Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 35, 31 August 1900 — Ke Kinowailua I KE KULUAUMOE. [ARTICLE]

Ke Kinowailua I KE KULUAUMOE.

"Malia paha, ua make oia?" wahi a ka Haku Ketawina i ninau mai ai ia Komoikeehuehu. "Peia io paha. Aole nae i maopopo ia'u ia mea. Aka, eia au ke hol nei i Pelekane no ka hoao ana e ike hou i kona mau helehelena, ina e loaa ana !a'u he ulia pomaikai o ka ike ana aku iaia. E hoomaopopo nae oe, aole auT e heoluhi wale ana ia'u iho ma ka iml ana i kona wahi e loaa ai oia ia'u. O ka mea oiaio maoli, oia ko'u hoi t«na ! Enelanielike me ia au e Ike mai nel ia'u ma kela huakai au-moana hookahi pu me oe, no ko'u hooko ana i kekahi hana nui a koikoi, ka hana hoi e pono a4 au ke hooko i kekahi wa kaav.a!e i hala ae nei. He lehulehu loa na manawa i uhai-a-holo ia aP-au e na manao hopohopo launa ole no kek ii e ana mai a ka make ia'u, a hlki ole hoi ia'u ke hooko ika hana a'u l hoohiki ai. O keia ke kumu nui o ko'u hoi ana iEnelani. O ka'u e nonoi aku nei ia oe, e kuu hoaloha opio, oia kou hoopoina loa ana i na mea a'u i hoike aku nei ia oe no ka mea e pili ana ia'u ameka'uwahine. Ua ike no oe, he mau wa no kekahi e loaa ai kela ame keia kanaka i ka nawaliwall, a ma la ano e oaka ae ai kona waha, a lawehala ae la hol kona alelo no ke kupono a kupono ole hoi ke hoikēia ae imua o ke akea. O na mea a'u i hoike aku nei la oe, aole au i ike.i ka hewa oia hana ana a'u i kela la*. aka, maiia nae palia, a hoea mai ka la apopo e loaa ai ka mihi ana ia'u no ia mea." Ia wa, lalau mai.la ka Haku Ketawina i ka lima o ua kanaka kaahele honua nei, me ka olelo ana mai: "Ua oi loa aku kou ehaeha imua o ko'u. O Ka'u mea wale no e hoike aku nel ia oe e lilo kaua i mau hoaioha i ka hi ame kekahi. O oe paha ke kanaka makamua ioa i loaa ai ia'u ka maohaoha o ka huipu ana ma ka wa mua loa o ko'u ike ana ma ka wa mua loa o ko'u ike ana ia oe. Aole anei e pono e lilo kaua i mau hoaloha?" "Aole au i ike, pehea la e kohu al ko % u lilo ana i hoaloha, oia hoi, i aikane nau, oiai, he eiemakule au a he oploplo hoi oe; aka, oiai o kou makemake ia, heaha ia hoi auanei e aikane au, ka elemakule nau e ka oplo. O ko'u makemake loa nae, i makuakane paha au nou." . Ua u-noho aku la ua mau kanaka Pelekane nei hoomau aku la i ke kamailio ana ma na mea he nui. I ka hoea ana i ka wanaao, akahi no o Mr. Tempest a hoi aku i lalo o ka moku e hooluolu ai. I kekahi kakahiaka ae ! kona hoea ana mai 1 ke pakaukau no ka aina kakahiaka, ua hekau mai Ia no maluna ona na hiohiona kuoo ame ka hakanu. Ia la a ahiahi ku aku la ka moku 1 ke awa o Maraseila. I ka lele ana iuka oka aina, ua hele pu aku la ka Haku Opio Ketawina me Komoikeehuehu no ka Hotele hookafii. Mai ke kulanakauhale aku o Maraseila hele like aku no laua mauka o ka aina a hoea i ke knlanakauhale o Parisa. Mailaila aku hoea laua i Enelani Ua noho like laua maloko o ka Hoteie Pikade, maloko o kek ulanakauhale o Ladana. Mamua hoi o' ke ala ana ae o Komoikaehuehu i ke kakahiaka o kekahi la ae. ua hoea mai la na hoaloha o ka Haku Ketawina, oia hoi, ka puuku Mr. Sandera ame»GHlbeta Moneka, a hul iho la me ua haku opio nei. Ua maopopo iho la nohoi i ua haku opio nei, I kii mal kona puuku iaia, & pela nohoi me Gilibeta no ka hoi ana I Ketawina Pa. Ua pane aku la ua haku opio nel imua o kona puuku. "E hoi aku ana au me olua i kuu home aloha i kela la, aka, mamua e ko kakou haalele ana iho ia Ladana nel, e hele mua ae au e lke i kuu hoa i hele pu mal ai mai Oenoa mai ahoeaiParisa; a ma ilaila mai hoi a hoea i Ladana nel. Ua makemke loa au e helep u oia me a'u i Ketawina Pa. O ka hora 10 kea, e hele ae au e ike iala."

