. a pane mai la oia: "Ua pono o kaua. A e hwrr.au a ku nae hot oe t ka malama ana i ke poi o kona kapo, o kap«ke auanei. a IHo kou puJa?r:a sna i mea ole. Alaila, hull ae la ia a oleīo aku !a i ka Vuletura. "Auhae oe. o oe ka moho lanakila, a nau e lawe aku ana na makana elua i holkefa aku ai imua o oukou; aka, mamua o ko'u haawi ana aku ia oe ia mau makana, e oluolu oe e hai mai. Ke ike nei no anei oe i kau mea i aloha ai; a heaha hoi ke ano o kela mau hua i hoikeia mai nei e kau mau pua?" Ae. e ka Moiwahine. Ke ike nei au iaia, oia no ia, ka mea a'u i Ike mua iho nei, a e ike hou nei hol. aole ia i nalowale, a oia mau no oia. A o ke ano hoi o kela mau hua palapala Oolumha, he manu nunu kona ano a o kona aahu ia. ka mea hoi ana a me a'u i ike al. a o maua wale no kai ike ia hana noeau." Ua pono, wahi a Makallka: "A no ia mea, eia mai ka makana mua t oia hoi ka puuwai daimana nei. A o keia mau makana a i elua nau īa." A ia wa haawi aku la oia i kela mau makana ia awila. *' A i ka paa ana aku iaia o ua makana la. fa wa oia i kamailio mai ai ia Makalika: "E ka Moiwahine o ka-nanl. Nani la ua loaa mai la ia'u ka makana helu 11 hoano okoa ia ai no keia mahele o na lealea o keia la, a ua noa ae la hoi ka huaolelo o ko'u waha; nolaila, ke haawi nei au i keia makana na ka helu 1 o na kanaka akamai 1 ka pana pua a'u i ike ai, oia hoi o Malavalia." "lla noa ae nei kuu hoohiki, a eia au ke hooko aku nei i ka berita a kaua. A o ka olelo aelike nae a kaua i hana ni iloko o ka ululaau, ua kapae ia ae no ia. oiai. ra'u no oe i koi aku nei." "NolaUa. e kuu hoa'loha, e lawe aku i keia makana mai ko'u lima aku, me ka hoomanao ana hoi, aia no he mea e ae nana i kaili ku i ko'u puuwai. a he oiwi hoi oiu i ukali mai ma kou moheu. Alaila, haawi aku la oia i ua puuwai la ia Ma!avalia, a ia wa hoi oia i pane nial ai: "E kuu haku. Ke lawe mai nei au i keia makana me ka piha o ko'u naau ika hauoli. A oiai hol ua loaa mai la ia'u ka makana mai kou lima mai e like me ka'u i noi mua aku ai, n nolaila, ke hooko nei hol au i ka'u mea i hoike aku ai ia oe." "E kuu mea i aloha ai. Eia oe imua o'u, a eia hoi au Imua ou, a ke hui nei kaua he alo a he alo. Me ka hauoli au e haawi aku nei ia oe i keia hoikena o ko'u aloha oiaio ia oe. Ua ike no oe, ua hai aku au la oe, e koiu a'u mau mahele o na mea lke kaua i loaa ai ia'u ka makaukau loa, a o ia mau ike hoi ka'u 1 hai aku ai ia oe e hele mai ana au i Roma nei no ka hookuku ana i ko'u mau makaukau ma ia mau mahele, a o na makanii a'u e haawi aku ai ia oe. Aka, e ke aloha, o ua ike la o'u, a ka ua pu i ike iho la, ua haulehia iho la ia malalo o ka makaukau o ka mea 1 ka raia ka Naita Eleele o Kokenekai, ko'u haku hoi e noho nei i keia wa, a ma o kona oluolu i loaa mai ai keia makana ia'u, e like no hoi me kaua i berita at ma kahi malu, i Ike ia e ia a me a'u wale no. Nolaila, e lawe aku oe i keia makana mai a'u aku, auie nae me ka hoomanao ana iho ua loaa aku keia makana ia oe mamuli o ko u ike, oiai, ua ike maka i ho nei no oe i ko kaua haulehia ana malalo o ka ike o ka mea a'u a me oe e olelo ai o ko kaua haku la i keia wa a mau loa aku. A ia oe e lawe aku