Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 31, 10 August 1900 — PEPEHI KANAKA ME KA MANAONAO WELIWELI KA HANA A KA LIMA MENEMENE OLE I KA ULUPUNI O [Illegible]-HANA O PUUEO I KA HEWA INO LOA. [ARTICLE]

PEPEHI KANAKA ME KA MANAONAO

WELIWELI KA HANA A KA LIMA MENEMENE OLE I KA ULUPUNI O [Illegible]-HANA O PUUEO I KA HEWA INO LOA.

No uka ae nei o Kapaiama kekahi hana weliweli loa i hanaia ai e kekahi kanaka Hawali, o Pueo kona inoa. 1 ka po Poakahi nei ua pii aku oia I kahi o Mrs. Paiko a me ka hookaulua ole ilio, ua ki.oia ia Naomi i ka pu, a pau la, oki i kona puu ponoi ho a moku pu. Ua make loa o Naomi. Mahoi>e koke iho o ka hora 12 oia po, ito aKaWko . Ke ola no, e wa iho ana. i—vs n kana wahlne e toltt ° U ' ola ana no ua Pueo nel "Ti'r:: ai ° t>uco, 0 u h U iu manaoia he »» maltC ka . alf . k ,- ki lia moKu pu kona a-. a Uaa» u . O Aohe hiki ke kamaiUo. ' Eta iho na olelo holke a ka poe kotoke maiaila a i lohe iki hol 1 kau wahl hunahuna o kela hana manaonao ioa O Mrs. Paiko ka mea nona ka haie naia ai o keia hana. a oia kana mau niea i hoomaopopo: "I kela mau pule aku nei ka hoi ana mal o Naoml me a'u e noho ai e kuiki kapa a e kokua no hoi ia'u ma kekalii mau hana e ae. Aole loa oia i olelo mai ia'u i kekahi mea e pili ana i kana kane. O Naomi, he wahine oia aole i o«"> loa, aka, he keiki no kana, a he wahi kaikamahine hanai no hoi kekahi "I ka hora 2 o keia la iho nei, ua pii mai o Pueo io makou nei, a ua lohe aku au 1 ko laua hoopaapaa mai mawaho 0 ka hale me Naomi. Ua hapalua hora pha ko laua nonoke ana mai. lala i lioi ai, ua hoi mal 0 Naomi iioko nei o ka hale, a aole nae i hoike mai ia'u i ke kumu o ko laua hoopaapaa ana. • "Mamua koke iho o ka hora 32 o keia po, ua hoea hou mai o Pueo a hoala ana ia makou. Owau, o Naonii a me kahl hanal ana, ke moe ana iloko nel o ka hale. Ua hoopuohoia leo'u hiamoe e Pueo, mamuli o kona hookamumu i ka puka o hope. I ko'u lohe ana 1 keia hana kuli, ua kahea aku au owal mawaho, a ua pane ami o Pueo oia 00, a he makemake ka e ike ia Naomi. I kuu olelo ana aku heaha la ka mea heI.i ole mai i ka wa ao, i mai kela, e w;ki, he makemake loa au e ike ia Naomi.' "Ia maua e kamailio ana, ua lohe aku au ia Naomi e hele mal ana, nolaila, ua wehe au 1 ka puka. Ia wa koke no ua ike aku la au i ke ani ana o ka lima o Pueo a kanl ana no ka pu. No ko'u pulwa me ka piha makau, ua holo aku la au a puka iwaho, a holo loa i kahi o John A. Noble i kōkua no makou. Na Ncble 1 hookani i lta Halewai 1 makal. Aole au i hoi koke mai i ka hale nei. Nui no loa ko'u maka'u. Manao iho la ! BU, ina paha au e hoi mai ana, e ola 1 nna no ia, o kona ki mai no la ia'u, a | pau pu maua o Nomi i ka amke.*" j Ua loaa aku ka pu ana 1 ki ai ia Naomi ma kahl kokoke i ka puka pa, a me he mea la. mahope iho o kona ki ana i ka lua o ka manawa, ua hoolel oia i ka pu. Ma kahi o ke e paa ana he mau lauoho wahine a ua manao wale ia no, 1 ka wa ana i ki ai i kinohi