I kela wa 1 ha&lele iho ai ua haku opio neli kona rumi a hele mai la ia i ka rumi o Komoikeehuehu. 1 ko laua haiawi ana, ua hoike aku ia o Ketawina imua o kona hoaloha aoo no ka hoea ana mal o kona puuku ame kona hoahanau hapa-koko, a ua kii mai hoi laua iaia no ka hoi ana i kona home. Holke aku la hoi ola iaia i kona makemake e ukaii aku oia (3lr. Tempest) iaia no Ketawina Pa, a malaila hol oia e hooal i kekahl mau la mamna o kona lawelawe ana aku 1 kekahi hana. "Ua makemake loa ia au e hele pu me oe," wahi a ua k&naka kaahele honua nei I pane mai ai imua o ka Haku Oplo Kelawina. "aka, aole nae au e hiki. Ke ole au e kuhlhewa, u4 ahi aku no paha au i& oe no ke kumu e hiki ole ai ia'u ke hooko aku i keia koi au, e kuu hoaioha 0f49? I keia ahiahi no au e hmaaiele ai ia Xadana nei, O ka hUakai e h«ie aktt ai, aia ia maka moana a ua piha hol ia huĀkai 1 na piIlkiA «m nk poino. Ua maopopo nae ia'u. e hoea uai ana no ka manawa a hlki no ia'n ke hooko akn ! kou make-

make. eK nonoi nei au I ke Akun e kau mai Oia i Kana hoomailuU rsaluna ou. * e peha nstu mai nohol ka n.alamalama o Kona Uhane lokomaikal maiuna ou. e kuu hoaloha —ae —e kuu keiki." Mahope iho hoi o ka panaiia sna o kekahi mau olelo hope mawaena e laua, &ia hoi. haalele Iho la ka Ilaku Opio i ua kanaka kaahele honua r>ei. I ka hala ana aku o Kelawlna, ua no ho iho la ua kaaaka nel heluheiu iho la i kekhi mau nupepa kahiko, aneane hookahi makahiki a ol 1 kaahope ae. Aole 1 iiuliu kana heluhelu ana lh«\ aia hoi, hooho ae la ia me ka heo nui puiwa: "Auke! Ua make ka! Make la!!" A mahope huli hou Iho la ia a nana hou iho la l ka nupepa I haule iho ai mai kona iho, a eia kana mea i ike iho: POINO WELtWELI MA KA MOANA. "Ua iohe mai makou, ua poino ia ka moku-kuna Kaupu-hehi-ale (Wave Hider) i onaia e Messrs- Denaelen, ma ka mosna ma ka la 10 aku nel. l r a make hol na kanaka apau o luna o ka moku. Aohe ahai lono. Maluna o ua wahi moku kuna nei o Rev. Davida Guaīlana ame kana wahine mai kahi mokupuni mal o Sana Kilidea.

"O Ilev. Davida Guailana, ka makua uhane a kahuhipa maikai ma ua wah? mokupSmi la o Sana Kilidea no kekah: mau makahiki lehulehu.

"Mamull hol o ka nawaliwall ana o kona ola kino iloko o hookahi makahiki i hala ae nel, ua waiho aku oia i ka hana o kona kihapai, kahi hoi ona i alohaia ai ena poe apau ma la wahi. Ehoi mai ana oia ame kana wahine no Sekotia, ma ke ano e iml wahi ola, mal ka lima aku o kekahi kauka lapaau malalla, eia nae, \ilia e iho la keia poino weliweli maluna ona ame kana wahine. "O Mrs. Guailana he wahine Sekotia oia ma ka hanau ana. Ua loaa mai nohol ia makou ka lohe, aole a laua keiki ponoi, aka, he kaikamahine hanai nae ka laua nona ka inoa o Miss B«r--niee Guailana, a ua make nohoi oia ma ka wa hookahi makahiki i hala ae nei." v * Me na maka l pohinaia e na waimaka, aia hoi, nana iho la ua kanaka kaahele honua nei i na huaoleio e pili ana itv Bernice Guailana. E kuu makemake heluhelu, aole paho oe e poina ana i ka hoomanao una ae no Eemiee Guailana o kahi mokupuni o Sana Kilvdea« Oia no ka Haku Wahine o J\etawina Hale, ka wahine i moe ai i ka moe hookaukoo a ka make a loaa hou iaia ke ola. A owai hoi keia kanaka e hiolo honua nei kona mau walmaka ma kona mau papalina i kona ike ana I na olelo o ioko o ka nupepa, no ka make ana o Rev. David Guailana ame kana wahine, a pela pu hoi me Bernice Guailana ame kana wahine, a pela pu hol me Berniee Guailana? No keia nlnau, a kou mea kakau moolelo, e ka makamaka heluhelu, i hoike ae la, e ike ana no kaua ma ko kaua hoomau ana i ka heluhelu ana aku ma keia wahi aku o ka kaua moolelo nei. "Make!" wahi a ua kanaka kaahele honua nei I olelo ae ai me ka leo kaumaha. "Anwe! Ua make o Bemice! Ua make hoi kona mau kahu hanai! I No'u ke kumu o ka poino ana o ke ola 0 Bernice. Ua hoohakalia loa au i ka manawa o ko'u hoi ana mai e kii 1 kuu Bernice aloha. Ua hala—ua hala ka wa pono. Hookahl makahiki okoa 1 kaahope ae nei i make ai o Bernice, "Aole au e ike hou ana 1 kona mau maka opiopio, i hiki al hol ia'u ke nonoi aku i kana ihau kala ana mui la'u, no ko'u haalele ana iaia e noho makua ole ma kela mokupuni kuhao 1 ke kai. O! Poor Bernlce! "Aole au e Ike ana I na honi huihui a kona mau lehelehe ma kuu mau pa« palina. Aole hoi au e lohe l kona leo aloha e hea mai ana la'u—Papa—Dear Pni>a.

