Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 31, 2 August 1900 — NA RULA A ME NA HOOPONOPONO ANA NO KA Hoohiki a me ke Koho Balota [ARTICLE]

NA RULA A ME NA HOOPONOPONO ANA NO KA Hoohiki a me ke Koho Balota

I 1. Ua hlki no i ke Klaaina ke makemake ka poe koho no ko lakou maaiahi. | e hookaawale i elua a oi aku mau ma- | hele koho iioko o na Apana pakahl: a oia Maheie pakahi i kukuluia e hookaawaieia ona wahl e koho ai; koe kela. • aole e hoololiia mahope iho na paiena o f kekahi Mahele maloko mai o na ta he | kanaono o ka wa koho baiota. { KAHI HOOPAA INOA A E KOHO Al. * 2. O kela ame keia mea i kupono no ] ka hoopaa inoa. ua hiki no ke hana 1 pela iloko o kona Mahele e noho ana; a | aole e aeia kekahi a hoopaa a koho I i kekahi Mahele okoa aku, aia wale no . ma kahi ona e t*oho ana. | Ina ua noho kekahi mea ma na wahi ī \ oi aku mamua o hookahi Mahele, nana no e koho i ka Mahele e hoopaa ai i kona inoa. Aka nae hoi. ma kekahi koho balota i kuikawa ana, ina ua hoopaa mua ke- < kahi mea i kona inoa, a mahope iho o ; ] ia hoopaaia ana ua nee oia ma kekahi Mahele e aku me -ka loaa ole iaia he manawa e hoopaa ai i kona inoa malaila ua hiki no iaia ke koho ma ka Mahele ona i hoopaa mua ai i kona lnoa. j • NA PAPA HOOPAA INOA-KA WAE ANA, IIOOKOHU ME KA HOOPAA ANA. 3. I mea e ninauia ai ka poe nol e i hoopaaia ko lakou mau ke ano he poe koho a i mea e hoomaopopoia ai ko lakou kupono, e hookohuia i elima papa hoopaa inoa; hookahi no ke- • la wahi o ka Mokupuni o Hawaii ī ka- J paia o Puna, Hilo ame Hamakua, hoo- I kabi no keia wahi o ka Mokupuni o ] Hawaii i kapaia o aKu, Kona ame Ko- i hala: hookahi no na mokupuni o Maui, Molokai, Lanai ame Kahoolawe: hookahi no ka moleupuni o Oahu; a i hooI kahi no na mokupuni o Kauai ame Niihau. i O ka Papa Hoopaa Inoa e ku ana i ; jka lao keia Kanawai e mana ai, e pau j no ia ma ia wa, a e hookohuia e ke Kiaaina, ma o a me ke ao a me ka ae ana (opono) a ka Fenate i mau Papa hou o ekolu lala pakahi, a o ko lakou niana\va oihana hoi, he eha no makahiki. O na hookohu a ke Kiaaina i hana al i ka wa e ole ana ka Senate e mana no ia a hiki i ka noho ana ola Aha mahope iho o keia ame keia papa. a e hookohuia Iakou e ka Peresidena me ka apono o ka Senate. Ua hiki i ka Peresif!era rre ia opono ara e hoop'ha i na haknhf»ka apau ma kekahi o ia mau ; papa. Fia no nae hoi. no ke koho balofa mua e malama'a ana maia'o o keia Kum'ksrawai. e loaa 1 ka Peersidena ka mana tre ka apono ana o ka Aha Kuhina, e hoonoho a e hoopau paha 1 na lala o ia mau ame ia anono n'na na Wki InUi e hoopiha i na hakahaka ia mnu Papa e loaa ana mamua o ka hniawai rr>tm ana o ka. f*e**a*e. F man» na hookohu ana a ka Pe- | hor>Ap< Hoko o T* , o r,t, t w a e ro»>o nnn ka Pe«*te a hiki 1 k« haiotrpi v.nti nr»a