ua aumeume laua. o Naomi; no ka mea ua loaa aku ke kui lauoho o Naomi e waiho ana ma kahi mamao mal ka puka aku, maluna oka lanai. Ma ka hoomaopopo a na ike ua ki aku o Pueo i ka lua o ka maanwa, maluna o ka. lanai a ia wa i holo ai o Naomi a hina ma kahi ona i loaa aku ai. Mahope iho o keia ki ana a Pueo, ua oki oia i kona puu iho i ka pahi, a ua moku loa ka puu makani a o ka mea kupanaha no nae, aoie oia i make koke. Ua'ioaa aku he hookahi poka mahope o ke kumu pepeiao, ft hookahi poka iioko o ka iwikuamoo, a maluna ae o kek ikala, he nmu puka numil i houia me ka pahi. Aole i loaa ua pahi nei ia po a i ke ao ana ae, ua loaa aku ma kahi mamao. I ka wa a ke kaa e holo ana no ka Halemai me keia kanaka lima menemene ole, ua unuhi ae oia he leka i kakauia e ia i kekahi mau la aku mamua, a he 10 aoao o ua leka nel, e heluhelu ana penei: "I ka Mea Hanohano, ka Makai Kiekie: Aloha oe: E oluolu oe e hoike ai i keia mea ano nui a'u e hoike aku nei ia oe. Ke lawe nei au i ko'u ola iho. a pela hoi me ke ola o ka'u wahine alolm, ko Naomi i keia po. Ke hana nei au i kela mea mamull o ko'u aloha nuf nona he aloha pio oie. "Ia maua i haalele aku ai i ko maua aina hanau a hoio mai ia nei i ka malam o Septemaba, 1899 (m keia wahi 0 ka leta ua pohina na hua no ka paa 1 ke koko), aole maua i noho maikal e iike me ka mea pono i na ipo; a mamuli 0 ka hana a kekahi kanaka o Poolani k-'i inoa, ua ehaeha loa ko'u naau, no kana mau olelo ino e pili ana ia'u. No keia mau hana a kela kanaka hoohaunaele, ua lilo ko'u maha i mea ole. No leeia mau hana ke kumu o ko'u hana ana i keia hanap uuwai eleele. I kahi o!a o Kaluna ma kahi i kuiki kapa ai, a ua noi kaika aku au iaia e hoi maua 1 ko'u malu, no ko'u aloha loa iaia, nolaila au i koi ai. Aole nae oia 1 hoolohe mai i ka'u leoi. I ko'u mau manawa i hele aku ai e ike iaia, he nui kana

mau hana hoohenehene la'u, aka, mahope mal ua hoike mai oia i kona aloha no'u. Ua hoopaapa maua a hiki i ka hora 4 me ka hapa o ka wana&o. Ua koi ikaika au iaia e nolio pu me a'u ma keia ola ana, ka, no na olelo hoino a kekahi poe i kamaillo ai no'u, ua lilo ka'u mau koi i mea ole. "Ua maikai no hoi ko maua noho ana a hiki mai i ka hoomakaia ai o keia mau olelo hoino a ka manao lno. Ke hana nei au i keia hana puuwai e!eele no ko'u aloha kupouli. E aho ko maua make, a he mea pono no hoi keia i na poe a pau e hoohaunaele ana i ka nohona o na ohana. Ina maua e hookaawaleia ma kahi e, alaila, el ilo ana keia i haawina no na wahine a pau e haalele i i ka hana a kekahi poe e ae a pau, a oi loa aku hoi no ka poe I ikela he kane ka lakou, a he poe hoi na lakou e malama mai ana me ka pulama nui ia. 'E nana kela ame keia mea i kona mau mea ponoi iho, a mai nana aku hol i ok ha'i mau kee, aiaila, aole 'loa * loaa ana he mau popiffkia iloko o n& ohana a pau, a pela hoi i ka lehulehu. Me keia mau hoakaka, ke haawi nei au i ka'u mau pule no ka pono o na Ekalesia Karistiano, mai Hawaii a hiki 1 Niihau, a i ka Ahahui Opiopio, a pela hoi i kah ui Poola. No lakou a pau ko'u aloha nui. A i ka'u mau keiki hoi, e ola nei, ke waiho aku nei au 1 ko'u aloha

nul loa. Aloha Ina mea apau. Ke ma kemake nei au i ka Hoomana Kari«U ano e hoopakele l ko'u uhane. E hot

ana ko'u kino i ka lepo. a o ko'u uhane

hoi ka'u e noi nel, e holholia aku in»ua o ke Akua, a Nana hoi ia e kala aai ia'u no keia mau hana ekaeka loa a'ap.