ai i keia, e hoomanao oe nona." Lalau mai la ua lede Pereslla la i ka puuwai daimana a honi ae la oia, me ka olelo hookaau ana iho hoi: "O ka io aku no ka puuwai me ka manu nunu, a o ke aka ka hoi la, me maua hoi ia." » A ia manawa I olelo hou mai ai o Makaiika: "E na keonimana. ke hookuu nei au ia oukou. a e lawe ana au i ka tede Peresila me a'u. O kou noho auanei e noho ai o kona no ia, a o ko'u papaaina ho» e ai iho ai, o kona no ia." A la wa i huii ae ai na manu pahaohao ekolu. aku la no ko lakou wa hi f ike o)e ia. a o ka lede opio hoi o Peresia ukali aku la oia ia Makalika. A 1 keia wa i hoakoakoa mai ai ka I lamuku o ka la, no ka hookuu ia ana o na hana o la ia, a hai mai la hoi oia i kekahi la ae e malamaia ai ka iealea mokomoko a me ke kukini. a o ka wa e hoomaka ia ai keia mau leaiea, i ka hora l o ka auina Uu A oiai no ua Ilamuku la e kam&ilio ana. komo mai ana kekahl iio uiauiau i ku poai o ke kahua leale. Aia hoi maiuna iho o ua 110 ulaula la. e kau aaa he wahi kuapuu pahaohao, nona na umiumi loloa e kuuwelu ana a uhl ma kela a me keia aoao o kona Ua He inoino launa oie na hiohlona o ke ia wahi kanaka. a me he mea ia, o ka helu 1 keia o na pupuka a pau i ik« ia ma Roma. Ua iako ola i na mea kaua o ke!& a me ket* ano. O ka paliikaua keia 1 t hoopaa ia ma kona aoao, aole i kana . 1

mai o ka n«! ( a hol me kana mau niea feaua e &?■ apau. he ni.iu Ki&o kaaa nunui wa'e co lakou. A ma ke koho ara aku. ina he hiki f k>na wahi kir,> ke lawelawe ia mau lako kaua pulpui launa ole mat i kuiono ole i kona wahi kino oehaa ke miU-kaa iho. alaiia, ua hLki la kakou ke manao iho h« wahi eepa k«j'»a \ wikanl kona mau io huki ame na oiona I na haawina o ke oolea. Hoio n.ai la ©;a a ma kahl kokoke i ka Ilamuku e hoike ana I na mea e piU ana i na hana o kekahi la e, ia wa oia i kaohi ho ai i kona lio, a leie iho la hoi Ualo me ka mama launa ole. I kona haule ana Sho Halo, huli ae la osa a kamailīo aku la I kona Iio: ' E Morita, ka aeto o na pali hookui o na waoakua o Moravsa, e moe iho oe iiaio, o:ai au e hele aaa e kamailio me ka liamuku, r.o ko kaua ae ia ana mai o kaua kekahi mau moa e komo aku ma na lealea o ka la apopo. Ia wa kukuli iho ia na wawae mua o ua Ho ulaula la ilalo, a mahope, haule iho la kona kino a moe iho la ilalo. Alaila, huli ae la ua wahi eepa la, wehe ae la l kona papale, kunou aku la hoi a kamailio aku la: "E Sir Ilamuku. E ae mai ia'u e kamailio aku au ia oe. Owau ka Naita o ka lio ulaula o Moravia, a l hele mai nel au e komo ma na lealea o ka la apopo, o ia hoi ka mokomoko a me ke kukinl. A ina ae mai kou hanohano ia'u, alaila, o ka inoa au e hea mai ai ia'u oia no o Lanadova." Ae aku la ka Ilamuku me ka olelo a na aku, "apopo hora 1, e ike ia ai oe maanei, me kou makaukau piha." "Pono! Pono'.l Pololei!!! I hooho kapalili ae ai ua wahi kuapuu la, a hoomau ak ula hoi i kana oleio ana. "Hoho—hoho! Na Lanadova auanei e paipai aku i ka ikaika o ka poe ikaika, a e umii hoi i ka poe holuiolea iloko 0 kona mau lima ooiea—Hohoho," a akaaka ae la oia, me ka lalau ana iho 1 kana pahikaua nui hooweliweli a wiliwili ae la maluna o kona poo. Alaila, huli ae la oia