o la »>~a ma la >ion«» iho. (Kurr>i»Vj»n*»wai. P«nku 77. Mahplp 4.) | 4. F ha1a«-ai na Pnna iloko o ko 1aknn i*>«n pnkaM ma na manawa mav*pr>a o V* la hone o Anpale nrr«A ka la nmt o Okatoba lloko o ka mnWnh|kt, 1WK>, a mawner»a o 'a man la o ke'a ame Vp?a eiua makahiki ma ia hone iho e f'Ve me ka nu| kunono o na manawa e hiki at ia lakou e hoonai ka poe apau i kupono e hoopaaia ko lakou mau inoa. PAPA INOA MA N'A KOHO KUIKAWA. (Kumukanawai, Pauku 77. Mahe'e 5.) 5. Ma koho kulkawa e lawelawe'a no ka Papa Inoa o ka poe koho o ke koho mau 1 hala me ka hoololi ole ae. E HELE KINO AE KA MEA NOI. (Kumukanawai, Pauku 77, Mahele 6.) 6. Aole e hookomoia kekahi inoa ma ka papainoa o ka poe koho Senatoa & Lunamakaainana, aia wale no a hiki klno ka me noi imua o ka papa inoa ma kekahi hahvl -I hoolahaia o ka Papa. NINANINAU ANA I KA POE NOI. (Kumukanawai. Pauku 77, Mahele 7. Eninaninauia kela ame keia mea noi e hookomoia kona Inoa iloko o ka papalnoa o ka poe koho Senatoa a L»unamakaainana malalo o ka £oohiki, e ka papa hoopaa inoa e plli ana i keia ame kela mea e kupono ai oia. Aka n&e hoi, mahope iho o kā ninau *ia ana a aponoia ana o kekahi mea noi e plli ana I ka hikl faia ke kamailio, heluhelu a kakau i ka oleīo Beritania. a Hawaii paha me ka hoomaopopo, a, aia no i ka nana ka ninaninau hou iaia e pili ana fa kumu makaukau a me ka ole. 8. O; ka ninaninauia ana o kekahi rrea noi ame na holke a pau i ninauia -bux -oou}; WB*Iooq Ttāsū o

fsJo no ia o ka hoohlk! 1 hoohlklia aku e kekahi o na lala o !a papa. a ma ke!a ua haawlia ka mana ia lakou e hoch!ki aku ia hana. S. O ka. ninaninau auna, ka nui o na ho!kt ame ka manawa a mau manawa paha e ninuia al. malalo no la o ka hoeponopono ame ke alakai pono ana a ka papa. NA MAN'A O KA PAPA. (Kumukanawal. Pauku 77, Mahele S.) 10. Ma kela* ua haawila 1 kela me keia papa hoopaa inoa na mana apau no ke k i ana me ka nlnaninau ana i r.a holke ame ka malama ana i ka maluhia. a I huipula me ka mana e hoopa! no ka hoowahawaha i haawlla ma ke kanawai i n Aha Hookolokolo Kaapunl. HOOHIKI WAHAIIEE. (Kumukanawai, Pauku 77, Mahele 9. 11. O kekahl kanaka malalo oka hoohikl. e hoike ana me ka ike no he olaio ole imua o kekahi papa; a i ole ia, me kona Ike no uole oia i kupono no ka hoopaa inoa, a koho paha, a hoopaa no nae oia i kona inoa, a koho no, e pili lala ka hewa hoohiki wahahee. KUE ANA AKU. (Kumukanawai. Pauku 77, Mahele 6.) 12. Ua hlki no i kekahi mea koho i ku i ke kanawal e kue ana i ke kuleana o kekahl mea e olelo ana ua kupono ia no ka hoopaa inoa a, e koho: e ninanirau i ka mea nol ame na hoike I laweia mai e ia. a e lawe mal a e ninaninau I na hoike e kue ana i ke kupono o ia mea. HOOPONOPONO ANA. (Kumukanawai, Paukd 77, Mahele 12.) 