a aole hoi e hooilil ke koikoi o ko'u h. wa maluna o ka'u mau keiki. No Nao mi Kaaihue hoi, ke olelo nel au ua nu* ke'u aloha nona. He mau aie no k»'u iloko o keia kaona neL He J6 a'u ala i ka hui Poola, a ke kauoha nei au «• ukuia no ka hui a makou; he |4 , ma ka lima o kuu wahine, na'u no i<t mau dala_. He $1.35 ko'u aie ika hale aina; i ke kaaplo helu 57, he 60 keneto ko'u ale. I ka Pake wal momona. k. 5 keneta. Ke makemake nei aueuku ia keia mau aie a pau mai loko mai na dala a pau e loaa ana ia'u. He mau keiki ka'u i Kakaako, l kahi o Kololoiu a aia ma Auwaiolimu kekahi. He ko'u ma keiaw ahi hope. Ke makema ke nei au i keia e kuaila. aoke dala p loaa ana, e haawlia i ka'u mau keik! Ke haawi nei au i ko'u aloha i kuu at na hanau, a 1 kuu hinano no hoi. Kt pahola aku nei au i kuu aioha i kaona holookoa. Aloha e ka leo hone o nn mea kanl. Ke makemake nei au e oluolu mal ka Makai Kiekie e hookomo I keia lct:« maloko o kekahl nupepa i hiki al l ka wahine a kekahi poe ke ike i keia, n malia hoi o hoomaopopo iho lakou hmae hewa ia, o ke kamaillo hoinolno wale no kekaht poe; a i Ike al hol la kou, he mea pono e walho malie .a ko ha'i kuleana ma na ano a pau. A k«' haawi nei au 1 ko'u aloha nui i ka Makai Kiekle. Ina hol maua e make ana, alalla, e kanu llkela maua mn kahl hookahi. Ke kakau nei au i kel" a ke hoopili mtl I ko'u inoa me na wai rr.aka e haloiloi nei ma ko'u mau lihl lihi, no ka hoom&nao ana 1 ka*u wahlnt ame na la o ka oluolu i hala aku. K kuu aloha, e kuu aloha. Ina au e ola ana, alaila, o nui ana na ehaeha e lo&u ana ia'u. DAVID PUEONUIOKONA KAUKA huahaleohawaii. ! I k hiki ana l ka Halemai ua kono kokeia aku o Dr. McDonald e hele aku e nana iaia, a i kona ike ana, ua mao popo ua moku loa ka a'i, a aohe mao popo o kona ola, a ua olelo ua kauk.i nel, he pomaikal ka hala ola po iaia. Ua olelo mai kekahi poe. i na la ma mua koke iho o kela karaima, ua hoo huoiia ke kulana malkai o ka noono» o Pueo, a ua manao wale kekahi poe, ua opulepule oia. Ua olelo mai yeyah! Pake kalalwa kaa, ua oleo aku ka r Pueo iaia e hele ana oia e kuai pu panapana. a I kekahi mau la mal no ua hele aku oia e ike i ka wahine, a I kona hoi ana, ua nui loa koan huhu. I kela mau po iho nel ua hoao no oia e puhl i ka hale noho o ka wahine makai ae nel o Iwilel, aka, mamull o na keakea ana a ka poe o ia wahi, ua lilo kanu hana i mea ole. Olelo mal o J. A. Noble, l kona wa * lohe ai I ke kuhea a Mrs. Palko. ua aln ino oUia a komo i kona lole. a me ka pu l ka lima, ua holo oia i ka Halemai Pake a telepona i ka Halewal. I mai o Mra Paiko, ua nui loa kona hoohuoi ana no ka Pueo mau hana ia mau la mamua iho, oiai, e hakaka mau ana oia me Nomi. Ua lawela aku ke kino o Naomi I ka hl o Henry WHllama a mai iaila aku i hoolewaia ai, a kanula ma la aulna la. I ke kakahiaka o nehinel e ola ana ne oia, a me he me la e ola ana no kel.i kanaka lima koko.