"He kanaka polno au i keia wa. Ua kaill aku ka niako l ka'u mea i aloha ai. O! dear rae! lam lost! lam lost! Kaili aku la ke aloha ole o kuu wahine iaia iho maia'u aku, a kaawale au mal iaia mai; a mamuli hoi o ko'u hemahema, ua kii mai al ka make 1 kuu aloha hope loa, oia kuu kaikamahine—Bernice —a hoonele mai la ia'u i ke keiki ole. Aole a'u wahine, aohe a'u keikh

"Oh! Bernice! my poor, wronged ehilel! outcast from the father's heart becausc of her mother's falseness and deceit, shall I never see your innocent face again? (O Bernlce! kuu keiki poino a poj>llikia e! kuu keikl i hookiib*va ia mai ka puuwai aku o kou papa, mamuh u tw hana apuhi a lapuwale a kou makuahine, aole anei au e ike hou 1 kou muu heiehelena maemae a hala ole?) "Ae—O kou alahele, e kuu keiki, I hele aku la, aole ia he alanui loihi mai kou makua aku. Aole e Hullu a hul hou no kau .a O ka luakupapau ka ipuka e komo aku al au & hul no au me oe, e kuu lel aloha, elike n6hoi me kou kemo ana ma ia ipuka hookahi, a kaawale oe mai a'u aku. "E kuu Akua e! Ua paa !ke kakauia e kou lima hoano, he kanaka kama ole au! Ke noho nei au me ke olohelohe. Kuu polno! Kuu poino! •Ano, aohe a v u huakai aukai e hele aku al. Aoie au e ike lna kahaone opioplo o Sana KiUdea, Ailana, kahl a kuu Bernice 1 holoholo ai me he uliil nohokahakai la. Aloha na makalae i kama&ina al kuu kelki lke kiei ibo. Aioha na nalu ha'i o ua wahi mokupuni !a, nalu huakea lelehune I na papalina o kuu leL Aioha na waolaau kahi a kuu kama e holoholo aL £ tei ai i ka palai (fefns> ame na oho maewa lipo o ia wao. Aloha—aloha! Eia au o Komoikaehuehu. aohe keiki, aohe mea aloha, ua haohia na Uma aloha ole o ka make, nele au i ka'u mea aloha, kuu keiki, kuu lei, kuu milimilL "Ano, e noho ana au i Ladana nei e kiei ae hol au i kuu wahine puuwai makona, a uhane aloha ole hoi ia*u a roe ka lei a maua. At?—i hookahi a'u lke malihini ana aku i kou mau helehelena e ka'u mea I alpha al. a au hou aku ai i ke kai no na waoakua ame na ulunahele ahiuo Taralaria. M Ma keia wahi, kulou iho ia kona poo ilalo o{ai hoi kona i kookoo ae ai xna kela ame kela aoao o kona ; poo, a uwe iho In me ka ehaeha, me ke kaukau ame ka helu ana 1 na wahi' a pau i pili ia al eia me kana kaikama- [ hlne—koan hanai kane ana iala i kona [ mau la uuku loa—na po hi-a 1 ala ai oia no ke kiai ana 1 ua lel aloha nei ana— ko lavta an ana 1 ke kai loa a hoea ! Bana Kilidea, a peia hoi he nui no Bernke, kana kaikamahine. (AoU i pau.)