Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 36, 7 September 1900 — HE MEA I HOOLAKOIA E KA HONUA NO KE KANAKA. [ARTICLE]

HE MEA I HOOLAKOIA E KA HONUA NO KE KANAKA.

I ka wa I hookumula ai ke kanaka ma ka honua, ua hoolako no hoi ka honua i na mea apau e hoola ai i ke kanaka. Va manaoia ke kanaka e ola nia ka honua me ka ikaika mamuli o na inea i hoouluia: a oia wale iho la no ke ala i hookuntu!a e ka honua no ke oia o ke kanaka.

O ko u!a wale-no e loaa ai ua ola nei a ka honua, a k<? a!a nohoi e lioi hou mai ai.ua ola nei me ka ikaika mau, o ka ai i ka laau e hiki ai kehookoia keia mau ,mea apau i hoakakaia no ke kino, oia hoi ka laau Kikapu Ilikini SaKawa. He laau kaulana keia a na Ilikini, he mea hoi i hilinaiia mai na mea u!u waie mai no o ka honua. He mau lau nahele na mea i hanaia ai, he aa, na iii laau. a he lehulehu wale aku na mea ulu okoa e ae 1 awlli pu ia. Na keia laau e imi a loaa ka anoano o ka ma'i; pela e loaa ai ka mole o ka pilikia; a loaa akvi la, pepehi iho la, a hoihoi hou ia ke kino i kona kulana mua me ke ola maikai.

Ina e ano e mai ke akepaa i ka piha paha 1 ke ino, Ina paha he malohl mai ke kino, a he hiki ole ke hooikaika hana. kapalili ke ku'i ana a ka puuwai, a i kekahi wa ikaika loa, a i kahi wa hoi nawaiiwali ke ku'i ana; ina paha he inoino ka oni ana o ka opu i ka piha lepo: ina he eha ko ka i*o puupaa, he hiki wale no keia mau mea apau ke hooiaia e keia laau kupaianaha a na liikini, ka Laau Kikapu liikini Sagawa. Mai V.oulolohi i ka imi ana i ke ola, o pilikia auanei. Mai hookuukuu i ka ma'i e ai i ke kino, e lapaau i ka wa mama o ka poino. O ka Laau Kikapu liikini Sagawa. O lIOBRON DRUG CO., na Agena ma Hawaii nei, / OIA MAOLI NO KE KAULIKE. E hanaia ka pono a haule mai na laiii. oia hoi, e loaa a e kohoia malloko ae o na aoao kalalaina a ekoiu, ka aoao Hopuhaiika, aoao Demokarata, ame ka aoa<v Aloha Aina Home Rula. O kela mau aoao a elua ma Amerika, he mau aoao mana l«faa a elua iwaena 0 keia lahul nui no ka huina kanaka 1 hiki aku i ke 85.000,000, a eia iwaena o kakou keia mau aoao e ku nei. O ka aoao Home Rula hoi, he malihlni ia mea ia Amerika Huipula, a no ia malihini oia ka'u i manao ai e ioaa like I na aoao ekolu, ma ko kakou wae ana i moho, a oia maoli no ke kaulike me*ia malalo nei, a e waiho hoi i na kuee: Na Senafc*a no ka Mokupuni o Oahu; 1. S. M. Damon, kekahi o na keiki oiwi o ka aina, a he puuwai hamama hoi. 2. Hon. W. C. Aehi. E noi aku ana au. ia kakou apau e iokalii kakou e koho iaia ma keia mau kumu: (1) He Hawaii oia ma ka ana; (2) he ioio piha imua o na: aha hookolokolo o ko kakou aina hanau; (3) he holomua ma kana mau hana: (4) ua hoonaauao ia oia ma na kula kiekie; (5) he hoa no ka Ahaōlelo 6 ka .Repubaiika; (6> he aloha aina oiaio, 3. Frank Harvey. Uq. koho pono oia e kohoia e kakou ma ke kulana Senatoa no kela mau kumu; (1) He kanaka oia aia iiuna o ke kuonoono nona iho; (2) he kamaaina iinua o ka iehuiehu o ka apana, a ike i na olelo elua; (3) ua hoonaauaoia ma na kula nui; (4) he hana kana nona ponoi iho. O ka oi ae o na mea apau a'u e mailio nei no ke kupono o keia papainoa i mau moho no ka noho o na Senato;i. oia no kela moto i kukuni paa ia iioko pakahi o kela ame keia o oukou apau ina e komo ana iioko o oukou, oia hoi, ke aloha la oe iho, pela auanei « aloha a* oukou i ka lehulehu ame ko oukoU one hanaru, oiai oukou e hakoko ana no ka pono kaulike mawaena o kahi aoao ame kahi aoao. Xa Lunamakaainana no ka MokuIpuni o Oahu nel, penei: 1. W. J. Ooelho. He mea oiaio, he j hana naauao na ka apana kahi o na ] kanaka naauao 1 noho ai e haawi i na : hilinai ana nona, no na kumu penei; (1) He kanaka i ma n& kula kiekie iloko nel o ka aina; (2) ua noho ma kekahi oihana Aupuni: (5) ua noho kumukuia a'o Oielo Beritania no kekahi mau manawa; (4) he Lunahoono ka nupe;xa Kuokoa; (5) he ike ma na olelo a eiua. 2. David Kanuha. He Hawali oiaio f»ia, & e koi aku ana au i ka apana koho maheie elua o ka apana koho o Kalihl e koho kakou iaia. no keia mau kumu: (1) He kanaka aioha aina oia; (2) he kumukula oia no ke kuia nui o Kamehameha; (3) ua hoonaauaoia oia m& kfe Kulanui o Lahalnaiuna, ua holo l na aina e no kekahi mau makahiki no ke a*o ana ma kekahi mahele o ka naauao, a h« ike ma na olelo a elua, Berttnia ame Hawaii