a kahea aku la i kona lio, a ia wa i ala ae ai ua lio la a ku iluna, a holo mai la oia imua ona. Alaila, kau ae la oia maluna o kona hokua a holo aku la mawaena o ke kahua lealea, ame ia iho la I hoohiki ia mai ai na hana o keia la 1 kona pahu hopu a pau ae la hoi ka kakou makaileai ana i na hana o keia la. a e hoohuli ia ana ke au o ka kakou moolelo a nana aku kkou he hion hou. : Ena makamaka, ua hala ke ao ake uhl mai nei ka po, a ua hala pu aku la hoi me na hana o ia la, a ke nee mai nei ka po me kana mau hana. A o na haina auanel o keia po, oia ka kakou e nana ai a e kmilio pu al hoi. I kela wa a ke koloka eleele o ka f pouli e hohola ana l kona mau eheu ma luna o ka aina aia ke kulanakauhale o ' Roma e aahu pu ana 1 ka pouli; aka, 1 aole nele kona mau hale ame kona mau ' alanui i ka hoomalamalama ia e na lama aa o ka po. A ia wa e holo-ke ana na kanaka l 0 a ia nei, e lealea ana a e hauoli ana hoi, a e noke ana hoi kekahi poe i ke ' kaao no na hana ma ke kahua lealea 1 ka Ia mamua iho. Emele ia ana ka nanl o Mkal'.ka ma ka waha o na kanaka. e pakaa ia ana hol ke pahaohao o na hana a ka Naita t Pahaohao o ka lua huna waiwai, e wawa ia ana ka eleu a me ke akamai o ka Ui o Peersia, a e lu ana kela aem ' keia anaina a puuluulu kanaka i akoakoa ma na kuono o na hale ame na pi- | pa alanui o loko o Roma. Aka, e haalele kakou e na makamaka 1 na hauwalaau ana a keia poe; a e hoohuli ae kakou i ko kakou mau nana ana a kiola aku ma na paia o kekahi hale kakela nani a me ka hiehie e ku ana ma ka aoao akau o ua kulanakauhale la i hoohaiike. ia ai me 6abu--1 lona nui. } Eaa ana he mau tausani ihoiho kukui maioko ona e kani ana na mea ka--1 ni a e hoohehelo ana hoi na wahine a ' me na kane I aahu ia me na aahu nani o keia ame keia ano 1 ku 1 ka make- > make o ka mea nona ia luhiehu. Aia mawaena o keia anaina nani e 1 ike aku ai kakou i ka Ui o na Ui a pau * o lialia o ia hoi o Makaiika a e noho 1 ana oia maluna o kekahi noho i hana ' maiau ia. Aia hoi kona mau haiawahine ke ho- ' upuni ia iaia. Ma kona lima akau, e L noho ana ka lewe Peresiia, ka ui hoi o ' Peresia, ama kona aoao hoi e noho ana o Rosafl ke kaikamahine kauwa ! pili [ paa ioa kona punheie ia Makalika. a > o ka mea hoi a ke kiio wahine Sidia 1 I hai aku ai ua haku wahlne la o Rokel nekai, oia auanei ka mea e kumakaia i aku oia ame ka mea ana i loha ai Uoi ko o na llma o ka enemL Oial ua Molwahine la o ka nani e no- \ ho ana me kona nani a pau i oi ae paha l I ko ka Uoiwahine Seba nani i heie aku ai e Ike ia Solomona, aia kekahi . mau onohi maka e hookaukolo mau - ana kana mau kiei ame ka hakilo ana i maluna ona, a ( kela ame keia wa no • hoi e hele kino mai ana no hoi oia a papa ieo hookaau pu me ia. I kona wa e kamailio pu aku ai me . ia, e lu mau aku ana ola i kana mau . olelo hoopakika e hei ai ka hoohlhi o k& lede opio, nona kahi kupaa i kukulu i la maluna o ka. pue-one. [ Ake loaa aku no ia maa olelo nawali , • ka boohia ia no ia o ia kopaa. « Uk« V, : V . 'V