13. Aole e hookomo kekahi papa hooraa inoa l ka Inoa o kekahi mea iloko 0 ka papa īnoa o ka poe koho Senatoa a Lunamakaainana, a maopopo pono ua lawa na mea e kupono ai ua mea la. HOOHALAHALA ANA MAI KA PAPA AE. , (Kumukanawal. Pauku 77, Mahele 13.) 14. Ina ua hoole ka papa ika hoopaa ana 1 ka Inoa o kekahi mea e nol ana e hoopaa 1 kona inoa ua hlki 1 ka mea 1 hoolela. a ina ua hoopaaia kekahl inoa, ua hiki i kekahi mea kupono l ke koho i kela ame keia manawa itoko o umi la mahope iho o ka hooholo ana oia papa e hoohalahala aku imua o ka Aha Hookolokolo Klekie ma ke ano I hoomaopopola ma ke kanawa! no na heohalahala ma na hihla kivila imua o ka Aha Hookolokolo Klekie mal ka Aha Kaapuni ae a ma ke ano paha e hoakakaia ana ma keia hope aku ma ke kanawal. (Kumukanawai, Pauku 77, Mahele 14.) 15. I ka wa e hooko pono ia ai ia hoohalahala e hoomaka aku ka Aha Hookelokolo Kiekie e hoolohe i ua hlhia nei ma ke Kau, a i ole la, lloko o ka manawa mahope o ke Kau iloko o ka wa kupono ma la hope iho, a o ka mea i hooholoia e ia Aha oia no ka mea paa. HOIKE ANA I KA PAPA I KA MEA I HOOHOLOIA. (Kumukanawai, Pauku 77. Mahele 15.) 16. Mahope koke iho o ka hoopukaia ana o ka olelo hooholo ma ia hoohalahala e hoike aku ka Aha Hookolokolo Kiekle I ka papa hoopaa inoa I hoohalahalala mai ai, a e hoololl koke ka papa 1 ka papa inoa 1 kulike me la olelo hoohoio. KULEANA O KA MEA I HOOPAAIA KONA INOA OIAI E NOONOOIA ANA KA HOOHALAHALA. (Kumukanawai, Pauku 77, Mahele 16.) 17. lna ua hoohalahalaia ka oielo hooholo a kekahi papa e hookomo ana i ka inoa o kekahi mea iloko o ka papa inoa e waihoia no ka inoa ola mea ma ka papa inoa a lohela ka oleio hooholo 0 ka Aha Hookolokolo Kiekie e pili ana ia mea. Ina ua koho ka mea i hookomoia kotia inoa ma kekahi koho baiota ana mamua iho o ka olelo hooholo a ka Aha a mamua paha o ka hanaia ana e iike me ia olelo hoohoio a ka Aha a mamua paha o ka hanaia ana e iike me ia oielo hooholo aoie e lilo ia koho ana 1 mea e mana oie ai la koho haioia ana, ina no paha ua kue ka oieio hooholo o ka Aha i ka hookomoia ana oia inoa \iloko o ka papa inoa. < \ HOOLAHA O NA HALAWAI. (Kumukanawal. Pauku 77. Mahele 17.) 15. hoolahala ka manawa ame ka- . hl o na\halawai ana apau o na papa m ka olelO Beritania ame ka olelo Hawaii lloko tKna nupepa. a I oie ia, ma na hooiaha kaplll 1 kauia ma na wahi hele mau la emi malalo b ekolu ma kahl kokoke e malamaia ana ia mau halawai. * ; Aole • manaoia ma keia mahele ua •papala ka hoopanee ana\o kekahi? o ia { mau halawai i hoolahala kahi la a I kekahl « i kekahl manawa akaka i hoolahala I ka manawa I aL He wahl paina kal malamaia hl o R W. Wllikoki ma Puowaina ka hoohanohano ana I ka Elele Demo- ' karata. John Wiae. t ke ahlahi Pnaono | neL Ua hoonuu ka poe i hiki aku llalla a kena. O k* Uliha kai loaa ia ma[kou, I