1 o. H. Huddy. He Hawaii ma ka hanau ana. a he o!w! hoi ma kekahl ano. E kol ana au I ka apana koho o Kalihl e hilinai i na kumw, j*t»ei: (t)

Oia kekahi o na keiki Hauaii e laweUiwe nei nona pohoi kona hana; (2) ua : hoonaauaoia oia ma na olelo elua: v"3) . Ue olhana kauka kana hana; (4) ua ka- j maaina i na mea apau; (5) o kona aoao kalaiaina he Repubalika, aka, manao au, aia no iloko ona kela mea he aloha i kona aina hanau. j 4. M. K. Keohokalole. Oia kekahi i kupono loa ,e lilo i wahaolelo no ka le- ! huiehu, no na kumu penei: (l)He ko-| ko a he kaukaualil hanau no ka aina; | (.2) he ike i na olelo a elua a ua hoona- j auaoia oia ma na kula kiekie; (3) he ■ oluolu a he waipahe ma na launa, ki-ke olelo ana, me kela puolo nui no o ke j aloha i kona aina hanau. 5. C. P. laukea. He Hawaii oiaio ma ka hanau ana. (1) He kanaka i ike nuiM ia; (2) ua ike a ua makaukaij ma na } olelo e elua; (3) he puuku i ke au o na . Moi; (4) he elele nui i ke alo o na Aupunf o Europa; (5) He ukali no ka Moiwahine Kapiolani i Pelekane. 6. J. Mokuohai Poepoe. E kakoo ka- i kou nona, no keia mau mahele nui, pe- j nei; (1) He oiwi no ka aina; (2) lie loio j pilia naauao; (3) he Lunahooponopono ' no ka nupepa Kuokoa (mamua); (4) he i ike i ka olelo Latina; (5) olelo Farani; I (6) hd oi aku ma ka olelo Beritania ame , ka olelo makua. No J. M. Poepoe, e ! hai aku au me ko'u kanalua ole nona, oia hookahi ke kanaka Hawaii hookahi . e ola nei, i oi pa-umiia ka ike kiekie i loaa iaia, a oia ka'u e kauleo aku nei i ka poe koho balota o/ ka apana kahi 1 ana e manao nēi e hoii) balota, e koho i iaia; a ina he mau wahi kinaunau ke- ' kahi oukou i ike ai nona no na wa j i hala, e noi pu aku ana au ia oukou * e kiola ae a e nana aku i leana mau j hana o ka wa e hiki mai ana. No'u iho, l ina owau kekahi ma kona apana kahi • ana e holo moho ai, alaila, e haawi no au i ko'u ikaika apau nona, me kanana 1 oli? ae i na kuia ma kekahi mau aoao 'mai. 7. Enoeh Johnson. He loio, he kaulike a he hoopono ma kona mau hana, no na kumu penei: (1) He Hawaii oiaio a he ike ma na olelo a elua; (2) he noho me ka maluhia me ka ohana; (3) he lunakanawai no Ewa. a ua hoonaauaoia hoi ma na kula kiekie. A keia pule ae e holke aku ana au i ke kupono o na poe apau a'u i ike ai a I kamaaina hoi, ame ko lakou mau kulana pakahi a puni ka pae aina i mau moho na kela ame keia apana e koho ai, a e kala mai nae hol ia'u ma keia wahi, oiai o oukou no ka poe i kamaaina i na poe kupono no ko oukou mau apana koho iho, aka nae, aole i poomuku ko'u pulima ame ko'u noonoo e hiki ole ai ia'u ke kamailio elike me ka ike a ke Akua i haawi mai ai no'u. A ma keia wahi wahi he mea t wahi j mea namunamu pu, oial, he au kela no ka haole. a e haole aku ana kakou. Nolalla, (1) I poe ike i na olelo elua; (2) i poe kuonoono; (3) i poe hoopono; H) i poe maka'a ia lehova ola ka mole o ka naauao; (5) i poe ike kanawai; (6) 3 ; e loaa he mau moho m&iloko ae o na., aoao ekolu; (7) i poe aloha ia lakou iho: !a pela e aloha ai i ka lehulehu ame ka | aina hanau. ■ | . MOSES PALAU.