r,e fca hikl sr.a i ka waikak» *<• a aku i ka puu one a palainimo il«° j jta hohonu o na hohonu. Aka. oUi oia c pakali ana t **«» huaot«K> walnohl* Imua o ua Ui ta ;m sbuv.a!« mal !a oUi imua ena. » lko iha u ua manu rumt * o Roke»ek*i. eia ka hoowakwak Sw hookeio aku rtel n v .a korui Rveh£U. Nolaila.»? na mak.uiiaka. *? hoorr*ai:ao knkou n:a k*:a «ahl i> k.i kakoa nanea, o keia ht-ie kakeki a kiikou e ike nei. o *a ro ka hale ka.k*!u R?no!a o ke Kiaaira nui o Roma. A o kc;a mea leo hooheno pu nei me MakaUka o ia no o Feriaiia Saīnioteta Ke keiki aloha hookahi a ka n\ea nona ua hale kakela ia. 0 keia keiki e na makamaka. oia ke Kane a ko MakaUka m&ku&kane i makemako ai e mare oia, a ua hoike aku no hoi o:a ia mea ia Kinela a me kana keiki. a ua lilo ia i oielo hoopaa mawaena ona arr.e laua. Eia nae aole i iohei kl o Makai'ka i keia ir.ta i hana malu ia ai mawaena o kona luaui a me ke Kiaaina Kīnela a me kana keiki. a ua noho tu «hu ia no hoi oia me ka naaupo. A ua ike no nae kakou e na makamaka, he okoa loa ka mea a kona puuuai I aloha aku ai, a o ia mea o la no 0 Hawila, e iike no hoi me ka kakou i ike ae nei. 1 ka hiki ana ae o ka manawa o ia po i ka hora 10. ia wa i hookuu ia ae ai na hauoli ana a me na lealea ana hoi o ioko o ujy haie kakela Rineia la. a hol aku la kela a me keia o ke analna nani i akoakoa mai no ko lakou mau home iho. I ka hiki ana aku o ka manamana o ka uaki i ka hora 12, ua neoneo loa iho la ua haie kakela la, aohe kino kanaka hookahi o ko waho aku nei poe maloko o kona mau paia. a o ka poe wa'.e no e kakaikahi ia ana ia wa. o ia no na kauwa o ke kakela. A o ko lakou wahi nae e maaloalo ana oia no na wahi e ae o ka hak» kaaole hoi ma kahi kokoke mai i ko aMkalika rumi. Mahope iho o ka huli hoi ana oku o na mea a pau no ko iakou mau wahi, a haalele iho la i ke aioaiii o ke kiaaina Rinela. ua huil hoi koke aku la o Makalika ua hull hoi koke aku la o Makaiika no kona rumi, no ka hooiuoiu ana iaia iho, a no ka hoonana ana hoi kekahi i na manao uluku hakukol kpalili e kupaka ana iloko ona. laia ma kona rumi, a e lawelawe aku ana hoi kana aikane, o ia o Peei-slla f a me kana kauwa ponoi oia o Rose, no kana mau mea i makemake ai. a » ka pau anua, ua pane mai la oia Imua o laua: 1 "Ii o'u mau hoaloha, ke leiele nei ko'u oiii, a ke hoouluku nei hoi ke plhoi hoi ia'u 1 keia wa, 0 ke kumu aole au i ike, a nolaila, he aha la auanei ka mea e hoea mni ana imua o*u 1 keia po? Nolaila e ae olua e hookuu mai ia'u i keia wa, a »* hoi ak uolua no ko olua mau keena me ke noi ana aku l ko kakou Makua Mana Loa e hoopakele ae ia kakou mai ka hoowalewale mal. 1 ka lohe ana o Perekila ma i kela ieo, ua ku ae Ia laua iluna, hele aku la hoi laua a honi aku Ia ia Makaiika, a ia wa i pane aku ai o Perekila: *'E kuu haku —Na ke Akua e hoopakele ae ia kakou mai na poino mai a pau a ka mea manao ino e hoohalua mai nei/ Ae, wahi a Makallka i pane ae ai mt ka leo kaumaha, a ike ia aku la ka hau le fena mai o kona mau waimaka .& ia wa i pane hou mai ai oia. me ka paa ana aku hoi i na lima o Peiekila a me Rose a hoopili ae i kona aoao hetna, Eo'u mau hoaloha. eia ko oiua mau llma ma kahi i waihoia ai o ko'u puuwai, a ke ike la paha olua i kona on: kapalili ana. He olaio, lioko o kona kapalili ana, aia hoi ke apoapo nei ka (Aoie i pau)