Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 32, 24 August 1900 — KA ELELE I KA AHAOLELO HUI O AMERIKA HUIPUIA. [ARTICLE]

KA ELELE I KA AHAOLELO HUI O AMERIKA HUIPUIA.

| E Kuu Kuokoa Aloha: E'ae mai oe | i kekahi wahi ka&wale o kou kino mal- [ kai no kela wahi manao hoakaka e pili ana i ka Elele i ka Ahaoklo Nui o Arnerika Huipuia <oia hoi, no ka Hale 0 na Lunamakaainana). Oiai i keia mau ia kokoke i hala ae la, a mamuli nohoi o na hauwawa-olelo 1 loheia mal na wahi he lehulehu i kipa aku ai ka huakai hoonaauao koho balota a ka Aoao Kalaiaina Home Huia (Hui Kalaiaina me Hui Aloha Aina i hooheieiikeia) ua hoomaop<>poia ka hapaiia ana mai o ke kumumanao e pill ana i ke koho haloia no ka Eiele "Hawaii" i ka Ahaolelo Xui o Amerika Huipuia, a ua lohe pu no hoi au i ka i oleloia e kohoia ana keia Elele Ahaolelo ma ke Kau Koho balota nui e malamaia ana ma ka malama ae nei o Novemaba, ka wa e kohoia ai na Sena- ] toa ame na Lunamakaainana o ko kaI kou Ahaoielo Kuioko ma Hawali nel. Ma ka nana ana i ke Kanawai Alakai \ o ke Aupuni Teriiorl (Panalaau) o Ha- | waii, e like.me ia i haawiia mai ai e ka j Ahaoleio Nui o Anu-nka Hulpuia, e ike- ! ia auanei na olelo maopopo o ka Ma- | hele S5 o ua Kanawai la. no ka mea le pili ana i ua Elele Ahaolelo la, pcj nei: ; "E kohoia ona Eiele ika Hale ona i Lunamakaainana o Amerika Huipuia, e na poe koho baiota i kupono e koho rto na hoa o ka Hale o na Lunamakaainana, no ka lawelawe ana ma ka wa e noho ana kela ame keia Ahaolelo Nui; a e ioaa hoi ia Eiele na mea hookupono e lilo ai i hoa no ka Aha Senate o Hawaii. O na manawa, na wahi ame ke ano o ka malamaia ana o na koho balota e hoakakaia no ia ma ke Kanawai. Oka mea i loaa ka heluna balota. of loa, oia ka ke Kiaaina e kukala ai ua kohoia, a e haawiia aku he palapala hooia mamuli oia koho ana. E loaa ana i kela ame keia Eiele he noho maloko o ka Hale o na Lunamakaainana, me ke kuleana hiki e kamaiiio, aka, aole nae ke koho ana." "O na manawa, na wahi ame ke ano o ka malamaia ana o na koho balota ana," a ka "poe koho balota i kupono e koho no na hoa o ka Hale o na Lunamakaalnana" o ka Ahaolelo Kuloko o ka Panalaau o Hawaii nei, "e hoakakaia no ia ma ke Kanawai." Ua maopopo loa, aohe kanawai q keia ano e ku nei i keia wa ma ka Panaiaau o Hawaii nei, oia hoi, aohe kanawai e hoakaka ana i "na manawa, na wahi (places) ame ke ano e malamaia' ai na koho balota ana no keia Luna Ahaolelo hou mai Hawaii Panalaau aku nei a i ka Hale o na Lunamakaainana o loko o ka Ahaoleio Nui o Amerika Huipuia. 0 na kanawai ame na Rula Koho Balota e paa nei i keia wa, he mau alakal ia no na manawa, na wahi ame ke ano e malama" ia ai "na koho baiota ana" i' na Wahaolelo Lahui o loko o ko kakou Ahaolelo Kuloko iho nel. I Nolaila, mamuli o ko kakou nele ana; 1 kekahi kanawai o keia ano, pela aua- j nei e akeakeaia mai ai ko kakou noonoo ana no ke kanaka nana e hoopiha aku i'ke kanawai ia Oihana (Elele Ahaolelo). He mea makehewa ke alakai ana i na noonoo o ka poe koho balota o Hawali nei ma ke ano l okoa loa i ka ke Kanawai Alakai a ka Mana Kaukanawai o na Aupuni huiia o Amerika Huipuia me Hawali nei. i haawl mai nei no kakou. . Ke kuhikuhi nei ke Kanawai (i hoikeia ae la) na ke Kanawai e hoakaka mai i na keehina ame na ano hana e malamaia ai na hana (koho balota) e hanau ae ai la kanaka (Elele Ahaolelo). Ke manaoio r.ei au, aole hiki i kekahi kanaka a puulu kanaka paha, i hoaahu ole ia me ka Mana Kau Kanawai, oia hoi, ka Mana Ahaolelo, ke hana a e kau i kanawai oia ano. Ke hoole nei au me ke kulo. aole loa e hiki i ke Klaaina o Hawaii nei ke iawe ae ia mana hana ' a kau kanawai iloko o kona mau lima, ! a haawi mai i kanawai no ke kohoia ! ana o keia Elele Ahaolelo. Aole no i loaa ! keia mana i ka Peresi<3ena o Amerika ! Huipuia. Ua haawiia keia mana, e ke Kanawai Alakal o ka Panalaau o Ha--1 waU nei, e iike me la l hoakakaia ae la, ' I iloko o ka Ahaoielo, oia hoi. ka Mana [ Kau Kanawai ma keia Panalaau. t Nolaiia, oiai aole i ioaa ia kakou he Ahaolelo, a he Mana Kau Kiuiawai hoi ■ ma kekahi olelo ana, aia a hoea aku [ kakou i ka malama o Feberuari ae nei (1901) oia ka wa e ku ai he mana nana e kau i kanawai e hoakaka ana i M na t manawa. na wahi ame ke ano oka malftTT>ai» ana o na koho balota" no ke koho ana l ua kanaka la (Elele Ahay olelo). * . » Oke ' Kanawai Aiakai" i ioaa mai nel ia kakou, oia ke "panana" aiakai Aupuni oka Panaiaan o Hawaii nei. He * Panalaan ko kakou i loaa ke Kanawai [ Alaka! (organUed Territofy); a noiaila, e lawelaweia ana ko kakou mau hana i pili aupunl mamuii o na kuhlkuhi ana , a ia KanawaL Ke manao nei au o ka ninau koho i "Eiele Ahaoleio" I Wa»lnetona, aole ia i he kumuhana e hooluhi aku al! na noonoo ana o ka poe koho balota mai Ha-

waii & Kauai i keia wa, e Hke me a'o i lohe ai&e lohe n«l bo hoi, ola kekahl mea e hooikalkala nei « kekahi poe hooikaika koho b*lot& o luikou Aole la he ninau pilikia i keia wa - Ta hiki ke kaliia ka hakokoia ana ola kumuhana a hana mua la ke Kanawal no ke kohoia ana o na IMeie la ma ka t>alota. e ka Ahaoleio. Aia a loaa he wa pono ma keia pule ae hoike aku au i ke kanawai laulaha o Amerika Huipuia no ka mea plll ana i keia ninau. Me ka haahaa, J. MOKUOHAI POEPOE. ! Honolulu, Aug. *Z, 1900. I '